Boşanma Hukuku
| - | Genel Hükümler |
| - | Özel Boşanma Sebepleri |
| - | Genel Boşanma Sebepleri |
| - | Boşanma Davasının Konusu |
| - | Boşanma Davalarında Geçici Önlemler |
| - | Boşanma Kararının Sonuçları |
| - | Yabancı Unsurlu Boşanma Davalarında Uygulanacak Hukuk |
ÖNSÖZ 5
İÇİNDEKİLER 9
KAYNAKÇA 103
KISALTMALAR 107
GİRİŞ 109
BİRİNCİ KISIM
GENEL HÜKÜMLER
§ 1 BOŞANMA KAVRAMINA GENEL BAKIŞ 113
I TANIMI 113
II HUKUKİ NİTELİĞİ 113
A- Boşanma Davası Açma Hakkı 113
1- Bozucu Yenilik Doğuran Hak 113
2- Dava Yolu İle Kullanılabilir 114
B- Boşanma Kararı 114
1- Bozucu Yenilik Doğuran Karar 114
2- Kesin Biçimde Geleceğe Etkili 114
3- Mutlak Etkili 114
III KONUSUNA İLİŞKİN GÖRÜŞLER 115
A- Bireyci Görüş 116
B- Toplumcu Görüş 116
IV DÜZENLENME BİÇİMLERİ 116
A- Boşanmayı Reddeden Sistem 117
B- Serbest Boşanma Sistemi 118
C Belirli Sebeplere Dayanarak Hâkim Kararıyla Boşanma
Sistemi 122
V UNSURLARI 122
A- Geçerli Bir Evlilik Bulunmalıdır 123
1- Genel Olarak 123
a Yurt İçinde Yapılan Evlilik 123
b Yurt Dışında Yapılan Evlilik 125
2- Farklılıkları Olanlar 127
a Farklı Dinde Olanlar 127
b Farklı Mezhepte Olanlar 128
c Farklı Irkta Olanlar 128
d Farklı Dilde Olanlar 128
e Farklı Renkte Olanlar 128
3- Aynı Cinsten Olanlar 129
4- Cinsiyet Değiştirmiş Olanlar 129
5- Çocuk Yaşta Evlenenler 131
6- Hayat Ortaklığı Olanlar 131
a Kayıtsız Hayat Ortaklığı 131
aa Özellikleri 132
aaa Herhangi Bir Şekil Şartına Bağlı Olmadan Kurulur 132
bbb Evlenme Niyetine Gerek Yoktur 132
ccc Evliliğin Tüm Yükümlülükleri Yerine Getirilir 132
ddd Belirli Şekilde Süreklilik Taşır 133
eee Herhangi Bir Şekil Şartına Bağlı Olmadan Sona Erer 133
bb Çeşitleri 133
aaa Aynı Cinsiyettekilerin Kayıtsız Hayat Ortaklığı 133
bbb Farklı Cinsiyettekilerin Kayıtsız Hayat Ortaklığı 133
b Kayıtlı Hayat Ortaklığı 133
aa Özellikleri 134
aaa Resmi Sicile Kayıt veya Tescille Kurulur 134
bbb Kanun Tarafından Düzenlenen Hak ve Yükümlülükler Doğurur 134
ccc Boşanma Söz konusu Değildir 134
bb Çeşitleri 134
aaa Aynı Cinsiyettekilerin Kayıtlı Hayat Ortaklığı 135
bbb Farklı Cinsiyettekilerin Kayıtlı Hayat Ortaklığı 135
7- Birden Çok Kadın veya Erkekle Evlenenler 135
8- Muvazaalı Evlenenler 138
9- Common Law Evlilikleri Olanlar 139
10- Homoparental Aile Olanlar 139
11- Tek Ebeveynli Aile Olanlar 140
12- Eş Cinsel Evlilikleri Olanlar 140
13- Dini Nikahlı İlişkisi Olanlar 140
B- Eşler Hayatta Bulunmalıdır 141
C- Kanunda Düzenlenen Haller Bulunmalıdır 141
D- Mahkeme Kararı Bulunmalıdır 142
VI DAYANDIĞI İLKELER 144
A- İrade İlkesi 145
B- Kusur ilkesi 145
1- Kusur İlkesi Mutlak Değildir 146
2- Kusursuz Eşin Dava Açmaması Hakkın Kötüye Kullanılması Olarak Yorumlanamaz 146
3- Kusur Kabul Edilen Vakıalar Açıklanmalıdır 146
4- Kusur Belirlemesinde Taraflarca Getirilmesi İlkesine Aykırı Davranılamaz 146
a Usulüne Uygun Dayanılmayan Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez 147
b Usulüne Uygun Dayanılmayan Deliller Dikkate Alınamaz 148
aa Dayanılmayan Tanıklar 149
bb Dayanılmayan Dosyalar 149
5- Kusur Belirlemesinde Yetersiz Tanık Beyanları Esas Alınamaz 150
a Görgüye Dayanmayan Tanık Beyanları 151
b Soyut Tanık Beyanları 151
c Aktarıma Dayalı Tanık Beyanları 151
d Duyuma Dayalı Tanık Beyanları 152
6- Diğer Tarafın Az da Olsa Kusurlu Olması Gerekir 152
a Tam Kusurlu Eş Boşanma Davası Açamaz 153
b Ağır Kusurlu Eş Boşanma Davası Açabilir 154
c Eşit Kusurlu Eş Boşanma Davası Açabilir 155
d Az Kusurlu Eş Boşanma Davası Açabilir 155
e Kusursuz Eş Boşanma Davası Açabilir 155
7- İradi Olmayan Davranışlar Kusur Kabul Edilemez 155
8- Usulünce Dayanılan Deliller Toplanmadan Kusur Belirlenemez 157
9- Dayanak Davayı Açan Eş Kusurlu Kabul Edilir 158
10- Kusur Belirlemesinde Usuli Kazanılmış Hak Dikkate Alınır 158
11- Elde Olmayan Sebeplerle Gerçekleşen Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez 159
12- Ret Konusu Davada Kusur Olarak Belirlenmeyen Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez 159
13 - Anlaşma Protokolü Sunulması Kusurlu Olunduğuna Karine Teşkil Etmez 160
14- Yükümlülük Kapsamı Dışındaki Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez 161
15- Bilgisi Dahilinde Gerçekleşmeyen Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez 161
16- Evlenmeden Önceki Davranışlar Kusur Kabul Edilemez 162
17- Davadan Sonraki Davranışlar Kusur Kabul Edilemez 162
18- Fevren Söylenen Sözler Kusur Kabul Edilemez 163
19- Fiziksel Şiddette Beyan ve İz Karine Olarak Kusura Esas Alınır 163
20- Etkileyen Dava Sonuçları Beklenmeden Kusur Belirlenemez 163
21- Tepki Niteliğindeki Davranışlar Kusur Kabul Edilemez 164
C- Evlilik Birliğinin Sarsılması İlkesi 164
D- Elverişsizlik İlkesi 165
E Eylemli Ayrılık İlkesi 166
VII TÜRK MEDENÎ KANUNUNUN DAYANDIĞI İLKELER 166
§ 2 BOŞANMA SEBEPLERİNİ SINIFLANDIRMA 168
I GENEL OLARAK 168
A- Sınırlı Sayıda Düzenlenmiştir 169
B- Emredici Nitelikte Düzenlenmiştir 169
II SINIFLANDIRMA 169
A- Konularına Göre 170
1- Özel Boşanma Sebepleri 170
a Sınırlı Sayıda Öngörülmüştür 170
b Belli Sebepler Öngörülmüştür 171
2- Genel Boşanma Sebepleri 171
a Belli Bir Vakıaya Dayalı Değildir 172
b Önceden Belirlenmesi Olanaksızdır 173
c Çok Çeşitli Vakıalar Olabilir 173
B- Etkilerine Göre 173
1- Mutlak Boşanma Sebepleri 173
2- Nisbî Boşanma Sebepleri 175
İKİNCİ KISIM
ÖZEL BOŞANMA SEBEPLERİ
§ 3 ZİNA SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK m 161) 177
I KAVRAM 177
A- Hukuki Bakış 178
B- Dini Bakış 179
II SINIFLANDIRMA 180
A- Özel Boşanma Sebebidir 180
B- Mutlak Boşanma Sebebidir 180
C- Kusura Dayalı Boşanma Sebebidir 181
III KOŞULLARI 181
A- Evlilik Koşulu 181
1- Uygulanacak Statüler 182
a Evlilik Hukuken Kurulmuşsa Uygulanır 182
b Batıl Evliliklerde Uygulanır 182
c Gaiplik Kararı Olsa da Uygulanır 182
d Ayrılık Kararı Olsa da Uygulanır 183
e Ayrı Konut Edinme Kararı Olsa da Uygulanır 183
f Ayrı Yaşama Hakkı Bulunsa da Uygulanır 183
g Evlilik Tescil Edilmese de Uygulanır 183
h Ayrı Evde Yaşamalı Aile Modelinde Uygulanır 184
ı Boşanma Davası Devam Ederken de Uygulanır 184
2- Uygulanmayacak Statüler 184
a Yok Evliliklerde Uygulanmaz 184
b Nişanlılıkta Uygulanmaz 185
c Evlilik Benzeri Yaşam Modellerinde Uygulanmaz 185
aa Common Law Evlilik 186
bb Kayıtsız Hayat Ortaklığı 186
aaa Özellikleri 186
aaaa Herhangi Bir Şekil Şartına Bağlı Olmadan Kurulur 187
bbbb Evlenme Niyetine Gerek Yoktur 187
cccc Evliliğin Tüm Yükümlülükleri Yerine Getirilir 187
dddd Belirli Şekilde Süreklilik Taşır 187
eeee Herhangi Bir Şekil Şartına Bağlı Olmadan Sona Erer 187
bbb Çeşitleri 188
aaaa Aynı Cinsiyettekilerin Kayıtsız Hayat Ortaklığı 188
bbbb Farklı Cinsiyettekilerin Kayıtsız Hayat Ortaklığı 188
cc Kayıtlı Hayat Ortaklığı 188
aaa Özellikleri 188
aaaa Resmi Sicile Kayıt veya Tescille Kurulur 188
bbbb Kanun Tarafından Düzenlenen Hak ve Yükümlülükler Doğurur 189
cccc Boşanma Söz konusu Değildir 189
bbb Çeşitleri 189
aaaa Aynı Cinsiyettekilerin Kayıtlı Hayat Ortaklığı 189
bbbb Farklı Cinsiyettekilerin Kayıtlı Hayat Ortaklığı 190
dd Homoparental Aile 190
ee Tek Ebeveynli Aile 190
ff Boşanma Sonrası Hayat Arkadaşlığı 190
gg Eş Cinsel Evlilik 191
d Dini Nikahlı İlişkide Uygulanmaz 191
e Evlilik Sonrası İlişkide Uygulanmaz 192
f Duygusal İlişkilerde (Flört) Uygulanmaz 192
B- Cinsel İlişki Koşulu (Objektif Unsur) 192
1- Zina Sayılan Davranışlar 192
a Her Kişiyle Kurulan Cinsel İlişki Zina Sayılır 192
aa Heteroseksüelle Cinsel İlişki 192
bb Heteroseksüel Olmayanla Cinsel İlişki 193
aaa Eş Cinselle/Homoseksüelle Cinsel İlişki 193
aaaa Geyle Cinsel İlişki 193
bbbb Lezbiyenle Cinsel İlişki 195
cccc Biseksüelle Cinsel İlişki 196
bbb Transgenderle Cinsel İlişki 196
aaaa Transseksüelle Cinsel İlişki 196
bbbb Travestiyle Cinsel İlişki 197
cc İnterseksüelle/Hermafroditle Cinsel İlişki 198
b Her Şekilde Kurulan Cinsel İlişki Zina Sayılır 198
aa Doğal Yoldan Kurulan Cinsel İlişki 198
bb Doğal Olmayan Yoldan Kurulan Cinsel İlişki 199
cc Grup Halinde/Toplu Kurulan Cinsel İlişki 199
dd Koruma Yöntemiyle Kurulan Cinsel İlişki 200
c Eksik Kalkışma Zina Sayılır 200
d Bir Cinsel İlişki Zina İçin Yeterlidir 201
2- Zina Sayılmayan Davranışlar 201
a Hayvanla Cinsel İlişki Zina Sayılmaz 201
b Ölüyle Cinsel İlişki Zina Sayılmaz 201
c Cinsel Objeyle Cinsel İlişki Zina Sayılmaz 201
d Yapay Döllenme Zina Sayılmaz 201
e Aşıkane Hareketler Zina Sayılmaz 202
f Bakım Amaçlı Kalma Zina Sayılmaz 202
C- Kusur Koşulu (Sübjektif Unsur) 203
1- Cinsel İlişki Bilerek ve İsteyerek Olmalıdır 203
a Tecavüze Uğramada Uygulanmaz 203
b Ağır Uykuda Uygulanmaz 205
c İpnotizmada Uygulanmaz 205
d Kendini Bilemeyecek Derecede Sarhoşlukta Uygulanmaz 205
e Ciddi Tehdit Halinde Uygulanmaz 206
2- Cinsel İlişki Meşrulaştırılamaz 206
a İktidarsızlıkta Uygulanır 206
b Kadının Rahminin Bulunmamasında Uygulanır 206
c Cinsel Soğuklukta Uygulanır 206
d İlgisizlikte Uygulanır 206
3- Cinsel İlişki Takas Konusu Yapılamaz 207
IV İSPAT 208
A- Genel Olarak 208
1- İspatta Cinsler Arasında Eşitlik Vardır 208
2- Her Türlü Delille İspatlanabilir 208
3- İspat Duraksamaya Yer Vermeyecek Şekilde Gerçekleşmelidir 208
a Otelde Aynı Odada Gecelemek Zina İçin Yeterlidir 209
b Yalnız Olarak Eve Almak Zina İçin Yeterlidir 209
4- İspat Yükü Davacıdadır 210
B- İspat Araçları 210
1- Gebe Kalmak 210
2- Zührevî Hastalığa Yakalanmak 211
3- Fotoğraflar 211
4- Düğün Yapmak 211
5- İletişim Araçları 211
a Mektup 211
b Bilgisayar Kaydı 212
c Telefon Kaydı 212
d Ses Kaydı 212
e Kamera Kaydı 212
f Sosyal Medya Paylaşımları 213
g Diğer İletişim Araçları 213
6- Tanık Anlatımları 213
7- Kesinleşmiş Hükümlülük Kararı 213
8- Soruşturma Evrakı 214
9- Otel Kayıtları 214
10- Hamilelik Testi 214
11- Resmi Evraklar 215
12- Diğer İspat Araçları 215
C- İspat Aracı Sayılmayanlar 215
1- İkrar 216
2- Yemin 216
V DAVA HAKKININ ORTADAN KALKMASI 216
A- Hak Düşürücü Süre (TMK m 161 f II) 217
1- Boşanma Sebebini Öğrenmesinden Başlayarak Altı Aylık Süre 217
a Tek Eylemden İbaret Zinada 218
b Devam Eden Zinada 218
2- Her Hâlde Zina Eyleminin Üzerinden Beş Yıl Süre 219
B- Af (TMK m 161 f III) 219
1- Şekle Bağlı Değildir 220
a Yazılı Yapılabilir 220
b Sözlü Yapılabilir 220
c Örtülü Yapılabilir 220
d Açık Yapılabilir 221
2- Dava Hakkı Düşmüş Sayılır 221
3- Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklardandır 221
4- İradeyi Sakatlayan Sebepler Varsa Geçersizdir 221
5- Eylem Öncesi Yapılamaz 221
6- Ceza Şikayetinden Vazgeçme Af Sayılmaz 222
7- Saik Önemli Değildir 222
8- Şarta Bağlanamaz 222
9- Boşanma Sebebi Kabul Edilemez 222
VI DİĞER DAVALAR İLE İLİŞKİSİ 223
A- Hayata Kast Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 223
B- Pek Kötü Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 224
C- Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 224
D- Suç İşleme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 224
E- Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 225
F- Terk Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 225
G- Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 226
H- Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 226
1- Sadece Zina Sebebiyle Dava Açılabilir 226
a Genel Olarak 226
b Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Karar Verilemez 226
2- Sadece Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Dava Açılabilir 227
a Genel Olarak 227
b Zina Sebebiyle Karar Verilemez 228
c Zina Sebebiyle Boşanma Davasından Feragat Varsa Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma İstenemez 228
3- Aynı Dava İçinde İki Sebeple Dava Açılabilir 228
a Özel Sebebe Dayalı Karar Verip Genel Sebepten Karar Vermeme İsabetsizdir 230
b Genel Sebebe Dayalı Karar Verip Özel Sebepten Karar Vermeme İsabetsizdir 230
4- Aynı Dava İçinde Terditli Açılabilir 231
5- Karşılıklı Dava İçinde Açılabilir 232
6- Islah Yapılabilir 233
I- Anlaşmalı Boşanma Davası İle İlişkisi 233
VII SONUÇLARI 234
A- Fer’î Sonuçları 234
1- Davacı Açısından 234
a Davacıya Manevi Tazminat Verilebilir 234
b Davacıya Maddi Tazminat Verilebilir 235
c Davacıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir 235
d Davacıya Velayet Verilebilir 236
e Davacıya Tedbir Nafakası Verilebilir 236
2- Davalı Açısından 237
a Davalıya Tedbir Nafakası Verilebilir 237
b Davalıya Velayet Verilebilir 237
c Davalıya Yoksulluk Nafakası Verilemez 238
d Davalıya Maddi Tazminat Verilemez 238
e Davalıya Manevi Tazminat Verilemez 239
B- Mal Rejimiyle İlgili Sonuçları 239
1- Edinilmiş Mallar Katılma Rejimindeki Etkisi (TMK m 236 f II) 239
2- Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimindeki Etkisi (TMK m 252) 240
VIII USUL 242
A- Davanın Tarafları 242
1- Davacı 242
2- Davalı 242
B- Ayrılık Kararı Verilmesi 242
C- Bekletici Sorun 243
D- Konusuz Kalması 244
E- Mahkeme Kararı Gerekçesi 245
§ 4 HAYATA KAST SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK m 162) 246
I SINIFLANDIRMA 246
A- Özel Boşanma Sebebidir 246
B- Mutlak Boşanma Sebebidir 246
C- Kusura Dayalı Boşanma Sebebidir 247
1- Davalının Kusurlu Olması Gerekir 247
a Kasten Yapılması Gerekir 247
b Ayırt Etme Gücünün Bulunması Gerekir 248
2- Kusur Kıyaslaması Yapılamaz 248
II KONUSU 249
A- Hayata Kast Kavramına Giren Davranışlar 249
1- İntihara Teşvik Kapsama Girer 249
a Gerekli Araç ve Ortam Hazırlanmış Olmalıdır 249
b İntihara Teşvik Her Şekilde Yapılabilir 249
2- Elverişsiz Araç Kullanımı Kapsama Girer 249
3- İstenildiği Halde Sonuç Alamama Kapsama Girer 250
4- Ölüm Tehlikesine Seyirci Kalma Kapsama Girer 250
B- Hayata Kast Kavramına Girmeyen Davranışlar 250
1- Öldürme Tehdidi Kapsama Girmez 250
2- Öldürme Amacı Bulunmayan Eylem Kapsama Girmez 250
3- Eşin Yakınlarına Yönelik Eylem Kapsama Girmez 250
III DAVA HAKKININ ORTADAN KALKMASI 251
A- Hak Düşürücü Süre (TMK m 162 f II) 251
1- Boşanma Sebebini Öğrenmesinden Başlayarak Altı Aylık Süre 251
2- Her Hâlde Hayata Kast Eyleminin Üzerinden Beş Yıl Süre 251
B- Af (TMK m 162 f III) 252
1- Şekle Bağlı Değildir 252
a Yazılı Yapılabilir 253
b Sözlü Yapılabilir 253
c Örtülü Yapılabilir 253
d Açık Yapılabilir 253
2- Dava Hakkı Düşmüş Sayılır 253
3- Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklardandır 253
4- İradeyi Sakatlayan Sebepler Varsa Geçersizdir 253
5- Eylem Öncesi Yapılamaz 254
6- Ceza Şikayetinden Vazgeçme Af Sayılmaz 254
7- Saik Önemli Değildir 254
8- Şarta Bağlanamaz 254
IV DİĞER DAVALAR İLE İLİŞKİSİ 254
A- Zina Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 255
B- Pek Kötü Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 255
C- Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 256
D- Suç İşleme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 256
E- Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 256
F- Terk Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 257
G- Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 257
H- Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 257
1- Sadece Hayata Kast Sebebiyle Dava Açılabilir 258
a Genel Olarak 258
b Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Karar Verilemez 258
2- Sadece Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Dava Açılabilir 258
a Genel Olarak 258
b Hayata Kast Sebebiyle Karar Verilemez 258
c Hayata Kast Sebebiyle Boşanma Davasından Feragat Varsa Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma İstenemez 259
3- Aynı Dava İçinde İki Sebeple Dava Açılabilir 259
a Özel Sebebe Dayalı Karar Verip Genel Sebepten Karar Vermeme İsabetsizdir 259
b Genel Sebebe Dayalı Karar Verip Özel Sebepten Karar Vermeme İsabetsizdir 259
4- Aynı Dava İçinde Terditli Açılabilir 259
5- Islah Yapılabilir 260
I- Ayrılık Kararı Verilebilir 260
İ- Anlaşmalı Boşanma Yapılamaz 262
V SONUÇLARI 262
A- Fer’î Sonuçları 262
1- Davacı Açısından 262
a Davacıya Manevi Tazminat Verilebilir 262
