Dr. Etem KARA

İÇİNDEKİLER

Önsöz7

İçindekiler9

Kısaltmalar17

Giriş19

Birinci Bölüm
SİGORTALANABİLİR MENFAAT İLKESİNİN
TARİHİ GELİŞİMİ

I.GENEL OLARAK SİGORTALANABİLİR MENFAAT
 İLKESİ29

II.SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN VE SİGORTALANALABİLİR
 MENFAAT İLKESİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ31

A.SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ31

1.Birinci Dönem: Antik Zamanlardan On Dördüncü
Yüzyıla Kadar Gelen Dönem34

2.İkinci Dönem: Sigorta Poliçesinin Doğumu36

3.Üçüncü Dönem: Sigorta Şirketlerinin Doğuşu37

4.Dördüncü Dönem: Sigorta Faaliyetlerinin Büyümesi, Profesyonel Yönetim ve Sosyal Sigorta40

5.Beşinci Dönem: Birleşme ve Uluslararasılaşma41

6.Altıncı Dönem: Devlet Müdahalesi42

7. Yedinci ve Mevcut Dönem:Global ve Birbirine Bağımlı Pazar Riski42

B.SİGORTALANABİLİR MENFAAT İLKESİNİN TARİHİ GELİŞİMİ43

1.Kanuni Düzenlemeler Öncesinde Mevcut Durum43

2.Sigortalanabilir Menfaat İlkesine İlişkin
Yasal Düzenlemeler ve Sigortada Bahsin Yasaklanması
(Prohibition of Wagering)46

a.1745 Tarihli Deniz Sigorta Kanunu
(Marine Insurance Act 1745)46

b.1774 Tarihli Hayat Sigortası Kanunu ve Lucena v Craufurd Kararı48

1. 1774 Tarihli Hayat Sigortası Kanunu
   (the Life Assurance Act 1774)48
2. Lucena v Craufurd Kararı49
3. 1845 Tarihli Kumar Kanunu (Gaming Act 1845)52
4. 1906 Tarihli Sigorta Kanunu (the Marine Insurance
   Act1906)53
5. 1909 Tarihli Sigorta (Kumar Poliçeleri) Kanunu
   (Marine Insurance (Gambling Policies) Act54

İkinci Bölüm
MENFAAT KAVRAMI VE SİGORTALANABİLİR MENFAATİN İLKESİ

I.İNGİLİZ  HUKUKUNDA SİGORTALANABİLİR
 MENFAAT İLKESİ57

A.İNGİLİZ HUKUKUNDA MENFAAT KAVRAMININ ROMA HUKUKU’NDAKİ MENFAAT KAVRAMI İLE İLGİSİ57

B.İNGİLİZ HUKUKUNDA SİGORTALANABİLİR MENFAAT İLKESİ62

1. Sigortalanabilir Menfaaat İlkesinin Tanımı63

2.Sigortalanabilir Menfaat ve Tazmin İlkesi İlişkisi
(The Principle Of Indemnity)65

