^{Teoride ve Uygulamada}Kamu Disiplin Yaptırımları

Dr. Celal IŞIKLAR

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5
İÇİNDEKİLER 7
KISALTMALAR 23
GİRİŞ 25
BİRİNCİ BÖLÜM
KAVRAM VE KURUM OLARAK DİSİPLİN YAPTIRIMLARI
I. DİSİPLİN HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI 47
A. DİSİPLİN VE DİSİPLİN HUKUKU KAVRAMLARI 47
1. DİSİPLİNİN ANLAM VE ÖNEMİ 47
2. DİSİPLİNİN HUKUKİ TANIMI 50
3. DİSİPLİN TÜRLERİ (USÛLLERİ) 52
B. DİSİPLİN YAPTIRIMLARI KAVRAMI 53
1. GENEL OLARAK DİSİPLİN YAPTIRIMLARI 53
2. DİSİPLİN İHLÂLLERİ VE DİSİPLİN SUÇLARI 55
a. Ceza Hukukunda (Adlî/kriminolojik) Suç Kavramı. 55
b. Adlî/kriminojik Suç ve Disiplin Suçu Kavramlarının Karşılaştırılması 59
(1) Yaptırıma Konu İhlâlin Mahiyeti ve Kapsamı Bakımından 59
(2) Disiplin Yaptırımlarının Uygulama Yeri ve Zamanı
Bakımından 66
c. Mevzuat, Doktrin ve Uygulamada Disiplin Suçlarının Tanımlanması. 71
3. DİSİPLİN YAPTIRIMLARI VE DİSİPLİN CEZALARI 74
a. Mevzuat, Doktrin ve Uygulamadaki Tanımlar 74
b. Disiplin Suç ve Cezası Kavramından Disiplin Yaptırımları
Rejimine Doğru 78
4. DİSİPLİN SUÇ, CEZA VE YAPTIRIMLARINA İLİŞKİN TANIM DENEMESİ... 80
a. Kamu Hizmeti ve Kısmî Kamu Hizmeti Düzeni Kavramları 81
b. Yeni ve Kuşatıcı Bir Tanım İhtiyacı 86
c. Tanım 94

C. DİSİPLİN YAPTIRIMLARININ HUKUKUMUZDAKİ YERİ, ÖNEMİ VE FONKSİYONU 94
1. DİSİPLİN YAPTIRIMLARININ AMAÇ VE YARARLARI 96
2. DİSİPLİN YAPTIRIMLARININ İŞLEVLERİ 97
a. Kurum düzenini sağlama işlevi 97
b. Korkutma İşlevi 98
c. Koruma işlevi 99
d. Eğitim işlevi 99
e. Ayıklama işlevi 99
f. Özel Önleme İşlevi 100
II. DİSİPLİN YAPTIRIMLARININ HUKUKİ NİTELİĞİ VE ÖZELLİKLERİ 101
A. DİSİPLİN YAPTIRIMLARININ İDARİ İŞLEM VE YAPTIRIM OLMASI 101
1. DİSİPLİN YAPTIRIMLARININ İDARİ İŞLEM ÖZELLİĞİ 101
a. Kavram Olarak İdari İşlem, Özellikleri ve Sınıflandırılmaları 101
b. Bir İdari İşlem Olarak Disiplin Yaptırımlarının Yapısal ve
Kategorik Özellikleri 105
c. Disiplin Yaptırımlarının Unsurları Yönünden İncelenmesi 108
(1) Yetki Unsuru Yönünden Disiplin Yaptırımları 109
(2) Şekil Unsuru Yönünden Disiplin Yaptırımları 114
(3) Sebep Unsuru Yönünden Disiplin Yaptırımları 117
(4) Konu Unsuru Yönünden Disiplin Yaptırımları 121
(5) Maksat Unsuru Yönünden Disiplin Yaptırımları 123
(6) İptal Sebepleri Yönünden Disiplin Yaptırımları 126
2. DİSİPLİN YAPTIRIMLARININ İDARİ YAPTIRIM/İDARİ CEZA ÖZELLİĞİ... 128
B. DİSİPLİN YAPTIRIMLARININ HUKUKİ TEMELİ VE OLUŞMA ŞEKLİ 131
1. DAYANDIĞI TEMEL BAKIMINDAN 132
2. YAPTIRIM KONUSU OLUŞTURMA ŞEKLİ BAKIMINDAN 134
3. CEZA HUKUKU İLE KÖKEN BİRLİĞİ BAKIMINDAN 135
C. DİSİPLİN YAPTIRIMLARI İLE DİĞER YAPTIRIM VE KURALLAR
ARASINDAKİ FARKLILIKLAR 136
1. CEZA HUKUKU YAPTIRIMLARINDAN FARKLARI 136
a. Yaptırımların Faili ve Muhatabı Bakımından 137
b. Yaptırımların Amacı Bakımından 138
c. Yaptırıma Konu Fiil Bakımından 139
d. Yaptırım Düzenleyen Merci (Kaynak) Bakımından 139
e. Yaptırımı Tesise (Cezalandırmaya) Yetkili Organ Bakımından 139
f. Yaptırım Tesis Usûlü Bakımından 140