b Davacıya Maddi Tazminat Verilebilir 263
c Davacıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir 263
d Davacıya Velayet Verilebilir 263
e Davacıya Tedbir Nafakası Verilebilir 264
2- Davalı Açısından 264
a Davalıya Tedbir Nafakası Verilebilir 264
b Davalıya Velayet Verilebilir 264
c Davalıya Yoksulluk Nafakası Verilemez 265
d Davalıya Maddi Tazminat Verilemez 265
e Davalıya Manevi Tazminat Verilemez 266
B- Mal Rejimiyle İlgili Sonuçları 266
1- Edinilmiş Mallar Katılma Rejimindeki Etkisi (TMK m 236 f II) 266
2- Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimindeki Etkisi (TMK m 252) 267
C- Mirasla İlgili Sonuçları 267
VI USUL 268
A- Davanın Tarafları 268
B- Bekletici Sorun 268
C- Konusuz Kalması 269
§ 5 PEK KÖTÜ DAVRANIŞ SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK m 162) 270
I SINIFLANDIRMA 270
A- Özel Boşanma Sebebidir 270
B- Mutlak Boşanma Sebebidir 270
C- Kusura Dayalı Boşanma Sebebidir 271
1- Davalının Kusurlu Olması Gerekir 271
a Kasten Yapılması Gerekir 271
b Ayırt Etme Gücünün Bulunması Gerekir 272
2- Kusur Kıyaslaması Yapılamaz 272
II KONUSU 273
A- Pek Kötü Davranışın Şekli 273
1- Eşin Vücut Bütünlüğüne Saldırı 274
2- Eşin Sağlığına Saldırı 274
B- Pek Kötü Davranışın Şiddeti 275
1- Eşe Istırap Vermelidir 275
2- Eşin Sağlığını Bozmalıdır 276
C- Pek Kötü Davranışın Sayısı 276
D- Pek Kötü Davranışın Belirlenmesi 276
III DAVA HAKKININ ORTADAN KALKMASI 277
A- Hak Düşürücü Süre (TMK m 162 f II) 277
1- Boşanma Sebebini Öğrenmesinden Başlayarak Altı Aylık Süre 277
2- Her Hâlde Pek Kötü Davranış Eyleminin Üzerinden Beş Yıl Süre 278
B- Af (TMK m 162 f III) 278
1- Şekle Bağlı Değildir 279
a Yazılı Yapılabilir 279
b Sözlü Yapılabilir 279
c Örtülü Yapılabilir 279
d Açık Yapılabilir 279
2- Dava Hakkı Düşmüş Sayılır 279
3- Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklardandır 280
4- İradeyi Sakatlayan Sebepler Varsa Geçersizdir 280
5- Eylem Öncesi Yapılamaz 280
6- Ceza Şikayetinden Vazgeçme Af Sayılmaz 280
7- Saik Önemli Değildir 281
8- Şarta Bağlanamaz 281
IV DİĞER DAVALAR İLE İLİŞKİSİ 281
A- Zina Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 282
B- Hayata Kast Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 282
C- Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 282
D- Suç İşleme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 283
E- Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 283
F- Terk Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 283
G- Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 284
H- Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 284
1- Sadece Pek Kötü Davranış Sebebiyle Dava Açılabilir 284
a Genel Olarak 284
b Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Karar Verilemez 284
2- Sadece Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Dava Açılabilir 285
a Genel Olarak 286
b Pek Kötü Davranış Sebebiyle Karar Verilemez 286
c Pek Kötü Davranış Sebebiyle Boşanma Davasından Feragat Varsa Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma İstenemez 286
3- Aynı Dava İçinde İki Sebeple Dava Açılabilir 286
a Özel Sebebe Dayalı Karar Verip Genel Sebepten Karar Vermeme İsabetsizdir 287
b Genel Sebebe Dayalı Karar Verip Özel Sebepten Karar Vermeme İsabetsizdir 287
4- Aynı Dava İçinde Terditli Açılabilir 287
5- Islah Yapılabilir 288
I- Ayrılık Kararı Verilebilir 288
İ- Anlaşmalı Boşanma Yapılamaz 290
V SONUÇLARI 290
A- Davacı Açısından 290
1- Davacıya Manevi Tazminat Verilebilir 290
2- Davacıya Maddi Tazminat Verilebilir 291
3- Davacıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir 291
4- Davacıya Velayet Verilebilir 291
5- Davacıya Tedbir Nafakası Verilebilir 292
B- Davalı Açısından 292
1- Davalıya Tedbir Nafakası Verilebilir 292
2- Davalıya Velayet Verilebilir 293
3- Davalıya Yoksulluk Nafakası Verilemez 293
4- Davalıya Maddi Tazminat Verilemez 294
5- Davalıya Manevi Tazminat Verilemez 294
VI USUL 294
A- Davanın Tarafları 295
B- Hüküm 295
C- Konusuz Kalması 296
§ 6 ONUR KIRICI DAVRANIŞ SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK m 162) 297
I SINIFLANDIRMA 297
A- Özel Boşanma Sebebidir 298
B- Mutlak Boşanma Sebebidir 298
C- Kusura Dayalı Boşanma Sebebidir 298
1- Davalının Kusurlu Olması Gerekir 299
a Kasten Yapılması Gerekir 299
b Ayırt Etme Gücünün Bulunması Gerekir 299
2- Kusur Kıyaslaması Yapılamaz 299
II KONUSU 300
A- Onur Kırıcı Davranışın Şekli 301
1- Davacının Kişiliğine Yönelmelidir 301
2- Saldırı Kastıyla Yapılmalıdır 301
a Hakaret Etmek Amacıyla Saldırı 301
b Küçük Düşürmek Amacıyla Saldırı 302
B- Onur Kırıcı Davranışın Şiddeti 302
C- Onur Kırıcı Davranışın Sayısı 304
D- Onur Kırıcı Davranışın Belirlenmesi 305
III DAVA HAKKININ ORTADAN KALKMASI 305
A- Hak Düşürücü Süre (TMK m 162 f II) 306
1- Boşanma Sebebini Öğrenmesinden Başlayarak Altı Aylık Süre 306
2- Her Hâlde Onur Kırıcı Davranış Eyleminin Üzerinden Beş Yıl Süre 307
B- Af (TMK m 162 f III) 307
1- Şekle Bağlı Değildir 308
a Yazılı Yapılabilir 308
b Sözlü Yapılabilir 308
c Örtülü Yapılabilir 308
d Açık Yapılabilir 308
2- Dava Hakkı Düşmüş Sayılır 308
3- Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklardandır 308
4- İradeyi Sakatlayan Sebepler Varsa Geçersizdir 309
5- Eylem Öncesi Yapılamaz 309
6- Ceza Şikayetinden Vazgeçme Af Sayılmaz 309
7- Saik Önemli Değildir 310
8- Şarta Bağlanamaz 310
IV DİĞER DAVALAR İLE İLİŞKİSİ 310
A- Zina Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 310
B- Hayata Kast Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 311
C- Pek Kötü Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 311
D- Suç İşleme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 311
E- Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 312
F- Terk Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 312
G- Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 312
H- Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 313
1- Sadece Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Dava Açılabilir 313
a Genel Olarak 313
b Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Karar Verilemez 313
2- Sadece Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Dava Açılabilir 314
a Genel Olarak 314
b Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Karar Verilemez 315
c Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Boşanma Davasından Feragat Varsa Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma İstenemez 315
3- Aynı Dava İçinde İki Sebeple Dava Açılabilir 316
a Özel Sebebe Dayalı Karar Verip Genel Sebepten Karar Vermeme İsabetsizdir 316
b Genel Sebebe Dayalı Karar Verip Özel Sebepten Karar Vermeme İsabetsizdir 316
4- Aynı Dava İçinde Terditli Açılabilir 316
5- Islah Yapılabilir 317
I- Ayrılık Kararı Verilebilir 318
İ- Anlaşmalı Boşanma Yapılamaz 319
V SONUÇLARI 319
A- Davacı Açısından 319
1- Davacıya Manevi Tazminat Verilebilir 320
2- Davacıya Maddi Tazminat Verilebilir 320
3- Davacıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir 320
4- Davacıya Velayet Verilebilir 321
5- Davacıya Tedbir Nafakası Verilebilir 321
B- Davalı Açısından 321
1- Davalıya Tedbir Nafakası Verilebilir 321
2- Davalıya Velayet Verilebilir 322
3- Davalıya Yoksulluk Nafakası Verilemez 322
4- Davalıya Maddi Tazminat Verilemez 323
5- Davalıya Manevi Tazminat Verilemez 323
VI USUL 323
A- Davanın Tarafları 323
B- Hüküm 324
C- Konusuz Kalması 324
§ 7 KÜÇÜK DÜŞÜRÜCÜ SUÇ İŞLEME SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK m 163) 326
I GENEL OLARAK 326
A- Diğer Eşe Yönelik Değildir 326
B- Utanç Verici Özelliktedir 327
II SINIFLANDIRMA 327
A- Özel Boşanma Sebebidir 327
B- Nisbi Boşanma Sebebidir 327
C- Kusura Dayalı Boşanma Sebebidir 329
III KONUSU 329
A- Suç İşlenmelidir 330
1- Kasten İşlenmelidir 330
2- Hukuka Uygunluk Sebepleri Bulunmamalıdır 331
a Kanunun Hükmünü Yerine Getirme 331
b Amirin Emrini Uygulama 331
c Meşru Savunma 331
d Zorunluluk Hali 332
e Hakkın Kullanılması 332
f İlgilinin Rızası 332
g Cebir ve Şiddet, Korkutma ve Tehdit 332
h Hata 332
ı Geçici Nedenler, Alkol veya Uyuşturucu Madde Etkisinde Olma 333
3- Cezai İşlemin Sonlanması Engel Değildir 333
a Kamu Davasının Düşmesi 333
b Zarar Görenin Şikayetten Vazgeçmesi 333
c Ön Ödeme Yapılması 334
4- Birden Fazla Olmaması Engel Değildir 334
B- Suçun Küçük Düşürücü Olması Gerekir 334
1- Uluslararası Küçük Düşürücü Suçlar 336
a Soykırım 336
b İnsanlığa Karşı Suç 336
c Göçmen Kaçakçılığı 337
d İnsan Ticareti 337
2- Kişilere Karşı Küçük Düşürücü Suçlar 337
a Hayata Karşı Suçlar 337
b Vücut Dokunulmazlığına Karşı Suçlar 339
c İşkence ve Eziyet 339
d Çocuk Düşürtme ve Kısırlaştırma 339
e Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar 339
f Hürriyete Karşı Suçlar 339
g Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar 340
h Malvarlığına Karşı Suçlar 340
3- Topluma Karşı Küçük Düşürücü Suçlar 340
a Genel Tehlike Yaratan Suçlar 340
b Çevreye Karşı Suçlar 341
c Kamunun Sağlığına Karşı Suçlar 341
d Kamu Güvenine Karşı Suçlar 341
e Kamu Barışına Karşı Suçlar 342
f Genel Ahlaka Karşı Suçlar 342
g Ekonomi, Sanayi ve Ticarete İlişkin Suçlar 342
4- Millete ve Devlete Karşı Suçlar 342
a Kamu İdaresinin Güvenirliğine ve İşleyişine Karşı Suçlar 343
b Adliyeye Karşı Suçlar 343
c Devletin Egemenlik Alametlerine ve Organlarının Saygınlığına Karşı Suçlar 343
d Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar 343
e Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar 343
f Milli Savunmaya Karşı Suçlar 344
g Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk 344
C- Suçun Evlendikten Sonra İşlenmiş Olması Gerekir 344
IV DAVA HAKKININ ORTADAN KALKMASI 346
A- Uzun Süre Sonra Dava Açılması 346
B- Hoşgörü İle Karşılama 346
V DİĞER DAVALAR İLE İLİŞKİSİ 346
A- Zina Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 347
B- Hayata Kast Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 347
C- Pek Kötü Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 348
D- Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 348
E- Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 348
F- Terk Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 349
G- Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 349
H- Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 349
1- Sadece Suç İşleme Sebebiyle Dava Açılabilir 350
a Genel Olarak 350
b Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Karar Verilemez 350
2- Sadece Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Dava Açılabilir 350
a Genel Olarak 350
b Suç İşleme Sebebiyle Karar Verilemez 350
c Suç İşleme Sebebiyle Boşanma Davasından Feragat Varsa Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma İstenemez 351
3- Aynı Dava İçinde İki Sebeple Dava Açılabilir 351
a Özel Sebebe Dayalı Karar Verip Genel Sebepten Karar Vermeme İsabetsizdir 351
b Genel Sebebe Dayalı Karar Verip Özel Sebepten Karar Vermeme İsabetsizdir 352
4- Aynı Dava İçinde Terditli Açılabilir 352
5- Islah Yapılabilir 352
I- Ayrılık Kararı Verilebilir 353
İ- Anlaşmalı Boşanma Yapılamaz 354
V SONUÇLARI 354
A- Davacı Açısından 355
1- Davacıya Manevi Tazminat Verilebilir 355
2- Davacıya Maddi Tazminat Verilebilir 355
3- Davacıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir 355
4- Davacıya Velayet Verilebilir 356
5- Davacıya Tedbir Nafakası Verilebilir 356
B- Davalı Açısından 356
1- Davalıya Tedbir Nafakası Verilebilir 357
2- Davalıya Velayet Verilebilir 357
3- Davalıya Yoksulluk Nafakası Verilemez 359
4- Davalıya Maddi Tazminat Verilemez 359
5- Davalıya Manevi Tazminat Verilemez 360
VI USUL 360
A- Davanın Tarafları 360
B- Süre 360
C- Bekletici Sorun 361
D- Konusuz Kalması 362
§ 8 HAYSİYETSİZ HAYAT SÜRME SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK m 163) 364
I SINIFLANDIRMA 364
A- Özel Boşanma Sebebidir 364
B- Nisbi Boşanma Sebebidir 364
C- Kusura Dayalı Boşanma Sebebidir 364
II KOŞULLARI 365
A- Haysiyetsiz Hayat Gerçekleşmelidir 365
1- Haysiyetsiz Hayat Kavramı 365
a Toplumun Değer Yargılarıyla Bağdaşmazlık 365
b Ahlak, Şeref ve Namus Kayıtlarından Uzak Davranış 366
2- Haysiyetsiz Hayat Şekilleri 366
a Hayat Ortaklığı Dışı Birlikte Yaşamak 366
b Randevu Evi İşletmek 367
c Ayyaşlık 368
d Kumarbazlık 369
e Uyuşturucu Bağımlısı Olmak 369
f Gönül Tellallığı 369
g Diğerleri 369
B- Haysiyetsiz Hayat Sürekli Olmalıdır 370
1- Devamlılık Göstermelidir 370
2- Yaşam Biçimi Olarak Benimsenmiş Olmalıdır 370
C- Haysiyetsiz Hayat Süren Kusurlu Olmalıdır 371
D- Haysiyetsiz Hayat Sebebiyle Ortak Yaşam Çekilmez Olmalıdır 371
E- Haysiyetsiz Hayat Evlendikten Sonra Gerçekleşmelidir 373
III DİĞER DAVALAR İLE İLİŞKİSİ 373
A- Zina Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 374
B- Hayata Kast Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 374
C- Pek Kötü Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 375
D- Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 375
E- Suç İşleme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 375
F- Terk Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 376
G- Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 376
H- Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 376
1- Sadece Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Dava Açılabilir 377
a Genel Olarak 377
b Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Karar Verilemez 377
2- Sadece Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Dava Açılabilir 378
a Genel Olarak 378
b Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Karar Verilemez 378
c Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Boşanma Davasından Feragat Varsa Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma İstenemez 379
3- Aynı Dava İçinde İki Sebeple Dava Açılabilir 379
a Özel Sebebe Dayalı Karar Verip Genel Sebepten Karar Vermeme İsabetsizdir 379
b Genel Sebebe Dayalı Karar Verip Özel Sebepten Karar Vermeme İsabetsizdir 380
4- Aynı Dava İçinde Terditli Açılabilir 380
I- Ayrılık Kararı Verilebilir 381
İ- Anlaşmalı Boşanma Yapılamaz 382
IV SONUÇLARI 383
A- Davacı Açısından 383
1- Davacıya Manevi Tazminat Verilebilir 383
2- Davacıya Maddi Tazminat Verilebilir 383
3- Davacıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir 383
4- Davacıya Velayet Verilebilir 384
5- Davacıya Tedbir Nafakası Verilebilir 384
B- Davalı Açısından 385
1- Davalıya Tedbir Nafakası Verilebilir 385
2- Davalıya Velayet Verilemez 385
3- Davalıya Yoksulluk Nafakası Verilemez 386
4- Davalıya Maddi Tazminat Verilemez 386
5- Davalıya Manevi Tazminat Verilemez 387
V USUL 387
A- Davanın Açılması 387
B- Davanın Tarafları 388
C- İspat Yükü 388
D- Süre 388
E- Konusuz Kalması 389
F- Karar Gerekçeli Olmalıdır 390
G- Islah Yapılabilir 391
§ 9 TERK SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK m 164) 392
I KURAL OLARAK 393
II SINIFLANDIRMA 393
A- Özel Boşanma Sebebidir 393
B- Mutlak Boşanma Sebebidir 393
C- Kusura Dayalı Boşanma Sebebidir 393
1- Davalının Kusurlu Olması Gerekir 394
2- Kusur Kıyaslaması Yapılamaz 394
III EŞLERDEN BİRİ ORTAK YAŞAMDAN AYRILMIŞ OLMALIDIR 394
A- Gerçek Terk 395
1- Kavram 395
2- Terk Edilen Eş Dava Açabilir 396
3- Terk Eden Eş Dava Açamaz 396
B- Yapıntı Terk 397
1- Ortak Konutu Terk Etmeye Zorlayan Dava Açamaz 398
2- Haklı Bir Sebep Olmaksızın Ortak Konuta Dönmeyi Engelleyen Eş Dava Açamaz 401
3- Yapıntı Terke Maruz Bırakılan Eş Dava Açabilir 401
IV ORTAK YAŞAMA SON VERME KASTI BULUNMALIDIR 405
V AYRILIK, HUKUKA AYKIRI OLMALIDIR 406
A- Birlikte Yaşamaya Ara Verme Kararı Alınmamış Olmalıdır 406
B- Ayrı Bir Boşanma veya Ayrılık Davası Bulunmamalıdır 407
1- Ayrı Dava Karara Bağlanmamışsa 407
2- Ayrı Dava Karara Bağlanmış Olup Kesinleşmemişse 410
3- Ayrı Dava Müracaata Bırakılmışsa 412
4- Ayrı Davadan Feragat Edilmişse 412