3.İngiliz Hukukunda Sigortalanabilir Menfaatin Denetimi67

1. Fiili/Hakiki Beklenti Testi (Factual Expectation Test)69
2. In Le Cras v. Hughes Kararı69

bb.Lucena v Craufurd Kararında Lawrance’in
İfadesi70

b.Hukuki Menfaat Testi (Legal İnterest Test)71

aa.Macaura V Nothern Assurance Co 192571

1. Kosmopoulos v. Constitution Insurance
   Co 198772

III.TÜRK HUKUKUNDA SİGORTALANABİLİR MENFAAT
 İLKESİ74

A.TÜRK HUKUKUNDA MENFAAT75

1.Menfaat Kavramı75

1. Hak ve Menfaat Kavramı76

b.İdari  ve Medeni Yargılama Hukukunda Menfaat77

1. İdare Yargılama Hukukunda Menfaat Kavramı78

bb.Medeni Yargılama Hukukunda Menfaat Kavramı81

2. Sigorta Hukukunda Konu veMenfaat85

a.Sigorta Hukukunda Konu85

b.Sigorta Hukukunda Menfaat85

a.Tanımı86

b.Menfaat İle Zararın Eş Değer Görülmesinin Temelleri88

c.Önerimiz89

B.TÜRK HUKUKUNDA SİGORTALANABİLİR MENFAAT İLKESİ91

1.Tanımı91

2.Sigortalanalabilir Menfaatin Nitelikleri96

1. Ekonomik Olması96
2. MeşruOlması97

Üçüncü Bölüm
CAN SİGORTALARINDA SİGORTALANABİLİR
MENFAAT İLKESİ

1. CAN SİGORTALARI99

A.TANIMI100

B.TARAFLARI102

1.Sigortacı102

2.Sigorta Ettiren103

3.Sigortalı103

a.Zarar Sigortalarında103

b.Can Sigortalarında103

4.Sigorta Lehtarı104

1. Atanması Ve Değiştirilmesi106
2. Lehtar Atanmasına İlişkin Yorum Kuralı106

c.Lehtarın Sigorta Ettirenin Yerine Geçmesi107

1. CAN SİGORTALARINDA SİGORTALANABİLİR
   MENFAAT İLKESİ107

A.SİGORTALANABİLİR MENFAAT İLKESİNİN DOĞUŞUNDA CAN SİGORTALARININ ROLÜ109

1. CAN SİGORTALARINDA SİGORTALANABİLİR MENFAAT İLKESİNE TÜRK HUKUKUNDAKİ YAKLAŞIM111
2. CAN SİGORTALARINDA SİGORTALANABİLİR MENFAATİ VAR OLDUĞU KABUL EDİLEN KİŞİLER112
3. Kişinin Kendi Canı Üstünde113

2.Başkasının Canı Üstüne Sigorta113

a.Başkasının Canı Üstüne Sigortalarda İzin Koşulu115

1. İngiliz Hukukunda115

bb.Fransız Hukukunda116

cc.Alman Hukukunda116

dd.Türk Hukukunda117

aaa. Kanuni Düzenleme117

bbb.Türk Hukukunda İzin Koşulu İle İlgili Değerlendirmeler118

1. Canı Üstüne Sigorta Yapılacak Kişiler120

aa.Kan veya Sıhri Hısımlar Arasında120

aaa.Eşler/Karı Koca121

bbb.  Kardeşler Arasında121

ccc. Ebeveyn ve Çocuklar Arasında122

ddd.Diğerleri123

1. İş İlişkisi125

aaa.Ticari İlişki (Commercial İnterest)125

bbb. Alacaklı (Creditor )126

ccc.İşçi-İşveren Arasında126

III.CAN SİGORTALARI TÜRLERİ VE SİGORTALANABİLİR
 MENFAAT İLKESİ127

A.HAYAT SİGORTALARI127

1.Tanımı127

2. Hayat Sigortasında Sigortalanabilir Menfaat İlkesi128

3.Türleri131

1. Bireysel Hayat Sigortası131
2. Ölüm Hali Hayat Sigortası132

aaa.Süreli Ölüm Hali Hayat Sigortası132

bbb.Süresiz Ölüm Hali Hayat Sigortası133

ccc.Lehtarın Yaşaması Koşuluyla Teminat Sağlayan  Ölüm Hali Hayat Sigortası134

bb.Yaşam Hali Hayat Sigortası134

cc.Karma Sigorta134

1. Tamamlayıcı Sigortalar(Ek Teminatlar)135
2. Grup Hayat Sigortası135

B.KAZA SİGORTASI136

1.Tanımı137

2.Kaza sigortasında Sigortalanabilir Menfaat138

3.Türleri139

a.Sigortalı Sayısı Bakımından139

aa.Ferdi Kaza Sigortası139

cc.Grup Kaza Sigortası140

b.Sigorta Bedelinin Ödenme Şekli Bakımından140

aa.Meblağ Ödemeli Kaza Sigortası140

bb.Gelir Ödemeli Kaza Sigortası140

c.Yaptırılmasının Zorunlu Olup Olmaması Bakımından140

aa.İsteğe Bağlı Kaza Sigortası140

bb.Zorunlu Kaza Sigortası141

4.Kaza sigortasına Hayat ve Zarar Sigortası Hükümlerinin Uygulanma Hali141

1. Kaza Sigortasına Hayat Sigortası Hükümlerinin Uygulanması141
2. Kaza Sigortasına Zarar Sigortası Hükümlerinin Uygulanma Hali142

