^Themis Borçlar Hukuku Genel Hükümler Konu Kitabı

Deniz BAYEREN

İçindekiler

Önsöz 

V

Birinci Kısım

GİRİŞ

Birinci Bölüm

BORÇLAR HUKUKUNUN KONUSU

BORÇLAR HUKUKUNUN KONUSU 

1

İkinci Bölüm

TEMEL KAVRAMLAR

1. BORÇ İLİŞKİSİ 

3

1. EDİM 

3

1. Genel Olarak 

3

1. Edim Türleri 

3

1. Olumlu Edim 

3

2. Olumsuz Edim 

3

3. Ani – Sürekli ve Dönemli Edimler 

4

4. Bölünebilen ve Bölünemeyen Edimler 

4

5. Çeşit (Cins, Tür) ve Parça Borçları 

4

6. Seçimlik Borç 

5

III. ALACAK VE TALEP HAKKI 

5

1. EKSİK BORÇLAR 

6

1. Zamanaşımına Uğramış Alacaklar 

6

1. Kumar ve Bahisten Doğan Borçlar 

7

1. Evlenme Simsarlığından Doğan Borçlar 

7

1. Ahlaki Bir Ödevin Yerine Getirilmesinden Kaynaklı Borçlar 

7

1. BORÇ İLİŞKİSİNDEN DOĞAN HAKLAR VE YÜKÜMLÜLÜKLER 

7

1. Borç İlişkisinden Doğan Haklar 

7

1. Asli Hak 

8

2. Fer’i Haklar 

8

3. Tali (İkincil) Haklar 

8

1. Borç İlişkisinden Doğan Yükümlülükler 

10

1. Asli Edim Yükümlülüğü 

10

2. Yan (Tali) Edim Yükümlülüğü 

10

3. Yan Yükümlülükler 

10

1. BORÇ VE SORUMLULUK 

11

1. Mal Varlığı ile Sorumluluk 

11

1. Sınırsız Sorumluluk 

11

2. Sınırlı Sorumluluk 

11

Üçüncü Bölüm

BORÇLAR HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ

1. NİSBİLİK İLKESİ 

13

1. Genel Olarak 

13

1. Nisbilik İlkesinin İstisnaları 

13

1. Nisbi Hakların Kuvvetlendirilmesi 

13

2. Tam Üçüncü Kişi Yararına Sözleşmeler 

14

1. İRADE ÖZERKLİĞİ İLKESİ 

14

III. DÜRÜSTLÜK İLKESİ 

15

1. KUSURLU SORUMLULUK İLKESİ 

15

1. KARŞILIKLILIK (İVAZLILIK) İLKESİ 

15

1. ÜÇÜNCÜ KİŞİ ALEYHİNE BORÇ YARATILAMAMASI İLKESİ 

15

İkinci Kısım

BORÇ İLİŞKİSİNİN KAYNAKLARI

Birinci Bölüm

HUKUKİ İŞLEMLER VE ÖZELLİKLE SÖZLEŞMELER

1. HUKUKİ İŞLEM TANIMI 

17

1. HUKUKİ İŞLEM TÜRLERİ 

18

1. Mal Varlığına Yaptıkları Etki Bakımından Hukuki İşlemler 

18

1. Nedene Bağlı Olup Olmamaları Bakımından Hukuki İşlemler 

19

1. Etkilerini Doğurdukları Zaman Bakımından Hukuki İşlemler 

19

1. İşleme Katılan Taraf Sayısı Bakımından Hukuki İşlemler 

20

III. SÖZLEŞMEDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ 

20

1. Sözleşme Kavramı 

20

1. Sözleşme Türleri 

20

1. Tek Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmeler 

20

2. İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmeler 

20

3. Ön Sözleşme 

21

4. Nedeni Gösterilmeyen Borç Tanıması (Soyut Borç İkrarı) 

21

1. Sözleşmelerin Kurulması 

22

1. İrade Beyanı 

22

2. Öneri (İcap) 

