Zorunlu Askerlik ve Vicdani Ret

Celal IŞIKLAR

Birinci Bölüm

Kamu Hizmeti Olarak Zorunlu Askerlik

I. -Zorunlu Askerliğin Askeralma Sistemi Olarak Tarihî Gelişimi-9

A. -Dünyada Zorunlu Askerliğin Ortaya Çıkması Ve Gelişimi-9

1. -İlk Çağlardan Modern Döneme Kadarki Süreç-9

2. -Erken Modern Dönemde Ve Günümüz Modern Ulus-Devletinde Askerlik-13

3. -Postmodern Ordu Ve Askerlik-20

B. -Türklerde Zorunlu Askerlik-22

1. -Osmanlı İmparatorluğu'na Kadar Olan Devirlerde Askerlik-22

2. -Osmanlı İmparatorluğu'nun Klasik Dönemi-24

3. -Tanzimat'ın İlanından Sonra Ordu-29

Iı. -Modern Ordularda Askeralma Ve Zorunlu Askerlik-35

A. -Genel Olarak Zorunlu Askerlik Kurumu-35

B. -Bazı Ülkelerdeki Askeralma Usûlleri-41

1. -Amerika Birleşik Devletleri'nde Askeralma Usûlü-41

2. -Almanya'da Askeralma Usûlü-45

3. -İtalya'da Askeralma Usûlü-47

4. -Fransa'da Askeralma Usûlü-48

5. -İngiltere'de Askeralma Usûlü-49

6. -Rusya'da Askeralma Usûlü-50

7. -İsviçre'de Askeralma Usûlü-52

8. -İsrail'de Askeralma Usûlü-54

9. -Yunanistan'da Askeralma Usûlü-56

C. -Zorunlu Askerlik Karşısında Vicdanî Ret-57

1. -Genel Olarak Vicdanî Ret Kavramı-57

2. -Vicdanî Retçiliğin Tarihî Ve Hukukî Gelişimi-60

3. -Günümüzde Vicdanî Redde İlişkin Düzenlemeler Ve Hukukî Mahiyeti-64

A)-Vicdanî Reddin; Din, İnanç Ve Vicdan Hürriyeti Kapsamında Bir Hak Olarak Kabûlü-64

B)-Milletlerarası Hukukta Vicdanî Ret-71

C)-Avrupa Birliği Organları İle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne Göre Vicdanî Ret-73

D)-Avrupa İnsan Hakları Komisyonu Ve Mahkemesi Kararlarında Vicdanî Ret-76

E)-Mshs İle Aihs'si Hükümlerinin Ve İlgili Organ Kararlarının Değerlendirilmesi-79

F)-Alternatif/İkame Hizmetin Uluslararası Standartları-80

Iıı. -Kamu Hizmeti Kavramı Çerçevesinde Zorunlu Askerlik Hizmetinin Mahiyeti-84

A. -Kamu Hizmeti Kavramının Doğuşu Ve Zorunlu Askerlik Hizmeti İle Korelasyonu-84

B. -Zorunlu Askerlik Hizmetinin Vatan Hizmeti Bağlamında Kamu Hizmeti Olarak Tanımlanması-89

C. -Zorunlu Askerlik Hizmetinin Kamu Hizmeti Olarak Özellikleri-95

D. -Zorunlu Askerlik Hizmetinin Kamu Hizmeti Türleri Yönünden Değerlendirilmesi-99

E. -Zorunlu Askerlik Hizmetinin Anayasal Kamu Hizmeti Niteliği-102

İkinci Bölüm

Türk Pozitif Hukukuna Göre Zorunlu Askerlik

I. -Zorunlu Askerlik Hizmetinin Anayasal Ve Yasal Esasları-109

A. -Askerliğe İlişkin Düzenlemeler Ve Kapsamları-109

1. -Anayasa'ya Göre Askerlikten Başka Vatanî Hizmet Düzenlenip Düzenlenemeyeceği-112

2. -Yasal Düzenlemelerle Vicdanî Ret Ve/Veya İkâme Sivil Hizmet Tanınması Meselesi-115

3. -Eşitlik İlkesi Açısından Zorunlu Askerlik: Kadınların Askerliği Ve Vicdanî Ret-118

