Ali İhsan Karacan tarafından kaleme alınan bu eserde Sermaye Piyasasına ilişkin şu konular detaylı bir şekilde incelenmiştir; Sermaye Piyasalarına İlişkin Düzenlemelerin Tarihsel Gelişimi Üzerine Kısa Bir Not, Sermaye Piyasası Kanunu’nun Genel Hükümleri Üzerine Bazı Düşünceler ve Seçilmiş Bir Kaynakça, İlişkili Taraf İşlemleri Üzerine Giriş ve Bir Tarama, Sermaye Piyasası Kanunu Açısından Önemli Nitelikteki İşlemler ve Buna Bağlı Haklar, Sermaye Piyasası Hukuku’nda Şirketlerin Borçlanma Aracı İhracı: İhraç Yetkisi ve Borçlanma Aracı İhraç Sınırları, İçeriden Öğrenenlerin Ticareti ya da Bilgi Suistimali Yasağı: Sermaye Piyasası Hukuku Açısından Bir İnceleme, Şirketler Topluluğunda Bazı Kurumsal Yönetim Sorunları, Sermaye Piyasası Kanunu ve Etkin Pişmanlık Üzerine Bir Not.
İÇİNDEKİLER
I- SERMAYE PİYASALARINA İLİŞKİN DÜZENLEMELERİN TARİHSEL GELİŞİMİ ÜZERİNE KISA BİR NOT 1 II - SERMAYE PİYASASI KANUNU’NUN GENEL HÜKÜMLERİ ÜZERİNE BAZI DÜŞÜNCELER VE SEÇİLMİŞ BİR KAYNAKÇA 9 III- İLİŞKİLİ TARAF İŞLEMLERİ ÜZERİNE GİRİŞ VE BİR TARAMA 115 IV- SERMAYE PİYASASI KANUNU AÇISINDAN ÖNEMLİ NİTELİKTEKİ İŞLEMLER VE BUNA BAĞLI HAKLAR 177 V- SERMAYE PİYASASI HUKUKU’NDA ŞİRKETLERİN BORÇLANMA ARACI İHRACI: İHRAÇ YETKİSİ VE BORÇLANMA ARACI İHRAÇ SINIRLARI 345 VI- İÇERİDEN ÖĞRENENLERİN TİCARETİ YADA BİLGİ SUİSTİMALİ YASAĞI: SERMAYE PİYASASI HUKUKU AÇISINDAN BİR İNCELEME 443 VII- ŞİRKETLER TOPLULUĞUNDA BAZI KURUMSAL YÖNETİM SORUNLARI 569 VIII- SERMAYE PİYASASI KANUNU VE ETKİN PİŞMANLIK ÜZERİNE BİR NOT 627
I SERMAYE PİYASALARINA İLİŞKİN DÜZENLEMELERİN TARİHSEL GELİŞİMİ ÜZERİNE KISA BİR NOT
II SERMAYE PİYASASI KANUNU’NUN GENEL HÜKÜMLERİ ÜZERİNE BAZI DÜŞÜNCELER VE SEÇİLMİŞ BİR KAYNAKÇA
I - KANUNUN AMACI 13 A) Amaç Kavramına Giriş 14 B) Diğer Kanunlar ve Kurumların Amaçları 21 C) Kanunun Amaçlar Seti 22 i) Sermaye Piyasasının Gelişmesini Sağlamak 22 ii) Sermaye Piyasasının Güvenilir Bir Ortamda İşlemesini Sağlamak 23 iii) Sermaye Piyasasının Şeffaf Bir Ortamda İşlemesini Sağlamak 25 iv) Sermaye Piyasasının Etkin Bir Ortamda İşlemesini Sağlamak 25 v) Sermaye Piyasasının İstikrarlı Bir Ortamda İşlemesini Sağlamak 28 vi) Sermaye Piyasasının Adil Bir Ortamda İşlemesini Sağlamak 31 vii) Sermaye Piyasasının Rekabetçi Bir Ortamda İşlemesini Sağlamak 36 viii) Yatırımcıların Hak ve Menfaatlerini Korumak 39 II – KANUNUN KAPSAMI 42 A) Kanunun Tanımladığı Kapsam 43 a) Kapsamda Yer Alanlar 43 b) Kapsam Dışı Olanlar ve İstisnalar 46 1) Bazı Kamu Kurumlarının Kanunun Kapsamı Karşısındaki Durumları 47 2) Bankaların Kanun Kapsamı Açısından Durumu 49 3) Sigorta Şirketleri 54 4) Ürün senetleri ve alivre sözleşmeler 55 5) Bilgi Suistimali ve Piyasa Dolandırıcılığı Kuralının Uygulanmayacağı Kurum, Kişi ve İşlemler 55 B) Genel