Adi Ortaklıklarda Haklı Sebeplerle Fesih ve Ortaklıktan Çıkarma
İÇİNDEKİLER
§.6. ADİ ORTAKLIKLARIN ALT TÜRLERİ 62
§.7. ADİ ORTAKLIKLARDA ORTAKLAR ARASINDAKİ İLİŞKİLER 64
Ortakların Hakları 64
Yönetim ve İtiraz Hakkı 65
Yönetim Hakkı 65
İtiraz Hakkı 67
Denetim Hakkı 69
Kârdan Pay Alma Hakkı 71
Ücret, Faiz, Gider ve Avans İsteme Hakkı 74
Ortakların Borçları 75
Katılım Payı Borcu 75
Özen Borcu 76
Sadakat Yükümlülüğü 79
Rekabet Yasağı. 82
Zarara Katılma Borcu 85
İKİNCİ BÖLÜM
ADİ ORTAKLIKLARDA HAKLI SEBEPLERLE FESİH
§.8. GENEL OLARAK ADİ ORTAKLIKLARDA FESİH SİSTEMİ 88
§.9. HAKLI SEBEP KAVRAMI 91
Terim, Tanım ve Kapsam 91
Haklı Sebep Terimi 91
Haklı Sebebin Tanımı 91
Haklı Sebeplerin Kapsamı ve Vasfı 94
Haklı Sebep Kavramının Hukukumuzdaki Yeri 96
Özel Olağanüstü Fesih Sebepleri 97
Genel Olağanüstü Fesih Sebebi olarak “Haklı Sebep” 98
Haklı Sebebin Unsurları 100
Kuruluşta Önem Arz Eden Fiili ve Kişisel Sebeplerin Ortadan
Kalkmış Olması 100
İşletme Konusunun İmkânsızlaşması veya Güçleşmesi 103
İlişkinin Ortaklar için Çekilmez Hâle Gelmesi 105
Haklı Sebeplerin Özellikleri 107
Nisbî Olması 107
Emredici Nitelikte Olması 108
Haklı Sebeplere Dayalı Fesih Hakkının İlişkilendirilmesi 112
Takdir Yetkisi ile İlişkisi 112
Kusur ile İlişkisi 114
İrade Bozuklukları ile İlişkisi 116
Kişilik Haklarının Korunması ile İlişkisi 118
Haklı Sebeple Feshe İlişkin Takdir Hakkı Kullanılırken Göz Önünde Tutulması Gereken İlkeler 119
Menfaatler Dengesinin Değerlendirilmesi İlkesi 119
Ultima Ratio İlkesi 120
Adi Ortaklıklarda Ortaklar Arasındaki Güven ve Sadakat İlkesi 121
Kusurun Değerlendirilmesi 122
Haklı Sebeplerin Sınıflandırılması 123
Ortakların Şahsından Kaynaklanan Haklı Sebepler 123
Nesnel Haklı Sebepler 125
Uygulamada Görülen Haklı Sebep Örnekleri 126
Ortakların Şahsından Kaynaklanmayan Haklı Sebepler 126
Ortaklık Konusundaki Değişiklik ve Güçleşmeler 126
Ortaklığın Sürekli Verimsizliği ve Malvarlığının Yetersizliği 128
Ortaklık Konusunun Değiştirilmesi 129
Ortaklık Haklarının Kullanılmasının Engellenmesi 129
Ortaklardan Kaynaklanan Haklı Sebepler 130
Ortaklar Arasındaki Kişisel İhtilaflar ve Güven İlişkisinin Zedelenmesi 130
Ortağın Görevini Yerine Getiremez Duruma Gelmesi veya Yükümlülüklerini Yerine Getirmemesi 132
Genel Bakış 132
Katılım Payı Borcunun İhlâlinde Alternatif Yaptırım: Actio
Pro Socio 133
Rekabet Yasağının İhlâl Edilmesi 138
Ortaklığın Kötü Yönetimi ve Yöneticinin Yükümlülüklerini
İhlâl Etmesi 139
İsviçre Mahkemelerinin Kararlarından Bazı Haklı Sebep Örnekleri 141
Alman Mahkemelerinin Kararlarından Bazı Haklı Sebep Örnekleri 144
§.10. ADİ ORTAKLIĞIN FESHİ DAVASI 145
Adi Ortaklığın Haklı Sebeple Feshine Genel Bakış 145
Adi Ortaklığın Haklı Sebeple Feshinin Niteliği 146
Fesih Hakkına İlişkin Sınırlamalar 147
Fesih Hakkının Kullanım Şekline İlişkin Ayrım 150
Bozucu Yenilik Doğuran Hak Olarak Kullanılması 151
Dava Yolu ile Kullanılması 151
Fesih Hakkının Kullanılmasına İlişkin İlkeler 154
Açıklık İlkesi 154