C.HASTALIK VE SAĞLIK SİGORTASI142

1.Sağlık Sigortası143

a.Sigorta Ettiren Hesabına Sigorta144

1. Başkası Lehine Sigorta144

2.Hastalık Sigortası145

a.Sigorta Ettiren Hesabına Sigorta145

b.Hastalık Sigortasının Sigortalı Lehine Yapılması145

aa.Lehtar Atanması Koşulları145

aaa. Sigortalanabilir Menfaat Koşulu145

bbb. İzin Koşulu146

bb.Lehtar Atanma İşlemi ve Sigortacıya
Bildirilmesi146

IV.CAN SİGORTALARIYLA İLGİLİ TARTIŞMALAR147

A.COMMON LAW HUKUK SİSTEMİNDE HAYAT SİGORTALARINDA REFORM TALEPLERİ147

B.CAN SİGORTALARIYLA İLGİLİ DEĞER SORUNU153

V.CAN SİGORTALARINDA SİGORTALANABİLİR
 MENFAAT EKSİKLİĞİNİN SONUÇLARI156

1. SİGORTALANABİLİR MENFAATİN ZAMANI156

B.SİGORTALABİLİR MENFAAT EKSİKLİĞİNİN SONUÇLARI157

Dördüncü Bölüm
ZARAR SİGORTALARINDA SİGORTALANABİLİR MENFAAT İLKESİ

I.GENEL OLARAK ZARAR SİGORTALARINDA
 SİGORTALANABİLİR MENFAAT İLKESİ161

II.ZARAR SİGORTASI TÜRLERİ VE SİGORTALANABİLİR
 MENFAAT İLKESİ162

1. AKTİF SİGORTALARI163

1.Mal Sigortası164

a.Münferit veya Topluluk Mal Sigortası166

b.Malvarlığından Kaynaklanan Menfaatler ve Menfaat Sahipleri166

aa.Ayni Haklardan Kaynaklanan Menfaat167

aaa.Mülkiyet Hakkından Kaynaklanan
Menfaat167

bbb.Sınırlı Ayni Haklardan Kaynaklanan
Menfaat167

bb.Zilyetlikten Kaynaklanan Menfaat168

c.Menfaat Üzerinde Sınırlamalar168

d.Üçüncü Kişi Lehine Sigorta170

e.Geçmişe Etkili Sigorta171

2.Alacak Sigortası171

3. Kazanç Sigortası173

B.PASİF/SORUMLULUK SİGORTALARINDA SİGORTALANABİLİR MENFAAT İLKESİ174

1.Kanuni Borçlara Karşı Sigorta177

a.Karayolları Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası177

b.İşveren Mali Mesuliyet Sigortası179

c.Mesleki Sorumluluk Sigortası180

2. Sözleşmeden Doğan Borçlara Karşı Sigorta180

3.Zaruri Masraflara Karşı Sigorta181

III.ZARAR SİGORTALARINDA SİGORTALANABİLİR
 MENFAAT EKSİKLİĞİNİN SONUÇLARI182

1. SİGORTALANABİLİR MENFAATİN ZAMANI VE EKSİKLİĞİNİN SONUÇLARI182
2. SİGORTALANABİLİR MENFAAT İLKESİNİN ZARAR SİGORTASI ESASLARINA ETKİSİ184
3. Sigorta Bedelinin Sigorta Değerine Eşitliği İlkesi184
4. Sigorta Bedelinin Menfaat Değerine Eşit Olması ve
   Tam Değer Sigortası184
5. Sigorta Bedelinin Menfaat Değerine Eşit Olmaması188

aa.Eksik Sigorta188

bb.Aşkın Sigorta190

1. Birden Çok Sigorta193

aaa. Çifte Sigorta195

bbb.Müşterek Sigorta197

ccc.Kismi Sigorta198

2. Sigorta Tazminatının Zararın Gerçek Miktarı ile
   Sınırlı Olmasıve Halefiyet200

a.Sigorta Tazminatının Zararın Gerçek Miktarı ile
Sınırlı Olması200

b.Halefiyet201

Sonuç ve Değerlendirme205

Yararlanılan Kaynaklar213

Kavramlar Dizini233