Kullanmaya Yönelik Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Suçları

Dr. Suat ÇALIŞKAN ( Cumhuriyet Savcısı )

Ramazan ORUÇ ( Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı )

Emre Cem ÇALIŞKAN

 

 

İÇİNDEKİLER

SUNUŞ 3

İÇİNDEKİLER 5

KISALTMALAR. 29

KULLANMAK İÇİN UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE

SATIN ALMAK, KABUL ETMEK VEYA BULUNDURMAK YA

DA UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE KULLANMAK

SUÇU

YASAL DÜZENLEME. 31

GENEL AÇIKLAMALAR. 34

2.1. 5560 sayılı Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin

Kanun İle Getirilen Değişiklikler 35

2.2. 6217 Yargı Hizmetlerinin Hızlandırılması Amacıyla Bazı

Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun İle Getirilen

Değişiklikler 38

2.3. 6545 Sayılı Türk Ceza Kanunu ile Bazı Kanunlarda

Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Getirilen Değişiklikler . 43

2.4. 7445 Sayılı İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda

Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Getirilen Değişiklikler . 45

HUKUKSAL YARAR. 49

FAİL . 52

MAĞDUR 53

SUÇUN MADDİ KONUSU 54

6.1. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde 55

6.1.1. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 188. Maddesinin 4.

Fıkrasında Tanımlanan Maddeler 56

6.1.2. Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun

Açısından Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kavramı. 57

6.1.3. 3298 Sayılı Uyuşturucu Maddelerle İlgili Kanun

Açısından Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kavramı. 58

İçindekiler

6

6.1.4. Uyuşturucu Maddelere Dair 1961 Tek Sözleşmesi

Açısından Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kavramı.60

6.1.5. 2313 ve 3298 Sayılı Kanunların Verdiği Yetki Uyarınca

Çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararları Açısından Uyuşturucu

veya Uyarıcı Madde Kavramı60

6.1.6. Yeni Geliştirilen Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddeler.60

6.2. Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddelerin Çeşitleri ve Etkileri

Uyuşturucu Maddelerin Sınıflandırılması .63

6.2.1. Merkezi Sinir Sistemini Yavaşlatanlar (Depresantlar)

Tabii Uyuşturucu veya Uyarıcılar .64

6.2.1.1. Afyon64

6.2.1.2. Morfin.65

6.2.1.3. Eroin .66

6.2.1.4. Kodein 68

6.2.1.5. Sentetik Uyuşturucular .68

6.2.1.6. Barbitüratlar69

6.2.1.7. Trankilizanlar69

6.2.1.8. Sedatifler.70

6.2.2. Merkezi Sinir Sistemini Uyaranlar (Stimülanlar) Tabii

Uyaranlar.70

6.2.2.1. Koka Yaprağı70

6.2.2.2. Kokain 72

6.2.2.3. Crack.74

6.2.2.4. Sentetik Uyaranlar75

6.2.2.4.1. Amfetaminler.75

6.2.2.4.2. Captagon76

6.2.2.4.3. Extacy77

6.2.3. Halisinojenler (Hayal Gösterenler)80

6.2.3.1. Esrar80

6.2.3.2. Marihuana.81

İçindekiler

7

6.2.3.3. Meskalin . 81

6.2.3.4. LSD  83

6.2.3.5. Sentetik Kannabinoidler (Bonzai) 87

6.3. Ele Geçen Maddenin Suçun Oluşumuna Elverişli Olması. 87

6.3.1. Elverişli Olma Hali 87

6.3.2. Dikiliden Hint Keneviri Ele Geçirilmesi. 88

6.3.3. Narkotik Madde Bulaşıkları  88

6.3.4. Bilirkişi İncelemesi 88

6.3.5. Ele Geçen Maddenin Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde

Niteliğinde Olmaması 89

6.3.6. Failin İkrarının Tek Başına Delil Olarak

Değerlendirilememesi . 89

6.3.7. Yeşil Reçeteye Tabi İlaçların Kullanılması. 90

6.3.8. Kırmızı Reçeteye Tabi İlaçların Kullanılması. 91

6.4. Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddelerin Vücuttan Atılma

Süreleri  94

6.4.1. Esrarın Vücuttan Atılma Süresi. 95

6.4.2. Sentetik İlaçların Vücuttan Atılma Süresi. 96

6.4.3. Opioid İlaçların Vücuttan Atılma Süresi. 96

6.4.4. Benzodiazepin İlaçların Vücuttan Atılma Süresi  99

6.4.5. Halüsinojenler Vücuttan Atılma Süresi. 100

6.4.6. Uyarıcı İlaçların Vücuttan Atılma Süresi 102

6.4.7. Barbiturat İlaçları Vücuttan Atılma Süresi 104

EYLEM 105

7.1. Kullanmak İçin Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Satın Almak. 106

7.1.1. Genel Açıklamalar. 106

7.1.2. Uyuşturucu Maddeyi Başkalarına İkram Etme . 108

7.1.3. Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddenin Hile İle veya Zorla