Hükümlere Yollama 55 a) Yollama İle İlgili Genel Düşünceler 55 i) Kanunda hüküm bulunmayan hallerde genel hükümler uygulanır 56 ii) Kanuna dayanılarak yürürlüğe konulan ikincil mevzuatta hüküm bulunmayan hallerde genel hükümler uygulanır 56 iii) Diğer kanunlarda bu Kanunun uygulanmayacağının belirtildiği hallerde genel hükümler uygulanır 57 b) 6362 sayılı Kanun Açısından Genel Hüküm ve Genel Hüküm Niteliği Taşıyan Bazı Önemli Hukuk Kaynakları 61 i) Anayasa 63 ii) Milletlerarası Anlaşmalar ve Uluslararası Örgütler 65 iii) İstanbul Finans Merkezi Projesi 67 iv) Bazı Kanunlar ve Kanun Hükmünde Kararnameler 67 v) Yargı İçtihatları 74 vi) Bilimsel Görüşler 75 III- KANUNDA YER ALAN KISALTMA VE TANIMLAR 75 KONUYA GÖRE TASNİF EDİLMİŞ BİR KAYNAKÇA 83
III İLİŞKİLİ TARAF İŞLEMLERİ ÜZERİNE GİRİŞ VE BİR TARAMA
I - GİRİŞ 115 II – KONTROL ETMENİN ÖZEL YARARLARI : TANIM, KAPSAM, TASNİFLEME VE ÖLÇME 118 i) Bir Tasnif 119 ii) Özel Yararların Ölçülmesi 121 iii) Kontrol Etmenin Yararlarını Engelleyen Etkenler 128 III - KENDİ YARARINA İŞLEMLER : TANIM VE KAPSAM VE SINIFLAMA 133 i) Nakit Akımının tünellenmesi (cash flow tunnelling) 135 ii) Varlık tünellemesi (asset tunnelling) 135 iii) Özkaynak tünellemesi (equity tunnelling) 137 IV - KENDİ YARARINA İŞLEM KARŞITLIK ENDEKSİ (ANTİ – SELF - DEALİNG INDEX) 137 1) Giriş 137 2) Metodoloji 138 3) Endeks Değerleri 141 4) Yönetici – Karşıtı Haklar Endeksi (Anti – Director Rights İndex) 147 5) Sonuç ve Bazı Düşünceler 148 V - İLİŞKİLİ TARAF İŞLEMLERİNİN KURULMASI 151 1) Giriş yada Olası Çıkar Çatışmalarını Çözme Yaklaşımları 151 2) Çözümlerin Özellikleri……………………………………………….153 3) Doğru Çözümü Belirleyen Faktörler 156 4) Mukayeseli Hukuk Açısından Sistemler 163 5) Türkiye’de İlişkili Taraf İşlemlerinde Kurma Sistemine Kısa Bir Bakış 167 KAYNAKLAR 171
IV SERMAYE PİYASASI KANUNU AÇISINDAN ÖNEMLİ NİTELİKTEKİ İŞLEMLER VE BUNA BAĞLI HAKLAR
A) YABANCI HUKUKLARDA ÖNEMLİ NİTELİKTE İŞLEMLER VE AYRILMA HAKKI 179 I - AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ 179 a) Teorik Tartışmalar 181 b) Model Business Corporation Act (MBCA) ve Ayrılma Hakkı 188 c) Delaware Eyaleti Kuralları ve Ayrılma Hakkı 194 II- AVRUPA BİRLİĞİ DÜZENLEMELERİ 203 III- ALMAN HUKUKU’NDA ÇIKMA VE AYRILMA HAKKI 208 a) Çıkma Hakkı 210 b) Ayrılma Hakkı 219 IV- İTALYAN HUKUKU VE AYRILMA HAKKI 226 B) SERMAYE PİYASASI HUKUKU AÇISINDAN ÖNEMLİ NİTELİKLİ İŞLEMLER VE SONUÇLARI 230 I - GİRİŞ 230 II - ÖNEMLİ NİTELİKTE OLAN İŞLEMLER 231 A) TTK AÇISINDAN ÖNEMLİ NİTELİKTEKİ İŞLEMLER VE AYRILMA HAKKI 232 1) Haklı Sebeplerle Fesih Talebi Nedeniyle 232 2) Birleşme İşleminde Ayrılma Akçesi Öngörülmesi 233 3) Şirketler Topluluğunda Önemli Nitelikteki İşlemler Nedeniyle Ayrılma Hakkı 237 B) SERMAYE PİYASASI KANUNU VE