23

3. Kabul 

26

4. İlan Yoluyla Ödül Sözü Verme 

27

5. Sözleşmenin Hükümlerini Doğurma Anı 

27

1. Sözleşmelerin Geçerliliği İçin Aranan Koşullar 

28

1. Bütün Sözleşmeler İçin Aranan Koşullar 

28

2. Bazı Sözleşmeler İçin Aranan Koşullar 

37

1. SÖZLEŞMELERDE YOKLUK VE GEÇERSİZLİK 

43

1. Yokluk 

43

2. Kesin Hükümsüzlük (Butlan) 

43

3. Kısmi Hükümsüzlük 

44

4. Noksanlık (Askıda Hükümsüzlük) 

44

5. İptal Edilebilirlik 

44

1. TEMSİL 

45

1. Genel Olarak 

45

1. Temsil Türleri 

45

1. İradi – Kanuni Temsil 

45

2. Doğrudan – Dolaylı Temsil 

46

1. Temsil Yetkisi 

46

1. Genel Olarak 

46

2. Temsil Yetkisinin Çeşitleri 

47

3. Temsil Yetkisinin İçeriği 

48

4. Temsil Yetkisinin Sona Ermesi 

48

1. Yetkisiz Temsil ve Sonuçları 

49

1. Genel olarak 

49

2. Yetkisiz Temsilin Sonuçları 

49

1. Temsilcinin Kendisiyle Sözleşme Yapması ve Çifte Temsil 

50

İkinci Bölüm

HAKSIZ FİİLDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ

1. GENEL OLARAK 

51

1. HAKSIZ FİİL SORUMLULUĞU (KUSURLU SORUMLULUK) 

51

1. Genel olarak 

51

1. Kusurlu Sorumluluğun Koşulları 

51

1. Eylem 

51

2. Hukuka Aykırılık 

52

3. Zarar 

55

4. Kusur 

57

5. Nedensellik Bağı 

58

III. KUSURSUZ SORUMLULUK 

60

1. Genel Olarak 

60

1. Hakkaniyet Sorumluluğu 

60

1. Özen Sorumluluğu 

60

1. İnsan Çalıştıranın Sorumluluğu 

60

2. Hayvan Bulunduranın Sorumluluğu 

64

3. Yapı Malikinin Sorumluluğu 

65

4. Ev Başkanının Sorumluluğu 

66

5. Taşınmaz Malikinin Sorumluluğu 

67

1. Tehlike Sorumluluğu 

68

1. Genel Olarak 

68

2. Karayolları Trafik Kanunu’na Göre Motorlu Araç İşletmeden Doğan Sorumluluk 

68

1. BİRDEN FAZLA KİMSENİN AYNI ZARARDAN SORUMLU OLMASI 

71

1. Dış İlişkide Sorumluluk 

71

1. İç İlişkide Sorumluluk 

71

1. MADDİ VE MANEVİ ZARARIN TAZMİNİ 

71

1. Genel Olarak 

71

1. Maddi Zararın Tazmini 

71

1. Genel Olarak 

71

2. Zararın ve Kusurun İspatı 

71

3. Zararın Belirlenmesi 

72

4. Özel Durumlar 

73

1. Manevi Zararın Tazmini 

75

1. CEZA MAHKEMESİ KARARLARININ HUKUK MAHKEMESİNE ETKİSİ 

75

VII. TAZMİNAT İSTEMİNDE ZAMANAŞIMI 

76

1. Genel Olarak 

76

1. Rücu İsteminde Zamanaşımı 

76

1. İfadan Kaçınma Hakkı 

76

VIII. SORUMLULUK NEDENLERİNİN YARIŞMASI 

76

Üçüncü Bölüm

SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ

1. GENEL OLARAK 

79

1. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMENİN KOŞULLARI 

79

1. Zenginleşme 

79

1. Fakirleşme 

79

1. Nedensellik Bağı 

79

1. Haklı Neden Bulunmaması 

79

III. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEDE ÖZEL DURUMLAR 

80

1. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEDE GERİ VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ 