Verilmesi . 109

İçindekiler

8

7.1.4. Satın Alma Sözleşmesinin Tarafları Açısından Ortaya

Çıkan Suçlar 110

7.1.5. Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddenin Taşınır Mal

Niteliğinde Olması.110

7.2. Kullanmak İçin Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kabul

Etmek.112

7.3. Kullanmak İçin Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde

Bulundurmak .114

7.3.1. Birlikte Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanma

Amacıyla Bulundurma.119

7.3.2. Hile İle Narkotik Madde İçirme 119

7.4. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanmak .120

7.4.1. Tanımlar 120

7.4.2. 6545 Sayılı Kanun'la Yapılan Değişiklik Öncesi ve

Sonrası.121

7.4.3. Cezaevinde Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanmak.124

7.4.4. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanımında Kişinin

Özgür İradesi .126

7.5. Kullanmak Amacıyla Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal,

İhraç, İthal, Sevk ve Nakletme Suçları127

7.5.1. İmal127

7.5.2. İthal129

7.5.2.1. Kalıcı Olmaksızın Geçişlerde İthal Kavramı132

7.5.3. İhraç.133

7.5.4. Nakletmek134

7.5.5. Sevk Etme134

MÜTEMADİ SUÇ.136

8.1. Genel Açıklamalar136

8.2. Mütemadi Suçların Özellikleri .137

8.3. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanma Suçlarının

Mütemadi Suç kavramı Kapsamında Değerlendirilmesi.138

İçindekiler

9

ZİNCİRLEME SUÇ 140

9.1. Genel Açıklamalar 140

9.2. Uyuşturucu Ticareti Suçundaki Eylem Çeşitliliği 140

9.3. Suçların İçtimaı  141

9.4. Zincirleme Suç Kavramı  142

9.4.1. Genel Açıklamalar. 142

9.4.2. Zincirleme Suçun Koşulları. 142

9.4.3. Suçların Aynı Yerde İşlenmeleri. 143

9.4.4. Aynı Suç İşleme Kararının Varlığının Değerlendirilmesi. 143

9.4.5. Suçlar Arasındaki Süre 144

9.4.6. Hukuki veya Fiili Kesintiler 144

9.5. Uyuşturucu Ticareti Suçunda Zincirleme Suç Hükümlerinin

Uygulanmasına Yönelik İlkeler. 145

9.5.1. Genel Açıklamalar. 145

9.5.2. Yargıtay Uygulaması. 146

9.5.2.1. Gizli Soruşturmacının Aynı Kişiden Birden Fazla

Narkotik Madde Satın Alması. 146

9.5.2.2. Narkotik Maddenin Ele Geçirilmesi Şartı  147

9.5.2.3. Kısa Zaman Diliminde Birden Fazla Kez Aynı Suçun

İşlenmesi 148

9.5.2.4. Uyuşturucu Maddelerin Aynı Bütünün Parçaları

Olması . 148

9.6. Kullanmaya Yönelik Uyuşturucu Suçlarında Zincirleme Suç

Hükümlerinin Uygulanması  149

9.6.1. Kamu Davası Açılmadan Önce İşlenen Suçlar Açısından  151

9.6.2. Zincire Tabi Suçlardan Biri Hakkındaki Hükmün

Kesinleşmesi ve TCK madde 43 Uygulaması. 152

9.6.3. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kararının

Verilmediği Aşamada Suçun İşlenmesi. 154

İçindekiler

10

9.6.4. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının

Denetim Süresi İçerisinde Birden Fazla Suçun İşlenmesi.155

9.6.5. Erteleme Süresinde Birden Fazla Suçun İşlenmesi .156

9.6.6. Erteleme Süresinde Yükümlülüklere Aykırı Davranma ve

Suç işleme Halinin Birlikte Bulunması .158

9.6.7. Sanık Hakkında Aynı Suçtan Açılmış Başka Dava Yoksa

veya Sanık Bu Suçu Daha Önce İşlediği Suçtan Dolayı Verilen

Tedavi ve/veya Denetimli Serbestlik Tedbirinin İnfazı Sırasında

İşlemiş Değilse 159

9.6.8. Sanığın Suçu Daha Önce İşlediği Suçtan Dolayı Yapılan

Kovuşturma Aşamasında Hükmolunan Tedavi ve/veya

Denetimli Serbestlik Tedbirinin İnfazı Sırasında İşlemiş Olması

Hali 160

9.6.9. Kamu Davasının Açılmasından Sonra Birden Çok Suçun

İşlenmesi160

9.6.10. KDAE Kararı Öncesinden İşlenen Birden Fazla Suçun

Bulunması Hali161

SUÇUN MANEVİ UNSURU162

10.1. Uyuşturucu Ticareti Suçunda Failin Kastını Belirleme

Ölçütleri.162

10.1.1. Genel Açıklamalar.162

10.1.2. Ölçütteki Unsurların Değerlendirilmesi 163

10.1.2.1. Sanığın Davranışları .163