g. Yaptırımların Türlerinin Nicelik ve Niteliği Bakımından 142
h. Yaptırımların Uygulanması Bakımından 143
i. Yaptırımların Hüküm ve Sonuçları Bakımından 144
2. DİĞER İDARİ YAPTIRIMLARDAN FARKLARI 146
3. HAKSIZ FİİLLERE UYGULANAN YAPTIRIMLARDAN FARKLARI 146
4. GÜVENLİK TEDBİRLERİNDEN FARKLARI 147
5. DEONTOLOJİ KURALLARINDAN FARKLARI 147
6. KOLLUK TEDBİRLERİNDEN FARKLARI 148
7. VERGİ SUÇ VE CEZALARINDAN FARKLARI 148
8. KORUMA TEDBİRİ GEREKTİREN FİİLLERDEN FARKLARI 148
9. İÇ DÜZEN TEDBİR VE UYGULAMALARINDAN FARKLARI 149
III. DİSİPLİN YAPTIRIMLARININ SÜJESİ (ÖZNESİ) VE MUHATABI (NESNESİ) 149
A. DİSİPLİN YAPTIRIMLARININ KİŞİ YÖNÜNDEN KAPSAMI 149
1. GENEL OLARAK 149
2. STATÜ/MESLEK/GRUP ÜYELİĞİ SIFATI SONA ERENLERİN DURUMU 154
B. KAMU HİZMETİNİN ASLİ VE ŞAHSİ ARACI: KAMU GÖREVLİLERİ 159
1. KAMU GÖREVLİSİ KAVRAMI 159
2. KAMU GÖREVLİLERİNİN TASNİFİ 162
a. Anayasa'nın 128'inci Maddesine Göre Ayrım 162
(1) Memurlar 162
(2) Memur Olmayan Diğer Kamu Görevlileri 166
(3) AY m.128/I Kapsamında Diğer Kamu Görevlileri 168
b. Kamu Hizmetine Alınma Usûllerine Göre Ayrım 169
c. Uygulanan Hukukî Rejime Göre Ayrım 169
d. Kamu Hizmetinin Süresine Göre Ayrım 170
e. Ücretlerine Göre Ayrım 170
f. Statüter Olup Olmamalarına Göre Ayrım 170
C. KAMU HİZMETİ YÜKÜMLÜLERİ 171
D. KAMU HİZMETİNİN YARARLANICISI DURUMUNDAKİLER: ÖĞRENCİLER.. 172
E. KAMU İDARESİ DIŞINDA KAMU HİZMETİ GÖRENLER 173
1. BAZI SERBEST MESLEK MENSUPLARI 174
2. HİZMET AKDİ İLE ÇALIŞAN KAMU HİZMETİ GÖREVLİLERİ 177
IV. DİSİPLİN YAPTIRIMLARININ TASNİF VE TÜRLERİ 178
A. YAPTIRIMLARIN ALANINA GÖRE AYRIMI 179
1. İDARİ/İDARE HUKUKU DİSİPLİN YAPTIRIMLARI 179

2. YARGI MAKAM VE MERCİLERİNİN UYGULADIĞI DİSİPLİN
YAPTIRIMLARI 179
a. 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'ndaki Disiplin Yaptırımları 180
b. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'ndaki Disiplin Yaptırımları 181
c. 6216 Sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama
Usûlleri Hakkında Kanun'da Yer Alan Disiplin Yaptırımları 182
d. 2004 Sayılı İcra ve İflas Kanunu'ndaki Disiplin Yaptırımları 183
e. Yargılama Sürecine İlişkin Disiplin Yaptırımlarının Hukukî
Niteliği 184
3. SPORTİF FAALİYETLERLE İLGİLİ DİSİPLİN YAPTIRIMLARI 185
4. İŞ HUKUKUNA ÖZGÜ DİSİPLİN YAPTIRIMLARI 191
5. YASAMA ORGANININ YASAMA FAALİYETLERİNE İLİŞKİN
DİSİPLİN UYGULAMALARI 192
B. YAPTIRIMLARIN İŞLEV VE ETKİNLİĞİNE GÖRE AYRIMI 194
C. YAPTIRIMLARIN ETKİ VE SONUÇLARINA GÖRE AYRIMI 194
1. MANEVİ NİTELİKLİ DİSİPLİN YAPTIRIMLARI 195
2. MALİ NİTELİKLİ DİSİPLİN YAPTIRIMLARI 195
3. STATÜTER KONUMU ETKİLEYİCİ NİTELİKLİ DİSİPLİN YAPTIRIMLARI... 196
4. HÜRRİYETİ KISITLAYICI NİTELİKLİ DİSİPLİN YAPTIRIMLARI 197
5. TASFİYE EDİCİ NİTELİKLİ DİSİPLİN YAPTIRIMLARI 197
6. HİZMETİ KISITLAYICI DİSİPLİN YAPTIRIMLARI 198
D. DÜZENLENDİKLERİ MEVZUAT VE STATÜYE GÖRE DİSİPLİN
YAPTIRIMLARI 199
1. YABANCI ÜLKE HUKUKLARINDA DİSİPLİN YAPTIRIM TÜRLERİ 199
a. Genel Olarak Bazı Batılı Ülkelerde Uygulanan Disiplin Yaptırımları 199
b. Bazı Ülkelerdeki Uygulamalar 200
2. ÜLKEMİZDEKİ DİSİPLİN YAPTIRIMLARI İÇEREN DÜZENLEMELER 201
V. DİSİPLİN YAPTIRIMLARINA HÂKİM TEMEL İLKE VE KURALLAR 203
A. ESÂSA İLİŞKİN İLKELER 204
1. KANUNİLİK İLKESİ 204
2. KANUNU BİLMEMENİN MAZERET SAYILMAMASI KURALI 208
3. ÖLÇÜLÜLÜK İLKESİ 210
4. AYNI FİİLE BİRDEN CEZA VERİLEMEMESİ İLKESİ 212
5. KUSUR İLKESİ 218
6. BİR DERECE HAFİF CEZA UYGULAMASI 222