A)-Genel Olarak Eşitlik-118

B)-Eşitlik İlkesi Bağlamında Kadınların Askerlik Durumu-123

4. -Laik Devlet İlkesi Açısından Vicdanî Ret-133

5. -Türkiye'de Vicdanî Ret Hareketleri Ve Ülke Kararı-136

6. -Türkiye'nin Vicdanî Ret Karşısında Hukukî Durumu-143

7. -Türkiye'de Zorunlu Askerliğin Geleceğine Bakış-146

A)-Zorunlu Askerliğe İlişkin Tartışmalar-146

B)-Ulus-Devlet Olarak Türkiye Cumhuriyeti'nin İnşasında Askerliğin İşlevi-149

C)-Türkiye Bakımından Mevcut Askeralma Sisteminin Gerekliliği-154

B. -Türk Hukukunda Askerlik Hizmetinin Kamu Düzenine İlişkin Olması-161

Iı. -Zorunlu Askerlik Hizmetinin Anayasa'da Kayıtlanan Temel Hak Ve Hürriyetler Açısından Değerlendirilmesi-163

A. -Genel Olarak Temel Hak Ve Hürriyetler-163

B. -Zorunlu Askerlik Hakkının Anayasal Sınırları Ve Sınırlamaları-165

C. -Askerliğin Temel Hak Ve Hürriyetleri Sınırlama Özelliği-166

1. -Genel Olarak Askerliğin Hak Ve Hürriyetleri Sınırlaması-166

2. -Askerliğin Kişi Dokunulmazlığı, Maddî Ve Manevî Varlığını Koruma Ve Geliştirme Hak Ve Hürriyetine Etkisi-169

3. -Askerliğin Zorla Çalıştırma Yasağı Üzerine Etkisi-171

4. -Askerliğin Kişi Hürriyeti Ve Güvenliği Üzerine Etkisi-172

5. -Askerliğin Özel Hayatın Korunması Üzerine Etkisi-174

6. -Askerliğin Yerleşme Ve Seyahat Hak Ve Hürriyetine Etkisi-177

7. -Askerliğin Din Ve Vicdan Hürriyeti Üzerine Etkisi-178

8. -Askerliğin Düşünce Ve İfade Hürriyetine Etkisi-180

9. -Askerliğin Toplantı Hak Ve Hürriyetlerine Etkisi-183

10. -Askerliğin Ekonomik, Sosyal Ve Kültürel Haklara Etkisi-185

11. -Askerliğin Siyasî Haklara Etkisi-187

Iıı. -Türkiye'de Askerlik Sistemi Ve Usulleri-190

A. -Askerlik Sisteminin Ana/Yasası Ve Temel İlke Ve Kuralları-190

B. -Yürürlükteki Ve Uygulamadaki Askerlik Hizmeti Usûlleri-193

1. -1111 Sayılı Kanun'a Göre Temel Askerlik Usûlü Ve Türevleri-193

A)-Temel Askerlik Usûlü-193

B)-Er Öğretmenlik Usûlü-194

2. -1076 Sayılı Kanuna Göre Yedek Subaylık Statüsü Ve Türevleri-194

A)-Temel Statü: Yedek Subay Askerlik Usûlü-194

B)-Kısa Dönem Askerlik Usûlü-195

C)-Yedek Subay Statüsünde Öğretmenlik Usûlü-195

D)-Dört Ay Erlik Usûlü-195

3. -Müşterek Askerlik Hizmeti Usûlleri-195

A)-Dövizle Askerlik Hizmeti Usûlü-196

B)-Bedelli Askerlik Hizmeti Usûlü-196

C)-Kamu Kurum Ve Kuruluşlarında Askerlik Hizmeti Usulü-197

4. -Sözleşmeli Erbaş Ve Er Statüsünde Askerlik Usûlü-197

C. -Askerlik Yükümlülüğünün Askeri Hizmetten Başka Kamu Hizmetleri Şeklinde Yerine Getirilmesi-198

1. -Genel Kural: Askerî Hizmet Yükümlülüğü-198

2. -1111 Ve 1076 Sayılı Kanunlara Göre Diğer Kamu Hizmetleri Olarak Yerine Getirilmesi-198

3. -Askerliğe İlişkin Diğer Yasalara Göre Başka Kamu Hizmetlerinin Yerine Getirilmesi-199

4. -Geçici Olarak Diğer Kamu Hizmetleri Görme-200

D. -Türkiye'de Askeralma Teşkilatının Yapısı Ve Özellikleri-202

1. -Askeralma Teşkilatının Kuruluşu Ve Gelişmesi-202

2. -Askeralma Teşkilatının Faaliyetleri-206

3. -Millî Savunma Bakanlığının Başvuru Mercii Olma Özelliği-207

Sonuç-211

Ekler-219

Kaynakça-227



"