10.1.2.2. Narkotik Maddenin Ele Geçirilme Biçimi, Ele

Geçiriliş ve Bulundurma Şekilleri .163

10.1.2.3. Narkotik Maddenin Bulunduğu Yer ve Bulundurma

Süresi.163

10.1.2.4. Sanığın Uyuşturucu Madde Kullanıp Kullanmadığı 164

10.1.2.5. Sanığın Sosyal ve Ekonomik Durumu ve Gelir

Düzeyi164

10.1.3. Yargıtay Uygulaması.164

İçindekiler

11

10.2. Uyuşturucu Suçlarında Yıllık Kullanım Miktarı Ölçütü İle

Kastın Belirlenmesi. 166

10.2.1. Genel Açıklamalar. 166

10.2.2. Yargıtay’ın Kabul Ettiği Ölçütler 167

10.2.2.1. Failin Davranışı  167

10.2.2.2. Narkotik Maddenin Bulundurulduğu Yer ve

Bulundurulma Şekli. 167

10.2.2.3. Kullanım Dışı Amaçla Bulundurulduğuna İşaret

Eden Hususlar 167

10.2.2.4. Bulundurulan Uyuşturucu Maddenin Çeşit ve

Miktarı. 168

10.2.2.5. Kişisel Kullanımı İçin Kabul Edilebilecek Miktar. 168

10.3. Narkotik Madde Türüne ve Miktarına Göre Failin Kastının

Yorumlanması (Tablolar) 170

10.3.1. Esrar ve Hint Keneviri. 170

10.3.2. Eroin ve Kokain. 181

10.3.3. Sentetik Haplar 184

10.3.4. Metamfetamin . 192

10.3.5. Sentetik Kannabinoid  194

10.3.6. Ele geçen Narkotik Madde Miktarının Kişi Sayısına

Bölünememesi. 195

10.3.7. Sonuç Değerlendirme  197

HUKUKA AYKIRILIK UNSURU 198

11.1. Genel Açıklamalar 198

11.2. Kullanma Suçlarında Hukuka Uygunluk Nedenleri. 200

11.2.1. Faile Karşı Zor Kullanımı ve Hileli Davranış. 200

11.2.2. Hakkın Kullanılması 203

11.2.3. Zorunluluk Hâli . 205

İçindekiler

12

TEŞEBBÜS 208

12.1. Teşebbüs Kavramının Tanımı 208

12.2. Teşebbüsün Şartları 208

12.3. Teşebbüsün Aşamaları209

12.4. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanma Suçlarında

Teşebbüs Kavramı ve Uygulaması210

12.4.1. Satın Alma veya Kabul Etme Eylemi Açısından

Teşebbüs Kavramı ve Uygulaması210

12.4.2. Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddenin Kargo İle

Gönderilmesi .212

12.4.3. Bulundurma Eylemi.212

12.4.4. Kullanma Eylemi.212

İŞLENEMEZ SUÇ 214

13.1. Genel Açıklamalar214

13.2. Olayda Ele Geçen Maddenin Uyuşturucu Madde Niteliğinde

Olmaması.215

13.2.1. Konuya İlişkin Emsal Yargıtay Kararları215

13.3. Uyuşturucu Ticareti Suçlarında Ele Geçen Maddenin Miktar

İtibariyle Ticaret Suçunun Oluşumuna Vücut Vermemesi216

13.3.1. Konuya İlişkin Emsal Yargıtay Kararları217

13.4. Uyuşturucu Madde Kullanma Suçlarında, Kullanıcı

Konumundaki Failin Uyuşturucu Madde Almasının Zaten

Mümkün Olmadığı Durumlar220

13.4.1. Konuya İlişkin Emsal Yargıtay Kararları221

GÖNÜLLÜ VAZGEÇME 224

14.1. Genel Açıklamalar224

14.2. İştirak Hâlinde İşlenen Suçlarda Gönüllü Vazgeçme.225

14.3. Gönüllü Vazgeçme İle Teşebbüs Arasındaki Farklar.226

14.4. Yargıtay Uygulaması229

14.5. Sonuç Değerlendirme .231

İçindekiler

13

14.6. Uyuşturucu Suçlarında Gönüllü Vazgeçme İle İlgili Yargıtay

Kararları  233

İŞTİRAK 235

15.1. Genel Açıklamalar 235

15.2. Uyuşturucu Kullanmaya Dair Suçlarda İştirak Hükümlerinin

Uygulanması 239

15.2.1. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını

Kolaylaştırma Suçu . 241

15.2.1.1. Yargıtay Uygulaması 243

15.2.1.1.1. Evde Birlikte Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde

Kullanmak . 243

15.2.1.1.2. Evine Gelen Kişilere Uyuşturucu Vermek ve

Kullanmalarını Sağlamak 243

15.2.1.1.3. Sanığın Hazırladığı Pet Şişe Halindeki

Düzenek İle Kendi Evinde Diğer Sanıklar İle Birlikte

Uyuşturucu Madde Kullanmaktan İbaret Eylemi 244

15.2.1.1.4. Aralarında Toplamış Oldukları Para İle Sanık

Aracılığıyla Satın Aldıkları Uyuşturucu Maddeyi Seyir

Halinde İken Araçta Birlikte İçme  244

15.2.1.1.5. Sanığın Kendi Evinde Başkaları İle Birlikte

Uyuşturucu Madde Kullanmaktan İbaret Eylemi 245

İÇTİMA 246

16.1. Genel Açıklamalar 246

16.2. Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddenin Hem Ticari Hem de