ÖNEMLİ NİTELİKTEKİ İŞLEMLER 242 1) Önemli Nitelikteki İşlemler ve Kriterleri 245 a) Birleşme, bölünme işlemlerine taraf olma, tür değiştirme veya sona erme kararı almak 245 b) Mal varlığını devir, satma, kiralama ve üzerinde ayni hak tesisi 249 c) Faaliyet konusunu tümüyle veya önemli ölçüde değiştirme 254 ç) İmtiyaz öngörmesi veya mevcut imtiyazların kapsam ve konusunu değiştirme 254 d) Borsa Kotundan Çıkma Kararı 259 e) İlişkili taraflardan önemli ölçüde mal varlığı alınması veya kiralanması 260 f) Sermaye koyma borcunun, nakit dışındaki varlık devrinden kaynaklanan borçlara mahsup edilmek suretiyle yerine getirilmesi 261 g) Sermaye artırımından elde edilecek fonun ortaklığın mevcut sermayesini aşması ve ilişkili taraflara olan ve ortaklığa nakit dışındaki varlık devirlerinden kaynaklanan borçların ödenmesinde kullanılacak olması 262 h) Diğer Önemli Nitelikte İşlemler 264 2) Zorunlu Pay Alım Teklifi Yapılmasını Gerektiren Önemli Nitelikteki İşlemler 265 3) Ayrılma Hakkı Doğurmayan Önemli Nitelikteki İşlemler 270 4) Genel Kurulda Görüşülecek Önemli Nitelikteki İşlemler İle İlgili Süreç 273 a) Genel Kurula Hazırlık Aşaması ve Genel Kurul Öncesi İşlemler ve Genel Kurul Toplantısına Davet 274 b) Önemli Nitelikteki İşlemler ve Pay Sahipleri Genel Kurulu Aşaması 282 c) Önemli Nitelikteki İşlemlerin İcrası Aşaması 291 5) Önemli Nitelikteki İşlemler ve Azınlık Pay Sahiplerinin Hakları 294 a) Ayrılma Hakkı 295 b) Zorunlu Pay Alım Teklifi 309 c) Genel Kurul Kararlarına Karşı Hükümsüzlük Davası Açılması 312 d) Yönetim Kurulu Kararlarına Karşı Dava Açılması 317 6) Sermaye Piyasası Kurulu’nun Görev ve Yetkileri 321 a) İşlemlerin Ortadan Kaldırılmasını İsteme 322 b) İdari Para Cezası Uygulama 324 c) Yönetim Kurulu Kararı ve Genel Kurul Kararının Hükümsüzlüğü ve İcrasının Geri Bırakılması İçin Dava Açmak 325 d) Suç Duyurusunda Bulunmak 325 C) BAZI DEĞERLENDİRME VE DÜŞÜNCELER 326 KAYNAKLAR 333 EK TABLOLAR 344
V SERMAYE PİYASASI HUKUKU’NDA ŞİRKETLERİN BORÇLANMA ARACI İHRACI: İHRAÇ YETKİSİ VE BORÇLANMA ARACI İHRAÇ SINIRLARI
A) BORÇLANMA ARACI İHRAÇ YETKİSİ 347 I) BORÇLANMA ARACI İHRAÇ EDEBİLME EHLİYETİ 350 1) Giriş 350 2) Sadece Anonim Ortaklıklar mı Borçlanma Aracı İhraç Edebilir? 352 3) Finansal Sonuçlar Önemli mi? 357 4) Mali Sağlamlık Şart mıdır? 358 5) Yeni Kurulmuş Bir Şirket Borçlanma Aracı Çıkarabilir mi? 359 6) Özel Kurumlar-Özel Araçlar 361 II) ANONİM ORTAKLIKLARDA BORÇLANMA ARACI İHRAÇ YETKİSİ 362 1) Yetkili Organ Olarak Genel Kurul 362 2) Yetki Devri ve Yetkili Organ Olarak Yönetim Kurulu 364 3) Yetkili Organ Kararı 369 4) Yetkili Organ Kararının İcrası 371 III) BORÇLANMA ARACI İHRAÇ EDEN ŞİRKETLERİN İHRAÇ KARARI ALMAYA YETKİLİ ORGANI ÜZERİNE BİR TARAMA 372 B) BORÇLANMA ARAÇLARI