5- Ayrı Davanın Reddinden Sonra Yeterli Süre Geçmemişse 413
C- Tedbir Nafakası Verilmişse Dava Tarihinden Dört Ay Geçmiş Olmalıdır 414
1- Nafaka Hükmünün Dava Tarihinden İtibaren Dört Ay Geçmişse İhtar İstenebilir 415
2- Nafaka Hükmünün Dava Tarihinden İtibaren Dört Ay Geçmemişse İhtar İstenemez 415
D- Ayrılık Kararı Bulunmamalıdır 417
E- Ayrı Yaşamak Konusunda Ortak Arzu Bulunmamalıdır 417
F- Davet Edilen Eş Akıl Hastası Olmamalıdır 418
G- Aralarında İyiniyeti Kaldıran ve Devam Eden Bir Dava Bulunmamalıdır 418
1- Ceza Davası Bulunmamalıdır 418
a Ceza Soruşturması Bulunmamalıdır 419
b Ceza Kovuşturması Bulunmamalıdır 419
2- Evlenmenin Butlanı Davası Bulunmamalıdır 420
3- Tedbir Nafakası Davası Bulunmamalıdır 420
a Nafaka Davasının Açılmasından İtibaren Dört Ay Geçmedikçe İhtar İstenemez 420
b İhtar İstek Tarihinden Önceki Dört Aylık Fiili Ayrılık Döneminden Evvel Açılan Nafaka İsteği Haklı Bulunmuşsa Dava Reddedilir 421
4- Tazminat Davası Bulunmamalıdır 421
5- Ziynet Alacağı Davası Bulunmamalıdır 422
6- Tapu İptal ve Tescil Davası Bulunmamalıdır 422
7- Diğer Davalar 422
H- Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanuna Göre Tedbir Alınmamış Olmalıdır 422
VI DAVET EDİLEN KONUT HAZIRLANMIŞ OLMALIDIR 423
A- Konut Süresinde Hazırlanmalıdır 423
1- İhtar İsteminden Dört Ay Önce Hazırlanmalıdır 423
2- Çekişme Varsa Ne Zaman Hazırlandığı Belirlenmelidir 424
3- Davet Edilen Konut Değiştirilmemiş Olmalıdır 425
4- Davet Edilen Konutta Oturuyor Olunmalıdır 425
B- Konut Döşenmiş Olmalıdır 425
1- Yeterli Eşya Bulunmalıdır 425
2- Yeterli Yiyecek İçecek Bulunmalıdır 426
3- Yeterli Yakacak Bulunmalıdır 427
C- Konut Birlikte Seçilmiş Olmalıdır 427
1- Eşler Tarafından Ortak Konut Seçimi 427
a Kural Olarak Ortak Konut Seçimi 428
b Birlikte Seçilmediği İtiraz Olarak İleri Sürülmelidir 430
c Davete Uyulmuşsa İtiraz Edilemez 431
2- Hâkim Tarafından Ortak Konut Seçimi 431
D- Konutun Maddi Bağımsızlığı Bulunmalıdır 433
1- Bağımsız Kullanılır Olmalıdır 433
2- Ortak Kullanılmamalıdır 434
3- Güvenli Olmalıdır 435
4- İhtardan Dört Ay Önce Bağımsız Olmalıdır 435
E- Konutun Manevi Bağımsızlığı Bulunmalıdır 435
1- Ana, Baba ve Kardeşlerle Oturmak 435
a Bakıma Muhtaç Olmalıdır 436
b Boşanma Sebebi Yaratmamalıdır 437
2- Aynı Apartmanda Ayrı Dairede Oturmak 437
3- Aynı Apartmanda Sadece Yeme İçme Birlikte Oturmak 438
4- Aynı Bahçe İçinde Oturmak 438
5- Ortak Olmayan Çocuklarla Oturmak 438
a Ortak Olmayan Çocuk Ergin Değilse 439
b Ortak Olmayan Çocuk Erginse 439
aa Bakıma Muhtaç Olmalıdır 439
bb Boşanma Sebebi Yaratmamalıdır 439
6- İhtardan Dört Ay Önce Bağımsız Olmalıdır 440
VII AİLE MAHKEMESİNCE İHTAR YAPILMIŞ OLMALIDIR 440
A- İhtarın Niteliği 441
1- İhtar Dava Değil Bir İşlemdir 441
a Değişik İşler Kaydına Alınmalıdır 441
b Çekişmesiz Yargı İşlerinden Sayılır 442
2- Kabul Edilen İhtar İstemine Kanun Yolu Kapalıdır 442
3- Kabul Edilmeyen İhtar İstemine Kanun Yolu Açıktır 443
4- İhtar İsteminde Yetki Kuralı Uygulanmaz 444
5- İhtar Kararı Verilmesinde Aile Mahkemesi Görevlidir 444
6- İhtar Kararı Yoksa Terk Sebebiyle Boşanma Davası Yok Sayılır 444
7- İhtar İle Yurt Dışına Davet Yapılabilir 445
a Yurt Dışında Oturan Türkiye’ye Davet Edemez 445
b Yurt Dışı Davete Eklenecek Belgeler 445
c Yurt Dışı Davete Uyma Süresinin Başlangıcı 446
d Yurt Dışına Çağıran Giderleri Karşılamalıdır 446
B- İhtar Dilekçesini İnceleme 446
1- Şekli Anlamda Uygunluk Varsa 446
2- Şekli Anlamda Uygunluk Yoksa 447
C- İhtarın İçeriği 448
1- Dönülecek Konutun Açık Adresi Gösterilmelidir 448
a Açık Adres İhtar Kararında Yazılmalıdır 448
b Tebliğ Edilen İhtar Dilekçesinde Açık Adresin Bulunması Yeterlidir 449
c Maruf Yerlerde Eksiklik Sayılmaz 449
d İhtar Dilekçesinde Yazılmayan Konuta Davet Yapılamaz 449
2- Dönüş Süresi Gösterilmelidir 450
a Dönüş Süresi Açıkça Gösterilmelidir 450
b Dönüş Süresi Kısaltılmamalıdır 450
c Dönüş Süresi Sınırlandırılmamalıdır 452
3- Uymamanın Sonuçları Gösterilmelidir 452
4- Yol Gideri Gösterilmelidir 453
a Yol Gideri Başka Adrese Gönderilmemelidir 453
b Yol Gideri Başka Sebeple Gönderilmemelidir 454
c Yol Gideri Kısa Mesafelerde Gerekli Değildir 454
d Yol Gideri Konutta Ödemeli Gönderilmelidir 455
aa Yol Gideri Adi Posta Havalesi İle Gönderilemez 456
bb Yol Gideri İçin Merciine Gitme Zorunluluğu Yüklenemez 456
cc Konuta Gidilmişse Yol Gideri Ödeme Sorun Değildir 457
e Yol Giderinde Gerekli Miktar Araştırılmalıdır 457
f Yol Gideri Yeterli Olmalıdır 459
aa Yurt İçi Davetlerde Yol Gideri 460
bb Yurt Dışı Davetlerde Yol Gideri 461
g Yol Gideri Almaktan Kaçınmanın Etkisi Yoktur 461
h Yol Gideri Yetersizliği İtiraz Olarak İleri Sürülmelidir 461
ı Yol Giderinin Ele Geçmediği İddiası Araştırılmalıdır 463
i Yol Giderinin Alındığı veya Alınmasından İmtina Edildiği Tarihten Süre Başlar 463
j Yol Gideri Yargılama Gideri Olarak Ödenmelidir 464
k Yol Gideri Ödenmemişse Dava Reddedilmelidir 464
D- İhtarın Usulü 464
1- İhtarın Süresi 464
a Dört Ay Ortak Konuttan Ayrılma Gerçekleşmelidir 464
aa Fiili Ayrılık Tarihi Gösterilmiş Olmalıdır 465
bb Dört Aylık Süre Dolmuş Olmalıdır 465
cc Ayrılık Süresinin Dört Ay Olması Yeterlidir 466
b İki Ay Ortak Konuta Dönme Süresi Dolmalıdır 467
2- İhtarın Tebliğ Edilmesi 468
a Usulüne Uygun Tebligat Yapılmalıdır 468
b Koşulları Varsa İlânen Tebligat Yapılabilir 468
3- İki İhtarda Bulunulması 470
4- İhtarın Islahla İstenilmesi 471
VIII İHTARIN NOTER TARAFINDAN YAPILMASI İSTENEBİLİR 472
A- İhtar İsteminde Bulunulması 474
B- İhtarın Şekli 474
C- İhtarın Tebliği 475
IX İHTAR SAMİMİ OLMALIDIR 475
A- Genel Olarak 475
B- İhtar İsteminin Samimî Olmadığı Haller 476
1- Samimiyeti Kaldıran Açıklamada Bulunmak 476
a Davalıyla Evliliğin Yürümeyeceğini Açıklamak 476
b Davalının İstenmediğini Açıklamak 476
c Davalıyı Sevmediğini Açıklamak 478
d Davalıyla Geçinemeyeceğini Açıklamak 478
e Başkasıyla Evleneceğini Açıklamak 478
f İhtarı Sinirle Çektiğini Açıklamak 479
g Çocuğun Soybağından Şüphelendiğini Açıklamak 479
h Davalıya Para Yedirmeyeceğini Açıklamak 480
ı Davalıyı Kullandığını Açıklamak 480
2- Samimiyeti Kaldıran Davranışta Bulunmak 480
a Başkası İle İlişkisi Sürüyor Olmak 480
b Şiddet Uygulamak 482
c Tehdit Etmek 482
d Konuta Almamak 483
e Hakaret Etmek 483
f Güven Sarsıcı Davranışta Bulunmak 484
g Başkasını Kaçırmak 484
h Tedavisinde Yalnız Bırakmak 484
3- Samimiyeti Kaldıran Engel Bulunmak 485
a Cinsel İlişki Kurabilme Yeteneksizliği Sürüyor Olmak 485
b Hem Terk Hem Birliğin Sarsılması Sebebine Dayanmak 485
c İhtar Kararının Tebliğinden Uzun Süre Sonra Dava Açmak 487
X İHTARIN SONUÇLARI 488
A- İhtar İsteminin Sonuç Doğurmadığı Haller 488
1- Davalının Davet Edilen Konuta Girememesi 488
a Hazır Bulunulmadığı İçin Konuta Girilememesi 488
aa Davacı Hazır Olmadığı İçin Konuta Girememek 488
bb Davacı Bildirime Rağmen Kapıyı Açmayacağını Söylediği İçin Konuta Girememek 489
cc Davalı İle Çekişmeli Kişi Evde Bulunduğu İçin Konuta Girememek 489
b Anahtar Bırakılmadığı İçin Konuta Girilememesi 491
aa Konutta Her An Hazır Bulunulacaksa Anahtarın Yeri Bildirilmeyebilir 491
bb Anahtar Komşuya, Muhtara, Karakola, Mahkeme Kalemine Bırakılabilir 492
cc Anahtarın Yerinin Tebliğ Edilen İhtar Dilekçesinde Yazılması Yeterlidir 493
dd Kendi Anahtarı İle Giren Anahtar Savunması Yapamaz 493
c Kapı Kilitli Olduğu İçin Konuta Girilememesi 493
2- Davalının Haklı Sebeplerle Boşanma Davası Açması 494
3- Davalının Mazeretinin Bulunması 496
a Tutuklanmak 496
b Hasta Olmak 497
aa Kendisinin Hasta Olması 497
aaa Hastalık Dönmeyi Engeller Nitelikte Olmalıdır 497
bbb Hastalığa İlişkin Uzman Raporu Alınmalıdır 497
ccc Hastalık Kısa Süreli Olsa Bile Dönüş Süresini Sakatlar 498
ddd Taburcu Olunma Dönüş Süresinin Sakatlanmasını Engellemez 498
bb Ortak Çocuğun Hasta Olması 499
c Mevsim Koşulları 499
d Askerde Olmak 499
e Doğum Yapmak 499
f Eğitim Engeli Olmak 500
aa Kendisinin Eğitim Engeli Olması 500
bb Ortak Çocuğun Eğitim Engeli Olması 500
g Diğer Sebepler 500
B- İhtar İsteminin Sonuç Doğurduğu Haller 501
1- İhtardan Uzun Süre Önceki Olaylara Dayanılmış Olması 501
2- Davalıya Taşınmaz Verilmemiş Olması 501
3- Davacının Davalıyı Bizzat Alıp Getirmemesi 501
4- Konuta Dönüşün Ciddî Olmaması 502
5- Ortak Konuta Dönmemekte Haklılığın Kanıtlanamaması 502
6- İhtara Rağmen Haklı Sebep Olmadan Konuta Dönülmemiş Olması 503
XI DİĞER DAVALAR İLE İLİŞKİSİ 503
A- Zina Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 504
B- Hayata Kast Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 505
C- Pek Kötü Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 505
D- Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 505
E- Suç İşleme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 506
F- Haysiyetsiz hayat sürme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 506
G- Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 507
H- Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 507
I- Ayrılık Kararı Verilebilir 508
İ- Anlaşmalı Boşanma Yapılamaz 509
XII SONUÇLARI 510
A- Davacı Açısından 510
1- Davacıya Manevi Tazminat Verilemez 511
2- Davacıya Maddi Tazminat Verilebilir 511
3- Davacıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir 511
4- Davacıya Velayet Verilebilir 512
5- Davacıya Tedbir Nafakası Verilebilir 512
B- Davalı Açısından 513
1- Davalıya Tedbir Nafakası Verilebilir 513
2- Davalıya Velayet Verilebilir 513
3- Davalıya Yoksulluk Nafakası Verilemez 513
4- Davalıya Maddi Tazminat Verilemez 514
5- Davalıya Manevi Tazminat Verilemez 514
XIII USUL 515
A- İspat Yükü 515
B- Davalının Kabulü Sonuç Doğurmaz 515
C- Başka Sebeple Boşanma Kararı Verilemez 516
1- Islah Yapılmamışsa 516
2- Islah Yapılmışsa 517
3- Bir Sebebe Hasredilmişse 518
4- Genel Boşanma Sebebiyle Açılmışsa 518
D- Uygulanacak Kanun 518
E- İhtar Dosyası İncelenmelidir 520
F- Konusuz Kalması 520
G- Karar Gerekçeli Olmalıdır 521
§ 10 AKIL HASTALIĞI SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK m 165) 522
I SINIFLANDIRMA 522
A- Özel Boşanma Sebebidir 522
B- Nisbi Boşanma Sebebidir 522
C- Kusura Dayanmayan Boşanma Sebebidir 523
II KOŞULLARI 523
A- Akıl Hastalığı Koşulu 524
1- Akıl Hastalığının Evlenme Öncesinde Bulunması 524
a Akıl Hastaları Tıbbî Sakınca Yoksa Evlenebilirler 524
b Evlenmeye Engel Olacak Derecede Akıl Hastalığı Varsa Evlenme Mutlak Butlanla Batıldır 524
c Davacı Eş Mutlak Butlan Davası veya Boşanma Davası Açabilir 524
d Eş İyileşmiş Olursa Mutlak Butlan, Nisbî Butlana Dönüşür 525
e Boşanma Davası Cumhuriyet Savcısı ve İlgililerin Dava Açma Haklarını Etkilemez 525
2- Akıl Hastalığının Evlenmeden Sonra Başlaması 525
B- İyileşmezlik Koşulu 525
1- İyileşmesi Olanaksız Bulunmalıdır 525
2- Resmî Sağlık Kurulu Raporu Alınmalıdır 527
a Sağlık Kurulu İlgili Uzmanları Barındırmalıdır 528
b Sağlık Kurulu Rapor Giderlerini Davacı Karşılamalıdır 528
c Sağlık Kurulu Akıl Hastalığının Geçmesi Olanağını Açıklamalıdır 529
d Sağlık Kurulu Raporlarının Çelişkisi Giderilmelidir 530
3- Güvenlik Tedbirine İlgili Mahkemesinde Hükmedilebilir 531
C- Çekilmezlik Koşulu 532
1- İspat Yükü Davacıya Aittir 532
2- Çekilmezlik Her Tür Delille Kanıtlanabilir 532
III DİĞER DAVALAR İLE İLİŞKİSİ 533
A- Zina Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 534
B- Hayata Kast Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 534
C- Pek Kötü Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 534
D- Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 534
E- Suç İşleme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 535
F- Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 535
G- Terk Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 535
H- Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma Davası İle İlgisi 535
1- Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davasında Deliller Bu Çerçevede Değerlendirilmelidir 536
2- Davranışları İradi Olmayan Davalı Hakkında Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma Kararı Verilemez 536
3- Diğer Koşulları Varsa Sadece Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davası Açılabilir 536
4- Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma Davası Islah Edilerek Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davasına Dönüştürülebilir 537
5- Birden Fazla Boşanma Sebebi Varsa Ayrı Ayrı Karar Verilmelidir 538
6- Sadece Genel Boşanma Sebebiyle Açılmışsa 538
I- Ayrılık Kararı Verilebilir 538
İ- Anlaşmalı Boşanma Yapılamaz 540
IV SONUÇLARI 540
A- Davacı Açısından 540
1- Davacıya Manevi Tazminat Verilemez 540
2- Davacıya Maddi Tazminat Verilemez 541
3- Davacıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir 542
a Davalının Akçalı Durumu Yeterli İse 542
b Davalının Akçalı Durumu Yetersiz İse 542
4- Davacıya Velayet Verilebilir 543
5- Davacıya Tedbir Nafakası Verilebilir 543
B- Davalı Açısından 543
1- Davalıya Tedbir Nafakası Verilebilir 543
2- Davalıya Velayet Verilemez 544
3- Davalıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir 544
4- Davalıya Maddi Tazminat Verilemez 544
5- Davalıya Manevi Tazminat Verilemez 545
V USUL 545
A- Davanın Açılması 545
1- Akıl Hastası Olmayan Eş Tarafından Açılabilir 545
2- Akıl Hastası Olan Eşin Vasisi Tarafından Açılamaz 545
3- Evlilik Akdinin İcrası Sırasında Akıl Hastası Olunması Engel Oluşturmaz 546
4- Her Zaman Açılabilir 547
B- Davada Temsil 548
C- Konusuz Kalması 552
D- Islah Yapılabilir 553
ÜÇÜNCÜ KISIM
GENEL BOŞANMA SEBEPLERİ
BİRİNCİ BÖLÜM
EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI SEBEBİYLE BOŞANMA
BİRİNCİ AYIRIM
EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI KAVRAMI
§ 11 EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASININ KOŞULLARI (TMK m 166, f I) 557
I BİRLİK TEMELİNDEN SARSILMIŞ OLMALIDIR 557
A- Birliğin Sarsılmasını Belirleyen Faktörler 557
1- Olayın Özellikleri 558
2- Olayın Oluş Biçimi 558
3- Kültürel Durumları 558
4- Sosyal Durumları 559
5- Eğitim Durumları 559
6- Mali Durumları 560
7- Birbirleriyle Olan İlişkileri 560
8- Çocukları İle Olan İlişkileri 560
9- Yaşadıkları Çevrenin Özellikleri 561
10- Toplumun Değer Yargıları 561
B- Boşanma Kararı Verilmesine Engel Haller 562
1- Boşanma Davasının Bulunmaması Engeldir 562
2- Tanıma ve Tenfiz Davasının Sonuçlanmaması Engeldir 562
C- Boşanma Kararı Verilmesine Engel Olmayan Haller 563
1- Fiilen Birlikte Olmama Engel Değildir 563
2- Düğün Yapılmamış Olması Engel Değildir 563
3- Birlikte Yaşamamış Olma Engel Değildir 563
4- Evlenme Amaç ve Saiki Engel Değildir 563
5- Sadece Yabancı Mahkemede Boşanmış Olma Engel Değildir 564
6- Davanın Islah Edilerek Dönüşmüş Olması Engel Değildir 564
II ORTAK HAYATI SÜRDÜRMELERİ EŞLERDEN BEKLENEMEMELİDİR 565
§ 12 DAVALININ DAVAYA ENGEL OLMA/İTİRAZ HAKKI (TMK m 166, f II) 568
I İTİRAZ, HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI NİTELİĞİNDE OLMAMALIDIR 569
A- İtirazın Hakkın Kötüye Kullanılması Sayılan Davranışlar 572
1- Birlikte Yaşamaktan Kaçınanın İtirazı 572
2- Birlik Görevlerini Yerine Getirmeyenin İtirazı 573
3- Hakaret Edenin İtirazı 573
a Tepki Olarak Hakaret Kusur Sayılamaz 573
b Tepki Dışı Bir Kere Hakaret Eden Kusurlu Sayılır 574
4- Tepki Dışı Sürekli Hakaret Eden Kusurlu Sayılır 575
5- Birden Fazla Şikayet Edenin İtirazı 576
6- Uzun Süreli Özgürlüğü Bağlayıcı Cezaya Mahkum Olanın İtirazı 576
7- Mesaj Gönderenin İtirazı 576
8- Eşinin Ana ve Babasını Eve Almayanın İtirazı 577
9- Eşine Sürekli Sevmediğini Söyleyenin İtirazı 577
10- Cinsel Yaşamlarını Dışarıda Anlatanın İtirazı 578
11- Temizlik Kurallarına Uymayanın İtirazı 578
12- Kendisi Boşanma Davası Açanın İtirazı 578
13- Eşini Aşağılayanın İtirazı 579
14- Diğer Sebeplerle İtiraz 579
B- İtirazın Hakkın Kötüye Kullanılması Sayılmayan Davranışlar 579