Kullanma Amaçlı Bulundurulması 246

16.3. Ceza İnfaz Kurumunda Bulunan Hükümlüye Uyuşturucu

veya Uyarıcı Madde Getirmek veya Satmak. 247

16.4. Ceza İnfaz Kurumunda Uyuşturucu Madde Bulundurmak

veya Kullanmak. 248

16.5. Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddenin Çalınması . 249

SUÇUN İŞLENDİĞİ YER 251

İçindekiler

14

UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE SUÇLARINDA

ETKİN PİŞMANLIK UYGULAMASI .253

18.1. Resmi Makamlar Tarafından Haber Alınmadan Önce Etkin

Pişmanlıkta Bulunma Hali.253

18.1.1. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti

Suçlarında Etkin Pişmanlık .253

18.1.2. Kullanmak İçin Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Satın

Alan, Kabul Eden veya Bulunduran Kişinin Etkin Pişmanlıkta

Bulunması254

18.2. Resmi Makamlar Tarafından Haber Alındıktan Sonra Etkin

Pişmanlıkta Bulunma Hali.255

18.3. Uyuşturucu Kullanma Suçunda Kişinin Soruşturma

Başlamadan Tedavi İçin Sağlık Kuruluna Başvurması Hali .256

18.4. Yargıtay Uygulaması257

18.4.1. Suçlar Haber Alındıktan Sonra Gönüllü Olarak, Suçun

Meydana Çıkmasına ve Fail veya Diğer Suç Ortaklarının

Yakalanmasına Hizmet ve Yardım Etme 258

18.4.1.1. Koşulları .258

18.4.1.2. Suç ortakları kavramı259

18.4.1.3. Yakalanma kavramı259

18.4.1.4. Hizmet ve Yardımın Sonuca Etkili ve Yararlı

Olması Şartı.260

18.4.1.5. Bilmediği Kişiden Aldığını Söyleme veya Hayali

Kişi İsimleri Verme .260

18.4.1.6. Failin Bildirdiği Kişinin Yakalanması veya

Yakalanmaması Halleri .260

18.4.1.7. Satış İçin Hazırlandığı Anlaşılmayan Maddeyi

Satmak İçin Bulundurduğunu Bildirme.261

18.4.1.8. Failin Etkili Olmayan İkrarı .261

18.4.1.9. Zincirleme Suçlarda, Zincire Dâhil Tüm Suçlar

Yönünden TCK'nın 192/3. Maddesinin Uygulanma

Şartlarının Olması261

İçindekiler

15

18.4.1.10. Failin Üzerinde Ele Geçen Narkotik Maddeyi

Kimden Aldığını Söylemesi  262

18.4.1.11. Verilen Bilginin Yeterli Olmasa da Bazı İpuçları

Sayesinde Diğer Suç Failinin Tespiti  262

18.4.1.12. Failin Uyuşturucu Maddeyi Aldığı ve Verdiği

Kişileri Söylemesi . 263

18.4.1.13. Üzerinde Narkotik Madde Yakalanan Failin,

Narkotik Maddeyi Aldığı Kişiye Ait Telefon Numarasını

Bildirmesi 263

18.4.1.14. Evde Arama Yapmaya Gelen Kolluk Güçlerine

Arama Yapılmadan Narkotik Maddeyi Teslim Etme 264

18.4.1.15. Üzerindeki Narkotik Maddeyi Arama İşlemi

Yapılmadan Teslim Etme 264

18.4.1.16. Taşıtın Bagajında Ele Geçen Narkotik Maddenin

Kendisine Ait Olduğunu Bildirme. 265

KAMU DAVASININ AÇILMASININ ERTELENMESİ 266

19.1. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesine Karar Verme

Yetkisi . 269

19.2. KDAE Kararının Verilebileceği Suçlar (Üst Sınırı Üç Yıl

veya Daha Az Süreli Hapis Cezasını Gerektiren Suçlar) 269

19.3. Erteleme Süresi (5 Yıl-Çocuklar İçin 3 Yıl). 274

19.4. Yeterli Şüphe Oluşturacak Delil Elde Edilememesi veya

Kovuşturma Olanağı Bulunmaması Hali. 275

19.5. KDAE Kararı Verilemeyecek Suçlara İlişkin Şartlar

(Uzlaşma/Önödeme) 275

19.5.1. Uzlaşma ve KDAE Kurumu Arasındaki Bağlantı. 275

19.5.2. Şüphelinin Edimini Def’aten Yerine Getirmesi Hali  276

19.5.3. Edimin Yerine Getirilmesinin İleri Tarihe Bırakılması

Hali 276

19.5.4. Uzlaşmanın Gereklerinin Yerine Getirilmemesi Hali . 276

19.5.5. Uzlaşmanın Sağlanması Hali. 276

İçindekiler

16

19.5.6. Uzlaşma Raporu veya Belgesinin İlam Niteliğinde

Belge Sayılması.277

19.6. KDAE Kararı Verilebilmesinin Şartları .277

19.7. Erteleme Süresi İçinde Kasıtlı Bir Suç İşlenmemesi279

19.8. Erteleme Süresi İçinde Kasıtlı Bir Suç İşlenmesi.279