İHRAÇ SINIRLARI 382 I- TARİHSEL GELİŞİM 382 1) 2499 Sayılı Kanun Öncesi Dönem 383 2) 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu Dönemi 386 II - 6362 SAYILI SERMAYE PİYASASI KANUNU 392 1) Giriş ve Kapsam 392 2) İhraç Limiti Belirleme Yetkisi 396 3) İhraç Limiti Belirlenmesi 397 3. A) Genel Olarak Borçlanma Araçları İhracı ve İhraç Limitlerinin Belirlenmesi 399 a) İhraç Limiti 399 a. 1) İhraç Limiti Kapsamında Kalan Borçlanmalar ve İhraç Limitleri 399 a. 2) İhraç Limitinde Muafiyet Uygulaması 403 a. 3) İhraç Limiti Saklı Tutulan Kuruluşlar 404 a. 4) İhraç Limiti Açısından İstisnalar 404 b) İhraç Limitinin Hesaplanması 406 b. 1) Esas Alınacak Finansal Tablolar 406 b. 2) Özkaynak Terimi 409 b. 3) İhraç Edilecek Borçlanma Araçları 411
c) İhraç Limiti Şirketler İçin Bir Hak mıdır? 414 3. B) Bazı Özel Kurumlar ve Araçlarda İhraç Limiti 415 a) Yatırım Ortaklıkları ve Portföy Yönetim Şirketleri 415 b) Varlığa ve/veya İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetler 416 c) Teminatlı Menkul Kıymetler 417 d) Kira Sertifikaları 419 e) Gayrimenkul Sertifikaları 420 f) Varantlar ve Yatırım Kuruluşu Sertifikaları 421 C) BORÇLANMA ARAÇLARINDA ÖDEME RİSKİ 422 D) BAZI DÜŞÜNCELER 428 TABLOLAR 439
VI İÇERİDEN ÖĞRENENLERİN TİCARETİ YADA BİLGİ SUİSTİMALİ YASAĞI: SERMAYE PİYASASI HUKUKU AÇISINDAN BİR İNCELEME
I - GİRİŞ 445 II - AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ 453 Giriş 453 Başlangıçtaki Gelişmeler 453 “Açıkla veya Kaçın” Kuralı (disclose or abstain rule) 456 Sır Vermek (Tipping) 460 Güveni Kötüye Kullanma (Miappropriation) Teorisi 461 Yasağın Modern Unsurları ve Gelişimi 462 III - AVRUPA BİRLİĞİ DÜZENLEMELERİ 466 Genel Bir Bakış 466 (a) İlk Yıllar 467 (b) İlk İçeriden Öğrenenler Ticareti Düzenlemesi 467 (c) Market Abuse Direktifi 469 Market Abuse Direktifine Göre İçeriden Öğrenenler Ticareti Yasağı 471 (a) Yasağın Amacı ve Kapsamı 471 (b) İçeriden Öğrenenler Ticaretini Oluşturan Unsurlar 472 i) İçsel Bilgi (inside information) 473 ii) İçeridekiler yada İçeriden Öğrenenler (insiders) 479 iii) Yasaklanan Uygulamalar 480 (c) İstisnalar 481 (i) Devlet Kurumları 481 (ii) Satın Alma ve Birleşme Teklifleri 481 (iii) Emirlerin Yerine Getirilmesi 482 (iv) Geri Alma (Buy-Back) Proğramları 482 (v) Gizlilik Yükümü İle Bağlı Bir Kişiye Açıklama 482 (d) Yaptırımlar 483 Market Abuse Direktifi Sonrası 484 IV – TÜRKİYE’DE SERMAYE PİYASASI HUKUKU AÇISINDAN İÇERİDEN ÖĞRENENLER TİCARETİ YADA BİLGİ SUİSTİMALİ YASAĞI 489 Giriş 489 3794 sayılı Kanun 490 4487 sayılı Kanun 491 5728 Sayılı Kanun 491 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu 492 İçeriden Öğrenenler Ticareti yada Bilgi Suistimali Yasağı 496 Yasağın Amacı 496 Yasağın Kapsamı 497 Sermaye Piyasası Aracı Üzerinde