7. YETKİ DEVRİ YASAĞI 223
8. ALEYHE KARAR VERME YASAĞI 225
9. GERİ ALINANAMAMA KURALI 227
10. EŞİTLİK İLKESİ 228
11. ŞAHSİLİK İLKESİ 230
12. KILIK DEĞİŞTİRMİŞ DİSİPLİN CEZASI VERME YASAĞI 231
B. USÛLE İLİŞKİN İLKE VE KURALLAR 231
1. DİSİPLİN SORUŞTURMASININ BAĞIMSIZLIĞI İLKESİ 231
2. SAVUNMA İLKESİ 233
a. Genel Olarak Savunma Hakkı 235
b. Disiplin Soruşturmasında Savunma Hakkı 237
(1) Anayasal ve Yasal Dayanakları 237
(2) Disiplin Soruşturmalarında Savunma Hakkının
Mahiyeti ve Özellikleri 238
(3) Devlet Memurluğundan Çıkarma Cezalarında Tanınan
İlave Hak ve İmkânlar 250
(4) Ceza Kovuşturmasına Tâbi Disiplin Suçlarında Savunma:
Hukukî Yardım 251
3. BAŞVURU YOLLARININ GÖSTERİLMESİ İLKESİ 253
4. DOĞRUDAN DİSİPLİN CEZASI VERME YASAĞI 253
5. TARAFSIZLIK İLKESİ 254
6. DOĞRUDAN DOĞRUYALIK (YÜZYÜZELİK) İLKESİ 257
7. YARGI YOLU GÜVENCESİ 257
8. SORUŞTURMANIN GİZLİLİĞİ İLKESİ 258
9. SORUŞTURMACININ SORUŞTURULANIN ÜSTÜ VEYA DENGİ
OLMASI İLKESİ 259
10. YENİDEN SORUŞTURMA YASAĞI 261
11. GEREKÇE İLKESİ 261
12. ŞÜPHEDEN SANIK YARARLANIR İLKESİ (IN DUBIO PRO REO). 263
VI. BÖLÜMÜN GENEL OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ 266
İKİNCİ BÖLÜM
CEZA HUKUKU GENEL ESÂSLARINA GÖRE DİSİPLİN YAPTIRIMLARI
I. DİSİPLİN HUKUKU İLE CEZA HUKUKU İLGİ VE İLİŞKİSİ 269
A. DİSİPLİN VE ADLİ SORUŞTURMA SÜREÇLERİNİN BİRBİRİNDEN BAĞIMSIZLIĞI ESÂSI 269

B. CEZA MAHKEMESİNİN HÜKÜM VE KARARLARININ DİSİPLİN YAPTIRIMLARINA ETKİSİ 273
1. GENEL OLARAK CEZA YARGILAMASI HÜKÜMLERİ 273
2. CEZA MAHKEMESİNİN KESİN HÜKMÜNÜN DİSİPLİN
SORUŞTURMASINI BAĞLADIĞI HÂLLER 276
a. CMK m.223/5 ve 6'ya Göre Mahkûmiyet ve/veya Güvenlik
Tedbiri Hükmü 276
b. Belli Sebeplere Dayalı Beraat Kararları 280
(1) Suç konusu fiilin hiç işlenmemiş olması 280
(2) Fiilin Unsurlarının Oluşmamasına İlişkin Beraat Hâli 281
(3) Memurun Suçta Dahli Olmadığına İlişkin Beraat Hâlleri 284
(4) Mânevî Unsurun Yokluğuna Dayanan Beraat Hâli 285
(5) Hukuka Uygunluk Sebeplerine Dayanan Beraat Hâli 285
c. CMK m.223/3'e göre Verilen Bazı Ceza Verilmesine Yer
Olmadığı Kararları 286
3. CEZA MAHKEMESİ KARARLARININ BAĞLAYICI OLMADIĞI HÂLLER 287
a. Delil Yetersizliği Sebebiyle Verilen Beraat Kararları 287
b. CMK m.223/3 ve 4'e göre Verilen Bazı Ceza Verilmesine Yer Olmadığına İlişkin Kararları 296
c. CMK m.223/7'ye Göre Verilen Davanın Reddi Kararları 297
d. CMK m.223/8'ye Göre Verilen Davanın Düşmesi Kararları 297
e. CMK m.223/8'ye Göre Verilen Davanın Durması Kararları 298
f. CMK m.223/6'ya Göre Güvenlik Tedbirine Hükmedilmesi 298
g. CMK Öngörülen Koruma tedbirleri Kapsamında Elde Edilen Delillerin Durumu 299
4. CEZA MAHKEMESİNİN DİĞER KARARLARININ DİSİPLİN SORUŞTURMASINA VE YAPTIRIMLARINA ETKİSİ 299
a. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının Etkisi 299
b. Kamu Davasının Ertelenmesi 307
c. Mahkûmiyetin Tecilinin/Ertelenmesinin Etkisi 308
d. Koşullu (Şartla) Salıverme 309
5. DİSİPLİN SORUŞTURMASININ CEZA YARGILAMASINI
BEKLEMESİNİN SAKINCALARI 310
II. DİSİPLİN YAPTIRIMLARINDA KANUNİLİK İLKESİ 312
A. GENEL OLARAK CEZA HUKUKUNDA KANUNÎLİK İLKESİ 312
1. SUÇTA VE CEZADA KANUNÎLİK İLKESİ 312
2. KANUNİLİK İLKESİNİN ALT İLKELERİ (SONUÇLARI) 314