19.9. Zamanaşımı Hükümlerinin Uygulanması.279

19.10. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesine İlişkin

Kararların Takibi ve Kaydı279

19.11. KDAE Kararlarına İlişkin Hükümlerin Uygulanamayacağı

Suçlar.280

19.12. Sonuç Değerlendirme .280

19.13. Kullanmaya Yönelik Uyuşturucu Suçlarında KDAE Kararı

Verilmesine İlişkin Esaslar281

UYUŞTURUCU KULLANMA SUÇUNDA TEDAVİ VE

DENETİMLİ SERBESTLİK TEDBİRİ VE BU TEDBİRİN

YERİNE GETİRİLMESİ.284

20.1. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kararlarına Karşı

İtiraz Yoluna Gidilebilmesi .285

20.2. Tedavi Kavramı286

20.2.1. Tedavi Yükümlülüğüne Karar Verilmesi 286

20.3. Denetimli Serbestlik Tedbirine İlişkin Çalışmalar .288

20.4. Tedavi ve Denetimli Serbestlik Kararının İnfazı289

20.4.1. Kayıt ve Tebligat İşlemleri289

20.4.2. İlgili Büroya Yönlendirme ve Tedavi İçin Kuruma Sevk

İşlemleri.289

20.4.3. Nihai Raporun Takibi 289

20.4.4. Rehberlik Çalışmalarının Takibi290

20.4.5. Yükümlünün Narkotik Madde Kullanıp

Kullanmadığının Belirlenmesi İşlemleri .290

20.4.6. Ceza İnfaz Kurumunda Bulunan Yükümlü Hakkındaki

Rehberlik Çalışmaları ve Tedavi işlemleri 291

İçindekiler

17

20.4.7. Yükümlünün Uyarılması . 291

20.4.8. Yükümlünün Aynı Nitelikte Yeniden Suç işlemesi  291

20.4.9. Tedbirin Başlama ve Bitiş Zamanı 291

20.4.10. Tedavi Tedbirinin İnfaz İşlemlerinin Takibi . 292

20.4.10.1. Tedavi ve Denetimli Serbestlik Tedbiri Verilen

Kişiler Hakkında Sağlık Tesislerince Yapılacak İşlemler. 292

20.4.10.1.1. Genel Hükümler  292

20.4.10.1.2. Hasta Kayıt ve Kabul. 292

20.4.10.1.3. Klinik Değerlendirme, İzlem, Kişiye Bilgi

Verme ve Raporlama. 293

20.4.10.1.4. Tıbbi Laboratuvar İşlemleri. 296

20.4.11. Rehberlik Çalışmalarının Takibi . 299

20.4.12. Vaka Sorumlusu Tarafından, Üç Ayda Bir, Kişinin

Gelişimi ve Davranışları Hakkında Ceza İnfaz Kurumu

İdaresinden Bilgi İstenilmesi. 300

20.4.13. Yükümlünün Tedavi İçin Kuruma Başvurmaması veya

Tedavi Programına Uymaması 300

20.4.13.1. Uyarma İşlemleri 300

20.4.13.2. Tebligat İle Bildirimde İhtara İlişkin Bilgilerin Yer

Alması . 300

20.4.14. Yükümlülerin Uyarılması ve Dosyanın Kapatılması. 301

20.4.15. İnfazın Başlama ve Bitim Zamanı. 302

20.5. Yükümlülüklerin İhlal Edilmesi Hali. 302

20.5.1. Israr Etme Şartı 302

20.5.2. Yükümlünün 10 Gün İçinde Başvurması İçin Israr Şartı

Açısından Tek Tebligatın Yeterli Olmaması. 304

20.5.3. Israr Şartının Kovuşturma Şartı Olması  304

20.5.4. Yükümlünün İnfaz Sırasında Askerlik Hizmeti Altında

Olması . 305

20.5.5. İki İhlal ve Tebligatın Bir Yıllık Süre İçinde Yapılması

Koşulu . 305

İçindekiler

18

20.5.6. Tebligat İşlemlerinin Tebligat Kanunu'na Uygun Olarak

Gerçekleştirmesi Gerekir.306

20.5.7. Suç Teşkil Eden Fiillerin Israrın Kapsamı Dışında

Olması307

20.6. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kararı Verilen İlk

Suça Dair Olarak Yargılama Şartının Gerçekleşmesi .308

20.7. İkinci Suça Dair Olarak Mahkemece Mahkûmiyete Yeterli

Delil Bulunmadığına Kanaat Getirilmesi Hali 308

20.8. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullananlar Hakkında

Uygulanacak Tedavi ve/veya Denetimli Serbestlik Tedbirlerine

İlişkin Görevler309

20.8.1. Yükümlülük Türleri.309

20.8.2. Tedavi İşlemlerinin Yerine Getirilmesi.310

20.8.3. Sürecin Yetkili Vesayet Makamına Bildirilmesi.310

20.8.4. Şüphelinin Ailesine Bilgi Verilebilmesi veya Ailesinden

Bilgi İstenebilmesi.311

20.8.5. Mevzuat Hükümlerine Aykırı Uygulamalar ve Şikâyet

Yolu .311

20.8.6. Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezlerinin Belirlenmesi .311

