Siyasi Partilerin Finansmanı

SİYASİ PARTİLERİN FİNANSMANI



Cem Duran UZUN



• KISALTMALAR -XV

• TABLOLAR LİSTESİ-XVII

• GİRİŞ -1

• BİRİNCİ BÖLÜM

• GENEL OLARAK BATI DEMOKRASİLERİNDESİYASİ PARTİLERİN FİNANSMANI

• I--SİYASİ PARTİLERİN FİNANSMANININ TARİHSEL GELİŞİMİ-19

• II--SİYASİ PARTİLERİN FİNANSMANI SORUNUNUN ÜÇ BOYUTU-26

• A--SİYASİ PARTİLERİN GELİRLERİ-30

• 1--Aidatlar -30

• a--Üye Aidatları -30

• b--Parlamento Üyelik Aidatları -32

• 2--Bağışlar -33

• a--Bazı Bağış Kaynaklarının Yasaklanması-33

• b--Bağış Miktarlarının Sınırlandırılması-35

• c--Bağış Sahiplerinin Kimliklerinin Açıklanması-36

• 3--Siyasi Partilere Sağlanan Kamusal Destekler-37

• a--Kamusal Desteklerin Gerekçeleri-40

• aa--Siyasi Partilerin Demokratik Yaşamın Vazgeçilmez Unsurları Olarak Kabul Edilmesi-41

• bb--Siyasi Partilerin Mali Yönden Güçlü Kişilerin Etkisinden ve Yolsuzlukla Korunması -42

• b--Kamusal Desteklerin Tarihsel Gelişimi ve Kamusal Desteklere İlişkin Temel Yaklaşımlar -44

• c--Kamusal Desteklerin Türleri-47

• aa--Doğrudan Devlet Yardımları-47

• aaa--Doğrudan Devlet Yardımlarının Türleri-48

• aaaa--Siyasi Partilere Düzenli Olarak Sağlanan Yıllık Devlet Yardımları-49

• bbbb--Seçim Kampanyalarına Sağlanan Devlet Yardımları-50

• bbb--Doğrudan Kamusal Desteklerin Uygulanmasına İlişkin Temel Sorunlar-51

• bb--Dolaylı Kamusal Destekler-59

• aaa--Parti Yan Kuruluşlarına Sağlanan Kamusal Destekler-59

• bbb--Kamuya Ait Kitle İletişim Araçlarından Yararlanmak-61

• ccc--Partilere, Adaylara ve Bağış Sahiplerine Sağlanan Vergi Muafiyetleri-63

• ddd--Diğer Dolaylı Kamusal Destekler-65

• d--Kamusal Desteklere Yöneltilen Eleştiriler-66

• aa--Devlet yardımları, devlete siyasi partilerin iç işlerine müdahale etme ve onları kontrol altında tutma imkanı sağlamaktadır-67

• bb--Devlet yardımları parti sisteminde statükocu bir yapının oluşmasına ve sistemin yeni partilere kapanmasına neden olmaktadır-68

• cc--Kamusal yardımlar parti üyelerinin ve parti örgütünün alt hiyerarşisinin aleyhine, parti üst yönetimini ve bürokrasisini güçlendirebilir-73

• dd--Kamusal destekler, siyasi partilerin adının karıştığı yolsuzlukları engelleme konusunda başarılı olamamıştır-75

• 4--Siyasi Partilerin Diğer Gelirleri -76

• B--SİYASİ PARTİLERİN GİDERLERİ-76

• C--SİYASİ PARTİLERİN MALİ DENETİMİ-81

• 1--Kamuoyu Denetimi-82

• 2--Kurumsal Denetim-85

• İKİNCİ BÖLÜM

• TÜRKİYE DE SİYASİ PARTİLERİN FİNANSMANI

• I--1961 ANAYASASI ÖNCESİ SİYASİ PARTİLERİN FİNANSMANINA GENEL BİR BAKIŞ-91

• A--1961 ANAYASASI ÖNCESİ SİYASİ PARTİLERİN FİNANSMANININ TARİHÇESİ -91

• B--SİYASİ PARTİLERİN GELİRLERİ -97

• 1--Üye Aidatları -98

• 2--Bağışlar-98

• 3--Kamusal Destekler-98

• 4--Siyasi Partilerin Diğer Gelirleri -100

• C--SİYASİ PARTİLERİN GİDERLERİ -101

• D--SİYASİ PARTİLERİN MALİ DENETİMİ -101

• II--1961 VE 1982 ANAYASALARI DÖNEMİNDE SİYASİ PARTİLERİN FİNANSMANI SORUNUNUN ÜÇ BOYUTU-101

• A--SİYASİ PARTİLERİN GELİRLERİ -105

• 1--Aidatlar-107

• a--Üye Aidatı -107

• b--TBMM Üyelik Aidatı -112

• c--Adaylık Özel Aidatı -113

• 2--Bağışlar-117

• a--Siyasi Partilere Yapılacak Bağışlara Getirilen Yasaklar ve Sınırlamalar -120