Gerekçelendirme Gerekliliği 157
Geri Alınamama 158
Şarta Bağlanamama 159
Hak Düşürücü Süreye Tâbi Olma 161
Kısmî Olmama 162
Usule İlişkin Esaslar 162
Davacı 167
Davalı 168
Yetkili-Görevli Mahkeme 172
Yetkili Mahkeme 172
Görevli Mahkeme 173
İhtiyatî Tedbirler 174
Mahkeme Kararı 175
Taleple Bağlılık Bakımından Değerlendirme 175
Kararın Hukukî Niteliği 176
Kararın Hüküm ve Sonuçlarını Doğurma Zamanı 178
Zarar Tazmini Talebi 180
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ADİ ORTAKLIKLARDA ORTAKLIKTAN ÇIKARMA
§.11. ADİ ORTAKLIKLARDA ORTAKLIKTAN ÇIKARMA KURUMU 183
Yasal Düzenleme 183
Ortaklıktan Çıkarma Kavramı 187
Ortaklıktan Çıkarmanın Şartları 191
Ortaklıktan Çıkarma Sebeplerinden Birisinin Gerçekleşmiş Olması 191
633. Maddede Sayılan Kanunî Sebepler 192
Ortağın Fesih Bildiriminde Bulunması 192
Ortağın Kısıtlanması 196
Ortağın İflas Etmesi 199
Ortağın Tasfiyedeki Payının Cebri İcra Yoluyla Paraya Çevrilmesi 202
Ortağın Ölmesi 206
Sözleşme ile Kanundan Farklı Çıkarma Sebebi Belirlenmesi 208
Alman ve İsviçre Hukuklarında Durum 208
818 Sayılı Borçlar Kanunu Döneminde Durum 211
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu Döneminin Değerlendirilmesi 212
Sözleşme ile Belirlenen Çıkarma Sebeplerinin Tasnif Edilmesi 214
aa) Mutlak Sözleşmesel Çıkarma Sebepleri 214
bb) Haklı Sebeple Çıkarma Anlaşması. 217
cc) Serbest Çıkarma Anlaşması 222
Sözleşmede Hüküm Bulunmaması Durumunda Haklı Sebeple Çıkarma Yapılıp Yapılamayacağı Meselesi 227
Sözleşmede Yer Verilmeyen Bir Sebebe Dayalı olarak Çıkarma Yapılıp Yapılamayacağı Meselesi 244
Sözleşmede “Ortaklığın Diğer Ortaklarla Devam Edeceği” Hükmünün Bulunması 245
Sebebin Kanunda Öngörülen Kişilerde Oluşması 250
Ortak 250
Mirasçılar 251
Temsilci 257
Adi Ortaklıktan Çıkarma Usûlü 258
Diğer Ortakların Karar Alması 260
Çıkarma Kararının Yazılı Olarak Bildirilmesi 262
Çıkarılan Ortağın İtiraz Hakkı 265
İki Kişilik Adi Ortaklıklar Bakımından İnceleme 269
Ortaklıktan Çıkarma Konusunda Kanun Değişikliği Önerimiz 272
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ADİ ORTAKLIKLARDA HAKLI SEBEPLERLE FESİH VE ORTAKLIKTAN ÇIKARMANIN SONUÇLARI
§.12. ADİ ORTAKLIĞIN HAKLI SEBEPLE FESHEDİLMESİNİN SONUÇLARI 275
Yönetim Yetkisinin Sona Ermesi 276
Adi Ortaklığın Tasfiyesi 278
Tasfiyenin Özellikleri 282
Sona Ermeye Bağlı, Doğal ve Zorunlu Sonuç Olması. 282
Adi Ortaklık Amacını Değiştirmesi 283
Tasfiye Usûlü 285
Dış Tasfiye 287
İç Tasfiye 288
Yeni Tasfiye Hükümlerinin Değerlendirilmesi 289
İradi Tasfiye ve Anlaşma Şekilleri 292
§.13. ORTAKLIKTAN ÇIKARMANIN SONUÇLARI 294
Genel Bakış 294
Çıkarılan Ortağın Payının Akıbeti 294
Mali Sonuçlar 296
Ayrılma Tazminatı 296
Genel Bakış 296
Ayrılma Tazminatının Hesaplanması 302
Diğer Mali Talepler 307
Eşyanın İadesi 307
Borçtan Kurtarma Talebi 308
Tamamlanmamış İşlerden Doğan Talep 310
Malvarlığının Yetersizliği 311
Ayrılan Ortağın Yükümlülüklerinin ve Haklarının Sona Ermesi 312
SONUÇ VE ÖNERİLER 313
KAYNAKÇA 323