UYUŞTURUCU KULLANMA SUÇUNDA ERTELEME VE

TEDBİR UYGULANMASINA YÖNELİK KARARLARA

KARŞI İTİRAZ YOLU VE YETKİLİ MERCİİ313

21.1. İlgili Mevzuat Hükümleri.314

21.2. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi ve Tedavi ve

Denetimli Serbestlik Tedbiri Uygulanmasına İlişkin Kararlara

İtiraz Mercii (Sulh Ceza Mahkemesi) .317

21.2.1. Şüphelinin Tedavi ve Denetimli Serbestlik Tedbirlerine

Uymaması Üzerine Verilen Kararlara (Yükümlülük İhlali-Israr

Şartı) Karşı İtiraz Mercii319

21.2.1.1. Soruşturma Aşaması.319

21.2.1.2. Kovuşturma Aşaması319

İçindekiler

19

21.3. Denetimli Serbestlik Kararlarının Değiştirilmesi,

Durdurulması veya Kaldırılması İle İlgili Talepler. 320

21.3.1. Yükümlünün Cezaevinde Olması veya Askere Alınması . 320

21.4. Şikâyet ve İtiraz 321

21.4.1. İnfaz Hizmetlerinin Yürütülmesi İlgili Kararlara Karşı

İtiraz veya Şikâyet Yolu 321

21.4.2. Şikâyet Süresi 321

21.4.3. Şikâyetin Usulü . 321

21.4.4. Şikâyetin Yürütülmekte Olan İşlemlere Etkisi 322

21.4.5. İtiraz ve Şikâyet Yolunda Başvurulacak Merciler. 322

21.4.6. Başvuru Hakkı ve Süresinin Hatırlatılması Zorunluluğu  322

21.4.7. Denetimli Serbestlik Tedbirinin Ertelenmesi Talepleri. 323

YÜKÜMLÜLÜK İHLALİ 324

22.1. Kamu Davası Açılmasının Ertelenmesi (KDAE) Kararı

Verilmesi ve Bu Kararın Kesinleşmesi İşlemleri  324

22.2. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kararına Karşı

İtiraz Hakkı Beklenilmesi Zorunluluğu. 324

22.3. Denetimli Serbestlik Tedbirinin Yerine Getirilmesi ve

Tedavinin Sağlanması . 325

22.4. Denetimli Serbestlik Tedbirinin İnfazına Başlamadan Önce

Gerçekleşmiş İhlal. 326

22.5. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kararının

Şüpheliye Tebliğ Edilmesi ve Kararın Kesinleşmesi  328

22.6. Yükümlülüklerin İhlalinde Israr Şartı  329

22.7. Yükümlülüğün İkinci Kez İhlal Edilmesi ve Bu Halin Israr

Niteliğinde Olması  331

22.8. Usulüne Uygun Haklı İhtar (2 İhlal) Bulunması Zorunluluğu . 332

22.9. Erteleme Süresi İçinde Kullanmaya Yönelik Uyuşturucu

Suçlarının İşlenmesi  333

22.10. Şüphelinin İlk İhtarata Uymaması Hali 335

İçindekiler

20

22.11. Sanığın Tedavi ve Denetimli Serbestlik Tedbirinin

Gereklerine Uygun Davranması Hali 336

22.12. Denetimli Serbestlik Müdürlüğü’nce Çıkarılan Çağrı

Yazısına Karşın 10 Gün İçinde Müdürlüğe Başvurmama.337

22.13. Mazeret Bildirmeksizin Yükümlülüklere Uymama Hali338

22.14. İkinci Suçtan Açılan Davanın Kovuşturma Şartının Ortadan

Kalkması340

22.15. Suç Nedeniyle Daha Önce Tedavi ve/veya Denetimli

Serbestlik Tedbiri Uygulanmamış Olması 340

22.16. Israr Koşulunun Gerçekleşmemesi.341

22.17. Erteleme Kararı ve İnfaz Dosyasının Kapatılması

İşlemlerine Yönelik İtirazları Değerlendirmeye Yetkili Makam.341

22.18. Yargıtay Uygulaması342

22.18.1. Muhatabın Taşınmış Olması ve Muhtar Tespiti İle

Tebligatın İade Edilmesi Hali342

22.18.2. Erteleme Süresinde Aynı Nitelikte Suç İşlenmesi Hali.342

22.18.3. Tebliğ Mazbatasında Uyarı Yazısının Bulunmaması343

22.18.4. Erteleme Kararına İtiraz ve Değerlendirmenin

Kapsamı.344

22.18.5. Yükümlülük İhlalinde Yasal ve Geçerli Bir Mazeret

Sunulması Hali 344

22.18.6. Lehe Kanunun Tespit Edilmesi .345

22.18.7. Yeni Bir Süre Verilerek Başvuru Yapması Konusunda

İhtaratta Bulunulması 345

22.18.8. Israr Koşulunun Kovuşturma Şartı Olmasının Sonucu346

22.18.9. Yükümlünün Tebligat Yapılan Tarihlerde Askerde

Olması346

22.18.10. Tedavi Programı Sırasında Yapılan İdrar Tahlilinde,

İdrarında Uyuşturucu ve Uyarıcı Nitelikteki Aynı Maddelerin

Saptanması.348

22.19. Sonuç Değerlendirme .348

İçindekiler

21

ERTELEME SÜRESİ İÇİNDE TEKRAR UYUŞTURUCU

KULLANMA VEYA BULUNDURMA SUÇUNUN İŞLENMESİ. 352

23.1. Genel Açıklamalar 352

23.2. 5 Yıllık Erteleme Süresinin Dolmasının Beklenip

Beklenmeyeceği Sorunu 353

23.3. Erteleme Süresi İçinde Birden Fazla Aynı Suçun İşlenmesi

ve Zincirleme Suç 354

23.4. Kamu Davası Açıldıktan Sonra Aynı Suçun Tekrar

İşlenmesi 356

23.5. Denetim Süresinde İşlenen Suçun İhlal Niteliğinde Olması  357

23.6. 28.6.2014 Tarihinden Önce İşlenen Birden Fazla Suç . 357