81

1. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEDE ZAMANAŞIMI 

82

Üçüncü Kısım

BORÇ İLİŞKİSİNİN HÜKÜMLERİ

Birinci Bölüm

BORÇLARIN İFASI

1. GENEL OLARAK İFA KAVRAMI 

83

1. İFANIN TARAFLARI 

83

1. İfayı Gerçekleştirecek Kişi 

83

1. Genel Olarak 

83

2. Üçüncü Kişinin Borcu İfasının Sonuçları 

84

1. İfanın Gerçekleştirileceği Kişi 

84

1. Genel Kural 

84

2. Üçüncü Kişiye İfa 

84

III. İFANIN KONUSU 

84

1. Genel Olarak 

84

1. İfa İkameleri 

84

1. İfa Yerine Edim 

85

2. İfa Amacıyla (Uğruna) Edim 

85

1. Kısmen İfa 

85

1. Parça Borçlarında ve Çeşit (Cins) Borçlarında İfa 

86

1. Seçimlik Borçta İfa 

86

1. Bölünemeyen Edimde İfa 

87

1. Para Borçlarında İfa 

87

1. Genel Olarak 

87

2. Yabancı Para Borçlarında İfa 

87

3. Faiz 

88

4. Para Borçlarında İfanın İspatı ve Mahsup 

91

1. BORCUN İFA YERİ 

94

1. Genel Olarak 

94

1. İfa Yerinin Belirlenmesi 

95

1. Taraflarca Belirlenmesi 

95

2. Kanunen Belirlenmesi 

95

1. BORCUN İFA ZAMANI 

96

1. Genel Olarak 

96

1. Vade 

96

1. Sürelerin Hesaplanması 

96

1. Aya İlişkin Sürelerde Vade 

96

2. Diğer Sürelerde Vade 

96

3. Tatil Günleri 

97

4. Sürenin Uzatılması 

97

1. Borcun Erken İfası 

97

1. Karşılıklı Borç Yükleyen Sözleşmelerde İfa Sırası ve İfa Güçsüzlüğü 

97

1. Genel Olarak 

97

2. İfada Sıra 

98

3. İfa Güçsüzlüğü 

98

1. ALACAKLININ TEMERRÜDÜ 

99

1. Genel Olarak 

99

1. Koşulları 

99

1. Borçlu, Edimini Gereği Gibi Alacaklıya Sunmuş Olmalıdır 

99

2. Alacaklı Edimi Kabulden Kaçınmış Olmalıdır 

99

3. Edimi Kabulden Kaçınma Haksız Olmalıdır 

99

1. Sonuçları 

100

1. Genel Olarak 

100

2. Genel Sonuçları 

100

3. Tevdi Hakkı 

100

4. Satma Hakkı 

101

5. Sözleşmeden Dönme Hakkı 

101

6. Alacaklıdan Kaynaklanan İfaya İlişkin Diğer Engeller 

101

İkinci Bölüm

BORÇLARIN İFA EDİLMEMESİ

1. GENEL OLARAK 

103

1. BORÇLARIN İFA EDİLMEMESİNİN GENEL SONUÇLARI 

103

1. Aynen İfa İsteme Hakkı 

103

1. Tazminat Sorumluluğu 

103

1. Sözleşmeden Dönme Hakkı 

104

III. BORÇLUNUN YARDIMCI KİŞİLERİN EYLEMLERİ NEDENİYLE SORUMLULUĞU 

104

1. SÖZLEŞME GÖRÜŞMELERİNDEN DOĞAN SORUMLULUK (CULPA IN CONTRAHENDO) 

104

1. SORUMSUZLUK ANLAŞMALARI 

105

1. Genel Olarak 

105

1. Koşulları 

105

1. Taraflar Arasında Geçerli Bir Sorumsuzluk Anlaşması Bulunmalıdır 

105

2. Sorumsuzluk Anlaşması Ağır Kusura İlişkin Olmamalıdır 

105

1. Sonuçları 

105

1. BORCUN İFA EDİLMEME DURUMLARI 

106

1. İfa İmkansızlığı 

106

1. Genel Olarak 

106

2. Sonradan Oluşan İfa İmkansızlığı 

106

1. Borcun Gereği Gibi İfa Edilmemesi (Kötü İfa) 

108

1. Aşırı İfa Güçlüğü 

108

VII. BORÇLUNUN TEMERRÜDÜ 

108

1. Genel Olarak 

108

1. Borçlu Temerrüdünün Koşulları 

108

1. Borç Muaccel Olduğu Halde İfanın Gerçekleşmemiş Olması 

108

2. Alacaklının, Borçluya İhtarda Bulunması 

109

3. Borçlunun Edimi İfadan Kaçınma Hakkının Bulunmaması 

110

4. Borcun İfası Mümkün Olmalıdır 

110

1. Borçlunun Temerrüdünün Sonuçları 

110

1. Genel Sonuçları 

110

2. Para Borçları Bakımından Özel Sonuçları 

111

3. Karşılıklı Borç Yükleyen Sözleşmelerde Sonuçları 

112

Üçüncü Bölüm

BORÇ İLİŞKİSİNİN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE ETKİSİ

1. ALACAKLIYA HALEF OLMA 

