İş Sağlığı ve Güvenliğini Tehlikeye Düşüren İşçinin Hukuksal Sorumluluğu

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Teşekkür 7
Önsöz 9
Kısaltmalar 15
Giriş 17
Birinci Bölüm
İŞ İLİŞKİSİNDE
TEMEL KAVRAMLAR VE BORÇLAR
1.1. TEMEL KAVRAMLAR 19
1.1.1. İşçi 19
1.1.2. İşveren 21
1.1.2.1. İşveren 21
1.1.2.2. İşveren Vekili 23
1.1.2.2.1. Alt İşveren 26
1.1.2.2.2. Muvazaalı Asıl İşveren & Alt İşveren İlişkisi 31
1.1.3. İşyeri 32
1.1.4. İş Sözleşmesi 33
1.1.4.1. İş Sözleşmesinin Unsurları 35
1.1.4.2. İş Görme Unsuru 35
1.1.4.3. Ücret Unsuru 35
1.1.4.4. Bağımlılık Unsuru 35
1.1.5. Tarafların Borçları 38
1.1.5.1. İşçinin Borçları 38
1.1.5.1.1. İş Görme Borcu 39
1.1.5.1.2. İşçinin İşi Özenle Yapma Yükümü 39
1.1.5.1.3. İşçinin Teslim ve Hesap Verme Yükümü 40
1.1.5.1.4. İşçinin İşverenin Talimatlarına Uyma Borcu 41
1.1.5.1.5. Sadakat Borcu 41
1.1.5.2. İşverenin Borçları 43
1.1.5.2.1. Ücret Ödeme Borcu 43
1.1.5.2.2. İşçiyi Gözetme Borcu 43
1.1.5.2.2.1. İşçinin Kişiliğini Gözetme (Koruma) Borcu 44
1.1.5.2.2.2. İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerini Alma Borcu 44
1.1.5.2.2.3. İşverenin Eşit Davranma Borcu 45
İkinci Bölüm
İŞVERENİN İŞÇİYİ GÖZETME (KORUMA)
BORCU VE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
2.1. BORCUN KAPSAMI 47
2.1.1. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tedbirlerini Alma Yükümlülüğü 48
2.1.2. İşyerine Getirilen Eşyaları Koruma Yükümlülüğü 50
2.2. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ İŞVEREN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 51
2.2.1. İş Sağlığı ve Güvenliği Kavramları 53
2.2.1.1. İş Sağlığı 53
2.2.1.2. İş Güvenliği 53
2.2.2. İş Sağlığı ve Güvenliğinin Hukuksal Dayanakları 53
2.2.2.1. Uluslararası Kaynaklar 53
2.2.2.2. Ulusal Kaynaklar 54
2.2.3. Yükümlülüklerin Kapsam ve Sınırları 55
2.2.3.1. Geçici İş İlişkisinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülüğü 56
2.2.3.1.1. Meslek Edinilmiş Geçici İş İlişkisinde İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülükleri 59
2.2.3.1.2. Geçici İş İlişkisinde İşverenlerin Hukuksal Sorumluluğu 60
2.2.3.2. Asıl İşveren İle Alt işverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülüğü 61
2.2.4. Borca Aykırılık Halinde Hukuksal Sorumluluk 64
2.2.4.1. Genel Olarak İşçilerin İş Sağlığı ve Güvenliği Bakımından Hakları 65
2.2.4.1.1. İşverenin Alacaklı Temerrüdüne Düşmesi 65
2.2.4.1.2. İşçinin Çalışmaktan Kaçınma Hakkı 65
2.2.4.1.3. İşçinin Haklı Nedenle Feshi 67
2.2.4.2. İş Kazası ve Meslek Hastalığı 69
2.2.4.2.1. İş Kazası 69
2.2.4.2.1.1. Sigortalının İşyerinde Bulunduğu Sırada 70
2.2.4.2.1.2. Yürütülmekte Olan Bir İş Nedeniyle 71
2.2.4.2.1.3. İşveren Tarafından Görev İle Başka Bir Yere Gönderilmesi 72
2.2.4.2.1.4. Emziren Kadının Çocuğa Süt Vermek İçin Ayrılan Zamanlarda 73
2.2.4.2.1.5. İşveren Tarafından Sağlanan Taşıtla İşin Yapıldığı Yere Gidiş Gelişi Sırasında 73