• aa--Yasaklanan Bağış Kaynakları -120

• bb--Bağış Miktarının Sınırlandırılması -127

• b--Türkiye de Siyasi Parti Gelirleri İçerisinde Bağışların Değerlendirilmesi -130

• 3--Kamusal Destekler-132

• a--Doğrudan Kamusal Destekler-132

• aa--Doğrudan Devlet Yardımlarının 1961 Anayasası Döneminde Gelişimi ve Değerlendirilmesi-132

• aaa--Siyasi Partilere Doğrudan Devlet Yardımının Hukukumuza Girişi -132

• bbb--Devlet Yardımlarının Seçimlere Girmemiş Partilere Doğru Genişletilmesi -135

• ccc--Anayasa Mahkemesinin Devlet Yardımlarını -İlke Olarak- Anayasa Uygun Bulması ve Mevcut Yasal Düzenlemeyi İptali -137

• ddd--Devlet Yardımının 2. 2. 1970 Tarih ve 1219 Sayılı Yasa ile Yeniden Düzenlenmesi -142

• eee--Anayasa Mahkemesinin Devlet Yardımlarını -İlke Olarak- Anayasa Aykırı Bulması -143

• fff--Devlet Yardımının Anayasal Güvenceye Kavuşması -145

• ggg--Yeni Anayasal Düzenleme Uyarınca Yapılan Yasal Düzenleme-148

• bb--1982 Anayasası Döneminde Doğrudan Devlet Yardımlarının Gelişimi -151

• aaa--Doğrudan Devlet Yardımlarının 3032 Sayılı Yasayla SPK ya Girişi -153

• bbb--Devlet Yardımından 9. 4. 1987 tarih ve 3349 Sayılı Yasa ile TBMM de Grubu Olan Partilerin de Yararlanması -155

• ccc--Anayasa Mahkemesinin Devlet Yardımını Anayasaya Uygun Bulması -157

• ddd--Devlet Yardımının 7. 8. 1988 Tarih ve 3470 Sayılı Kanun ile Seçimlerde En Az yüzde 7 Oy Alan Partilerin Yararlanacağı Şekilde Genişletilmesi -159

• eee--Anayasa Mahkemesinin Devlet Yardımlarını Bir Kez Daha Anayasaya Uygun Bulması-161

• fff--Devlet Yardımlarının 31. 10. 1990 Tarih ve 3673 Sayılı Kanunla 10 veya Daha Fazla Milletvekili Olan Siyasi Partilere Doğru Genişletilmesi-163

• ggg--Devlet Yardımlarının 24. 3. 1992 Tarih ve 3789 Sayılı Kanunla 3 veya Daha Fazla Milletvekili Olan Siyasi Partilere Doğru Genişletilmesi-165

• hhh--Devlet Yardımına 23. 7. 1995 Tarih ve 4121 Sayılı Kanun ile Anayasal Güvence Sağlanması-167

• ııı--Devlet Yardımının Paylaştırılmasında 12. 8. 1999 Tarih ve 4445 Sayılı Kanun ile -Oy Oranı- Ölçüsüne Geçilmesi-168

• iii--Siyasi Partilerin Devlet Yardımından Yoksun Bırakılması Yaptırımının Türk Hukukuna Girişi-169

• jjj--Devlet Yardımının Kapsamının 29. 4. 2005 Tarih ve 5341 Sayılı Kanun ile Daraltılması-171

• kkk--Anayasa Mahkemesinin Devlet Yardımlarının Kapsamının Daraltılmasını Anayasaya Uygun Bulması-173

• lll--Anayasa Mahkemesinin Devlet Yardımlarından Yararlanma Kriterlerini Düzenleyen Ek 1. Maddeyi Anayasaya Uygun Bulması-176

• cc--Doğrudan Devlet Yardımlarının Uygulanması-177

• aaa--Devlet Yardımlarının Hukuki Düzenlemesi-178

• bbb--Devlet Yardımı Yapılacak Partilerin Belirlenmesi ve Yardımın Partiler Arasında Paylaştırılması Konusundaki Kriterler-178

• ccc--Devlet Yardımlarının Miktarı, Verilme Zamanı ve Yardımın Yapılacağı Parti Organı-184

• dd--Türkiye de Devlet Yardımları Uygulamasının Değerlendirilmesi-186

• b--Dolaylı Kamusal Destekler -192

• aa--Kamuya Ait Kitle İletişim Araçlarından Yararlanma -192

• bb--Vergi Muafiyetleri-201

• cc--Diğer Dolaylı Kamusal Destekler -203

• 4--Satış Gelirleri ve Parti Mal Varlığından Elde Edilecek Gelirler-206

• 5--Gelirlerin Sağlanma Şekli -207

• B--SİYASİ PARTİLERİN GİDERLERİ -210

• C--SİYASİ PARTİLERİN MALİ DENETİMİ -222

• 1--Mali Denetimin Sebepleri ve Denetim Yapacak Organ-222

• 2--Siyasi Partilerin Mali Denetiminin Genel Çerçevesi-225

• 3--Mali Denetimin Kapsamı ve Konusu-230

• 4--Mali Denetimin Aşamaları ve Sonuçları-233

• SONUÇ-241

• KAYNAKÇA-255