1- Evlilik Birliğini Kurtarmak İsteyenin İtirazı 580
2- Yabancı Mahkemede Boşanma Kararı Almış Olanın İtirazı 580
3- Hakkı Olduğu Halde Boşanma Dava Açmayanın İtirazı 581
4- Çelişkili Davranış İçinde Olmayanın İtirazı 581
5- Kayın Hısımlarınca Fiziksel Şiddete Uğrayanın İtirazı 581
6- Yurtdışında Boşanma Davası Açanın İtirazı 582
7- Diğer Davranışlarda Bulunanın İtirazı 582
II EVLİLİK BİRLİĞİNİN DEVAMINDA DAVALI VE ÇOCUKLAR BAKIMINDAN KORUNMAYA DEĞER BİR YARAR KALMAMALIDIR 582
İKİNCİ AYIRIM
EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASINA OLAYLARIN ETKİSİ
§ 13 OLAYLARIN BOŞANMA KONUSU OLUŞTURMAMASI 585
I İSTEK DIŞI OLGULARIN BULUNMASI 585
A- İradi Olmayan Davranışlarda Bulunmak 585
1- İradi Olma Olgusu Araştırma Yapılmalıdır 585
2- İradi İse Hükme Esas Alınabilir 586
3- İradi Değilse Hükme Esas Alınamaz 587
B- Çocuğun Ölümüne Sebep Olmak 588
C- Cinsel Saldırıya Uğramak 589
D- Yaş Farkı Bulunmak 589
II FİİLİ AYRILIĞIN BULUNMASI 589
A- Salt Fiili Ayrılık Bulunması 590
B- Uzun Süren Ayrılığın Bulunması 590
III SAĞLIK SORUNLARININ BULUNMASI 591
A- Hastalıklı Olmak 591
1- Tedavi Edilebilir Akıl Hastası Olmak 591
2- Bulaşıcı Olmayan Hastalıklı Olmak 592
3- Tedavi Edilebilir Hastalıklı Olmak 592
a Epilepsi (Sara) Hastalığı 592
b Ağız ve Vücut Kokusu 593
c Yatağını Islatmak (İdrar Kaçırmak) 593
d Sedef Hastalığı 594
e MS Hastalığı 594
f Balık Derisi Hastalığı 594
4- Tedavi Edilemez Hastalıklı Olmak 595
B- Özel Gereksinimli Olmak 595
C- Bedensel Farklılıkları Bulunmak 596
D- Çocuğu Olmamak 596
E- Bedensel Özürlü Olmak 597
1- Görme Özürlü Olmak 597
2- İşitme Özürlü Olmak 598
3- Konuşma Özürlü Olmak 598
4- Fiziksel Özürlü Olmak 599
IV YASAL HAKLARIN KULLANILMASI 599
A- Şikayet Hakkını Kullanmak 599
1- Cumhuriyet Savcılığına Şikayet Etmek 599
2- Karakola Şikayet Etmek 600
3- Nafaka Borcu İçin Şikayet Etmek 600
B- Koruma Tedbiri İstemek 600
C- Gaiplik Kararı Almak 600
D- Dava Hakkını Kullanmak 601
E- Danışıklı Olarak Evlenmek 601
V TEPKİ NİTELİĞİNDE DAVRANIŞLARDA BULUNULMASI 602
A- Tepki Kavramı 602
1- Tepki Olaydan Hemen Sonra Gerçekleşmelidir 602
2- Tepki Sınırı Aşılmamış Olmalıdır 602
3- Tepki Tek Olay Olmalıdır 603
B- Tepkisel Davranışlar 604
1- İntihar Girişimi 604
2- İlgisizliğe Tepki 604
3- Evliliği Koruma Amaçlı Tepki 604
4- Beddua 605
VI YÜKÜMLÜLÜK DIŞI İSTEKLERİN KARŞILANMAMASI 605
A- Sulh Girişimini Reddetmek 605
B- Vaadi Yerine Getirmemek 605
VII FARKLILIKLARIN BULUNMASI 606
A- Dil Ayrılığının Bulunması 606
B- Irk Ayrılığının Bulunması 606
C- Renk Ayrılığının Bulunması 606
D- Siyasi Düşünce Ayrılığının Bulunması 607
E- Felsefi İnanç Ayrılığının Bulunması 607
F- Din Ayrılığının Bulunması 607
G- Mezhep Ayrılığının Bulunması 607
H- Benzeri Ayrılıkların Bulunması 607
VIII İNSANİ GÖREVLERİN YAPILMASI 607
A- Cenaze Törenine Katılmak 608
B- Tutuklu Eşi Ziyaret Etmek 608
C- Barışma Müzakeresi Yapmak 608
D- Çocuklar İçin Beraber Olmak 609
E- Diğer İnsani Görevlerin Yapılması 610
§ 14 OLAYLARIN AF NİTELİĞİNDE OLMASI 611
I GENEL OLARAK 611
A- Kayıtsız Şartsız Bir İrade Beyanı Mevcut Olmalıdır 611
B- Affı Gösterir Fiili Tutum ve Davranış Gerçekleşmelidir 612
C- Af Olgusu Somut Delillerle Kanıtlamalıdır 613
1- Affa Yönelik İddia Bulunmalıdır 613
2- Bilinmeyen Bir Olayın Affedilmesi Mümkün Değildir 614
3- Deliller Af Olgunu Göstermeye Yeterli Olmalıdır 614
II BARIŞMIŞ OLMAK 614
A- Barışma Girişiminde Bulunmak 615
1- Davacı Tarafından 616
2- Eşlerin Yakınları Tarafından 617
B- Barışmayı Gerçekleştirmek 618
1- Davadan Önce 618
2- Davadan Sonra 619
3- Karardan Sonra 620
C- Barışma Sayılmayan Davranışlar 621
1- Çocukları Ziyaret İçin Bir Araya Gelmek 621
2- Çocukların Özel Günleri İçin Bir Araya Gelmek 621
3- Zorunluluk Sebebiyle Bir Arada Kalmak 622
III AF İRADESİNİ GÖSTERMEK 623
A- Feragatle Önceki Olayları Affetmek 623
1- Feragat Öncesi Vakıalar Taraflara Kusur Olarak Yüklenemez 624
2- Feragat Sonrası Vakıalar Taraflara Kusur Olarak Yüklenebilir 625
B- İhtarla Önceki Olayları Affetmek 626
1- İhtar Şekli 626
a Mahkeme Aracılığı İle 627
b Noter Aracılığı İle 628
2- İhtarın Sonuçları 629
a İhtar Öncesi Olaylara Dayanılamaz 629
b İhtar Sonrası Olaylara Dayanılabilir 629
c İhtar Diğer Boşanma Davası İçinde Sonuç Doğurur 630
C- Beyanla Önceki Olayları Affetmek 630
1- Duruşmada Beyanda Bulunmak 630
a Görülen Davada Beyanda Bulunmak 630
b Başka Davada Beyanda Bulunmak 631
2- Dilekçede Beyanda Bulunmak 631
3- Başka Bir Davada Beyanda Bulunmak 632
4- Cumhuriyet Savcılığında Beyanda Bulunmak 633
5- Mesajla Beyanda Bulunmak 633
D- Cinsel İlişki Kurarak Önceki Olayları Affetmek 633
IV HOŞGÖRÜ İLE KARŞILAMAK 634
A- Birlikte Olmak 634
1- Birlikte Tatile Gitmek 634
2- Asker İzninde Bir Araya Gelmek 635
3- Aynı Evde Birlikte Olmak 635
a Olaylardan Sonra 636
b Davadan Sonra 637
4- Baba Evinden Alıp Getirmek 637
5- Doğumdan Sonra Birlikte Yaşamak 638
6- Birlikte Kutsal Topraklara Gitmek 638
a Birlikte Hacca Gitmek 638
b Birlikte Umreye Gitmek 638
7- Düğün Hazırlıklarını Sürdürmek 639
8- Eşiyle Cinsel İlişki Kurmak 639
9- Tüp Bebek Tedavisine Başlamak 640
10- Otelde Bir Araya Gelmek 641
11- Birlikte Pikniğe Gitmek 641
B- Hukuki Süreci Sonlandırmak 641
1- Açtığı Boşanma Davasını Açılmamış Hale Getirmek 641
2- Ceza Davasından Vazgeçmek 642
a Vazgeçme Barışmaya Yönelik İse 642
b Vazgeçme Cezadan Kurtarmaya Yönelik İse 643
c Vazgeçme Savunma Amaçlı İse 645
d Vazgeçme Üçüncü Kişiden Gelmiş İse 645
C- Karşılıksız Kazandırmada Bulunmak 645
1- Hediye Vermek 645
2- Bağış Yapmak 646
3- Taşınır Almak 646
4- Taşınmaz Almak-Kiralamak 646
D- Kararı Geç Tebliğe Çıkarmak 647
V BİRLİĞİ OLAYLARA RAĞMEN SÜRDÜRMEK 647
A- Aynı Şehirde Evlilik Birliğini Sürdürmek 648
1- Aynı Evde Oturma Kural Olarak Af Sayılır 648
2- Aynı Evde Oturma Her Zaman Af Sayılmaz 649
3- Aynı Evde Oturma Makul Süre İse Af Sayılmaz 650
4- Aynı Evde Zorunlu Oturma Af Sayılmaz 650
5- Aynı Evde Oturma İstemi Af Sayılır 651
6- Başka Semtte Aynı Evde Oturma Af Sayılır 651
B- Başka Şehirde Evlilik Birliğini Sürdürmek 652
C- Başka Ülkede Evlilik Birliğini Sürdürmek 653
VI AF SAYILMAYAN DAVRANIŞLAR 654
A- İyiniyetli Girişimde Bulunmak 654
B- Müzakerede Bulunmak 655
§ 15 OLAYLARIN ZAMANININ ETKİSİ 656
I EVLİLİĞİN BAŞLANGICINA GÖRE OLAYLARIN ETKİSİ 656
A- Evlilik Öncesi Olaylar 656
1- Nikahsız Yaşanan Dönemdeki Olaylar Boşanma Konusu Olamaz 656
2- Nişanlılık Dönemdeki Olaylar Boşanma Konusu Olamaz 657
3- Butlan Davasına Konu Olabilir 658
B- Evlilik Sonrası Olaylar 658
II BOŞANMA DAVASININ AÇILMA TARİHİNE GÖRE OLAYLARIN ETKİSİ 658
A- Boşanma Davasının Açılma Tarihinden Önceki Olaylar 658
B- Boşanma Davasının Açılma Tarihinden Sonraki Olaylar 659
1- Mevcut Boşanma Davasında Hükme Esas Alınamaz 659
2- Yeni Bir Boşanma Davasının Konusu Olabilir 661
III İLERİ SÜRÜLMESİNE GÖRE OLAYLARIN ETKİSİ 662
A- Üzerinden Uzun Süre Geçmiş Olaylar 662
B- Sonrasında Evlilik Birliğinin Sürdürüldüğü Olaylar 662
C- Reddedilen Dava Öncesi Olaylar 663
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI SEBEPLERİ
(TMK m 166 f I)
§ 16 DUYGUSAL ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI 666
I KÜÇÜLTÜCÜ DAVRANMAK 667
A- Alay Etmek 667
1- Kilosuyla Alay Etmek 668
2- Organlarıyla Alay Etmek 668
3- Görüntüsüyle Alay Etmek 669
B- Aşağılamak 669
1- Ekonomik Aşağılama 670
2- Fiziksel Aşağılama 671
3- Cinsel Aşağılama 672
4- Duygusal Aşağılama 673
5- Sosyal Aşağılama 674
C- Küçük Düşürmek 675
D- Tükürmek 675
E- Küçümsemek 676
F- Başkalarıyla Kıyaslamak 676
G- Sırları Açıklamak 678
1- Aile Sırlarını Açıklamak 678
2- Yatak Odası Sırlarını Açıklamak 678
3- Evlilik Sırlarını Açıklamak 679
H- Dedikodu Çıkarmak 680
1- Başkasıyla İlişki Dedikodusu 680
2- Başkasıyla Yakaladım Dedikodusu 681
3- Kız (Bakire) Olmadığı Dedikodusu 682
I- İftira Etmek 682
İ- Beğenmemek 683
1- Eşin Kendisini Beğenmemek 683
2- Eşin Yaptıklarını Beğenmemek 683
J- Hırsızlık Yapmak 684
K- Kendisine Yakıştıramadığını Söylemek 685
L- İhtiyacı Olmadan Yardım Toplamak 685
II SUÇLAYICI DAVRANMAK 685
A- Çocuğun Kendisinden Olmadığı İle Suçlamak 685
B- Hırsızlıkla Suçlamak 686
C- Kız (Bakire) Çıkmadı Diye Suçlamak 687
D- Kötü Yolda Olmakla Suçlamak 688
E- Sadakatsizlikle Suçlamak 689
F- Sapık İlişkiyle Suçlamak 689
G- İktidarsızlıkla Suçlamak 689
H- Başkalarıyla İlgilenmekle Suçlamak 689
I- Güven Sarsıcı Davranışla Suçlamak 690
İ- Aldatmakla Suçlamak 690
J- Diğer Suçlamalarda Bulunmak 690
III HAKARET EDİCİ DAVRANMAK 691
A- Genel Olarak 691
1- Hakaret Vakıasına Dayanılmış Olmalıdır 691
2- Akraba Olan Tanıklarla İspat Edilebilir 691
3- Ayrıntılı Belirleme Yapılmalıdır 692
a Hakaret Sözleri Tutanağa Geçirilmelidir 692
b Hakaret Sözlerinin Hangi Ortamda Söylendiği Belirlenmelidir 692
c Hakaret Sözlerinin Hangi Tarihte Söylendiği Belirlenmelidir 693
B- Gerçekleşme Halleri 693
1- Eşine Hakaret Etmek 693
2- Çocuklarına Hakaret Etmek 694
a Ortak Çocuğa Hakaret Etmek 694
b Üvey Çocuğa Hakaret Etmek 695
3- Ailesine Hakaret Etmek 695
4- Karşılıklı Hakaret Etmek 696
5- Hakarete Sessiz/Seyirci Kalmak 697
IV SEVGİSİZ DAVRANMAK 697
A- Başkasını Sevdiğini Söylemek 698
B- Eşini Sevmediğini Söylemek 698
C- Zorla Evlendirildiğini Söylemek 699
D- Başkası İle Evleneceğini Söylemek 700
E- Eşinden Sıkıldığını Söylemek 700
F- Eşinden Soğuduğunu Söylemek 700
G- Eşini İstemediğini Söylemek 701
H- Eşine Isınamadığını Söylemek 702
I- Evliliği İstemediğini Söylemek 702
İ- Eşinden İğrendiğini Söylemek 702
J- Eşinden Bıktığını Söylemek 702
K- Çocuklar Arasında Ayırım Yapmak 703
L- Eşiyle Evlendiğine Pişman Olduğunu Söylemek 703
M- Anne Bakım ve Şefkatine Muhtaç Olan Ortak Çocuğu Annesinden Koparmak 703
N- Eşinden Nefret Ettiğini Söylemek 704
V BASKICI DAVRANMAK 704
A- Aşırı Kıskançlık Göstermek 704
B- Başkalarıyla Görüştürmemek 705
1- Çocukları İle Görüştürmemek 705
2- Aile İle Görüştürmemek 706
a Fiilen Engelleyerek Görüştürmemek 706
b Teknik Olarak Engelleyerek Görüştürmemek 707
c Baskı Yoluyla Engelleyerek Görüştürmemek 707
3- Komşu İle Görüştürmemek 708
4- Yakınlarıyla Görüştürmemek 708
5- Kimseyle Görüştürmemek 708
6- Telefon İle Görüştürmemek 709
C- Tehdit Etmek 709
1- Eşini Tehdit Etmek 709
2- Çocuklarını Tehdit Etmek 710
3- Ailesini Tehdit Etmek 710
D- Uzaklaştırmak 711
1- Başkası Yanına Bırakmak 711
a Ailesi Yanına/Baba Evine Bırakmak 711
aa Hamile İken 712
bb Doğum Sonrası 712
cc Gece Yarısı 712
dd Bayram Bahanesi İle 713
b Akrabaları Yanına Bırakmak 713
c Üçüncü Kişilerin Yanına Bırakmak 713
2- Eve Almamak 714
3- Kilit Değiştirmek 714
4- Evden Kovmak 715
a Eşini Kovmak 715
b Çocuklarını Kovmak 716
c Eşinin Ailesini Kovmak 716
5- Yurt Dışına Yanına Götürmemek 717
6- Eşyalarını Atmak 717
a Kapı Önüne Atmak 717
b Dışarı Atmak 718
c Başkası Yanına Atmak 718
d Çöpe Atmak 718
E- Evlilik Düzeninde Baskı Yapmak 719
1- Ev Bağışlamak İçin Baskı Yapmak 719
2- Ailesinden Para İstemek İçin Baskı Yapmak 720
3- Doğum Yapması İçin Baskı Yapmak 720
4- Ailesi İle Birlikle Vakit Geçirmesi İçin Baskı Yapmak 720
F- Üvey Çocuğa Karşı Kötü Davranmak 720
1- Üvey Çocuğu İstemediğini Söylemek 721
2- Üvey Çocuğa Bakmamak 722
3- Üvey Çocuğa Özen ve İlgi Göstermemek 722
G- Korkutmak 722
H- Hürriyetinden Yoksun Bırakmak 723
VI İLGİSİZ DAVRANMAK 723
A- Aileyle İlgilenmemek 723
1- Çocuklara İlgisizlik Göstermek 723
2- Eşe İlgisizlik Göstermek 724
a Doğumunda İlgilenmemek 724
b Arabasına Almamak 725
c Hamilelikte Yalnız Bırakmak 725
d Atandığı Yere Götürmemek 726
e İlgisiz Kalmak 726
f Gece Hayatına Düşkün Olmak 726
g Ayrı Odalarda Yaşamak 727
B- Hastalıkla İlgilenmemek 727
1- Eşinin Hastalığı İle İlgilenmemek 727
a Hasta Eşi Yalnız Bırakmak 728
b Hasta Eşle Hastanede Yatarken İlgilenmemek 729
c Hasta Eşin Tedavisiyle İlgilenmemek 729
d Hasta Eşin Ameliyatıyla İlgilenmemek 730
e Hasta Eşe İlkel Tedavi Yaptırmak 730
f Hasta Eşin Bakımı İle İlgilenmemek 730
g Hasta Eşe Sağlık Karnesi Çıkarmamak 731
h Hasta Eşi Baba Evine Bırakmak 731
2- Çocuğun Hastalığı İle İlgilenmemek 732
C- Müdahalelerle İlgilenmemek 732
D- Evle İlgilenmemek 733
1- Evi Sık Terk Etmek 733
2- Evi Uzun Sürelerle Terk Etmek 735
3- Eve Bazı Geceler Gelmemek 735
4- Eve Geç Saatlerde Gelmek 735
5- Eve Gelmemek 735
E- Tedaviyle İlgilenmemek 736
1- Epilepsi (Sara) Tedavisinden Kaçınmak 736
2- Ağız ve Vücut Kokusu Tedavisinden Kaçınmak 736
3- Bulaşıcı Hastalık Tedavisinden Kaçınmak 737
4- Tüp Bebek Tedavisinden Kaçınmak 737
5- Cinsel Soğukluk Tedavisinden Kaçınmak 738
6- Diğer Sebeplerle Tedaviden Kaçınmak 738
F- Temizlikle İlgilenmemek 738
1- Beden Temizliği İle İlgilenmemek 739
2- Ev Temizliği İle İlgilenmemek 739
G- Üzüntüyle İlgilenmemek 740
VII DIŞLAYICI DAVRANMAK 740
A- Gebeliği Sonlandırma Konusunda Dışlama 740
1- Gebeliği Baskı Sonucu Sonlandırmak 740
2- Gebeliği Kusurlu Davranışla Sonlandırmak 741
B- Evliliğin Gerekleri Konusunda Dışlama 741
1- Eşine Evliliğin Kendisine Göre Olmadığını Söylemek 741
2- Eşinin Fotoğrafını Yırtmak 742
3- Eşini Başkalarının Yanında Konuşturmamak 742
4- Eşine Karşı Olumsuz Davranış İçine Girmek 742
5- Eşine Karşı Kayıtsız Kalmak 742
6- Eşinin Sebebiyeti Olmadan İntihara Kalkışmak 743
7- Eşine Karşı Görevlerini Aksatacak Derecede Kahvehaneye Gitmek 744
8- Eşine Çocuğu Göstermemek 744
9- Eşinin Bakıma Muhtaç Ana Babasını İstememek 745
10- Eşinin İsteğine Rağmen Tüp Bebek Tedavisinden Kaçınmak 745
11- Eşine Zaman Ayırmamak 745
12- Eşinden Hamileliğini Gizlemek 746
VIII GÜVEN SARSICI DAVRANMAK 746
A- Eşinden Habersiz Gebeliği Sonlandırmak 746
B- Eşini Hamile Olduğuna İnandırmak 747
C- Başkasının Resmini/Fotoğrafını Saklamak 747
1- Eski Eşinin Resmini/Fotoğrafını Saklamak 748
2- Eski Nişanlısının Resmini/Fotoğrafını Saklamak 748
D- Başkasıyla İstenilmediği Halde Çalışmak 748
E- Sevgilisini Unutamadığını Açıklamak 749
F- Başkasıyla Duygusal İlişki Kurmak 749
G- Gittiği Yer Hakkında Yanlış Bilgi Vermek 749
IX BİRLİK GÖREVLERİNE AYKIRI DAVRANMAK 750
A- Birliğin Mutluluğunu Sağlama Yükümlülüğüne (TMK m 185 f II) Aykırı Davranmak 750
B- Çocuklara Özen Yükümlülüğüne (TMK m 185 f II) Aykırı Davranmak 750
C- Birlikte Yaşama Yükümlülüğüne (TMK m 185 f III) Aykırı Davranmak 751
D- Yardım Yükümlülüğüne (TMK m 185 f III) Aykırı Davranmak 752
E- Birliğin Giderlerine Katılma Yükümlülüğüne Aykırı Davranmak 753
X ZARAR VERİCİ DAVRANMAK 753
A- Eşyaya Zarar Vermek 754
1- Ev Eşyasına Zarar Vermek 754
2- Giyim Eşyasına Zarar Vermek 755
a Giyim Eşyasını Kesmek 755
b Giyim Eşyasını Yakmak 756
3- Üniformaya Zarar Vermek 756
B- İşyerine Zarar Vermek 757
C- Araca Zarar Vermek 757
D- Konuta Zarar Vermek 757
1- Malzemeye Zarar Vermek 757
2- Yangın Çıkarmak 758
E- Akçalı Değere Zarar Vermek 758
XI DİĞER SEBEPLER 759
§ 17 EKONOMİK ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI 760
I BORÇLANMA KONUSUNDA EKONOMİK ŞİDDET 760
A- Borçlarını Ödememek 761
B- Aşırı Borçlanmak 761
C- Haciz Gelmesine Sebebiyet Vermek 761
D- Takip Yapılmasına Sebebiyet Vermek 763
E- Alacaklıların Rahatsız Etmesine Sebebiyet Vermek 763
F- Aşırı Derecede Şans Oyunu Oynamak 764
G- Eşinden Habersiz Borç Almak 764
H- Eşini Ekonomik Gücünün Üstünde Borçlandırmak 764
I- Eşini Borçlanmaya Zorlamak 765
İ- Aile Düzenini Bozacak Derecede Borçlanmak 765
II ÇALIŞMA KONUSUNDA EKONOMİK ŞİDDET 766
A- Çalışmamak 766
B- Zorla Çalıştırmak 766
C- Çalıştırmamak 767
D- İşten Çıkarılmasını Sağlamak 767
E- Uygunsuz İşte Çalışmak 767
III KONUT KONUSUNDA EKONOMİK ŞİDDET 768
A- Bağımsız Konut Sağlamamak 768
B- Ortak Konut Sağlamamak 768
C- Konutu Eşyaları Taşıyıp Boşaltmak 769
D- Konutun Aboneliklerini İptal Ettirmek 770
1- Elektrik Aboneliğini İptal Ettirmek 770
2- Su Aboneliğini İptal Ettirmek 770
3- Doğalgaz Aboneliğini İptal Ettirmek 770
E- Huzurevine Yerleşmek Zorunda Kalmak 771
F- Eve Bakmamak 771