23.7. Denetim Süresi Öncesinde Suç İşleme. 358

23.8. 6545 Sayılı Kanun Öncesi Dönemdeki Soruşturmalar. 359

23.9. Erteleme ve Denetim Süresi İçinde İşlenen Suçun Niteliği . 359

23.10. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kararı Verilen

İlk Suça Dair Olarak Yargılama Şartının Gerçekleşmesi 360

23.11. İkinci Suça Dair Olarak Mahkemece Mahkûmiyete Yeterli

Delil Bulunmadığına Kanaat Getirilmesi Hali  360

23.12. Sonuç Değerlendirme . 361

6545 SAYILI KANUN (28.06.2014 tarihi) ÖNCESİNDE

UYUŞTURUCU KULLANMA VEYA BU AMAÇLA

BULUNDURMA SUÇUNUN İŞLENMESİ 363

24.1. Hâlen Denetimli Serbestlik veya Tedavi Kararı

Uygulananlar Bakımından. 364

24.2. Denetimli Serbestlik veya Tedavi Tedbiri Uygulanmayan

Kişilerle İlgili Olarak HAGB Kararı Verilmesi  364

24.3. Yükümlülükleri İhlal Eden Kişilerin Yargılanmasına Devam

Olunması Hali . 364

24.4. Kovuşturma Aşaması . 365

24.5. Soruşturma Aşaması. 366

24.6. Yargıtay Uygulaması 366

İçindekiler

22

24.6.1. Uyarlama Yargılaması.366

24.6.2. Suç Kovuşturma Aşamasında Hükmolunan Tedavi

ve/veya Denetimli Serbestlik Tedbirinin İnfazı Sırasında

İşlemiş İse (Düşme Kararı)367

24.6.3. Hükümlü Bu Suçu Daha Önce İşlediği Suçtan Dolayı

Verilen Tedavi ve/veya Denetimli Serbestlik Tedbirinin İnfazı

Sırasında İşlemiş Değilse (HAGB Kararı) 367

KOVUŞTURMAYA YER OLMADIĞI KARARI (KYOK).368

HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI

(HAGB) KARARI .369

26.1. Hükmün Açıklanması.371

26.1.1. Yükümlülüklere Aykırılık Halinde Hükmün

Açıklanması.371

26.1.2. Yasal Düzenlemenin Eski Halinde Yer Alan Tedavi

ve/veya Denetimli Serbestlik Tedbirine Hükmedilmesinin

Mümkün Olmaması.372

26.1.3. Uyuşturucu Kullanma Suçları Dışında HAGB’ye Konu

Hükmün Açıklanmasının Gerekip Gerekmediği Sorunu.372

26.1.4. 6545 Sayılı Kanunun Yürürlüğe Girdiği 28.06.2014

Tarihinden Sonra İşlenen Suçlar Açısından 374

26.1.5. 6545 Sayılı Kanun'un Yürürlüğe Girdiği Tarih İtibariyle

Yürütülen Soruşturma ve Kovuşturmalar Açısından.375

ESRAR ELDE ETME AMACIYLA KENEVİR EKİLMESİ

VE KULLANMA SUÇUNDA İSPAT SORUNU377

27.1. Kenevir Ekme Suçunun Konusu.378

27.2. Suç Tipinin Tespiti İle İlgili Sorun.378

27.3. Münhasıran Esrar Yapmak İçin Kenevir Ekilmesinin Yasak

Olması .378

27.4. Kenevir Ekiminin İzne Tabi Tutulması378

27.5. Kenevir Ekme Eyleminin Tanımı.378

27.6. Kenevir Bitkisinin Sökülmesi veya Koparılması İle

Oluşabilecek Suçlar.379

İçindekiler

23

27.7. Kenevir Bitkilerinin Hasat Edilmesi veya Kurutulmaya

Bırakılması Hali  379

27.8. Suçun İspatı İle İlgili Delillerin Değerlendirilmesi İşleminin

Önemi 380

27.9. Beyan Delili 380

27.10. Sanığın İkrarı 380

27.11. Vicdani Delil Sistemi ve Sanığın İkrarının

Değerlendirilmesi 381

27.12. “Şüpheden Sanık Yararlanır" İlkesinin Gözetilmesi

Zorunluluğu. 382

27.13. Yargıtay Uygulaması 383

UYUŞTURUCU KULLANMA SUÇUNDA DENETİMLİ

SERBESTLİK TEDBİRLERİNİN KALDIĞI YERDEN

DEVAMINA YÖNELİK MAHKEME KARARLARININ

YERİNE GETİRİLMESİ. 388

28.1. Karar Verilmesine Yer Olmadığına Karar Verilmesi. 389

28.2. Ceza Verilmesine Yer Olmadığına Karar Verilmesi 390

28.3. Beraat Kararı Verilmesi 390

28.4. Durma Kararı Verilmesi. 390

28.5. Sonuç Değerlendirme . 391

SUÇ İŞLEYEN ALKOL İLE UYUŞTURUCU VEYA

UYARICI MADDE BAĞIMLISI KİŞİLER HAKKINDA

GÜVENLİK TEDBİRİ UYGULANMASI 393

29.1. Genel Açıklamalar 393

29.2. Yargıtay Uygulaması 393

29.2.1. Alkol Bağımlılığının Doktor Raporu İle Tespit Edilmesi

Zorunluluğu. 393

29.2.2. Sanığın Alkol ve Uyuşturucu Madde Bağımlılığı

Bulunmadığından Tedaviye Gerek Görülmediğine Dair

Raporun Bulunması Hali. 394

29.2.3. Uyuşturucu Kullanma Suçu Dışında Suç İşleyen Kişiler

Bakımından Uygulanabilme Yeteneği  394

İçindekiler

24

29.2.4. HAGB Kararı Verilen Haller.395

29.3. Sonuç Değerlendirme .395

UYUŞTURUCU SUÇLARINDA ATFI CÜRÜM

NİTELİĞİNDEKİ BEYANLARIN DELİL OLMA DEĞERİ397

30.1. Genel Açıklamalar397

30.2. Bir Beyanın Atfı Cürüm Olarak Kabul Edilebilmesi İçin

Değerlendirilmesi Gereken Hususlar.397

30.3. Faillerin Birbirlerini Suçlamalarının Delil Değeri398