a. Genel Olarak Alt İlkelerin Tespit ve Tasnifi 314
b. Kanun'un Tekelciliği Alt İlkesi 315
(1) Kanun'un Tekelciliği Alt İlkesinin Tanım, Mahiyet ve İşlevi 315
(2) Ceza Normunda Kanun Tekeli 316
(3) Suç Normunda Kanun Tekeli ve Beyaz Hüküm 317
c. Kanun Açıklığı (Belirlilik) Alt İlkesi 320
(1) Genel Hatlarıyla Açıklık İlkesi 320
(2) Ceza Hukuku Kurallarının Yorumu ve Kıyas Yasağı 320
d. Kanun'un Geçmişe Uygulanmazlığı Alt İlkesi 321
B. İDARİ SUÇ VE CEZALARDA KANUNİLİK İLKESİ 322
1. GENEL OLARAK İDARİ YAPTIRIMLARDA KANUNİLİK 322
2. İDARİ SUÇ VE CEZALARDA KANUNİLİĞİN ALT İLKELERİ 325
a. İdari Suç ve Cezalarda Kanun Tekelciliği İlkesi 325
b. İdari Suç ve Cezalarda Kanun'un Açıklığı (Belirlilik) İlkesi 326
c. İdari Suç ve Cezalarda Kanun'un Geçmişe Uygulanmazlığı İlkesi 328
C. DİSİPLİN SUÇ VE CEZALARINDA KANUNİLİK 329
1. ANAYASA'NIN 128/2'NCİ MADDESİNE GÖRE KANUNİLİK İLKESİ 330
a. Anayasa'nın 128/2'nci Maddesinin Mahiyeti Ve Kapsamı 330
b. Anayasa'nın 128/2'nci Maddesinin Disiplin Suç Ve
Cezalarının Kapsayıp Kapsamadığı 333
2. ANAYASANIN 38'İNCİ MADDESİNDEKİ KANUNİLİK İLKESİNİN
DİSİPLİN SUÇ VE CEZALARINDA GEÇERLİLİĞİ 335
a. Disiplin Suç Ve Cezalarının Anayasa'nın 38'inci Maddesi Kapsamında Olduğu Görüşü 335
b. Anayasa'nın 38'inci Maddesinin Disiplin Suç Ve Cezalarını Kapsamadığı Görüşü 341
3. YARGI KARARLARI IŞIĞINDA DİSİPLİN SUÇ VE CEZALARINDA KANUNİLİK 345
a. Genel Olarak Yargı Kararlarında Kanunîlik 345
(1) Anayasa Mahkemesine Göre Disiplin Suç Ve Cezalarında Kanunîlik 345
(2) Danıştay'a Göre Disiplin Suç ve Cezalarında Kanunîlik. 350
b. Disiplin Suç Ve Cezalarında Kanun'un Tekelciliği İlkesi 355
(1) Genel Olarak Kanun'un Tekelciliği 355
(2) Anayasa Mahkemesi Kararlarında Kanun'un Tekelciliği 356
(3) Danıştay Kararlarında Kanun'un Tekelciliği 357