G- Evin Eşyalarını Satmak 773
H- Kendi Ailesiyle Oturmaya Zorlamak 773
I- Evin İntifa Hakkını Vermek 774
İ- Evin Kirasını Ödememek 774
IV BİRLİĞİN YÖNETİMİ KONUSUNDA EKONOMİK ŞİDDET 775
A- Eşin Aşırı Tasarruflu Davranması 775
B- Eşinin Görüşünü Almadan Taşınmazını Devretmek 776
C- Eşinin Görüşünü Almadan Taşınmazını Satmak 776
D- Eşinden Mal Talebinde Bulunmak 776
E- Eşinin Gelirine El Koymak 777
V GÜVEN KONUSUNDA EKONOMİK ŞİDDET 777
A- Eşinden Habersiz Kredi Kartını Kullanmak 778
B- Eşinden Habersiz Parasını Almak 778
C- Eşinden Habersiz Kumar Oynamak 779
VI DİĞER EKONOMİK ŞİDDET SEBEPLERİ 779
§ 18 CİNSEL ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI 780
I CİNSEL İLİŞKİ KURAMAMA SORUNLARI BULUNMAK 781
A- Cinsel İlişki Hiç Kuramamak 781
1- Evlilik Süresi Değerlendirilmelidir 782
a Birliktelik Kısa Süre Olmuşsa 782
b Birliktelik Uzun Süre Olmuşsa 782
2- İlişki Kurulamadığı Anlaşılmalıdır 783
3 İlişki Kuramama Sebebi Belirlenmelidir 785
a Kadın Tedaviden Kaçınıyorsa 785
b Erkek Tedaviden Kaçınıyorsa 786
4- Davayı İlişki Kuramayan Açmamış Olmalıdır 786
5- Cinsel Organlar Cinsel İlişkiyi Gerçekleştirecek Yapıda Olmalıdır 786
6- Psikolojik Sebep Etkili Değildir 788
7- Eşlerin Cinsel İlişki Kurmalarına Yönelik Engelleri Yoksa Erkeğin Kusurlu Olduğu Kabul Edilmelidir 788
B- Cinsel İlişkiden Kaçınmak 789
1- Kadın İlişkiden Kaçınıyorsa 789
2- Erkek İlişkiden Kaçınıyorsa 791
C- Doğal Olmayan Yollardan Cinsel İlişkiye Zorlamak 791
II CİNSEL İLİŞKİ KURULMASINA RAĞMEN SORUNLARI BULUNMAK 792
A- İstenmeyen Şekilde İlişki Kurmak 792
B- İstek Dışı Cinsel İlişki Kurmak 793
C- Penil Protez Taktırmak 794
D- Doğal Olmayan Yollardan Cinsel İlişkiyi Gerçekleştirmek 795
E- Yatağını Ayırmak 796
III CİNSEL AÇIKLAMADA BULUNMAK 796
A- Cinsel Yetersizliği Açıklamak 796
B- Cinsel Yaşamı Açıklamak 797
C- Cinsel Suçlamada Bulunmak 798
D- Eşini Satacağını Açıklamak 799
IV CİNSEL SAPKINLIKTA BULUNMAK 799
A- Cinsel Tacizde Bulunmak 800
B- Cinsel Tacize Sessiz Kalmak 800
C- Cinsel Sadakatsizliğe Zemin Hazırlamak 801
D- Cinsel İçerikli Uygunsuz Görüntü Seyretmeye Neden Olmak 801
E- Cinsel İçerikli Uygunsuz Görüntü Göndermek 801
F- Cinsel İçerikli Uygunsuz İnternet Sitelerine Girmek 802
G- Cinsel İçerikli Uygunsuz Sözler Söylemek 802
H- Cinsel İlişki Teklifinde Bulunmak 802
V CİNSEL GÜVENİ SARSICI DAVRANIŞLARDA BULUNMAK 803
A- Başkasıyla Cinsel Güveni Sarsıcı Davranışta Bulunmak 803
1- Başkasıyla Sık Sık Görüşmek 803
a Tanıdık Biriyle Sık Sık Görüşmek 803
b Tanımadık Biriyle Sık Sık Görüşmek 804
2- Başkasıyla Elele Görülmek 804
3- Başkasıyla İstenmediği Halde Arkadaşlık Etmek 804
4- Başkasıyla Değişik Mekanlarda Görülmek 805
5- Başkasıyla İlişki Söylentisine Sebebiyet Vermek 805
6- Başkasıyla Kendisine Önerildiği İçin Görüşmeye Gitmek 806
7- Başkasıyla Geçerli Sebep Olmadan Mesajlaşmak 806
a Başkasıyla Cep Telefonuyla Mesajlaşmak 806
b Başkasıyla İnternet Ortamında Mesajlaşmak 807
8- Başkasıyla Nişan Yapmak 807
B- Açıklamayla Cinsel Güveni Sarsıcı Davranışta Bulunmak 808
1- Evlilik Öncesi İlişkiye Girdiğini Açıklamak 808
2- Irzına Geçilmek İstendiğini Açıklamak 809
3- Başkasıyla Evlendiğini Açıklamak 809
4- Televizyon Kanalında “Eşimden Ayrıldım” Şeklinde Açıklamak 809
5- İnternette Kendini Bekar Olarak Açıklamak 810
6- Gittiği Yeri Açıklayamamak 810
C- İletişim Araçlarıyla Cinsel Güveni Sarsıcı Davranışta Bulunmak 811
1- Olağan Dışı Telefon Görüşmesi Yapmak 811
2- Olağan Dışı Fotoğraf Çekilmek 812
3- Olağan Dışı Mektuplaşmak 813
4- Olağan Dışı Telefon Edinmek 813
D- Diğer Cinsel Güveni Sarsıcı Davranışlarda Bulunmak 814
VI CİNSEL SADAKATE AYKIRI DAVRANIŞLARDA BULUNMAK 815
A- Başkasıyla Yaşamak 815
B- Eve Başkasını Almak 816
C- Evlilik Dışı Çocuğu Olmak 817
D- İlişkisini Anlatmak 817
E- Sadakatsizliğini Açıklamak 817
F- Başkasıyla Cinsel İlişki Kurmak 818
G- Eşini Pazarlamaya Kalkışmak 818
H- Eşinin Yatak Odası Görüntülerini Başkalarına Göstermek 818
I- Diğer Cinsel Sadakate Aykırı Davranışlar 819
VII DİĞER CİNSEL ŞİDDET SEBEPLERİ 819
§ 19 FİZİKSEL ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI 820
I DOĞRUDAN FİZİKSEL ŞİDDET 820
A- Dövmek 820
1- Eşini Dövmek 821
a Koruma Kararı Delil Olabilir 822
b Akraba Olan Tanıkla İspat Mümkündür 822
c Dövme Dava Öncesi Gerçekleşmelidir 822
d Özürlü Eşi Dövme Boşanma Sebebidir 823
e Dövme Sonrası Barışılmamış Olmalıdır 823
f Belirtiler Görülmüşse “Eşim Dövdü” Beyanı Yeterlidir 823
g Karakol Kayıtları Yeterlidir 824
h Beraat Kararı Hukuk Hakimini Bağlamaz 824
2- Çocuklarını Dövmek 825
a Ortak Çocuğu 825
b Üvey Çocuğu 826
3- Ailesini Dövmek 826
4- Karşılıklı Dövmek 827
B- Dövülmek 828
1- Eşi Tarafından Dövülmek 828
2- Çocukları Tarafından Dövülmek 828
3- Ailesi Tarafından Dövülmek 829
4- Dövülmeye Sessiz Kalmak 830
C- Yaralamak 831
1- Kesici Aletle Yaralamak 831
2- Tırnakla Yaralamak 831
3- Kaynar Suyla Yaralamak 831
D- Fırlatmak 832
E- Isırmak 834
F- İtmek 834
G- Cisimle Vurmak 835
H- Tekmelemek 835
I- Saçını Çekmek 835
İ- Tırmalamak 836
J- Koparmak 836
K- Üzerine Yürümek 836
L- Kaynar Su Dökmek 837
II DOLAYLI FİZİKSEL ŞİDDET 837
A- Kilitlemek 837
1- Ev İçine Kilitli Bırakmak 837
2- Ev İçinde Belirli Yere Kilitli Bırakmak 838
3- Çocukları Kilitli Bırakmak 838
B- Zorlama İçeren Davranışta Bulunmak 839
C- Kavgaya Katılmak 839
D- Şiddete Kalkışmak 840
III DİĞER FİZİKSEL ŞİDDET SEBEPLERİ 840
§ 20 SOSYAL ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI 841
I GİYİM KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET 841
A- Giyim Konusunda Baskıda Bulunmak 841
1- Eşine Örtünmesi İçin Baskıda Bulunmak 842
2- Eşine Çarşaf Giymesi İçin Baskıda Bulunmak 842
3- Eşine Kendi İsteği Doğrultusunda Giyinmesi İçin Baskıda Bulunmak 842
4- Eşine Çağdaş Kıyafetlere Aykırı Giyinmesi İçin Baskıda Bulunmak 843
B- Giyim Konusunda Aykırı Davranmak 843
1- Eşinin Olağan Giyimine Karışmak 843
2- Eşinin Giyimine Ailesinin Müdahalesine Seyirci Kalmak 844
3- Eşinin Rızası Dışında Çağdaş Kıyafetlere Aykırı Giyinmek 844
II YEME İÇME KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET 845
A- Sürekli İçki Kullanmak 845
1- Salt İçki Kullanma Boşanma Sebebi Değildir 845
a Normal İçkicilik Boşanma Sebebi Değildir 846
b Sosyal İçkicilik Boşanma Sebebi Değildir 847
2- Sürekli İçki Kullanma Boşanma Sebebidir 847
a Tek Başına Sürekli İçki Kullanma 848
b Arkadaşlarla Sürekli İçki Kullanma 849
3- Aşırı İçki Kullanma Boşanma Sebebidir 849
B- Çevreye Rahatsızlık Verecek Şekilde İçki Kullanmak 850
C- Çocuğunu Özendirecek Şekilde İçki Kullanmak 850
D- Uyuşturucu Kullanmak 850
III ALIŞKANLIKLAR KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET 851
A- Aykırı Hobilere Sahip Olmak 851
B- Hobilere Aşırı Düşkün Olmak 851
C- Tıbbi Tedaviden Kaçınmak 851
IV GELENEKLER KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET 852
A- Eşe Yönelik Olanlar 852
1- Düğün Töreni Aşamasında Sorunlar Çıkarmak 852
2- İçki İçmeye Zorlamak 854
3- Konuklarına İyi Konukseverlik Göstermemek 854
4- Çocuklarının Olmayışını Sorun Etmek 854
5- Çocuk Yapma İsteğine Karşı Çıkmak 855
6- Çocuğun Mezar Taşına Sadece Kendi Adını Yazdırmak 855
7- Taziye Ziyaretine Engel Çıkaracağını Söylemek 855
B- Çocuklara Yönelik Olanlar 856
1- Sünnet Konusunda Sosyal Şiddet 856
a Sünnet Törenine Katılmamak 856
b Sünneti Haber Vermemek 856
2- Çocuğun Düğününde Kavga Çıkarmak 856
V DİN KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET 857
A- Yasa Dışı Dini Faaliyetlerde Bulunmak 857
1- Tarikat Kurmak 858
2- Tarikata Üye Olmak 858
3- Tarikat Toplantılarına Katılmak 858
B- Muska, Büyü ve Fal İşleri İle Uğraşmak 859
1- Muska İle Uğraşmak 859
2- Büyü İle Uğraşmak 859
3- Fal İşleri İle Uğraşmak 860
C- Hukuki Düzene Aykırı Dinsel Davranışlarda Bulunmak 860
1- İmam Nikahlı Yaşamak 861
2- İmam Nikahlı Yaşamak İstediğini Açıklamak 862
3- Dinsel Boşamada Bulunduğunu Söylemek 863
4- Beddua Etmek 864
D- Kendi İnanç Temelinde Hareket Etmesi İçin Baskı Yapmak 865
1- Namaz Kılması İçin Baskı 865
2- Tarikata Girmesi İçin Baskı 866
3- Kapanması İçin Baskı 866
4- Yaşam Tarzı İçin Baskı 866
VI FAALİYETLER KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET 867
A- Sosyal İlişkileri Kısıtlamak 867
B- Sosyal Paylaşım Sitelerinde Küçük Düşürmek 867
C- Tek Başına Aldığı Kararlarla Tatile Çıkmak 867
D- Sebepsiz Yere Şikayet Etmek 868
E- Eğitim Görmesini Engellemek 869
F- Sosyal Ortamlarda Yalınız Bırakmak 869
G- Sürekli Arkadaşlarını Getirmek 869
VII GÜVEN KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET 870
A- Kendisini Yanlış Tanıtmak 870
B- Başkalarına Ait Şeyleri Habersiz Almak 871
C- Çocuğu Habersiz Sünnet Ettirmek 871
VIII DİĞER KONULARDA SOSYAL ŞİDDET 871
§ 21 GÖRSEL ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI 872
I KAYITLARA DAYALI GÖRSEL ŞİDDET 872
A- Telefon Kayıtları 873
1- Telefon Faturaları İspat Aracıdır 873
2- Telefon Kayıtları İspat Aracıdır 873
a Telefon Kaydı Yasal Yollarla Gerçekleşmelidir 874
b Telefon Kaydı Düzen Kurularak Yapılmamış Olmalıdır 874
c Telefon Kaydındaki Kişi Hakkında Duraksama Bulunmamalıdır 874
3- Boşanma Sebebi Oluşturacak Nitelikte Olmalıdır 875
a Telefonla Tehdit 875
b Telefonla Hakaret 875
c Telefonla Sarkıntılık 875
d Telefonla Güven Sarsıcı Davranış 876
e Telefona Şifre Koymak 876
f Telefon Görüşmesinde Aşırılık 876
B- Mesaj Kayıtları 877
1- Telefon Mesaj Kayıtları (SMS) (Kısa Mesaj Servisi) 877
2- Bilgisayar Mesaj Kayıtları 880
C- CD Kayıtları 881
1- Yatak Odası CD Kayıtları 881
2- Mekan ve Eşya CD Kayıtları 882
D- Günlük Kayıtları 882
E- Mektup Kayıtları 883
II GÖRÜNTÜYE DAYALI GÖRSEL ŞİDDET 885
A- Televizyon Görüntüsü 885
B- Fotoğraf Görüntüsü 886
1- Fotoğraflar İbraz Edilmelidir 886
2- Fotoğraflar Montaj Olmamalıdır 887
3- Fotoğrafların Çekildiği Tarih Belli Olmalıdır 887
4- Fotoğraflar Yırtılmamalıdır 888
C- Beden Görüntüsü 888
D- İnternet Görüntüsü 889
1- Facebook 889
2- Instagram 890
3- Twitter 891
4- Youtube 891
5- Swarm 891
6- Periscope 891
7- Snapchat 892
8- Linkedin 892
III DİĞER GÖRSEL ŞİDDET SEBEPLERİ 892
İKİNCİ BÖLÜM
ANLAŞMALI BOŞANMA
§ 22 ANLAŞMALI BOŞANMA (TMK m 166 f III) 893
I ANLAŞMALI BOŞANMA KAVRAMI 893
A- Genel Olarak 893
B- Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Karinesi 895
II EVLİLİK EN AZ BİR YIL SÜRMÜŞ OLMALIDIR 896
A- Evlilik Süresi Yeterli Olmalıdır 897
1- Bekleme Süresi Bir Yıl Yeterlidir Görüşü 897
2- Bekleme Süresi Bir Yıl Yetersizdir Görüşü 897
3- Bekleme Süresi Olmamalıdır Görüşü 898
B- Bir Yıllık Süre Dava Tarihinde Dolmuş Olmalıdır 898
C- Bir Yıllık Süre Kendiliğinden Araştırılmalıdır 900
D- Bir Yıllık Sürenin Birlikte Geçmesi Aranmaz 900
III BİRLİKTE BAŞVURMA VEYA DİĞER EŞİN KABULÜ GERÇEKLEŞMELİDİR 900
A- Birlikte Başvurma 900
1- Dava Bizzat Birlikte Açılabilir 901
2- Dava Vekiller Tarafından Açılabilir 902
B- Bir Eşin Diğerinin Davasını Kabul Etmesi 904
1- Evlilik Birliğinin Sarsılması Davasında Mümkündür 904
2- Diğer Davalarda Mümkün Değildir 904
C- Davanın İflâs İdaresine Yöneltilmesi 905
IV EŞLER BİZZAT DİNLENMELİ VE ANLAŞMA SAĞLANMALIDIR 906
A- Eşler Bizzat Dinlenmelidir 906
1- Davacı Dinlenmiş Olmalıdır 906
2- Davalı Dinlenmiş Olmalıdır 907
3- Aynı Anda Dinlenmelidir 907
a Kamu Düzenine İlişkindir 908
b Talimatla Dinleme Geçerli Değildir 908
c Ses ve Görüntü Nakledilmesi Yoluyla Dinleme Geçerlidir (HMK m 149) 908
4- Tarafların İmzaları Alınmalıdır 909
a Beyan Taraflara Okunmalıdır (HMK m 154, f III/d) 909
b İmzadan İmtina Varsa Davaya Çekişmeli Olarak Devam Edilmelidir 909
5- Eş Vesayet Altında İse TMK m 166 f I-II Hükmüne Göre İnceleme Yapılmalıdır 910
B- Eşler Arasında Anlaşma Sağlanmalıdır 912
1- Boşanmanın Malî Sonuçları Hususunda Anlaşma Sağlanmalıdır 912
a Maddî Tazminat Konusunda 913
b Manevî Tazminat Konusunda 914
c Yoksulluk Nafakası Konusunda 915
2- Çocukların Durumu Hususunda Anlaşma Sağlanmalıdır 916
a İştirak Nafakası Konusunda 917
b Kişisel İlişki Konusunda 918
c Velâyet Konusunda 919
3- Mal Rejiminin Tasfiyesi Anlaşmanın Zorunlu Kapsamında Değildir 920
V SERBESTÇE İRADE AÇIKLADIĞINA KANAAT GETİRİLMELİDİR 921
A- Genel Olarak 922
B- Kusur Araştırması Yapılmamalıdır 923
C- Saik Dikkate Alınmamalıdır 923
D- Karar Uzun Süre Sonra Tebliğe Çıkarılmamış Olmalıdır 926
VI DÜZENLEME UYGUN BULUNMALIDIR 928
A- Düzenleme Açıklanmalıdır 929
1- İlk Derece Mahkemesinde Açıklanabilir 929
2- Düzenleme Karar Kesinleşmeden Yeniden Yapılabilir 929
a İstinaf Aşamasında Düzenleme Açıklanabilir 930
b Temyiz Aşamasında Düzenleme Açıklanabilir 931
c Karar Düzeltme Aşamasında Düzenleme Açıklanabilir 931
3- Sözlü Olarak Açıklama Yapılabilir 932
B- Düzenlemenin Niteliğinde Duraksama Olmamalıdır 933
C- Düzenlemede Değişiklik Yapılırken Tarafların Görüşü Alınmalıdır 933
1- Değişiklikte Menfaat Bulunmalıdır 934
2- Değişiklik Kendiliğinden Yapılamaz 934
3- Değişiklik Gerekçeleri Açıklanır 934
4- Değişiklik Hakkında Eşlerden Görüş Alınır 935
a Değişiklik Eşler Tarafından Uygun Görülürse 935
b Değişiklik Eşler Tarafından Uygun Görülmezse 936
D- Düzenleme Dışı Karar Verilmemelidir 937
1- Düzenleme Dışı Nafaka Verilemez 937
2- Düzenleme Dışı Kişisel İlişki Düzenlenemez 938
3- Düzenleme Dışı Faize Hükmedilemez 938
4- Düzenleme Dışı Velayet Verilemez 938
5- Düzenleme Dışı Devir Kararı Verilemez 939
6- Düzenleme Dışı Diğer Değişikler Yapılamaz 939
E- Düzenleme Uygulanabilir Olmalıdır 939
1- Kayıtlar Getirilmelidir 939
2- Yerine Getirilebilirlik Araştırılmalıdır 939
3- Tescil Kararı Verilmelidir 940
4- Açılmamış Miras Hakkında Mirasbırakanın Katılması veya İzni Olmalıdır 940
F- Düzenlenme Onaylanmış Olmalıdır 941
G- Düzenleme Koşula Bağlanmamış Olmalıdır 942
H- Düzenleme Kanuna Aykırı Olmamalıdır 943
I- Düzenlemede Yer Alan Fer’i Hükümler Dışında Kalan Anlaşma Konusu Şeyler Bağlayıcıdır 944
1- Kocanın Soyadını Kullanmama Anlaşması 944
2- Kredi Borcunu Ödeme Anlaşması 944
3- Taşınmazı Devretme Anlaşması 945
4- Kira ve Aidat Ödeme Anlaşması 948
5- Diğer Anlaşmalar 948
İ- Kısmi Hükümsüzlük Düzenlemenin Tamamını Hükümsüz Kılar 949
VII DAVANIN ÇEKİŞMELİ BOŞANMA DAVASINA DÖNÜŞMESİ 950
A- Çekişmeli Boşanmaya Dönüşme Halleri 950
1- Anlaşmalı Boşanma Koşulları Gerçekleşmezse Dava Çekişmeli Boşanma Davasına Dönüşür 950
a Bir Yıllık Süre Dolmamışsa 950
b İmzadan İmtina Varsa 951
c Eş Vesayet Altında İse 951
d Değişiklik Eşler Tarafından Uygun Görülmezse 951
e Davalı Eş Anlaşmalı Boşanmayı Kabul Etmezse 952
f Anlaşma Gereken Bir Konuda Anlaşma Olmazsa 952
2- Anlaşma Bozulursa Dava Çekişmeli Boşanma Davasına Dönüşür 953
a Anlaşmayı Bozma Hakkı 954
aa Anlaşmayı Dava Harcını Yatıran Eş Bozabilir 954
bb Anlaşmayı Dava Harcını Yatırmayan Eş Bozabilir 956
cc Çekişmeli Boşanma Davasına Dönüşme Taleplerden Feragat Anlamına Gelmez 957
b Anlaşmayı Bozma Zamanı 958
aa İstinaf Aşamasında Anlaşma Bozulabilir 958
bb Temyiz Aşamasında Anlaşma Bozulabilir 958
cc Karar Düzeltme Aşamasında Anlaşma Bozulabilir 960
B- Çekişmeli Boşanma Olarak Devam Usulü 960
1- Davacıya Mehil Verilmelidir 960
2- Davacının Verdiği Dilekçe Sonrası Dilekçelerin Karşılıklı Verilmesi İşlemi Tamamlanmalıdır 961
3- Ön İnceleme Yapılmalıdır 962
4- Tahkikat ve İzleyen Aşamalar Tamamlanmalıdır 962
VIII USUL HÜKÜMLERİ 962
A- Hüküm Usulüne Uygun Kurulmalıdır 962
1- Hüküm, İnfazda Duraksamaya Yer Vermeyecek Şekilde Kurulmalıdır 963
2- Hüküm, Düzenlemenin Tamamını Taşıyacak Şekilde Kurulmalıdır 963
3- Hüküm, Eda Emri Taşıyacak Şekilde Kurulmalıdır 963
4- Hüküm, Düzenlemeye Atıf Yapılarak Kurulmamalıdır 965
5- Hüküm, Düzenlemenin Tasdiki Şeklinde Kurulmamalıdır 966
B- Davadan Feragat Edilebilir 967
C- Yargılama Gideri 968
D- Ayrılık Kararı Verilemez 969
E- Düzenlemede Bulunup Hükme Alınmamış Olan Hususlar Tavzih Yolu İle Hükme İlave Edilemez 969