117

1. ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN EDİMİNİ ÜSTLENME 

117

III. ÜÇÜNCÜ KİŞİ YARARINA SÖZLEŞME 

117

1. Eksik Üçüncü Kişi Yararına Sözleşmeler 

118

1. Tam Üçüncü Kişi Yararına Sözleşmeler 

118

Dördüncü Kısım

BORÇLARIN SONA ERMESİ VE ZAMANAŞIMI

Birinci Bölüm

BORÇLARIN SONA ERMESİ

1. GENEL OLARAK 

119

1. SONA ERME NEDENLERİ 

119

1. İfa 

119

1. İbra 

119

1. Yenileme 

120

1. Alacaklı ve Borçlu Sıfatlarının Birleşmesi 

120

1. İfa imkânsızlığı 

120

1. Takas 

121

1. Genel Olarak 

121

2. Takasın Koşulları 

121

3. Alacaklının Rızası Olmadan Takas Hakkının Kullanılamayacağı Alacaklar 

122

4. Takasın Hükümleri 

122

İkinci Bölüm

ZAMANAŞIMI

1. GENEL OLARAK 

123

1. ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 

123

1. Genel Olarak 

123

1. On Yıllık Zamanaşımı 

123

1. Beş Yıllık Zamanaşımı 

123

1. Zamanaşımının Başlangıcı 

124

1. Zamanaşımından Feragat 

124

III. ZAMANAŞIMININ DURMASI 

125

1. ZAMANAŞIMININ KESİLMESİ 

125

Beşinci Kısım

BORÇ İLİŞKİSİNDE ÖZEL DURUMLAR

Birinci Bölüm

TESELSÜL

1. MÜTESELSİL BORÇLULUK 

127

1. Genel Olarak 

127

1. Müteselsil Borçluluğun Doğuşu 

127

1. Müteselsil Borçluluğun Hükümleri 

128

1. Alacaklı ile Borçlular Arasındaki (Dış İlişkideki) Hükümleri 

128

2. Borçluların Kendi Arasındaki (İç İlişkideki) Hükümleri 

129

1. MÜTESELSİL ALACAKLILIK 

130

1. Genel Olarak 

130

1. Müteselsil Alacaklılığın Doğuşu 

130

1. Müteselsil Alacaklılığın Hükümleri 

131

İkinci Bölüm

KOŞULLAR

1. GENEL OLARAK 

133

1. KOŞUL TÜRLERİ 

133

1. Geciktirici Koşul – Bozucu Koşul 

133

1. Geciktirici Koşul 

133

2. Bozucu Koşul 

134

1. İradi Koşul – Tesadüfi Koşul 

134

1. Olumlu Koşul – Olumsuz Koşul 

134

III. ORTAK HÜKÜMLER 

135

Üçüncü Bölüm

BAĞLANMA PARASI, CAYMA PARASI VE CEZA KOŞULU

1. BAĞLANMA PARASI 

137

1. CAYMA PARASI 

137

III. CEZA KOŞULU 

137

1. Genel Olarak 

137

1. Ceza Koşulu Türleri 

137

1. Seçimlik Ceza Koşulu 

137

2. İfaya Eklenen Ceza Koşulu 

138

3. İfa Yerine Ceza Koşulu 

138

1. Ceza Koşulunun Hükümleri 

138

Altıncı Kısım

BORÇ İLİŞKİLERİNDE TARAF DEĞİŞİKLİKLERİ

Birinci Bölüm

ALACAĞIN DEVRİ

1. GENEL OLARAK 

141

1. ALACAĞIN DEVRİ TÜRLERİ 

141

1. Yasal ve Yargısal Devir 

141

1. İradi Devir 

141

III. KOŞULLARI 

141

1. Devir Yasağının Bulunmaması 

141

1. Alacaklı ve Üçüncü Kişi Arasında Yazılı Sözleşme Yapılması 

142

1. Alacaklının Tasarruf Yetkisine Sahip Olması 

142

1. SONUÇLARI 

142

1. Alacağın, Alacağı Devralana Geçmesi ve Devralanın Borç İlişkisinin Tarafı Olması 

142

1. Alacağı Devredenin Devralana Karşı Garanti Yükümlülüğü 

143

1. Borçlunun İyiniyetle Yaptığı İfanın Onu Borçtan Kurtarması 

143

1. Borçlunun İfadan Kaçınma ve Tevdi Hakkı 

143

1. Borçlunun İtiraz ve Def’i Hakkı 

143

İkinci Bölüm

BORCUN ÜSTLENİLMESİ

1. GENEL OLARAK 

145

1. BORCUN İÇ ÜSTLENİLMESİ 

145

III. BORCUN DIŞ ÜSTLENİLMESİ 

146

1. BORCUN DIŞ ÜSTLENİLMESİNİN SONUÇLARI 

146

1. BORCA KATILMA 

147

1. MAL VARLIĞININ VEYA İŞLETMENİN DEVRALINMASI 

147

VII. İŞLETMELERİN BİRLEŞMESİ VE ŞEKİL DEĞİŞTİRMESİ 

147

Üçüncü Bölüm

SÖZLEŞMENİN DEVRİ VE SÖZLEŞMEYE KATILMA

1. SÖZLEŞMENİN DEVRİ 

149

1. SÖZLEŞMEYE KATILMA 

149

Kaynakça 

151