Dr. Öğr. Üyesi Cem Duran UZUN
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER 5
KISALTMALAR . 9
GİRİŞ . 11
BİRİNCİ BÖLÜM
PARLAMENTER HÜKÜMET SİSTEMİ VE
PARLAMENTER BİR KURUM OLARAK FESİH
HÜKÜMET SİSTEMLERİ SINIFLANDIRMASI VE PARLAMENTER SİSTEM 19
PARLAMENTER SİSTEMİN TEMEL ÖZELLİKLERİ 26
Kuvvetlerin Yumuşak Ayrılığı: Parlamenter Hükümet Sistemi. 26
Parlamenter Sistemin Ayırıcı Özellikleri 27
III. PARLAMENTER BİR KURUM OLARAK YÜRÜTMENİN YASAMAYI FESİH
YETKİSİ 36
Fesih Kavramı ve Fesih Türleri. 36
Parlamenter Hükümet Sisteminde Fesih Hakkının Gelişimi 43
Parlamenter Sistemde Yürütmenin Yasamayı Fesih Türleri 57
Devlet Başkanı (Başkanlık) Feshi. 57
Hükümet Feshi (Başbakan veya Hükümetin Talebiyle Fesih) . 59
Parlamenter Sistemde Feshin İşlevleri 64
Parti Disiplinini ve Yürütmeyi Güçlendirmek 65
Hükümetin Kuruluşunu Kolaylaştırmak 66
Organlar Arası Krizlerin ve Kilitlenmelerin Aşılmasını Sağlamak 67
Hükümetin Halk Desteğini Artırmak. 67
Temel Konularda Kamuoyunun Eğilimlerini ve Görüşlerini
Öğrenmek. 68
Seçimlerin Zamanlamasını Belirlemek: Taktik Fesih. 69
Parlamenter Sistemde Fesih Sebepleri . 70
Parlamenter Sistemde Fesih Yasakları 71
Fesih Sıklığına İlişkin Sınırlamalar . 72
Fesih Hakkının Aynı Sebeple İki Defa Kullanılamaması. 73
6 İçindekiler
Savaş veya Olağanüstü Hal Sırasında Fesih Yasağı 73
Diğer Dönem ve Süre Yasakları . 74
Parlamenter Sisteme Sahip Ülke Anayasalarında Fesih Düzenlemeleri 76
Koşulsuz Fesih Yetkisi Örnekleri: İngiltere, İtalya, İspanya ve
Hollanda 77
İngiltere 77
İtalya. 91
İspanya . 95
Hollanda . 99
Koşula Bağlı Fesih Örnekleri: Almanya, Belçika ve Yunanistan . 100
Almanya . 100
Belçika 113
Yunanistan 115
Fesihsiz Parlamenter Sistem İstisnası: Norveç 119
İKİNCİ BÖLÜM
BAŞKANLIK VE YARI-BAŞKANLIK SİSTEMLERİNDE
YÜRÜTMENİN YASAMAYI FESİH YETKİSİ
BAŞKANLIK SİSTEMİNDE YÜRÜTMENİN YASAMAYI FESİH YETKİSİ123
Başkanlık Sisteminin Temel Özellikleri. 125
Kuvvetlerin Sert Ayrılığı Karşısında Yürütmenin Yasamayı Fesih Yetkisi 131
Başkanlık Sistemlerinde Fesih Yetkisi Örnekleri 136
Güvensizlik Oyuna Karşı Fesih Yetkisi: Venezuela, Uruguay ve Peru
Örnekleri . 138
Karşılıklı Fesih Yetkisi ve Eşzamanlı Seçim Yöntemi: Ekvator Örneği 142
Karşılıklı Fesih ve Birlikte Seçim Modeli Denemesi: 1996-2003
Yılları Arası İsrail Örneği 146
Afrika Başkanlık Sistemlerinde Fesih Yetkisi: Zambiya, Zimbabve,
Şeyseller, Gine ve Namibya Örnekleri. 153
YARI-BAŞKANLIK SİSTEMİNDE YÜRÜTMENİN YASAMAYI FESİH YETKİSİ .157
Yarı-Başkanlık Sisteminin Temel Özellikleri ve Fesih Yetkisi 160
Yarı-Başkanlık Sistemine Sahip Ülke Anayasalarında Fesih
Düzenlemeleri 174
Fransa 177
İçindekiler 7
Avusturya 186
İrlanda. 192
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TÜRK ANAYASA TARİHİNDE YÜRÜTMENİN
YASAMAYI FESİH YETKİSİ
KANUN-İ ESASİ DÖNEMİ: SINIRSIZ FESİH VE KÖTÜYE KULLANIM 199
Kanun-i Esasi’nin Temel Özellikleri 203
Kanun-i Esasi’de Yürütmenin Yasamayı Fesih Yetkisi 210
7. maddedeki Mutlak Fesih . 211
35. Maddedeki Meclis Hükümet Çatışmasını Çözen Fesih . 212
Birinci Meşrutiyet'te Uygulamada Fesih Yetkisi . 214
İkinci Meşrutiyet ve Kanun-i Esasi Değişiklikleri 218
İkinci Meşrutiyette Yürütmenin Yasamayı Fesih Yetkisi 224
1909 tarihli Birinci Değişiklik 224
1914 tarihli İkinci Değişiklik 232
1916 tarihli Üçüncü Değişiklik 235
Kanun-i Esasi’de Fesih Yetkisinin Değerlendirilmesi . 237
1921 VE 1924 ANAYASALARI: FESİHSİZ DÖNEM 238
1921 Teşkilatı Esasiye Kanunu. 239
1924 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu ve Fesih Yetkisine Sert Muhalefet. 240
III. 1961 ANAYASASI: SINIRLI FESİH YETKİSİ . 250
1961 Anayasasının Temel Özellikleri ve Hükümet Sistemi 250
Kurucu Mecliste Fesih Tartışmaları . 253
1961 Anayasasında Fesih Yetkisinin Hukuki Rejimi. 260
Fesih Yetkisinin Koşulları: 18 Ay İçerisinde Bakanlar Kuruluna Üç
Defa Güvensizlik Oyu Verilmesi 263
Fesih Yetkisinin Kullanılması. 269
1961 Anayasası’ndaki Fesih Düzenlemesinin Değerlendirilmesi 274
8 İçindekiler
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
1982 ANAYASASI DÖNEMİ: PARLAMENTER FESİHTEN KARŞILIKLI FESHE
1982 ANAYASASININ İLK ŞEKLİNDE PARLAMENTER FESİH279
1982 Anayasasında Parlamenter Hükümet Sistemi. 280
Kurucu Mecliste Fesih Tartışmaları 282
1982 Anayasasının İlk Şeklinde Fesih Yetkisinin Hukuki Rejimi . 292
Fesih Yetkisin Koşulları 294
Fesih Yetkisinin Kullanılması . 298
Fesih Yetkisinin Değerlendirilmesi 305
CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİ VE KARŞILIKLI FESİH310
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin Niteliği 311
Cumhurbaşkanlığı Sisteminde Karşılıklı Fesih (Seçimleri Yenileme)
Yetkisi. 320
Anayasa Değişiklik Sürecinde Karşılıklı Fesih Yetkisi . 321
Karşılıklı Fesih Mekanizmasının Hukuki Rejimi 323
SONUÇ.337
KAYNAKÇA.351