F- Birlikte Talep Varsa Adli Tatilde Görülebilir 969
G- Konusuz Kalması 970
H- Kesinleşme Sonrası Düzenlemeye Yönelik İsteklerde Bulunulabilir 971
1- Düzenlemenin Değiştirilmesi İstenebilir 971
2- Düzenlemenin İptali İstenebilir 971
3- Düzenlemenin Uygulanması İstenebilir 972
a Tapu İptal ve Tescil İstemi 972
b Alacağın Tespiti İstemi 973
c Zararın Tazmini İstemi 973
d Menfi Tespit İstemi 973
e Edası İstemi 974
f İcra Takibine İtirazın İptali İstemi 974
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
EYLEMLİ AYRILIK SEBEBİYLE BOŞANMA
§ 23 EYLEMLİ AYRILIK SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK m 166 f IV) 975
I REDDEDİLMİŞ BİR BOŞANMA DAVASI BULUNMALIDIR 976
A- Herhangi Bir Ret Kararına Dayanılabilir 977
1- Reddedilip Kesinleşen Son Davaya Dayanma Zorunlu Değildir 977
2- En Geç Kesinleşen Davaya Dayanma Zorunlu Değildir 978
3- Reddedilip Kesinleşen Herhangi Bir Davaya Dayanılabilir 978
B- Her Türlü Boşanma Ret Kararı Dayanak Olabilir 979
1- Dayanak Yapılamayacak Kararlar 979
a Evliliğin Butlan ve Feshi Kararları 979
b Yetkisizlik Kararları 979
c Doğan Hakka Rağmen Feragat Sebebiyle Ret Kararları 979
2- Dayanak Yapılabilecek Kararlar 980
a Feragat Sebebiyle Ret Kararları 980
b Her Türlü Boşanma Ret Kararları 984
c Tanıma ya da Tenfizine Karar Verilen Yabancı Mahkeme Kararları 984
d Üç Yıl Geçmediği Gerekçesiyle Ret Halinde Süre Dolması Durumunda Dayanak Davadaki Ret Kararları 984
C- Dayanak Ret Kararı Kesinleşmiş Olmalıdır 985
D- Dayanak Ret Kararı Kesinleşmemişse 985
E- Başka Sebeple Bekleme Süresinde Açılmış ve Sonuçlanmış Dava Engel Oluşturmaz 986
II RET KARARININ KESİNLEŞMESİNDEN SONRA ORTAK HAYAT YENİDEN KURULMAMIŞ OLMALIDIR 987
A- Ortak Hayat Yeniden Kurulmamış Olmalıdır 988
1- Ortak Hayatın Kurulamama Sebebi Önemli Değildir 989
a Davacının Kötü Niyetli Olması 989
b Davacının Başkasıyla Yaşıyor Olması 989
c Eşlerden Birinin Akıl Hastası Olması 990
d Boşanma Davası Bulunması 990
e Ayrı Yaşama Hakkı Veren Kararın Bulunması 990
f Fiili Olanaksızlık Bulunması 990
2- Ortak Hayat Yeniden Kurulmuşsa Dava Reddedilmelidir 991
3- Dayanak Boşanma Davasının Reddinden Sonra Yeni Bir Boşanma Davası Açılması Engel Oluşturmaz 991
B- Ortak Hayatın Yeniden Kurulmuş Sayılmadığı Durumlar 992
1- Çocuklar İçin Bir Araya Gelmek 992
a Çocuğun İhtiyaçlarını Karşılamak 993
b Çocuğu Ziyaret Etmek 993
c Çocuğun Ana Babasıyla Görüşmesini Sağlamak 994
d Çocuğun Hastalığını Tedavi Ettirmek 994
e Çocuğun Düğün Törenlerini Yapmak 994
2- Bir Konuyu Görüşmek İçin Bir Araya Gelmek 995
a Boşanma Müzakeresi Yapmak 995
b Belli Konuyu Görüşmek 995
3- Zorunluluk Sebebiyle Bir Araya Gelmek 995
a Sosyal İlişkide Bulunmak 996
b Gidecek Yeri Olmamak 996
c Hasta Ziyaret Etmek 996
d Kardeşlerle Buluşmak 996
e Ölüm Sebebiyle Bir Araya Gelmek 997
f Eşin Ailesi İle Oturmak 997
4- Diğer Haklı Sebeplerle Bir Araya Gelmek 997
C- Ortak Hayatın Yeniden Kurulmadığını İspat Yükü 998
D- Ortak Hayatın Yeniden Kurulmadığını İspat Araçları 998
1- Tanık Anlatımları 998
a Çelişkili Tanık Anlatımı Hükme Esas Alınamaz 998
b Evliliği Kurtarmaya Yönelik Tanık Anlatımı Hükme Esas Alınamaz 999
c Soyut Nitelikteki Tanık Anlatımı Hükme Esas Alınamaz 1000
2- Zabıta Araştırması 1000
3- Nafaka Dosyaları 1000
4- İcra Dosyaları 1004
5- Ceza Dosyaları 1005
6- Otel Kayıtları 1005
7- Tahsil Makbuzları 1005
8- Pasaport Kayıtları 1006
9- Faturalar 1006
10- Davalının Beyanı 1007
a Görülmekte Olan Davada Beyan 1007
b Başka Davada Beyan 1007
11- Diğer İspat Araçları 1008
III RET KARARININ KESİNLEŞMESİNDEN SONRA ÜÇ YIL GEÇMELİDİR 1008
A- Salt Fiili Ayrılık 1008
B- Dayanak Ret Kararının Kesinleşmesinden Sonra Üç Yıl Geçmişse 1009
C- Dayanak Ret Kararının Kesinleşmesinden Sonra Üç Yıl Geçmemişse 1010
IV USUL 1011
A- Davanın Tarafları 1011
B- Birden Fazla Sebeple Dava Açılması 1012
C- Kusur Araştırması Boşanma Kararı İçin Gerekmez 1014
D- Kusur Araştırması Boşanmanın Eki İstekler İçin Gerekir 1014
E- Davanın Konusuz Kalması 1016
F- Yargılama Gideri 1017
G- Ayrılık Kararı Kural Olarak Verilemez 1017
H- Anlaşmalı Boşanma Yapılabilir 1017
I- Dava Eylemli Ayrılık (TMK m 166/son) Açılmış Olmalıdır 1018
İ- Başka Sebeple Boşanma Kararı Verilemez 1018
J- Dayanak Davayı Açan Eş Kusurlu Kabul Edilir 1019
K- Nitelendirme Doğru Yapılmalıdır 1020
L- Fiili Ayrılık Süresinde Gerçekleşen Kusurlu Davranışlar Dikkate Alınır 1020
DÖRDÜNCÜ KISIM
BOŞANMA DAVASININ KONUSU
§ 24 DAVANIN BOŞANMAYA İLİŞKİN AÇILMASI (TMK M 170 F I) 1021
I BOŞANMAYA VEYA AYRILIĞA KARAR VERİLEBİLİR 1022
II BİRLİKTE EŞYA DAVASI AÇILMASI 1023
A- Aile Mahkemesi Görevlidir 1023
B- Boşanmanın Eki Değildir 1023
C- Mal Rejiminin Sona Ermesi Gerekli Değildir 1024
D- Nisbi Harcın Tamamlanması İçin Mehil Verilmelidir 1024
1- Harç Tamamlanırsa 1025
2- Harç Tamamlanmazsa 1026
E- Boşanma Davasından Tefrik Edilmesi Önerilir 1026
F- Davanın Konusuz Kalması 1026
III BİRLİKTE DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAĞI DAVASI AÇILMASI 1027
A- Aile Mahkemesi Görevlidir 1027
B- Mal Rejiminin Sona Ermesi Gereklidir 1027
C- Boşanmanın Eki Değildir 1028
D- Nisbi Harcın Tamamlanması İçin Mehil Verilmelidir 1029
1- Harç Tamamlanırsa 1029
2- Harç Tamamlanmazsa 1030
E- Boşanma Davasından Tefrik Edilmelidir 1030
F- Boşanma Davasının Sonucu Beklenmelidir 1031
1- Mal Rejimi Sonlanırsa 1031
2- Mal Rejimi Sonlanmazsa 1032
IV BİRLİKTE KATILMA ALACAĞI DAVASI AÇILMASI 1032
A- Aile Mahkemesi Görevlidir 1032
B- Mal Rejiminin Sona Ermesi Gereklidir 1032
C- Boşanmanın Eki Değildir 1032
D- Nisbi Harcın Tamamlanması İçin Mehil Verilmelidir 1033
1- Harç Tamamlanırsa 1034
2- Harç Tamamlanmazsa 1034
E- Boşanma Davasından Tefrik Edilmelidir 1034
F- Boşanma Davasının Sonucu Beklenmelidir 1034
1- Mal Rejimi Sonlanırsa 1035
2- Mal Rejimi Sonlanmazsa 1035
V BİRLİKTE AYRILIK YA DA BOŞANMA DAVASININ AÇILMASI 1035
A- Boşanma Davası Varken Ayrılık Davası Açılması 1035
1- Ayrılık Davasının Aynı Eş Tarafından Açılması 1035
2- Ayrılık Davasının Farklı Eş Tarafından Açılması 1036
B- Boşanma Davası Varken Karşı Dava Olarak Ayrılık Davası Açılması 1037
C- Ayrılık Davası Varken Boşanma Davası Açılması 1037
1- Boşanma Davasının Aynı Eş Tarafından Açılması 1037
2- Boşanma Davasının Farklı Eş Tarafından Açılması 1038
D- Ayrılık Davası Varken Karşı Dava Olarak Boşanma Davası Açılması 1039
VI BİRLİKTE DİĞER DAVALARIN AÇILMASI 1039
A- Başvurma Harcı Dava Dilekçesindeki Bütün İstekleri Kapsar 1039
B- Boşanmanın Eki Olmayan İstekler Ayrıca Harca Tabidir 1040
C- Eksik Harcın Tamamlanması İçin Mehil Verilmelidir 1040
1- Eksik Harç Tamamlanmaz İse 1041
2- Eksik Harç Tamamlanırsa 1041
a İstek Aile Mahkemesinin Görev Kapsamında İse 1041
aa Tefrik Kararının Zorunlu Olmadığı Davalar 1041
bb Tefrik Kararının Zorunlu Olduğu Davalar 1042
b İstek Aile Mahkemesinin Görev Kapsamında Değilse 1042
D- Dava Dilekçesi Dışında Gerçekleşen İstekler 1042
1- Dava Olarak Nitelendirilemez 1042
2- Sonradan Alınan Nisbi Harç İsteği Davaya Dönüştürmez 1042
3- Karar Verilmesine Yer Olmadığına Karar Verilmelidir 1043
4- Kesin Hüküm Oluşturacak Şekilde Karar Verilmemelidir 1043
VII DAVANIN KONUSUZ KALMASI 1043
A- Temyiz Edilmeyen Diğer Boşanma Kararı Davayı Konusuz Bırakır (TMK m 161-184) 1043
B- Kesinleşen Boşanma Kararı Davayı Konusuz Bırakır (TMK m 161-184) 1045
C- Kesinleşen Evlenmenin İptali Davayı Konusuz Bırakır (TMK m 145-160) 1046
D- Eşlerden Birinin Ölümü Davayı Konusuz Bırakır (TMK m 28 f I) 1046
1- Davacının Ölümü 1046
a Davacının Karardan Önce Ölümü 1047
b Davacının Temyiz Aşamasında Ölümü 1047
c Davacının Karar Düzeltme Aşamasında Ölümü 1047
d Davacı Mirasçılarının Davaya Devam Etmesi (TMK m 181 f II) 1048
2- Davalının Ölümü 1049
a Davalının Karardan Önce Ölümü 1049
b Davalının Temyiz Aşamasında Ölümü 1049
c Davalının Karar Düzeltme Aşamasında Ölümü 1050
d Davalı Mirasçılarının Davaya Devam Etmesi (TMK m 181 f II) 1050
E- Tanıma-Tenfiz Kararı Davayı Konusuz Bırakır 1050
1- Boşanma İstemi Konusuz Kalır 1050
2- Boşanmanın Eki İstemler İncelenir 1051
3- Bekletici Sorun Yapılmalıdır 1051
F- Evliliğin Fesih Kararıyla Sonlanması Davayı Konusuz Bırakır (TMK m 32 f I, 131) 1052
1- Gaiplik Kararı İle Eş Ölmüş Gibi Kabul Edilir (TMK m 35) 1054
2- Gaiplik Kararı Evliliği Ortadan Kaldırmaz 1055
3- Gaiplik Kararı Alan Fesih Kararı Almayabilir 1055
4- Evliliğin Feshi Kararı Evliliği Ortadan Kaldırır 1055
5- Evliliğin Feshi Kararı Alan Eş Yeniden Evlenebilir 1056
a Fesih Kararı Almadan Yeniden Evlenme (TMK m 145 b 1) 1056
b Fesih Kararı Aldıktan Sonra Yeniden Evlenme (TMK m 131 f 1) 1056
G- Evliliğin Ölüm Karinesiyle Sonlanması Davayı Konusuz Bırakır (TMK m 31, 44 f I) 1057
H- Evliliğin De Facto Cinsiyet Değiştirmeyle Sonlanması Davayı Konusuz Bırakır 1058
I- Davanın Konusuz Kalmasının Sonuçları 1058
1- Nüfus Kaydı İncelenmelidir 1058
2- Diğer Boşanma Davasının Sonucu Araştırılmalıdır 1058
3- Karar Verilmeyerek Dava Konusuz Bırakılmaz 1058
4- Yargılama Gideri Aleyhine Karar Verilebilecek Olana Yüklenir (HMK m 331 f I) 1059
5- Hüküm Verilemez 1061
6- Davanın Konusu Kalmadığı Açıklanarak Davaya Son Verilir 1061
7- Maddi Hataya Dayalı Temyiz ve Karar Düzeltme Kararı Kaldırılabilir 1061
8- Varsa Protokol Değerlendirilmelidir 1062
9- Maddi Tazminat Talebinin Karara Bağlanmasına Engel Değildir 1062
10- Manevi Tazminat Talebi İçin Görevsizlik Kararı Verilmesi Gerekir 1063
§ 25 DAVANIN AYRILIĞA İLİŞKİN AÇILMASI (TMK m 170 f II) 1064
I AYRILIK KARARI VERİLMESİ (TMK m 171) 1065
A- Boşanma Sebepleri Gerçekleşmelidir 1065
1- Boşanma Davası Elverişli Olmalıdır 1065
2- Boşanma Sebepleri Gerçekleşmişse Ayrılık Kararı Verilebilir 1066
a Boşanma Sebebi Yaratan Olaylar İspatlanmış Olmalıdır 1066
b Boşanma Sebebi Yaratan Olaylar Hoşgörü İle Karşılanmamış Olmalıdır 1067
c Boşanma Sebebi Yaratan Davalının Az Kusurlu Olması (TMK m 166 f II) Yeterli Olabilir 1068
3- Boşanma Sebepleri Gerçekleşmemişse Dava Reddedilmelidir 1069
4- Boşanma Kararı Verilmemelidir 1069
B- Ortak Hayatın Yeniden Kurulması Olasılığı Bulunmalıdır 1071
1- Olasılık Konusunda Dava Türü Dikkate Alınmalıdır 1071
2- Olasılık Konusunda Delil Bulunmalıdır 1071
3- Olasılık Sebepleri Açıkça Gösterilmelidir 1072
4- Olasılığı Ortadan Kaldıran Sebepler Bulunmamalıdır 1073
a Olaylardan Sonra Uzun Süren Ayrılık 1073
b Olayların Yoğunluğu 1073
c Olayların Ağırlığı 1074
5- Olasılık Konusunda Gerekirse Uzman Görüşü Alınmalıdır 1076
C- Ayrılık Süresi Kanuna Uygun Şekilde Belirlenmelidir 1076
1- Sürenin Başlangıcı ve Sonu 1077
a Sürenin Başlangıcı 1077
b Sürenin Sonu 1077
2- Sürenin Niteliği 1077
a Hesaplaşma Süresi 1078
b Düzeltme Süresi 1078
c Dinginlik Süresi 1078
3- Sürenin Uzatılabilirliği 1078
II AYRILIK KARARININ SONUÇLARI 1078
A- Kendiliğinden Oluşan Sonuçları 1079
1- Birlikte Yaşama Yükümlülüğü Sona Erer (TMK m 185 f III) 1079
2- Diğer Yükümlülükler Devam Eder (TMK m 185 f II-III) 1079
a Birliğin Mutluluğunu Sağlama Yükümlülüğü Devam Eder (TMK m 185 f II) 1079
b Çocuklara Özen Yükümlülüğü Devam Eder (TMK m 185 f II) 1079
c Sadık Kalma Yükümlülüğü Devam Eder (TMK m 185 f III) 1080
d Yardım Yükümlülüğü Devam Eder (TMK m 185 f III) 1080
e Birliğin Giderlerine Katılma Yükümlülüğü Devam Eder (TMK m 186 f III) 1080
f Meslek veya İş Seçiminde Özen Yükümlülüğü Devam Eder (TMK m 192) 1081
3- Kadın, Kocasının Soyadını Kullanmaya Devam Eder 1081
4- Ayrılık Esnasında Eşlerden Biri Ölürse Diğeri Onun Mirasçısı Olur 1081
5- Ayrılık Süresi İçinde Doğan Çocuklar Evlilik İçi Doğum Sayılır 1081
6- Evlilik Birliğinin Temsili Son Bulur (TMK m 188 f I) 1082
7- Evlilik Statüsü Devam Eder 1082
B- Mahkeme Kararıyla Oluşan Sonuçları 1082
1- Hâkim Sözleşmeyle Kabul Edilmiş Olan Mal Rejiminin Kaldırılmasına Karar Verebilir (TMK m 180) 1083
2- Hâkim Velâyeti Eşlerden Birine Verebilir (TMK m 336 f II) 1083
3- Hâkim Velâyetin Kaldırılmasına Karar Verebilir (TMK m 348) 1084
4- Hâkim Kişisel İlişkileri Düzenler (TMK m 182 f I) 1085
5- Velâyetin Kullanılması Kendisine Verilmeyen Eşin Çocuğun Bakım ve Eğitim Giderlerine Katılımı Belirlenir (TMK m 182 f II) 1085
C- Talep İle Oluşan Sonuçları 1085
1- Eşlerden Birinin İstemi Üzerine Birinin Diğerine Yapacağı Parasal Katkı Belirlenir (TMK m 197 f II) 1085
2- Eşlerden Birinin İstemi Üzerine Konut ve Ev Eşyasından Yararlanmaya İlişkin Önlemler Belirlenir (TMK m 197 f II) 1086
3- Eşlerden Birinin İstemi Üzerine Eşlerin Mallarının Yönetimine İlişkin Önlemler Belirlenir (TMK m 197 f II) 1086
4- Eşlerden Birinin İstemi Üzerine Alınan Önlemlerin Değiştirilmesi 1086
III AYRILIĞIN SONA ERMESİ 1086
A- Eşlerin Barışması Sebebiyle 1087
B- Ayrılık Süresinin Dolması Sebebiyle 1087
IV AYRILIK KARARINA DAYALI BOŞANMA DAVASI (TMK m 172) 1087
A- Kavram 1087
1- Ayrılık Kararına Dayalı Boşanma Davası 1088
2- Ayrılıktan Sonra Bağımsız Açılan Boşanma Davası 1089
B- Dava Açma Hakkı 1090
§ 26 DAVANIN EVLENMENİN İPTALİNE İLİŞKİN AÇILMASI 1091
I- SADECE EVLENMENİN İPTALİ İSTENEBİLİR 1091
II- EVLENMENİN İPTALİ OLMAZSA BOŞANMA İSTENEBİLİR 1094
BEŞİNCİ KISIM
BOŞANMA DAVALARINDA GEÇİCİ ÖNLEMLER
BİRİNCİ BÖLÜM
EŞLERE İLİŞKİN GEÇİCİ ÖNLEMLER
§ 27 EŞİN GEÇİMİ İÇİN GEÇİCİ ÖNLEM/ EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASI (TMK m 169) 1098
I EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASININ NİTELİĞİ 1099
A- Eşe Verilebilecek Tedbir Nafakalarından Biridir 1099
1- Bağımsız Tedbir Nafakası (TMK m 197) 1100
2- Geçici Tedbir Nafakası (TMK m 169) 1100
B- Koşulları Varsa Verilmesi Zorunludur 1101
1- Kural Olarak Eşin Nafaka Yükümlülüğü Ortadan Kalkmaz 1101
a Tutukluluk Halinde Verilebilir 1101
b Hükümlülük Halinde Verilebilir 1101
c İşsizlik Halinde Verilebilir 1101
d Askerlik Halinde Verilebilir 1101
e Akıl Hastalığı Halinde Verilebilir 1102
f Ekonomik Durumu Daha İyi Olana Verilebilir 1103
2- Ekonomik Güçleri Birbirine Yakın Olan Eşlerin Geçici Tedbir Nafakası Verme Zorunluluğu Yoktur 1104
3- Uzun Yıllar Nafaka Talep Edilmemesi Etkili Değildir 1105
4- Akıl Hastalığı Tek Başına Yükümlülüğü Sonlandırmaz 1108
5- İhtiyacı Olana Verilir 1108
C- Kusur Dikkate Alınamaz 1108
D- Evlilik Dışı Birliktelik Varsa Verilemez 1108
1- Başkası İle Yaşanıyor Olmalıdır 1109
2- Ekonomik Destek Bulunmalıdır 1110
3- Gereksinim Destekle Sonlanmalıdır 1111
4- Ekonomik Birlik Oluşmalıdır 1112
E- Tereke Alacağına Dahildir 1112
F- Pozitif Ayrımcılık İlkesi Uygulanamaz 1112
G- Kabul Edilen Miktarın Azına Hükmedilemez 1113
H- Kesin Hüküm Oluşturmaz 1113
I- Dava Açılması İle Hak Edilir 1114
İ- İlamsız İcra Takibi Yoluyla İcrası Mümkündür 1114
II EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASINDA İSTEK 1116
A- Eşe Geçici Tedbir Nafakasında İstek Aşılamaz 1116
B- Eşe Geçici Tedbir Nafakasında İstek Belirsiz İse 1116
C- Eşe Geçici Tedbir Nafakasında İsteğe Rağmen Karar Verilmedi İse 1117
D- Eşe Geçici Tedbir Nafakası Kendiliğinden Verilir 1117
E- Eşe Geçici Tedbir Nafakası Önce İstenmedi Sonra İstendi İse 1118
F- Eşe Geçici Tedbir Nafakası İstenmediği Açıklanmışsa 1120
1- İstenmediği Dava Dilekçesinde Açıklanabilir 1122
2- İstenmediği Cevap Dilekçesinde Açıklanabilir 1123
3- İstenmediği Duruşmada Açıklanabilir 1123
G- Eşe Geçici Tedbir Nafakası Boşanma Kesinleşmişse İstenemez 1123
H- Eşe Geçici Tedbir Nafakasının Bağımsız Dava İle İstenilmesi 1123
1- Ayrı Esasa Kaydedilmişse 1124
2- Bağımsız Tedbir Nafakası Alınıyorsa 1124
I- Eşe Geçici Tedbir Nafakasında Miktar Kesinleşmişse Fazlası Verilemez 1125
İ- Eşe Geçici Tedbir Nafakası Her Zaman İstenebilir 1125
III EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASINDA SÜRE 1126
A- Eşe Geçici Tedbir Nafakasının Başlangıcı 1126
1- Davanın Açıldığı Tarihten İtibaren Verilir 1126
2- İstek Tarihinden Başlatılamaz 1127