2.2.4.2.2. İş Kazasının Unsurları 74
2.2.4.2.2.1. Bireysel İş Hukuku Anlamındaki İş Kazasının Unsurları 74
2.2.4.2.2.2. Kaza İle Zarar Arasındaki İlliyet Bağı 75
2.2.4.2.2.3. Kaza İle Yapılan İş Arasındaki İlliyet Bağı 76
2.2.4.2.2.4. Uygun Nedensellik Bağının Kesilmesi 76
2.2.4.2.3. Meslek Hastalığı 79
2.2.4.2.3.1. Meslek Hastalığının Unsurları 79
2.2.5. İş kazası ve Meslek Hastalığında Hukuksal Sorumluluk 79
2.2.5.1. Tazminat Sorumluluğu 83
2.2.5.1.1. Sözleşme/Haksız Fiil Sorumluluğu 83
2.2.5.1.2. İlliyet Bağı ve Kusur 85
2.2.5.1.2.1. Kusursuz Sorumluluk Görüşü 87
2.2.5.1.2.2. Kusur Sorumluluğu Görüşü 88
2.2.5.1.3. İşverenin Rücu Yoluyla SGK’ya Karşı Sorumluluğu 93
2.2.5.1.4. İşverenin Ceza Sorumluluğu 98
2.2.5.1.4.1. Ceza Hukuku Yönünden 98
2.2.5.1.4.2. İdari Yaptırımlar Yönünden 101
2.2.5.1.4.2.1. İşin Durdurulması 102
2.2.5.1.4.2.2. İdari Para Cezası 103
2.2.5.1.4.2.3. Kamu İhalesinden Yasaklama 103
Üçüncü Bölüm
İŞÇİNİN İŞVERENİN EMİR VE
TALİMATLARINA UYMA BORCU VE
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ÖNLEMLERİNE
UYMAMASI HALİNDE HUKUKSAL SORUMLULUĞU
3.1. İŞÇİNİN EMİR VE TALİMATLARA UYMA BORCU 105
3.1.1. Borcun Kapsamı ve Sınırları 105
3.1.1.1. İş İlişkisinde Emir ve Talimatın Kapsamı 105
3.1.1.1.1. Sigara İçme Yasağı 106
3.1.1.2. İş İlişkisinde Emir ve Talimatın Sınırları 109
3.1.2. İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerine Uyma Yükümlülüğü 110
3.1.3. İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerine Uyulmamasının Hukuksal Sonuçları 112
3.1.3.1. İşverence İş Sözleşmesinin Feshi 112
3.1.3.1.1. Haklı Fesih 113
3.1.3.1.1.1. Genel Olarak Talimatlara Uyulmadığında 113
3.1.3.1.1.2. İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerine Uyulmadığında Haklı Fesih 116
3.1.3.1.1.2.1. İş Güvenliğinin Tehlikeye Düşürülmesi 117
3.1.3.1.1.2.2. İşçinin Kusurlu Davranışı Sonucu Tehlikenin Doğması 119
3.1.3.1.1.2.3. İşçinin İşyerindeki Malları Zarara Uğratması 119
3.1.3.1.1.2.4. İşçinin Kusurlu Davranışıyla Meydana Gelen Zararın Otuz Günlük Ücretinin Üzerinde Olması 120
3.1.3.1.2. Geçerli Fesih 122
3.1.3.1.2.1. Genel Olarak Talimatlara Uyulmadığında 122
3.1.3.1.2.2. İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerine Uyulmadığında Geçerli Fesih 125
3.1.3.2. İşçinin Disiplin Cezası Sorumluluğu 128
3.1.3.3. İşçinin Tazminat Sorumluluğu 129
3.1.3.3.1. İşçinin Tazminat Sorumluluğunun Hukuki Niteliği 129
3.1.3.3.2. İşçinin Tazminat Sorumluluğunu Etkileyen Durumlar 131
3.1.3.3.2.1. Mücbir Sebep ve Üçüncü Kişinin Ağır Kusuru 136
3.1.3.3.2.2. Zarar Görenin Kusuru 136
3.1.3.3.2.3. İşçinin Verdiği Zarara Göre Tazminat Sorumluluğu 137
3.1.3.3.2.3.1. Üçüncü Kişi Zarar Gördüğünde 137
3.1.3.3.2.3.2. İşverenin Bir Başka İşçisi Zarar Gördüğünde 138
3.1.3.3.2.3.3. İşveren veya İşyerindeki Mal ve Teçhizat Zarar Gördüğünde 139
3.1.3.4. İşçinin Cezai Sorumluluğu 141
Sonuç 145
Kaynakça 151
Kavramlar Dizini 157