c. Disiplin Suç ve Cezalarında Kanun'un Açıklığı (Belirlilik)
Alt İlkesi 359
(1) Genel Olarak Kanun'un Açıklığı ve Kıyas 359
(2) Anayasa Mahkemesi Kararlarında Belirlilik İlkesi 363
(3) Danıştay Kararlarında Belirlilik İlkesi 368
d. Disiplin Suç ve Cezalarında Kanun'un Geçmişe
Uygulanmazlığı Alt İlkesi 372
(1) Genel Olarak Kanun'un Geçmişe Uygulanmazlığı Alt İlkesi 372
(2) Anayasa Mahkemesi Kararlarında Kanun'un Geçmişe Uygulanmazlığı 373
(3) Danıştay ve İstinaf Mahkemesi Kararlarında Kanun'un
Geçmişe Uygulanmazlığı 374
D. DİSİPLİN YAPTIRIMLARINDA KANUNÎLİK ÜZERİNE
DEĞERLENDİRMELER 382
III. DİSİPLİN YAPTIRIMLARININ GENEL UNSURLARI 384
A. GENEL OLARAK SUÇUN UNSURLARI 384
B. DİSİPLİN SUÇLARINDA KANUNİ UNSUR (TİPİKLİK) 387
C. DİSİPLİN SUÇLARINDA MADDİ(OBJEKTİF) UNSUR 391
1. GENEL OLARAK MADDİ (OBJEKTİF) UNSUR KAVRAMI 391
2. SUÇUN MADDİ UNSURU OLARAK FİİL (İHLÂLİ DAVRANIŞ) 393
a. Disiplin Hukukunda Fiilin Karşılığı: İhlâli Davranış 393
b. Disiplinsiz Davranıştaki Hareket Şekli ve Sayısına Göre Suç
Türleri 397
(1) Tek Hareketli-Çok Hareketli Suçlar 397
(2) Serbest-Bağlı ve Seçenek Hareketli Suçlar 398
(3) İcrai-İhmali Suçlar 399
3. SUÇUN MADDİ UNSURU OLARAK NETİCE 399
a. Neticesi Harekete Bitişik (Şekli)-Neticesi Hareketten
Ayrılabilen (Maddî Suç) Ayrımı 400
b. Zarar Suçu-Tehlike Suçu Ayrımı 401
c. Teşebbüs suçu 403
d. Anî Suç - Kesintisiz (Mütemadî) Suç 404
4. SUÇUN MADDİ UNSURU OLARAK İLLİYET BAĞI 405
5. SUÇUN MADDİ UNSURU OLARAK HUKUKA AYKIRILIK 406
a. Genel Hatlarıyla Ceza Hukukunda Hukuka Aykırılık 406
b. Hukuka Uygunluk Sebepleri 407
(1) Hukuka Uygun Emrin Yerine Getirilmesi 408
(2) Kanun Hükmünü İcra 411

(3) Meşru Savunma 413
(4) Hakkın Kullanılması 416
(5) İlgilinin Rızası 417
(6) Ceza Kanunu'ndaki Diğer Hukuka Uygunluk Sebepleri 419
c. Ceza Kanunlarında Yer Almayan Hukuka Uygunluk Sebebi: Yükümlülüklerin Çatışması 420
6. SUÇUN DİĞER MADDİ UNSURLARI 420
D. DİSİPLİN SUÇLARINDA MANEVİ UNSUR 422
1. GENEL HATLARIYLA CEZA HUKUKUNDA MANEVİ UNSUR 422
a. Kasıt 423
b. Taksir 424
2. DİSİPLİN SUÇLARINDA MANEVİ (SÜBJEKTİF) UNSUR. 426
IV. DİSİPLİN YAPTIRIMLARINDA KUSUR VE KUSURLULUK 431
A. GENEL OLARAK KUSUR YETENEĞİ VE KUSURLULUK 431
1. KUSUR YETENEĞİ 432
2. KUSUR YETENEĞİNİ ETKİLEYEN SEBEPLER 433
a. Yaş Küçüklüğü 433
b. Akıl Sağlığı 434
c. Sağır ve Dilsizlik 435
d. Geçici Nedenler 436
B. KUSURLULUĞU ETKİLEYEN HÂL VE SEBEPLER 437
1. GENEL OLARAK 437
2. HUKUKA AYKIRI, FAKAT BAĞLAYICI EMRİN YERİNE GETİRİLMESİ 438
3. ZORUNLULUK (ZARURET) HÂLİ 440
4. KAZA VE TESADÜF 442
5. CEBİR VE ŞİDDET, KORKUTMA VE TEHDİT 442
6. HAKSIZ TAHRİK 443
7. HATA (YANILMA) 445
8. CEZA SORUMLULUĞUNU KALDIRAN SEBEPLERDE SINIRIN AŞIMI 448
9. HEDEFTE SAPMA 449
V. SUÇ YOLU VE DİSİPLİNSİZLİKLERİN OLUŞMA SÜRECİ 450
A. TEŞEBBÜS VE GÖNÜLLÜ VAZGEÇME 451
1. GENEL OLARAK SUÇA TEŞEBBÜS VE GÖNÜLLÜ VAZGEÇME 451
2. DİSİPLİNSİZLİKLERE TEŞEBBÜS VE VAZGEÇME 452
B. İŞTİRAK (SUÇLULARIN ÇOKLUĞU) 456