3- Karşı Boşanma Tarihinden Başlatılamaz 1127
4- Kesinleşen Tedbir Nafakası Değiştirilemez 1127
5- Sonradan İstek Tarihinden İtibaren Verilebilir 1128
B- Eşe Geçici Tedbir Nafakasının Sınırlı Süre Verilmesi 1128
C- Eşe Geçici Tedbir Nafakasının Sona Ermesi 1129
1- Eşlerden Birinin Ölmesiyle Sona Ermesi 1129
2- Ölüm Benzeri Durumun Gerçekleşmesiyle Sona Ermesi 1129
3- Gaiplik Kararı Alınmasıyla Sona Ermesi 1130
4- Boşanma Kararının Kesinleşmesiyle Sona Ermesi 1130
5- Evliliğin İptali Kararının Kesinleşmesiyle Sona Ermesi 1132
6- Sınırlı Sürenin Tamamlanmasıyla Sona Ermesi 1132
7- Başkasıyla Düzenli Yaşamaya Başlanmasıyla Sona Ermesi 1132
8- Boşanma Davasından Feragat Edilmesiyle Sona Ermesi 1133
9- Kaldırılmasına Karar Verilmesiyle Sona Ermesi 1134
10- Geçici Tedbir Nafakasından Feragat Edilmesiyle Sona Ermesi 1136
11- Açılmamış Sayılma Kararıyla Sona Ermesi 1136
12- İhtiyacın Sona Ermesi Sebebiyle Sona Ermesi 1136
D- Eşe Geçici Tedbir Nafakasının Bağımsız Tedbir Nafakasına Etkisi 1137
IV EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASI KARARININ KAPSAMI 1137
A- Eşe Geçici Tedbir Nafakası Uygun Miktar Verilebilir 1137
1- Sosyal Statülerine Uygun Olmalıdır 1137
2- Ekonomik Statülerine Uygun Olmalıdır 1138
3- Kabulleri Gözetilmelidir 1138
B- Eşe Geçici Tedbir Nafakasının Miktarının Belirlenmesi 1138
1- Gelirin Araştırılması 1138
2- Gelirin Değerlendirilmesi 1139
a Eşin Geliri Az İse 1139
b Eşin Geliri Varsa 1139
c Eşin Geliri Yoksa 1141
d Eşin Geliri Araştırılmadı İse 1141
e Eşlerin Geliri Eşit İse 1142
f Eşlerin Mesleği Varsa 1142
3- Bilirkişi İncelemesi 1143
C- Eşe Geçici Tedbir Nafakasının Miktarının Değiştirilmesi 1143
1- Geçici Tedbir Nafakasının Miktarının İndirilmesi 1143
2- Geçici Tedbir Nafakasının Miktarının Arttırılması 1143
3- Geçici Tedbir Nafakasının Kaldırılması 1143
D- Eşe Geçici Tedbir Nafakasının Ödenmesi 1144
1- Geçici Tedbir Nafakasının Ödenmesi Biçimi 1144
a Geçici Tedbir Nafakasının İrat Biçiminde Ödenmesi 1144
b Geçici Tedbir Nafakasının Toptan Ödenmesi 1144
2- Geçici Tedbir Nafakasının Ödenmesi Türü 1145
a Türk Parası Olarak Geçici Tedbir Nafakasının Ödenmesi 1145
b Ayın Olarak Geçici Tedbir Nafakasının Ödenmesi 1145
E- Eşe Geçici Tedbir Nafakasının Gelecek Aylardaki Miktarının Kararlaştırılması 1145
F- Eşe Geçici Tedbir Nafakasında Faiz 1146
V EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASINDA YARGILAMA USULÜ 1148
A- Eşe Geçici Tedbir Nafakasında Görevli Mahkeme 1149
B- Eşe Geçici Tedbir Nafakasında Yetkili Mahkeme 1150
C- Eşe Geçici Tedbir Nafakasında Taraflar 1150
1- Kadın Yararına Geçici Tedbir Nafakası 1151
a Kural Olarak 1151
b Askerde Olan Erkek Eşin Geçici Tedbir Nafakası Yükümlülüğü Yoktur 1151
c Erkek Eşin Gelirinin Az Olması Tedbir Nafakası Vermesine Engel Değildir 1153
2- Erkek Eş Yararına Geçici Tedbir Nafakası 1153
a Kural Olarak 1153
b Erkek Eş Yararına Geçici Tedbir Nafakası Verilemeyecek Haller 1153
aa Erkek Eş Çalışabilir İse 1153
bb Erkek Eşin Geliri Varsa 1154
cc Kadının Geliri Yoksa 1154
D- Eşe Geçici Tedbir Nafakasında Harç 1154
E- Eşe Geçici Tedbir Nafakasında Hüküm Fıkrası 1154
1- Geçici Tedbir Nafakasının Kime Verildiği Belli Olmalıdır 1154
2- Geçici Tedbir Nafakasının Niteliği Belli Olmalıdır 1155
3- Geçici Tedbir Nafakasının Başlangıcı ve Sonu Belli Olmalıdır 1155
4- Geçici Tedbir Nafakasının Ne Miktar Verildiği Belli Olmalıdır 1156
5- Geçici Tedbir Nafakasında Yeniden Hüküm Kurulmamalıdır 1156
6- Geçici Tedbir Nafakası Kısa Karada Verilip Gerekçeli Kararda Yazılmaması Önemli Değildir 1157
7- Geçici Tedbir Nafakasında Kısa Kararla Gerekçeli Karar Arasında Çelişki Olmamalıdır 1157
8- Geçici Tedbir Nafakası Sadece Ara Kararı İle Verilebilir 1158
F- Eşe Geçici Tedbir Nafakasında Feragat 1159
1- Karardan Önce Feragat Edilebilir 1159
2- Kanun Yolu Aşamasında Feragat Edilebilir 1160
G- Eşe Geçici Tedbir Nafakasında Tavzih 1161
H- Eşe Geçici Tedbir Nafakasında Vekalet Ücreti 1161
I- Eşe Geçici Tedbir Nafakasında Yabancılık Unsuru 1162
İ- Eşe Geçici Tedbir Nafakasında Zamanaşımı 1162
J- Eşe Geçici Tedbir Nafakasında İnfaz 1162
1- İlamsız İcra Takibi Yoluyla İnfazı Mümkündür 1162
2- İptali İçin Ayrı Dava Açılamaz 1163
3- Fazla Ödemeler İcra Takibi Sırasında Mahsup Edilebilir 1164
4- Mükerrer Gerçekleşen Ödemelerin İadesi İstenebilir 1164
5- Tahsil Edilecek Nafaka Miktarı Tektir 1164
K- Eşe Geçici Tedbir Nafakasında İade 1165
L- Eşe Geçici Tedbir Nafakasının İcrası Geri Bırakılamaz 1165
M- Eşe Geçici Tedbir Nafakası İçin Tedbir Kararı Verilemez 1166
N- Tek Başına Kanun Yoluna Başvuru Mümkün Değildir 1166
1- Tek Başına İstinafı Mümkün Değildir 1166
2- Tek Başına Temyizi Mümkün Değildir 1167
§ 28 EŞİN BARINMASI İÇİN GEÇİCİ ÖNLEM 1169
I GENEL OLARAK 1169
II BARINMA ÖNLEMİNİN ÖZELLİKLERİ 1169
A- Önlem Boşanma Davası İle Sınırlı Alınabilir 1169
B- Önlem Kararında Değişiklik Yapılabilir 1170
C- Önlem Konusunda Araştırma Yapılmalıdır 1170
1- Eş ve Çocukların Oturduğu Yer Araştırılmalıdır 1170
2- Mülkiyetin Kime Ait Olduğu Araştırılmalıdır 1171
D- Önlem Ev Eşyasına İlişkin Alınabilir 1171
E- Önlem Şerhe İlişkin Alınabilir 1173
§ 29 EŞİN MALLARININ YÖNETİMİ İÇİN GEÇİCİ ÖNLEM 1174
I GENEL OLARAK 1174
II MALLARIN YÖNETİMİ ÖNLEMİNİN ÖZELLİKLERİ 1175
A- Kural Mal Rejimine Göre 1177
B- Mal Ayrılığı Rejimine Göre 1177
C- Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimine Göre 1178
D- Mal Ortaklığı Rejimine Göre 1178
§ 30 EŞE İLİŞKİN DİĞER GEÇİCİ ÖNLEMLER 1179
I GENEL OLARAK 1179
II YABANCI UNSURLU BOŞANMA DAVALARINDA GEÇİCİ ÖNLEMLER 1180
İKİNCİ BÖLÜM
ÇOCUKLARA İLİŞKİN GEÇİCİ ÖNLEMLER
§ 31 ÇOCUKLARA İLİŞKİN GEÇİCİ ÖNLEMLERİN SINIFLANDIRILMASI 1184
I GENEL OLARAK 1184
II SINIFLAMA 1184
A- Çocuğun Bir Tarafın Himayesine Bırakılması 1184
B- Çocukla Geçici Kişisel İlişki Kurulması 1184
C- Çocuğa Geçici Tedbir Nafakası Verilmesi 1185
D- Çocuk Mallarına Geçici Önlem Alınması 1185
E- Çocuk Kaçırmada Önlem Alınması 1185
III- TEK BAŞINA KANUN YOLUNA BAŞVURU MÜMKÜN DEĞİLDİR 1186
A- Tek Başına İstinafı Mümkün Değildir 1186
B- Tek Başına Temyizi Mümkün Değildir 1186
IV TEFHİM VEYA TEBLİĞ İLE ORTADAN KALKAR 1187
§ 32 ÇOCUĞUN BİR TARAFIN HİMAYESİNE BIRAKILMASI 1188
I GENEL OLARAK 1188
II ÖZELLİKLERİ 1188
A- Velayetin Verilmesi Niteliğinde Değildir 1188
B- Teslim Kararı İle Yetinilmelidir 1189
C- İdari İşlemleri Kapsamamalıdır 1189
§ 33 ÇOCUKLA GEÇİCİ KİŞİSEL İLİŞKİ 1190
I GENEL OLARAK 1190
A- Boşanma Davası Sebebiyle 1190
B- Boşanma Davası Olmadan 1190
II ÖZELLİKLERİ 1191
A- Kişisel İlişki Zedelenmemelidir 1191
B- Çocuğun Yararı Öncelikli Olmalıdır 1191
C- Kişisel İlişki Kurma Hakkı Reddedilebilir 1191
D- Önlem Boşanma veya Ayrılık Davasına Bakan Mahkemece Alınmalıdır 1191
§ 34 ÇOCUK MALLARINA GEÇİCİ ÖNLEM 1193
I GENEL OLARAK 1193
II ÖZELLİKLERİ 1193
A- Yönetim Kayyıma Devredilebilir 1193
B- Yönetim Konusunda Talimat Verilebilir 1193
C- Malların Tevdi Edilmesine Karar Verilebilir 1193
D- Güvence Gösterilmesi İstenebilir 1194
E- Malların Sarfına Karar Verilebilir 1194
G- Uygun Diğer Önlemler Alınabilir 1194
ALTINCI KISIM
BOŞANMA KARARININ EŞLERLE İLGİLİ SONUÇLARI
BİRİNCİ BÖLÜM
EŞLERLE İLGİLİ KİŞİSEL SONUÇLARI
§ 35 BOŞANMANIN EŞLERLE İLGİLİ KİŞİSEL SONUÇLARI 1196
I VATANDAŞLIK 1197
II ERGİNLİK 1198
III KAYIN HISIMLIĞI 1200
IV BOŞANAN KADININ SOYADI (TMK m 173) 1201
A- Evlenen Kadının Soyadı (TMK m 187) 1201
1- Kadın Evlenmekle Kocasının Soyadını Alır 1201
2- Evli Kadın Önceki Soyadını Kocasının Soyadı İle Birlikte Kullanabilir 1203
3- Evli Kadın Sadece Bekârlık Soyadını Kullanabilir 1203
4- Önceki Soyadını Taşıyan Evli Kadın Daha Sonra Dilerse “Sadece Eşinin Soyadını” Kullanabilir 1215
a Önceki Soyadını Birlikte Kullanan Kadın 1216
b Sadece Bekârlık Soyadını Kullanan Kadın 1216
B- Boşanma Sonrası Kadının Soyadı (TMK m 173 f I) 1216
1- Evlenmeden Önce Bekâr İdiyse Soyadı (TMK m 173 f I) 1216
2- Evlenmeden Önce Dul İdiyse Soyadı (TMK m 173 f I) 1216
a Kural Olarak 1217
b Evlenmeden Önce Dul Olup Bekârlık Soyadını Kullanması 1217
C- Boşandığı Kocasının Soyadını Kullanması 1217
1- Kocanın Soyadını Kullanmaya İzin Verilmesi Davası (TMK m 173 f II) 1217
a Kocanın Soyadını Kullanmaya İzin Koşulları 1218
aa Usulüne Uygun Dava Açılmış Olmalıdır 1218
bb Kadın Eşin Menfaati Bulunmalıdır 1220
cc Erkek Eşe Zarar Vermemelidir 1221
b Kocanın Soyadını Kullanmaya İzin Usulü 1221
aa Görevli Mahkeme 1222
bb Erkek Eşe Husumet Yöneltilmelidir 1223
cc Erkek Eşin Kabulü 1223
dd Zamanaşımı 1224
2- Kocanın Soyadını Kullanma İznini Kaldırma Davası (TMK m 173 f III) 1225
a Görevli Mahkeme 1225
b Dava Koca Tarafından Açılabilir 1225
c Dava Kadın Tarafından Açılabilir 1226
d Nüfus Müdürlüğü Temyiz Edemez 1227
e Deliller Toplanmalıdır 1227
V YENİDEN EVLENME OLANAĞI 1228
A- Kadın Eş Yönünden Yeniden Evlenme Olanağı 1228
1- Bekleme Süresi Geçmiş Olmalıdır 1228
2- Bekleme Süresinde Nişanlanmaya Engel Yoktur 1229
3- Bekleme Süresi Kesin Olmayan Evlenme Engelidir 1229
4- Bekleme Süresinin Sona Ermesi 1229
5- Bekleme Süresinin Kaldırılması 1229
a Kadının Önceki Evliliğinden Gebe Olmadığının Anlaşılması 1230
b Evliliği Sona Eren Eşlerin Yeniden Birbiriyle Evlenmek İstemeleri 1230
B- Erkek Eş Yönünden Yeniden Evlenme Olanağı 1231
VI CEBRÎ İCRA YOLUNA GİDİLEBİLMESİ 1231
VII ZAMANAŞIMININ İŞLEMEYE BAŞLAMASI 1231
VIII YASAL MİRASÇILIK SIFATININ KAYBI 1232
IX ATANMIŞ MİRASÇI VE VASİYET ALACAKLISI OLMA HAKKININ KAYBI 1233
X EŞLERİN MALLARININ TASFİYESİ 1233
A- Malların Tasfiyesi 1233
1- Boşanma Durumunda Malların Tasfiyesi 1233
2- Ayrılık Durumunda Malların Tasfiyesi 1234
B- Mal Rejimi Sözleşmesiyle Sağlanan Yararlar 1235
XI BOŞANMA KARARININ NÜFUSA BİLDİRİLMESİ 1235
İKİNCİ BÖLÜM
EŞLERLE İLGİLİ MALİ SONUÇLARI
BİRİNCİ AYIRIM
EŞLERE MADDİ TAZMİNAT
§ 36 EŞLERE MADDÎ TAZMİNAT 1238
I MADDÎ TAZMİNAT KAVRAMI 1238
A- İşlevi 1238
B- Koşulları 1239
II MADDÎ KOŞUL: KUSUR 1240
A- Kusura İlişkin Esaslar 1240
1- Usulüne Uygun Olarak Dayanılmayan Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez 1240
2- Kusurların Neler Olduğu Açıkça Gösterilmelidir 1240
3- Yabancı Mahkeme Kararı Tanıma ya da Tenfiz Edilmişse O Mahkemedeki Kusur Esas Alınacaktır 1241
a Kusur Belirlenmişse 1241
b Kusur Belirlenmemişse 1241
4- Davadan Sonra Gerçekleşen Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez 1242
5- Dayanak Davayı Açan Eş Kusurlu Kabul Edilir 1242
B- Maddî Tazminat İsteyen Kusursuz Ya Da Daha Az Kusurlu Olmalıdır 1243
1- Kusursuz Eş Maddî Tazminat Alabilir 1243
2- Az Kusurlu Eş Maddî Tazminat Alabilir 1243
3- Eşit Kusurlu Eş Maddî Tazminat Alamaz 1244
4- Ağır Kusurlu Eş Maddî Tazminat Alamaz 1244
5- Tam Kusurlu Eş Maddî Tazminat Alamaz 1244
6- Akıl Hastası Eş Maddî Tazminat Alabilir 1245
C- Maddî Tazminat İstenen Kusurlu Olmalıdır 1245
1- Kesinleşmiş Boşanma Kararı Yoksa 1245
2- Kesinleşmiş Boşanma Kararı Varsa 1247
a Türk Mahkemesinin Gerekçesi 1248
b Yabancı Mahkemenin Gerekçesi 1248
3- Kusursuz Eşten Maddî Tazminat İstenemez 1249
III MADDÎ KOŞUL: ZARAR UNSURU (MENFAAT ZEDELENMESİ) GERÇEKLEŞMELİDİR 1250
A- Mevcut Menfaatler 1251
B- Beklenen Menfaatler 1251
C- Zarar Kapsamına Girmeyen Menfaatler 1252
D- Zararın Belirlenmesi 1253
1- Hâkim Tarafından Belirlenir 1253
2- Gerekirse Bilirkişi İncelemesi Yaptırılabilir 1253
3- Zedelenen Menfaat Belirlenir 1254
IV MADDÎ KOŞUL: NEDENSELLİK BAĞI GERÇEKLEŞMELİDİR 1255
V MADDÎ KOŞUL: HUKUKA AYKIRILIK GERÇEKLEŞMELİDİR 1256
A- Hukuka Aykırılık Varsa 1257
B- Hukuka Aykırılık Yoksa 1257
VI BİÇİMSEL KOŞUL: EVLİLİK BİRLİĞİ BOŞANMA İLE SONA ERMİŞ OLMALIDIR 1257
VII BİÇİMSEL KOŞUL: İSTEK BULUNMALIDIR 1258
A- İstek Süresinde Olmalıdır 1258
1- Boşanmadan Önceki Süre 1259
a Dilekçelerin Karşılıklı Verilmesi Sırasında 1259
b Ön İnceleme Duruşmasında 1260
aa 7251 sayılı Kanun Öncesinde 1260
aaa Karşı Taraf Gelmişse 1260
bbb Karşı Taraf Gelmemişse 1261
bb 7251 sayılı Kanun Sonrasında 1261
c Tahkikat Aşamasında 1261
d Sözlü Yargılama Aşamasında 1262
2- Boşanmadan Sonraki Süre (TMK m 178) 1263
3- Tenfizden Sonraki Süre 1264
B- İstek Belirsiz Olmamalıdır 1266
1- İsteğin Türünde Belirsizlik 1266
2- İstek Konusu Para Biriminde Belirsizlik 1267
3- İstek Miktarında Belirsizlik 1267
4- İstek Anlatım Biçimi İle Anlaşılıyorsa 1267
C- İstek Artırılamaz 1268
D- İstek Yok İse Verilemez 1268
E- İstenmediği Açıklanmışsa Verilemez 1269
F- İstek Aşılamaz 1269
G- İstek Karara Bağlanmalıdır 1269
H- İstek Anlaşmalı Boşanmadan Sonra Yapılamaz 1270
1- Türk Mahkemesinde Anlaşmalı Boşanma 1270
2- Yabancı Mahkemede Anlaşmalı Boşanma 1271
I- İstek Taraflar İçin Yapılabilir 1271
İ- İstek Koşulları Varsa Mirasçılara İntikal Edebilir 1271
J- İstek Ayın Olarak Gerçekleşebilir 1272
1- Tamamen Ayın Olarak İstenebilir 1272
2- Kısmen Ayın Kısmen Para Olarak İstenebilir 1272
3- Ayın Olarak İsteme Sebebi Açıklanmalıdır 1273
4- Haklı ve Kabul Edilebilir Sebep Varsa İstenebilir 1273
5- Ayın Olarak İstenilen Şeyin Bedeli Tespit Edilmelidir 1273
K- İstek Ayrı Dava İle Gerçekleşebilir 1274
1- Karşı Dava İle İstek Gerçekleşebilir 1274
2- Bağımsız Dava İle İstek Gerçekleşebilir 1274
L- İstek Erkek Eş ya da Kadın Eş Tarafından Yapılabilir 1275
VIII BOŞANMANIN EKİ OLMAYAN MADDÎ TAZMİNAT İSTEKLERİ 1275
A- Evlilik Birliği İle İlgili İstekler 1276
1- Düğün Gideri İstemi 1276
2- Nikah Gideri İstemi 1277
3- Doğum Gideri İstemi 1278
4- Evlilik Birliği İçin Yapılan Masraf İstemi 1278
5- İşten Ayrılma Sebebiyle Tazminat İstemi 1279
a Harca Bağlıdır 1279
b Aile Mahkemesinin Görevi Kapsamında Değildir 1279
c Görevli Mahkeme Dava Değerine Göre Belirlenir 1280
d Kendi İsteği İle Ayrılan İsteyemez 1281
6- İş Sebebiyle Tazminat İstemi 1281
a İşe Başlayamama Sebebiyle Tazminat İstemi 1281
b İşten Ayrılma Sebebiyle Tazminat İstemi 1282
7- Miras Payının Alınma İstemi 1282
8- Düğünde Takılan Para İstemi 1283
9- Çeyiz Gideri İstemi 1283
10- Başlık Parası İstemi 1283
B- Evle İlgili İstekler 1283
1- Eve Katkı Bedeli İstemi 1283
2- Eve Taşınma Gideri İstemi 1284
3- Ev Alma Vaadine Dayalı İstem 1284
4- Eşya İstemi 1285
5- Ziynet İstemi 1285
6- Kira İstemi 1286
7- Aile Konutunun Özgülenmesi İstemi 1286
C- Borçla İlgili İstekler 1287
1- Ortak Borç Sebebiyle Alacak İstemi 1287
2- Eşin Borcunu Ödeme Sebebiyle Alacak İstemi 1287
3- Eşe Verilen Borç Sebebiyle Alacak İstemi 1287
4- Kredi Kartı Borcu Sebebiyle Alacak İstemi 1288
5- Eşin Yakınlarına Verilen Borç Sebebiyle Alacak İstemi 1289
6- Eşin Yakınlarının Borcunu Ödeme Sebebiyle Alacak İstemi 1289
7- Eşe Gönderilen Para Sebebiyle Alacak İstemi 1290
8- Kredi Borcu Sebebiyle Alacak İstemi 1290
a Evlilik Öncesi Çekilen Kredi 1290
b Evlilik Sonrası Çekilen Kredi 1291
D- Mal Rejimi İle İlgili İstekler 1291
1- Katılma Alacağı İstemi 1291
2- Katkı Payı İstemi 1292
3- Kazanç Kaybı İstemi 1292
4- Araç Bedeli İstemi 1293
5- Para İstemi 1294
6- İşyerine Katkı İstemi 1295
7- Taşınmaz Devrine İlişkin İstem 1295
8- Kredi Sebebiyle Alacak İstemi 1296
E- Diğer İstekler 1296
1- Muvazaa ve Tehdit Sebebiyle Tapu Kaydının İptali 1296
2- İrade Bozukluğu Sebebiyle Satış İptali 1296
3- Hastane Giderleri 1297
4- Ölünceye Kadar Bakma Akdinin İptali 1297
5- Bedelli Askerlik Ödemesine Yönelik Alacak 1297
IX MADDÎ TAZMİNAT KARARININ KAPSAMI 1298
A- Maddî Tazminatın Ödenme Biçimi 1298
1- Ödemeye Uygun Haller 1298
a Maddî Tazminat Toptan Ödenebilir 1298
b Maddî Tazminat İrat Biçiminde Ödenebilir 1298
c Maddî Tazminat Ayın Olarak Ödenebilir 1298
2- Ödemeye Uygun Olmayan Haller 1299
a Maddî Tazminat Anlaşma Yoksa Yabancı Para Olarak Ödenemez 1299
b Maddî Tazminat Taksitle Ödenemez 1299
B- Maddî Tazminatın Kesilmesi 1300
C- Maddî Tazminatın Miktarı 1301
1- Uygun Olarak Belirlenmelidir 1301
a Hakim Tarafından Belirlenir 1301