İşlem Olmalı 497 Sermaye Piyasasında Yapılan Bir İşlem Olmalı 501 İçeriden Öğrenenler yada Bilgiyi Suistimal Edenler 504 İçsel Bilgiye Sahip Olmak 514 Bilginin Kamuya Açıklanması 516 Bilgiyi Kullanma Amacı 519 Yasaklanan Uygulamalar 521 Yasağın İstinaları 526 Bildirim Yükümlülüğü 528 Yasağın Yaptırımları 530 Ceza Hukuku Yaptırımları 530 Tüzel Kişlerin Durumu 534 İdari Yaptırım ve Önlemler 535 Net Alım Satım Kazançlarının İhraççıya Ödenmesi 535 İdari Para Cezası 539 İlişkili Kişilerin İşlemlerinin Sınırlanması ( m. 101/2) 541 Diğer İdari Yaptırım ve Önlemler 542 Soruşturma Usulü 555 Özel Hukuk Sorumluluğu 557 TABLOLAR 559 KAYNAKLAR 561
VII ŞİRKETLER TOPLULUĞUNDA BAZI KURUMSAL YÖNETİM SORUNLARI
a) Şirketler Topluluğunun Politikaya ve Politikacıya Karşı Olan Bağımlılığının Yüksekliği 576 b) Şirketlerin Yaşam Tarihlerinin Kısalığı 579 c) Şirketlerin yada Şirketler Grubunun Küresel Konumlanması ve Küresel Marka Yaratma 582 d) Şirketler Hiyerarşik Organizasyonlardır 585 e) Şirketler Topluluğu Bir Risk/Getiri Aktarım ve Paylaşım Havuzudur 588 III- ŞİRKETLER TOPLULUĞUNUN BAZI TEMEL KONULARI 590 a) Kamuyu Aydınlatma Yöntemi Olarak Bildirim, Tescil ve İlanda Bulunma 590 i) Kapsam 590 ii) Bildirim Yapılması ve Bildirimi Yapacak Olanlar 592 iii) Yaptırım 594 iv) TTK Bildirim Kuralları Yeterli midir? 594 b) Finansal Yönetim Açısından Bazı Konular 596 i) Raporlama Standartları ve Konsolide Mali Tablolar 596 ii) Fon Yönetimi 600 iii) Vergi Yönetimi 604 c) Kayıp Verdirme ve Kayıpların Denkleştirilmesi 607 d) İlişkili Taraf İşlemleri ve Örtülü Kazanç Aktarımı 611 i) Giriş 611 ii) Sermaye Piyasası Hukuku ve Örtülü Kazanç Aktarımı 613 KAYNAKLAR 621
VIII SERMAYE PİYASASI KANUNU VE ETKİN PİŞMANLIK ÜZERİNE BİR NOT
A) GİRİŞ 627 B) SERMAYE PİYASASI KANUNU’NUN ÖZEL OLARAK DÜZENLEDİĞİ ETKİN PİŞMANLIK SİSTEMİ 628 C) SERMAYE PİYASASI KANUNU’NDA UYGULANABİLECEK DİĞER ETKİN PİŞMANLIK HALLERİ 647 D) NASIL BİR YENİ UZLAŞMA SİSTEMİ? 648 KAYNAKLAR 653
KISIM BİR : 1447 SAYILI KANUNUN ÖNCESİ ÇIKARILMIŞ OLAN SERMAYE PİYASALARI İLE İLGİLİ BAZI ÖNEMLİ DÜZENLEMELER 655
KISIM İKİ : 1447 SAYILI KANUNUN ÇIKARILMASINDAN 2499 SAYILI SERMAYE PİYASASI KANUNU’NA KADAR GEÇEN DÖNEMDE ÇIKARILMIŞ OLAN SERMAYE PİYASALARI İLE İLGİLİ ÖNEMLİ DÜZENLEMELER 657
KISIM ÜÇ : 2499 SAYILI SERMAYE PİYASASI KANUNU’NUN YAYIMLANMASINDAN YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILDIĞI 30/12/2012 TARİHİNE KADAR OLAN SÜREDE ÇIKARILMIŞ OLAN MEVZUAT İLE ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI 661
KISIM DÖRT : 6362 SAYILI SERMAYE PİYASASI KANUNU’NUN YAYINLANMASI TARİHİ OLAN 30/12/2012’DEN SONRA YAYINLANAN DÜZENLEMELER İLE ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI 732
%40670,00 TL402,00 TL
%40420,00 TL252,00 TL