1. CEZA HUKUKUNA GÖRE SUÇA İŞTİRAK 456
a. Faillik 456
b. Suça İştirak 456
2. DİSİPLİN HUKUKUNDA SUÇA İŞTİRAK. 457
C. SUÇLARDA İÇTİMA (SUÇ ÇOKLUĞU) 461
1. BİLEŞİK SUÇ/BİLEŞİK DİSİPLİNSİZLİK 461
2. ZİNCİRLEME (MÜTESELSİL) SUÇ 462
3. FİKRÎ İÇTİMA 465
4. GÖRÜNÜŞTE İÇTİMA 470
a. Disiplin Yaptırımlarında Özel Norm – Genel Norm Hâli 470
b. Disiplin Yaptırımlarında Asli Norm – Yardımcı Norm Hâli 471
c. Disiplin Yaptırımlarında Tüketen Norm – Tüketilen Norm
Hâli ve Geçitli Olma 471
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM KARŞILAŞTIRMALI DİSİPLİN YAPTIRIMLARI:
CEZA TÜRLERİ, UYGULAMA ESÂSLARI VE SONUÇLARI
I. GENEL OLARAK CEZA HUKUKU YAPTIRIMLARI VE CEZALARI 473
II. TÜRK POZİTİF HUKUKUNDA DİSİPLİN YAPTIRIMLARI 476
A. 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU'NUNDAKİ DİSİPLİN YAPTIRIMLARI 477
1. DMK'NDAKİ DİSİPLİN CEZALARI 477
a. Uyarma Cezası 477
b. Kınama Cezası 481
c. Aylıktan Kesme Cezası 483
d. Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezası 486
e. Devlet Memurluğundan Çıkarma Cezası 488
2. DMK'NDAKİ DİSİPLİN TEDBİRİ GÖREVDEN UZAKLAŞTIRMA 490
B. 2547 SAYILI YÜKSEKÖĞRETİM KANUNU'NDAKİ DİSİPLİN
YAPTIRIMLARI 490
1. DEVLET VE VAKIF YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARININ ÖĞRETİM ELEMANLARI, MEMUR VE DİĞER PERSONELİNE
UYGULANABİLECEK DİSİPLİN YAPTIRIMLARI 490
2. YÜKSEKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNE UYGULANABİLECEK DİSİPLİN YAPTIRIMLARI 492
C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ORTAÖĞRETİM KURUMLARI YÖNETMELİĞİ 497

D. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI OKUL ÖNCESİ EĞİTİM VE İLKÖĞRETİM KURUMLARI YÖNETMELİĞİ 498
E. 7068 SAYILI 682 SAYILI GENEL KOLLUK DİSİPLİN HÜKÜMLERİ HAKKINDA KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMENİN KABUL
EDİLMESİNE DAİR KANUN 498
F. 6413 SAYILI TSK DİSİPLİN KANUNU'NDAKİ DİSİPLİN YAPTIRIMLARI 499
G. 2802 SAYILI HÂKİM VE SAVCILAR KANUNU'NDAKİ DİSİPLİN
YAPTIRIMLARI 501
H. 1136 SAYILI AVUKATLIK KANUNU'NDAKİ DİSİPLİN YAPTIRIMLARI. 503
İ. 5393 SAYILI BELEDİYE KANUNU'NA GÖRE DİSİPLİN YAPTIRIMLARI 507
J. 233 VE 399 SAYILI KHK'DEKİ DİSİPLİN YATIRIMLARI 507
K. 1512 SAYILI NOTERLİK KANUNU'NA GÖRE DİSİPLİN YAPTIRIMLARI 510
L. 3558 SAYILI SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK VE YEMİNLİ
MALİ MÜŞAVİRLİK KANUNU'DAKİ DİSİPLİN YAPTIRIMLARI 515
M. 6235 SAYILI TÜRK MÜHENDİS VE MİMAR ODALARI BİRLİĞİ
KANUNU'NDAKİ DİSİPLİN YAPTIRIMLARI 517
N. 6023 SAYILI TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ KANUNU'NDAKİ DİSİPLİN YAPTIRIMLARI 518
O. 3224 SAYILI TÜRK DİŞHEKİMLERİ BİRLİĞİ KANUNU KANUNU'NDAKİ DİSİPLİN YAPTIRIMLARI 519
P. 6643 SAYILI TÜRK ECZACILARI BİRLİĞİ KANUNU'NDAKİ DİSİPLİN YAPTIRIMLARI 521
R. 5258 SAYILI AİLE HEKİMLİĞİ KANUNU 522
S. 4458 SAYILI GÜMRÜK KANUNU'DA GÜMRÜK MÜŞAVİR VE
YARDIMCILARI İÇİN ÖNGÖRÜLEN DİSİPLİN YAPTIRIMLARI 526
Ş. DİĞER KANUNLARDAKİ DİSİPLİN YAPTIRIMLARI 531
1. YÜKSEK YARGI ORGANLARININ KANUNLARINDAKİ DİSİPLİN YAPTIRIMLARI 531
2. 5442 SAYILI İL İDARESİ KANUNU'NDAKİ DİSİPLİN CEZALARI 531
3. 1700 SAYILI DAHİLİYE MEMURLARI KANUNU'NDAKİ DİSİPLİN
CEZALARI 532
4. OHAL DÖNEMİNE ÖZGÜ DİSİPLİN YAPTIRIMLARI. 532
5. BAZI MÜLGA KANUNLARDAKİ DİSİPLİN YAPTIRIMLARI 535
T. DİSİPLİN CEZA TÜRLERİ VE MAHİYETLERİ ÜZERİNE GENEL
DEĞERLENDİRME 536
III. DİSİPLİN CEZALARINDA AĞIRLAŞTIRICI HÂL: TEKERRÜR (BİR DERECE
ÜST CEZA UYGULAMASI) 538
A. GENEL OLARAK CEZA KANUNU'NDA TEKERRÜR MÜESSESESİ 538

