Prof. Dr. Özgür BİYAN
Prof. Dr. Güneş YILMAZ
İÇİNDEKİLER
ÖN SÖZ 7
YAZARLARIN BİYOGRAFİSİ. 9
İÇİNDEKİLER 13
KISALTMALAR . 17
GİRİŞ .19
BÖLÜM
HUKUKTA YANILMA KAVRAMI VE KURAMSAL AÇIKLAMALAR
YANILMA KAVRAMININ TANIMI .23
YANILMANIN HUKUKİ KONUMLANDIRILMASI VE NİTELİĞİ 24
Ceza Kanunlarını Bilmemek Mazeret Sayılmaz İlkesi. 24
a) Genel Kural ve “Bilmeme”nin Kapsamı 24
b) Genel Kuraldaki Değişim: Doğal Suç-Yapay Suç Açısından Yaklaşım 28
Türk Ceza Hukukunda Yanılmanın Niteliği. 31
Kavramsal Karşılaştırma: Hata Mı? Yanılma Mı? . 34
Yanılma ve “Sapma” Farkı . 37
YANILMANIN TÜRLERİ 38
Sınıflandırma: Hukuki ve Fiili Yanılma 39
a) Hukuki Yanılma 39
b) Fiili Yanılma 41
Sınıflandırma: Kastı Kaldıran Yanılma - Kusurluluğu Etkileyen Yanılma 44
a) Kastı ortadan kaldıran yanılma 45
i) Suçun maddi unsurlarında hata (Tipiklikte hata) 45
ii) Suçun nitelikli unsurlarında hata 50
iii) Hukuka uygunluk nedenlerinin maddi şartlarında hata . 52
14 İçindekiler
b) Kusurluluğu etkileyen yanılma .56
i) Kusurluluğu etkileyen nedenlerin maddi şartlarında hata57
ii) İşlenen fiilin haksızlık oluşturduğu konusunda kaçınılmaz hata58
Sınıflandırma: Esaslı – Esaslı Olmayan Yanılma62
VERGİ CEZA HUKUKUNDA YANILMA
ANAYASAL AÇIDAN YANILMANIN KONUMU65
“YANILMA”NIN AMACI .69
YANILMANIN KRONOLOJİK EVRİMİ .70
Mülga 5432 Sayılı Vergi Usul Kanunu’ndaki Düzenleme70
213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’ndaki Düzenleme.72
2365 sayılı Kanun ile Yapılan Değişiklik73
6009 sayılı Kanun ile Yapılan Değişiklik74
Ç. YANILMADAN YARARLANABİLECEK OLANLAR .75
YANILMADAN YARARLANABİLME ŞARTLARI78
Yetkili Makamların Yazı ile Yanlış Bilgi Vermesi .78
a) Yetkili Makam Kavramı ve Kapsamı78
b) Yazı ile İzahat Verilmesi 84
i) Kişiye Özel İzahat Aracı: Özelge 84
ii) Özelge Dışındaki İşlemlerin Durumu.89
c) Yanlış Bilgi Verilmesi.90
d) İlliyet Bağı .92
Görüş Değişikliği.93
a) Kavramsal Olarak Görüş Değişikliği 93
b) Görüş Değişikliği ve Yanılma İlişkisi 94
c) Görüş Araçları: Özelge, Sirküler ve Genel Tebliğ 97
i) Genel Olarak .97
ii) Görüşlerin Geçmişe Yürümezliği Kuralı.99
İçtihat Değişikliği 100
İçindekiler 15
YANILMANIN SONUÇLARI.102
Vergi Aslının Tahakkuk Ettirilmesi . 102
Vergi Cezasının Hesaplanmaması 103
a) “Vergi Cezası” Kavramının Mahiyeti 103
b) Vergi Kabahatlerine Yönelik Cezaların Durumu. 104
c) Vergi Suçlarına Yönelik Cezaların Durumu. 105
i) VUK m. 369 açısından. 105
ii) TCK m. 30 açısından 106
Gecikme Faizinin Alınmaması ve Gecikme Zammının Durumu . 108
MUKAYESELİ HUKUK AÇISINDAN BAZI ÜLKE UYGULAMALARINDAN
ÖRNEKLER112
Avustralya ve Yeni Zelanda 112
Fransa, İspanya ve Birleşik Krallık 113
Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada. 114
Çekya ve Macaristan 115
III. BÖLÜM
VERGİ HUKUKUNDA YANILMANIN DEĞERLENDİRİLMESİ
VERGİ HUKUKUNDA YANILMANIN HUKUKİ NİTELİĞİ VE SONUÇLARI .117
Doğru Kavramın Tespiti: Vergi Hukukunda Yanılma Mı? Yanıltma Mı?. 117
Vergi Kanunlarını Bilmemek Mazeret Sayılmaz (Mı?) . 120
Vergi Hukukunda Benimsenen Temel Yaklaşım: Özel Yasak Hatası 123
Vergi Suçları Açısından Kastı Ortadan Kaldıran Yanılma Mümkün Mü? 128
a) Suçun Maddi Unsuru: Hareket. 130
b) İcraî- İhmalî Suçlar Açısından Değerlendirme 131
c) Tehlike ve Zarar Suçları Açısından Değerlendirme. 134
ç) Genel ve Özgü Suçlar Açısından Değerlendirme 137
d) Vergi Suçları Bakımından Değerlendirme 140
i) Vergi Kaçakçılığı Suçları Açısından TCK m.30 Kapsamında Yanılma 141
aaa) VUK m.359 (a-1) fıkrası açısından 144
16 İçindekiler
bbb) VUK m.359 (a-2) fıkrası açısından.151
ccc) VUK m.359 (b) fıkrası açısından159
ççç) VUK m.359 (c) fıkrası açısından 165
ddd) VUK m.359 (ç) fıkrası açısından 167
eee) VUK m.359 (d) fıkrası açısından171
ii) Diğer Vergi Suçları Açısından Yanılma.173
YANILMANIN SONUCUNDA “VERGİ ASLI” HESAPLANMALI MI?178
Bir Danıştay İçtihadı Çerçevesinde Durum Tespiti .178
Bir AYM İçtihadı Çerçevesinde Durum Tespiti .181
Geçmişe Yürümeme Kuralı Çerçevesinde Sorun Tespiti 185
Genel Tebliğ, Sirküler ve Özelgeler Açısından Durum Değerlendirmesi 188
Konu ile İlgili Yorumumuz 190
BİR ADALET TARTIŞMASI: GECİKME FAİZİNİN KONUMU 194
Ç. AYNI KONUDA BİRDEN FAZLA ÖZELGE TALEP EDEN MÜKELLEFLERİN
DURUMU198
MESLEK ODALARI VE BİRLİKLERİN ÜYELERİ İÇİN ALDIĞI ÖZELGELERİN
DURUMU199
DİĞER MÜKELLEFLER İÇİN VERİLEN ÖZELGELERİN DURUMU 203
ÖZELGELERE AYKIRI İNCELEME RAPORU YAZILAMAMASININ SONUÇLARI207
YANILMA HALİNDE UZLAŞMA BAŞVURUSU YAPILMASI .211
Ğ. GELİR İDARESİ TARAFINDAN YAYIMLANAN DİĞER YAYINLARIN
DEĞERLENDİRİLMESİ 213
SONUÇ.215
YARARLANILAN KAYNAKLAR 223
KAVRAM DİZİNİ .233