b Zararın Tamamının Karşılanması Zorunlu Değildir 1302
c Tarafların Kusur Durumu Değerlendirilir 1302
d Tarafların Ekonomik Durumu Değerlendirilir 1302
e Tarafların Sosyal Durumu Değerlendirilir 1302
f Tarafların Zedelenen Menfaatleri Değerlendirilir 1302
g Paranın Alım Gücü Değerlendirilir 1303
h Hakkaniyet İlkesi Değerlendirilir 1303
2- İnfazda Duraksama Yaratmayacak Şekilde Belirlenmelidir 1303
3- Bozma Kararı Varsa Amacına Uygun Belirlenmelidir 1303
4- Koşulları Varsa Değiştirilebilir 1304
D- Maddî Tazminatta Faiz 1304
1- Maddî Tazminatta Faiz Başlangıcı 1304
2- Boşanmadan Sonra İstenmişse Faiz 1305
3- Maddî Tazminatta Faiz İstenmedi İse 1306
4- Maddî Tazminatta Faiz Türü 1306
5- Maddî Tazminatta Faiz İstemi Hakkında Karar Verilmelidir 1306
E- Maddî Tazminatın Gelecek Yıllardaki Miktarın Kararlaştırılması 1307
X USUL HÜKÜMLERİ 1307
A- Görevli Mahkeme 1307
1- Boşanmanın Eki Niteliğindeki Davada 1307
2- Boşanmanın Eki Niteliğinde Olmayan Davada 1308
a Taraflar Arasında Evlilik Varsa 1308
b Taraflar Arasında Evlilik Yoksa 1308
3- Boşanma Kesinleştikten Sonra Açılan Davada 1308
4- Borçlu Olmadığının Tespitinde 1309
B- Yetkili Mahkeme 1310
C- İstem TMK m 174 f I Kapsamında İse Harç 1310
1- Boşanma Davası İçinde İstenilmişse 1310
2- Bağımsız Dava İle İstenilmişse 1311
3- Boşanma Kesinleştikten Sonra İstenilmişse 1312
4- Yabancı Mahkeme Kararı Tenfiz Edilmişse 1313
5- Boşanma Hükmü Kesinleşmişse 1313
D- Dava/Karşı Dava Dilekçesinde Yer Almayan TMK m 174 f I Kapsamında Olmayan İstemler 1314
1- Sadece Nisbi Harç Tamamlanmışsa 1314
2- Hem Başvurma Harcı Hem Nisbi Harç Tamamlanmışsa 1314
E- Diğer Usul Hükümleri 1314
1- Feragat 1314
a Dava Dilekçesinde Feragat Edilebilir 1314
b Karardan Önce Feragat Edilebilir 1315
c Kanun Yolu Aşamasında Feragat Edilebilir 1316
d Onaylanmayan Protokoldeki Beyan Feragat Sayılamaz 1317
2- Hüküm Fıkrası 1318
a Hüküm Fıkrasında Yer Almalıdır 1318
b Duraksama Yaratılmamalıdır 1318
c Çelişkili Olmamalıdır 1319
3- İptal 1319
4- Islah 1319
5- Kesinlik 1320
6- Tavzih 1321
7- Vekalet Ücreti 1322
a Boşanma Davası İçinde İstenilmişse 1322
b Bağımsız Dava İle İstenilmişse 1323
c Boşanma Kesinleştikten Sonra İstenilmişse 1323
8- Yabancılık Unsuru 1323
9- Zamanaşımı 1324
10- Usuli Kazanılmış Hak 1325
11- Boşanma Hükmü Kesinleşmeden İcra Takibine Konu Edilemez 1325
12- Kabul 1325
13- Bozma Sonrası Karar Verme 1326
14- İhtiyati Tedbir 1327
İKİNCİ AYIRIM
EŞLERE MANEVİ TAZMİNAT
§ 37 EŞLERE MANEVÎ TAZMİNAT 1329
I MANEVÎ TAZMİNAT KAVRAMI 1329
A- İşlevi 1329
B- Amacı 1329
C- Koşulları 1330
II MADDÎ KOŞUL: KUSUR 1331
A- Kusura İlişkin Esaslar 1331
1- Usulüne Uygun Olarak Dayanılmayan Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez 1331
2- Kusurların Neler Olduğu Açıkça Gösterilmelidir 1331
3- Yabancı Mahkeme Kararı Tanıma ya da Tenfiz Edilmişse O Mahkemedeki Kusur Esas Alınacaktır 1332
a Kusur Belirlenmişse 1332
b Kusur Belirlenmemişse 1333
4- Davadan Sonra Gerçekleşen Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez 1333
5- Dayanak Davayı Açan Eş Kusurlu Kabul Edilir 1334
B- Manevî Tazminat İsteyen Eş Kusursuz ya da Az Kusurlu Olmalıdır 1334
1- Kusursuz Eş Manevî Tazminat Alabilir 1335
2- Az Kusurlu Eş Manevî Tazminat Alabilir 1335
3- Eşit Kusurlu Eş Manevî Tazminat Alamaz 1336
4- Ağır Kusurlu Eş Manevî Tazminat Alamaz 1337
5- Tam Kusurlu Eş Manevî Tazminat Alamaz 1337
6- Akıl Hastası Eş Manevî Tazminat Alabilir 1337
C- Manevî Tazminat İstenen Eş Daha Kusurlu Olmalıdır 1338
1- Kesinleşmiş Boşanma Kararı Yoksa 1338
a Genel Olarak 1338
b Akıl Hastalığından Kısıtlanandan Manevî Tazminat İstenemez 1339
c Akıl Hastalığından Kısıtlanmayandan Manevî Tazminat İstenebilir 1339
d Dava Sebebi Yapılamayan Vakıalardan Dolayı Diğer Taraf Kusurlu Addedilemez 1339
e Kusursuz Eşten Manevî Tazminat İstenemez 1340
2- Kesinleşmiş Boşanma Kararı Varsa 1340
a Türk Mahkemesinin Gerekçesi 1340
b Yabancı Mahkemenin Gerekçesi 1341
III MADDÎ KOŞUL: ZARAR UNSURU GERÇEKLEŞMELİDİR 1344
A- Kişisel Değerler Zedelenmelidir 1344
1- Maddî Değerler 1345
2- Manevî Değerler 1345
B- Kişisel Değerlerin Ağır Surette Zedelenmesi Şart Değildir 1346
C- Evlilik Kurulmadan Oluşan Olaylarla Zarar Unsuru Gerçekleşmez 1347
D- Evliliğin Sonlanmasından Sonra Oluşan Olaylarla Zarar Unsuru Gerçekleşmez 1348
IV MADDÎ KOŞUL: NEDENSELLİK BAĞI GERÇEKLEŞMELİDİR 1348
A- Manevî Zarar Boşanmaya Sebebiyet Veren Olaylar Sebebiyle Gerçekleşmelidir 1350
B- Manevî Zarara Sebebiyet Veren Eylem Eş Tarafından Yapılmış Olmalıdır 1353
C- Manevî Zarara Sebebiyet Veren Eyleme Eşin Seyirci Kalması Yeterlidir 1353
V MADDÎ KOŞUL: HUKUKA AYKIRILIK GERÇEKLEŞMELİDİR 1354
A- Fizikî Kişiliğe Saldırıda Verilir 1355
1- Cinsel İlişki Kurulamadı İse Verilir 1355
a Cinsel İlişki Erkek Eşin Kusuru İle Kurulamamalıdır 1355
b Cinsel İlişki Kurulması İçin Makul Süre Geçmiş Olmalıdır 1357
c Cinsel İlişki Kurulmamasında Kadın Eşin Kusuru Olmamalıdır 1357
d Cinsel İlişki Kurulmadığı Konusunda Çekişme Bulunmamalıdır 1358
2- Eşin Hastalığı İle İlgilenilmemişse Verilir 1358
a Ameliyatıyla İlgilenmemek 1359
b Tedavisiyle İlgilenmemek 1359
c Rahatsızlığıyla İlgilenmemek 1360
3- Çocuğun Hastalığı İle İlgilenilmemişse Verilir 1360
4- Kürtaja Zorlama Varsa Verilir 1361
5- Fiziksel Şiddet Uygulanmışsa Verilir 1361
6- Olağandışı Cinsel İlişkiye Zorlama Varsa Verilir 1362
7- Cinsel İstismar Varsa Verilir 1363
B- Manevî Kişiliğe Saldırıda Verilir 1363
1- Sadakatsizlik Varsa Verilir 1363
2- Eşini İstemediğini Söylemişse Verilir 1364
3- Kovma Varsa Verilir 1366
4- Hakaret Varsa Verilir 1367
5- Sakatlanmasına Sebep Olduğu Eşini Terk Etmişse Verilir 1368
6- Aşağılanma Varsa Verilir 1368
a Ekonomik Aşağılama Varsa Verilir 1368
b Fiziksel Aşağılama Varsa Verilir 1369
c Cinsel Aşağılama Varsa Verilir 1369
d Duygusal Aşağılama Varsa Verilir 1369
e Sosyal Aşağılama Varsa Verilir 1369
7- Güven Sarsıcı Davranışlarda Bulunulmuşsa Verilir 1370
8- Doğumla İlgilenilmemişse Verilir 1370
9- Tehdit Varsa Verilir 1371
10- Çocuğun Kendisinden Olmadığını Söylemişse Verilir 1371
11- Kardeş Gibi Gördüğünü Söylemişse Verilir 1371
12- Hamilelikle İlgilenilmemişse Verilir 1372
13- Korkutma Varsa Verilir 1372
14- Terke Zorlama Varsa Verilir 1372
15- Eşini Sevmediğini Söylemişse Verilir 1372
C- Sosyal Kişiliğe Saldırıda Verilir 1373
1- Beddua Varsa Verilir 1373
2- İftira Varsa Verilir 1373
3- Suçlama Varsa Verilir 1374
4- Ailesini İstememe Varsa Verilir 1375
5- Dedikodu Çıkarma Varsa Verilir 1375
6- İcra Takibine Maruz Bırakma Varsa Verilir 1376
7- Düğün Yapılmamışsa Verilir 1376
8- Kaba Şekilde Çağırma Varsa Verilir 1377
9- Bağımlılık Derecesinde Kumar Oynayıp Ailesini Darlığa Düşürmek 1377
10- Bekar Arkadaşlarının Evde Yatılı Kalmasına İzin Vermek 1377
11- Alacaklıların Takibine Maruz Bırakma Varsa Verilir 1377
12- Borçlar Sebebiyle Haciz Gelmesi Varsa Verilir 1378
D- Diğer Sebeplerle Kişiliğe Saldırıda Verilir 1378
VI HUKUKA AYKIRILIK OLUŞMADIĞINDA VERİLEMEZ 1378
A- Evlilik Birliği İle İlgili İstekler 1378
1- Barışma Varsa Verilmez 1379
2- Affedilme Varsa Verilmez 1379
3- Hoşgörü Varsa Verilmez 1379
4- Salt Boşanma Sebebiyle Verilmez 1380
5- Dava Sırasındaki Savunmalar Sebebiyle Verilmez 1380
6- Evlilik Birliği Görevlerini Yerine Getirmemede Verilmez 1381
7- Olaydan Sonra Uzun Süre Birliktelik Sürmüşse Verilmez 1382
8- Feragat Öncesi Olaylar Sebebiyle Verilmez 1382
9- Aktarılan Olaylar Sebebiyle Verilmez 1383
a Tarafların Aktardığı Olaylar 1383
b Tanıkların Aktardığı Olaylar 1383
10- Terk Sebebiyle Boşanma Davasında Verilmez 1383
11- Çalışmama Sebebiyle Verilmez 1384
12- Üçüncü Kişilerin Davranışı Sebebiyle Verilmez 1384
13- Birlikte Yaşamadan Kaçınma Sebebiyle Verilmez 1385
14- Kumar Oynama Sebebiyle Verilmez 1385
B- Evle İlgili İstekler 1385
1- Bağımsız Konut Açılmamışsa Verilmez 1385
2- Eve Almama Sebebiyle Verilmez 1386
C- Diğer Sebeplerle İlgili İstekler 1386
VII BİÇİMSEL KOŞUL: EVLİLİK BİRLİĞİ BOŞANMA İLE SONA ERMİŞ OLMALIDIR 1386
VIII BİÇİMSEL KOŞUL: İSTEK BULUNMALIDIR 1388
A- İstek Süresinde Olmalıdır 1388
1- Boşanmadan Önceki Süre 1388
a Dilekçelerin Karşılıklı Verilmesi Sırasında 1389
b Ön İnceleme Duruşmasında 1390
aa 7251 sayılı Kanun Öncesinde 1390
aaa Karşı Taraf Gelmişse 1390
bbb Karşı Taraf Gelmemişse 1390
bb 7251 sayılı Kanun Sonrasında 1390
c Tahkikat Aşamasında 1391
d Sözlü Yargılama Aşamasında 1392
2- Boşanmadan Sonraki Süre (TMK m 178) 1393
3- Tenfizden Sonraki Süre 1394
B- İstek Belirsiz Olmamalıdır 1395
1- İsteğin Türünde Belirsizlik 1395
2- İstek Konusu Para Biriminde Belirsizlik 1396
3- İstek Miktarında Belirsizlik 1397
4- İstek Anlatım Biçimi İle Anlaşılıyorsa 1397
C- İstek Artırılamaz 1397
D- İstek Yok İse Verilemez 1399
E- İstenmediği Açıklanmışsa Verilemez 1399
F- İstek Aşılamaz 1400
G- İstek Karara Bağlanmalıdır 1400
H- İstek Anlaşmalı Boşanmadan Sonra Yapılamaz 1401
1- Türk Mahkemesinde Anlaşmalı Boşanma 1401
2- Yabancı Mahkemede Anlaşmalı Boşanma 1403
I- İstek Taraflar İçin Yapılabilir 1403
İ- İstek Koşulları Varsa Mirasçılara İntikal Edebilir 1404
J- İstek Ayrı Dava İle Gerçekleşebilir 1404
1- Karşı Dava İle İstek Gerçekleşebilir 1405
2- Bağımsız Dava İle İstek Gerçekleşebilir 1405
K- İstek Boşanmadan Bağımsız Yapılabilir 1405
L- İstek Erkek Eş ya da Kadın Eş Tarafından Yapılabilir 1405
M- İstek Üçüncü Kişiye Karşı Yapılamaz 1406
IX BOŞANMANIN EKİ OLMAYAN MANEVÎ TAZMİNAT İSTEKLERİ 1406
A- Ortak Çocuğun Bozulan Ruhsal Durumu İçin İstek 1406
B- Evlilik Gerçekleşmediği İçin Yapılan İstek 1406
C- Çocukla Kişisel İlişki Kurulması Engellendiği İçin İstek 1407
D- Kayın Hısımlarının Sözleri İçin İstek 1407
E- Diğerleri 1407
X MANEVÎ TAZMİNAT KARARININ KAPSAMI 1408
A- Manevî Tazminatın Miktarı 1408
1- Kişilik Haklarına Yapılan Saldırının Niteliği Nazara Alınmalıdır 1408
2- Tarafların Ekonomik Durumu Nazara Alınmalıdır 1409
3- Tarafların Sosyal Durumu Nazara Alınmalıdır 1409
4- Zenginleşme Aracı Olmaması Nazara Alınmalıdır 1410
5- Kusur Dağılımı Nazara Alınmalıdır 1410
6- Bozma Kararının Amacı Dikkate Alınmalıdır 1411
B- Manevî Tazminatın Ödenme Biçimi 1411
1- Manevî Tazminat Toptan Ödenebilir 1411
2- Manevî Tazminat İrat Biçiminde Ödenemez 1412
3- Manevî Tazminat Ayın Olarak Ödenemez 1412
4- Manevî Tazminat Anlaşma Yoksa Yabancı Para Olarak Ödenemez 1412
5- Manevî Tazminat Taksitle Ödenemez 1413
C- Manevî Tazminatta İndirim Sebebi 1413
D- Manevî Tazminatta Faiz 1413
1- Manevî Tazminatta Faiz İsteği Hakkında Karar Verilmelidir 1414
2- Manevî Tazminatta İstek Yoksa Faiz Verilemez 1414
3- Manevî Tazminatta Faiz İsteğinin Zamanı 1415
4- Manevî Tazminatta Faiz Başlangıcı 1415
5- Manevî Tazminatta Faiz Türü 1416
6- Manevî Tazminatta Kesinleşme Varsa Faiz Verilemez 1416
XI USUL HÜKÜMLERİ 1417
A- Görevli Mahkeme 1417
1- Boşanmanın Eki Niteliğindeki Davada 1417
2- Boşanmanın Eki Niteliğinde Olmayan Davada 1417
a Taraflar Arasında Evlilik Varsa 1417
b Taraflar Arasında Evlilik Yoksa 1419
3- Boşanma Kesinleştikten Sonra Açılan Davada 1419
a Boşanmaya Sebebiyet Veren Vakıa Sebebiyle 1420
b Boşanmaya Sebebiyet Vermeyen Vakıa Sebebiyle 1420
4- Borçlu Olmadığının Tespitinde 1422
B- Yetkili Mahkeme 1422
C- Harç 1423
1- Manevî Tazminat İstemi TMK m 174 f II Kapsamında İse Harç 1423
a Boşanma Davası İçinde İstenilmişse 1423
b Bağımsız Dava İle İstenilmişse 1424
c Boşanma Kesinleştikten Sonra İstenilmişse 1425
2- Manevî Tazminat İstemi TMK m 174 f II Kapsamında Değil İse Harç 1426
3- Yabancı Mahkeme Kararı Tenfiz Edilmişse Harç 1426
4- Boşanma Hükmü Kesinleşmişse Harç 1427
D- Diğer Usul Hükümleri 1427
1- Feragat 1427
a Dava Dilekçesinde Feragat Edilebilir 1427
b Karardan Önce Feragat Edilebilir 1428
c Kanun Yolu Aşamasında Feragat Edilebilir 1429
d Onaylanmayan Protokoldeki Beyan Feragat Sayılamaz 1430
2- Hüküm Fıkrası 1430
a Hüküm Fıkrasında Yer Almalıdır 1430
b Duraksama Yaratılmamalıdır 1431
c Çelişkili Olmamalıdır 1431
3- İptal 1432
4- Islah 1432
5- Kesin Hüküm 1433
6- Kanıtlama 1433
7- Tavzih 1434
8- Vekalet Ücreti 1434
a Boşanma Davası İçinde İstenilmişse 1435
b Bağımsız Dava İle İstenilmişse 1436
c Boşanma Kesinleştikten Sonra İstenilmişse 1436
9- Yabancılık Unsuru 1437
10- İsteyen Ölmüşse 1437
11- İlgili Davanın Etkisi 1438
a Ceza Davasının Etkisi 1438
b Hukuk Davasının Etkisi 1439
12- Zamanaşımı 1439
13- Usulî Kazanılmış Hak 1440
14- Boşanma Hükmü Kesinleşmeden İcra Takibine Konu Edilemez 1441
15- Kabul 1441
16- Bozma Sonrası Karar Verme 1442
17- İhtiyati Tedbir 1442
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN
HÜKÜMSÜZ KALMASI
§ 38 ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN HÜKÜMSÜZ KALMASI (TMK m 181) 1443
I GENEL OLARAK 1443
A- 4721 Sayılı Kanun İle Başlayan Dönem 1443
B- 2242011-1102011 Arası Dönem 1444
C- 1102011 Sonrası Dönem 1446
II KOŞULLARI 1446
A- Boşanma Davası Sürdürülebilir Nitelikte Olmalıdır 1447
1- Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davasında 1448
2- Anlaşmalı Boşanma Davasında 1448
3- Eylemli Ayrılık Sebebiyle Boşanma Davasında 1448
B- Eşlerden Biri Ölmüş Olmalıdır 1449
1- Eş Karardan Önce Öldü İse 1449
2- Eş Karardan Sonra Kesinleşmeden Önce Öldü İse 1450
a Eşin Ölümü Temyiz Aşamasında Belirlenmişse 1450
b Eşin Ölümü Karar Düzeltme Aşamasında Belirlenmişse 1450
3- Eş Davadan Önce Öldü İse 1450
4- Sağ Kalan Davacı Eşin Davadan Feragati Sonuç Doğurmaz 1450
5- Eşlerden Herhangi Biri Ölmüş Olabilir 1450
a Davacı Eş Ölmüş Olabilir 1451
b Davalı Eş Ölmüş Olabilir 1451
C- Hükmün Boşanma Bölümü Kesinleşmemiş Olmalıdır 1451
D- Ölen Eşin Mirasçıları Belirlenmelidir 1451
1- Ölen Eşin Birinci Derece Mirasçıları 1451
2- Ölen Eşin Altsoyu Yoksa 1451
3- Ölen Eşin Evlilik Dışı Çocuğu 1452
4- Ölen Eşin Evlatlığı ve Altsoyu 1452
5- Atanmış Mirasçılar 1452
6- Cenin 1453
E- Mirasçılar Davaya Devam Ediyor Olmalıdır 1453
1- Mirasçılar Davaya Devam Etmiyorlarsa 1454
2- Mirasçılar Davaya Devam Ediyorlarsa 1454
a Davacı Eşin Mirasçıları Davaya Devam Ediyorlarsa 1454
b Davalı Eşin Mirasçıları Davaya Devam Ediyorlarsa 1455
3- Boşanma Davası Daha Önce Usulsüz Açılmış İse 1455
4- Mirasçı Olmayan Davaya Devam Edemez 1455
5- Mirasçılar Davaya Fer’i Hükümlerden Devam Edemez 1455
6- Mirasçılar Davayı Islah Edemez 1456
F- Ölen Eşin Herhangi Bir Mirasçısı Davayı Sürdürebilir 1456
1- Mirasçı Küçük İse 1456
2- Ergin Kişi Temsilci Atayabilecek Durumda Değilse 1456
3- Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi Varsa 1457
4- Mirasçı Gaip İse 1457
5- Vasiyet Alacaklısı Varsa 1458
6- Mirasçılar Bilinmiyorsa 1458
7- Mirası Reddedenler Varsa 1458
8- Vesayet Altındaki Kişi Varsa 1459
9- Mirasçıya Yasal Danışman Atanmışsa 1459
10- Mirasçı Mirastan Yoksun İse 1460
G- Sağ Eşin Kusuru İspatlanmış Olmalıdır 1460
1- Boşanmaya Sebebiyet Verecek Kusur Kanıtlanmalıdır 1460
a Yeterli Kusur Kanıtlanmışsa 1461
b Yeterli Kusur Kanıtlanmamışsa 1461
2- Mirasçılar Yeni Delil Gösteremez 1461
3- Kusurun İspatlanması Bağımsız Bir Dava İle İstenilemez 1462
4- Kusurun İspatlanması Tenfiz Davasında İstenilemez 1462
H- Hüküm Doğru Kurulmalıdır 1463
1- Boşanma Davası Hakkında “Karar Verilmesine Yer Olmadığına” Karar Verilmelidir 1463
2- Boşanma Davası Hakkında Ret Kararı Verilmemelidir 1463
3- Boşanma Kararı Verilmemelidir 1464
4- Hüküm Kusur Tespitine İlişkin Olmalıdır 1464
a Sağ Eşin Kusurlu Olduğunun Tespitine Karar Verilebilir 1464
b Sağ Eşin Kusurlu Olmadığının Tespitine Karar Verilebilir 1464
5- Kusurlu Sağ Eşin Yasal Mirasçı Olamayacağının Tespitine de Karar Verilebilir 1465
6- İstem Yoksa Boşanmanın Fer’î Sonuçlarına İlişkin Hüküm Kurulamaz 1465
KAVRAM DİZİNİ 1467
ÖMER UĞUR GENÇCAN’IN YAŞAM ÖYKÜSÜ 1515
ÖMER UĞUR GENÇCAN’IN ÇALIŞMALARINDAN “BİR KISMI” 1517
KİTAP İÇİN SÖYLENENLER 1557