B. DİSİPLİN YAPTIRIMLARINDA TEKERRÜR (BİR ÜST DERECE CEZA) UYGULAMASI 540
1. 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU'NDA TEKERRÜR
(BİR ÜST DERECE CEZA UYGULAMASI) 540
a. Genel Esâslar 540
b. Özel Tekerrür: Aynı Disiplinsizliğin (Suçun) Tekrarı 548
c. Genel Tekerrür: Aynı Cezayı Gerektiren Disiplinsizliğin
(Suçun) Tekrarı 550
d. Tekerrüre İlişkin Özel Bir Durum 551
2. 2547 SAYILI YÜKSEKÖĞRETİM KANUNU'NDA TEKERRÜR
(BİR ÜST DERECE CEZA UYGULAMASI) 551
3. 2802 SAYILI HÂKİM VE SAVCILAR KANUNU'NDA TEKERRÜR
(BİR ÜST CEZA UYGULAMASI) 553
4. 1136 SAYILI AVUKATLIK KANUNU'NDA TEKERRÜR
(ÜST DERECE CEZALARDAN BİRİNİN UYGULAMASI) 554
5. 6413 SAYILI TSK DİSİPLİN KANUNU'NDA TEKERRÜR
(BİR ÜST CEZA UYGULAMASI) 555
a. Genel Esâslar 555
b. Özel Tekerrür: Aynı Disiplinsizliğin Tekrarı 557
c. Genel Tekerrür: Aynı Cezayı Gerektiren Başka
Disiplinsizliklerin Tekrarı 558
6. 7068 SAYILI 682 SAYILI GENEL KOLLUK DİSİPLİN HÜKÜMLERİ HAKKINDA KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMENİN KABUL
EDİLMESİNE DAİR KANUN'DA TEKERRÜR 558
7. 4458 SAYILI GÜMRÜK KANUNU'NUN GEÇİCİ 6'NCI
MADDESİNDE TEKERRÜR 559
IV. DİSİPLİN CEZALARINDA HAFİFLETİCİ HÂL: BİR DERECE HAFİF CEZA
UYGULAMASI 560
A. 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU'NA GÖRE BİR DERECE
HAFİF CEZA UYGULAMASI. 560
B. DİĞER YASAL DÜZENLEMELERE GÖRE BİR DERECE HAFİF CEZA UYGULAMASI 565
1. 2547 SAYILI YÜKSEKÖĞRETİM KANUNU'NA GÖRE 565
2. 2802 SAYILI HÂKİM VE SAVCILAR KANUNU'NA GÖRE. 567
3. 1136 SAYILI AVUKATLIK KANUNU'NA GÖRE 567
4. 6413 SAYILI TSK DİSİPLİN KANUNU'NA GÖRE 567
5. 7068 SAYILI 682 SAYILI GENEL KOLLUK DİSİPLİN HÜKÜMLERİ HAKKINDA KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMENİN KABUL
EDİLMESİNE DAİR KANUN'A GÖRE. 569
6. 4458 SAYILI GÜMRÜK KANUNU'NA GÖRE 571

V. DİSİPLİN CEZALARINDA ZAMANAŞIMI 571
A. GENEL OLARAK CEZA HUKUKUNDA ZAMANAŞIMI 571
1. DAVA ZAMANAŞIMI 571
2. CEZA ZAMANAŞIMI 573
B. DİSİPLİN CEZALARINDA ZAMANAŞIMI 575
1. GENEL OLARAK 575
2. 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU'NUNDA
ZAMANAŞIMI KURUMU 576
a. Genel Olarak Zamanaşımına İlişkin Esâslar 576
b. Soruşturma Zamanaşımı 581
c. Ceza Zamanaşımı 584
3. 2547 SAYILI YÜKSEKÖĞRETİM KANUNU'NDA ZAMANAŞIMI
KURUMU 586
4. 2802 SAYILI HAKİM VE SAVCILAR KANUNU'NDA ZAMANAŞIMI KURUMU 588
5. 1136 SAYILI AVUKATLIK KANUNU'NA GÖRE ZAMANAŞIMI
KURUMU 588
6. 6413 SAYILI TSK DİSİPLİN KANUNU'NDA ZAMANAŞIMI KURUMU 590
7. 7068 SAYILI 682 SAYILI GENEL KOLLUK DİSİPLİN HÜKÜMLERİ HAKKINDA KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMENİN KABUL
EDİLMESİNE DAİR KANUN'DA ZAMANAŞIMI 594
8. 4458 SAYILI GÜMRÜK KANUNU'NA GÖRE ZAMANAŞIMI 596
VI. DİSİPLİN CEZALARININ UYGULANMASI (YERİNE GETİRİLMESİ) 596
A. GENEL OLARAK CEZA HUKUKU YAPTIRIMLARININ İNFAZI 596
1. HAPİS CEZALARININ İNFAZI 597
2. PARA CEZALARININ İNFAZI 598
B. 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU'NA GÖRE DİSİPLİN
CEZALARININ UYGULANMASI 599
1. CEZALARIN UYGULANMA USÛL VE ESÂSLARI 599
2. CEZALARIN TEBLİĞİ VE KESİNLEŞMESİ 601
3. CEZALARIN UYGULANMASINA YÖNELİK İKİNCİL İŞLEMLER 604
C. 6413 SAYILI TSK DİSİPLİN KANUNU'NDAKİ CEZALARIN YERİNE GETİRİLMESİ 604
1. CEZALARIN KESİNLEŞMESİ VE YERİNE GETİRİLMESİ 604
2. CEZANIN İNFAZININ SONRAYA BIRAKILMASI 606
D. 7068 SAYILI 682 SAYILI GENEL KOLLUK DİSİPLİN HÜKÜMLERİ HAKKINDA KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMENİN KABUL EDİLMESİNE
DAİR KANUN'A GÖRE DİSİPLİN CEZALARININ YERİNE GETİRİLMESİ. 607
1. CEZALARIN KESİNLEŞMESİ VE YERİNE GETİRİLMESİ 607
2. CEZAYA BAĞLI İKİNCİL İŞLEMLER 609