30.4. Failde Narkotik Maddenin Ele Geçirilmesi ve Atfı Cürüm

Niteliğindeki Beyanların Delil Değeri.399

30.5. Farklı Anlamlara Gelebilecek İletişimin Tespiti Tutanakları.399

30.6. Uyuşturucu Alış Verişine İlişkin Olup Olmadığı Belli

Olmayan Kamera Kayıtları400

30.7. Atfı Cürüm Niteliğindeki Beyanlar ve İçeriği Tespit

Edilemeyen HTS Kayıtları Dışında Delil Olmaması.400

30.8. Uyuşturucu Madde Kullanma Suçlarında Atfı Cürüm

Niteliğindeki Beyanların Delil Olma Değeri.401

SUÇUN YAPTIRIMI402

GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME.403

SUÇ ZAMANAŞIMI.404

TEBLİGAT İŞLEMLERİ.405

34.1. Tanım406

34.2. Tebligatın İşlevleri406

34.3. Adil Yargılanma Hakkı Kapsamında Tebligat İşlemlerinin

Değerlendirilmesi 407

34.4. Hak Arama ve Tebligat Arasındaki İlişkisi 407

34.5. Hukuk Yargılamasında Tebligat.407

34.6. Ceza Yargılamasında Tebligat408

34.7. Ceza Yargılamasında Tebligat ve Yazışma Usulü .408

34.8. Tebligat Usulleri.408

İçindekiler

25

34.9. Cumhuriyet Başsavcılığına Yapılan Tebligat. 409

34.10. Tebligatın Aşamaları ve Yapılması Gereken Tebligat

İşlemleri. 409

34.10.1. Bilinen Adreste Tebligat 409

34.10.2. Adresin Tebligata Elverişli Olmadığının Anlaşılması

veya Bu Adrese Tebligat Yapılamaması Hâli . 411

34.10.3. Adres Kayıt Sistemi Dışında Ayrıca Bir Adres

Araştırması Yapılmaması 412

34.10.4. Bilinen Adrese Tebligat Yapılamaması Halinde Adres

Kayıt Sistemindeki Adrese Yapılan Tebligatın Geçerli

Sayılması . 412

34.10.5. Adres Kayıt Sisteminde de Bir Adresi Bulunmuyorsa

Araştırmanın Ardından İlânen Tebligat Yapılması . 412

34.10.6. Tebliğ İmkânsızlığı ve Tebellüğden İmtina. 412

34.10.6.1. Muhatabın Adreste Bulunmaması veya

Tebellüğden İmtina Etmesi . 412

34.10.6.2. Muhatap O Adreste Hiç Oturmamış veya O

Adresten Sürekli Olarak Ayrılmış Olması Hali. 413

34.10.6.3. Muhtara ve Diğer Öznelere Tebligat Evrakının

Teslimi. 414

34.10.7. Bilinen Adreste Tebligat 414

34.10.8. Mavi Renkli Zarf Kullanılması Zorunluluğu. 416

34.10.9. Bildirilen Adres Kayıt Sistemindeki Adres Olsa Bile

İlk Tebligat Kanunun 10. Maddesine Göre Normal Olarak

Çıkarılması  417

34.10.10. Adres Değiştirmenin Bildirilmesi Mecburiyeti. 417

34.10.11. Tebligat Kanunu’nun 35. Maddesinde Yeralan

Tebligat Esasları 417

34.10.11.1. Adres Değişikliğini Bildirme Zorunluluğu. 417

34.10.11.2. Yeni Adresin Bildirilmemesi ve Adres Kayıt

Sisteminde Yerleşim Yeri Adresinin de Tespit Edilemediği

Hallerde Tebligat. 418

İçindekiler

26

34.10.12. Tüzel Kişilere Tebligat 418

34.10.13. Daha Önce Yurt Dışındaki Adresine Tebligat

Yapılmış Türk Vatandaşının Adresini Değiştirmesi Halinde

Tebligat419

34.10.14. Adresin Meçhul Olması ve İlanen Tebligat.420

34.10.14.1. Adresin Meçhul Sayılması Hali420

34.10.14.2. Adres Araştırması.420

34.10.14.3. Yabancı Memleketlerde Oturanlara İlanen

Tebligat Yapılması 420

34.10.15. Yargıtay Uygulaması.420

34.10.16. Sonuç Değerlendirme 426

MÜSADERE 429

HUKUKA AYKIRI DELİLLER432

36.1. Önleme Aramasına Dayanılarak Arama Yapılması .432

36.2. Arama Kararı Olmadan Kişilerin Üzerinin Aranması434

36.3. Rıza Dahilinde Yapılan Aramalar 434

36.4. Elkoyma İşlemenin Onaylanmasının Arama İşlemini

Hukuka Uygun Hale Getirememesi.435

36.5. Suçüstü Hâlinde Ayrıca Bir Arama Emri Veya Karar

Alınmasına Gerek Bulunmaması.436

36.6. Suç Konusu Narkotik Maddenin Rızayla Görevlilere Teslim

Edilmesi.436

36.7. Bulundurulması ve Taşınması Başlı Başına Suç Oluşturan

Bir Maddeye Kolluk Görevlileri Tarafından Elkonabilmesi.437

36.8. Elkoyma İşleminin Gerçekleştirilebilmesi İçin Cumhuriyet

Savcısından Yazılı Emir İstenmesi438

36.9. Arama İşlemi Sırasında Rızaen Teslim 439

36.10. Sonradan Yazıya Çevrilmiş Sözlü Emir İle Arama

Yapılması.440

36.11. Arama İşleminin İcrası Esnasında İki Arama Tanığının

Bulundurulmaması 440

İçindekiler

27

36.12. Arama Emrinde Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hallerin

Neler Olduğunun Açıkça Gösterilmesi Zorunluluğu  443

36.13. Muhafaza Altına Alma İşlemlerinde Hâkim Onayına Gerek

Duyulmaması  446

KAYNAKÇA . 447