E. 2547 SAYILI YÜKSEKÖĞRETİM KANUNU'NA GÖRE CEZALARIN UYGULANMASI 609
F. 1136 SAYILI AVUKATLIK KANUNU'NA GÖRE CEZALARIN
UYGULANMASI 610
G. 1512 SAYILI NOTERLİK KANUNU'NA GÖRE CEZALARIN YERİNE GETİRİLMESİ 611
H. 3558 SAYILI SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK KANUNU'DAKİ DİSİPLİN CEZALARININ
UYGULANMASI 612
İ. 6235 SAYILI TÜRK MÜHENDİS VE MİMAR ODALARI BİRLİĞİ
KANUNU'DAKİ DİSİPLİN YAPTIRIMLARININ TATBİKİ 612
VII. DİSİPLİN CEZALARININ İDARİ SONUÇ VE ETKİLERİ 613
A. CEZALARIN ÜST YÖNETİCİLİĞE ENGEL TEŞKİL ETMESİ (DMK M.132/4) ... 613
B. CEZALARIN GÖREVDE YÜKSELMEYİ ÖNLEME ETKİSİ 615
C. CEZALARIN DİSİPLİN KURULLARINDA GÖREV ALMAYI ENGELLEME
NİTELİĞİ 616
D. 2547 SAYILI YÜKSEKÖĞRETİM KANUN'UN'DAKİ ÖĞRETİM
ÜYELERİNE İLİŞKİN BELLİ GÖREVLERE ATANMA YASAĞI 616
E. CEZALARIN ÖĞRETİM ELEMANLARININ AKADEMİK YÜKSELMEYİ DURDURMA ÖZELLİĞİ 617
F. CEZALARIN HÂKİM VE SAVCILARININ KADEME İLERLEMESİNİ VE
DERECE YÜKSELMESİNİ ENGELLEME ETKİSİ 617
G. CEZALARDAN DOLAYI MALİ HAKLARDA KISITLAMA YAPILMASI 618
H. DİSİPLİN İHLÂLİNDEN DOĞAN ZARARLARIN İLGİLİDEN TAZMİN VE TAHSİLİ 618
İ. DİSİPLİN CEZALARIN GERİ ALINAMAMASI VE KALDIRILAMAMASI 619
J. CEZALARIN BELLİ HÂL VE ŞARTLAR DIŞINDA KAYITLARDAN ÇIKARILAMAMASI 619
VIII. DİSİPLİN YAPTIRIMLARININ ORTADAN KALDIRILMA YOLLARI: GERİ ALMA, DOSYADAN SİLME VE AF 619
A. DİSİPLİN CEZALARININ GERİ ALINAMAMASI ESÂSI 620
1. GENEL OLARAK İLGA VE GERİ ALMA 620
2. HUKUKUMUZDA DİSİPLİN CEZALARININ GERİ ALINMAMASI ESÂSI ... 622 a. Danıştay'ın Yaklaşımı 622
b. Doktrindeki Görüşler 626
(1) Doktrindeki Hâkim Görüş 626
(2) Doktrindeki Farklı Görüşler 626
(3) Değerlendirmemiz 628

B. DİSİPLİN YAPTIRIMLARININ DOSYADAN SİLİNMESİ 631
1. 657 SAYILI KANUNA GÖRE DİSİPLİN CEZALARININ DOSYADAN SİLİNMESİ 632
2. DİĞER KANUNLARDAKİ DİSİPLİN CEZALARININ DOSYADAN
SİLİNMESİNE İLİŞKİN DÜZENLEMELER 633
C. DİSİPLİN YAPTIRIMLARININ AFFI 636
1. GENEL OLARAK AF KURUMU 636
2. GENEL AF KANUNLARININ DİSİPLİN SUÇ VE CEZALARINA ETKİSİ 636
a. Af Kanununun Disiplin Cezalarını Kapsaması 637
b. Disiplin Cezalarının Af Kanunu Kapsamı Dışında Tutulması 637
c. Genel Af Kanununda Disiplin Cezalarıyla İlgili Bir Açıklama Olmaması Hâli 638
3. ÖZEL AFFIN DİSİPLİN SUÇ VE CEZALARINA ETKİSİ 639
4. MÜNHASIRAN DİSİPLİN AFFI ÖNGÖREN YASAL DÜZENLEMELER 639
a. Disiplin Affı Öngören Müstakil Yasal Düzenlemeler 639
(1) 25.12.1985 Tarih ve 3249 Sayılı Kanun 640
(2) 18.06.1992 Tarih ve 3817 Sayılı Kanun 640
(3) 28.08.1999 Tarih ve 4455 Sayılı Kanun 641
(4) 22.06.2006 Tarih ve 5525 sayılı Kanun. 641
(5) 12.07.2013 Tarih ve 6495 Sayılı Kanun 641
b. Disiplin Affı Ön Gören Yasal Düzenlemelerin Mahiyeti 642
SONUÇ 645
KAYNAKÇA 663