^{Türk Ceza Hukukunda}Akıl Hastalığı

Dr. Sinan BAYINDIR (Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Yardımcı Doçenti)

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ. V

KISALTMALAR CETVELİ VII

İÇİNDEKİLER. IX

GİRİŞ. 1

BİRİNCİ BÖLÜM

KUSURLULUK,KUSUR YETENEĞİ, KUSURLULUĞU

AÇIKLAYANTEORİLER

1. Ceza Hukukunda Kusurluluk. 3

2. Kusur Yeteneği 4

3. Kusur Yeteneği Konusundaki Teoriler 4

3.1. Failin Normalliği Teorisi 4

3.2. Korkabilme Teorisi 5

3.3.Kişiliğe Uygunluk Teorisi 5

4. Kusur Yeteneği ve Cezai Sorumluluk İlişkisi 5

5. Kusurluluk ve Manevi Unsur İlişkisi 6

6. Kusurluluğu Açıklayan Teoriler 6

6.1. Psikolojik Teori 6

6.2. Normatif Teori 7

7. Kusurluluğun Unsurları 9

7.1. Algılama Yeteneği 9

7.2. İrade Yeteneği 10

8. Taksirli Suçlarda Kusurluluk. 12

9. Ceza Sorumluluğunun Esası İle ilgili Teoriler 13

9.1. Klasik Okul 13

9.2. Pozitivist Okul 14

9.3. Karma Kuram.. 15

10. Kusurluluğu Etkileyen Diğer Haller 15

10.1. Yaş Küçüklüğü. 16

10.2. Sağır ve Dilsizlik. 18

10.3. Geçici Nedenler 18

İKİNCİ BÖLÜM

AKILHASTALIĞININ TARİHÇESİ VE AKIL HASTALIĞI

KONUSUNDAKİSİSTEMLER

1. Eski Dönem Ceza Hukuku. 21

1.1. Roma Hukuku Dönemi 21

1.2. Cermen Hukuku Dönemi 22

1.3. Ortaçağ Dönemi 22

1.4. İslam Hukuku Dönemi 23

2. Akıl Hastalığı- Ruhsal Bozukluk. 25

3. Akıl Hastalığı Konusundaki Sistemler 26

3.1. Biyolojik Sistem.. 26

3.2. Psikolojik Sistem.. 27

3.3. Karma Sistem.. 27

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

AKIL HASTALIĞI

1. Kavram Sorunu. 32

2. Henüz Suç İşlememiş Akıl Hastalarının Durumu. 32

3. Akıl Hastalığı ve Suç İlişkisi 41

4. Akıl Hastalığının Diğer Bazı Kavramlarla İlişkisi 44

4.1. Hafifletici Sebepler 44

4.2. Haksız Tahrik. 44

4.3. Tasarlama. 46

4.4. İhtiras. 48

4.5. Canavarca His. 49

4.6. Sarhoşluk. 50

4.7. Temaruz. 51

4.8. Hastalık Hastalığı (Hipokondria) 53

5. Kabahatler Bakımından Akıl Hastalarının Durumu. 53

6. İradeyi Etkileyen Diğer Fonksiyonlar 55

6.1. Şuur 55

6.2. İdrak. 55

7. Akıl Hastalıklarının Sınıflandırılması 56

7.1. Uyurgezerlik. 56

7.2. Hipnoz. 57

7.3. Dürtü Bozuklukları 57

7.3.1.Kleptomani 58

7.3.2.Piromani 59

7.3.3.Patolojik Kumar Oynama 60

7.4. Kişilik Bozuklukları 61

7.4.1. ParanoidKişilik Bozukluğu. 62

7.4.2. ŞizoidKişilik Bozukluğu. 63

7.4.3. ŞizotipalKişilik Bozukluğu. 64

7.4.4.Antisosyal Kişilik Bozukluğu ( Psikopat) 65

7.4.5.Borderline (Sınırda) Kişilik Bozukluğu. 67

7.4.6.Narsisistik Kişilik Bozukluğu. 68

7.4.7. Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğu. 69

7.5. Psikoz. 69

7.6. Şizofreni 69

7.7. Zeka Gerilikleri (Mental Retardasyon) 70

7.7.1. İdiyot 71

7.7.2. Embesil 72

7.7.3. Debil 72

7.8. Epilepsi (Sara) 72

7.9. Organik Beyin Bozukluğu. 73

7.9.1 Deliryum.. 73

7.9.2. Demans. 73

7.10. Mukayeseli Hukukta Akıl Hastalığı 75

7.10.1. AlmanCeza Hukukunda Akıl Hastalığı 75

7.10.2. DiğerCeza Kanunlarında Akıl Hastalığı 77

7.11. Türk Hukukunda Akıl Hastalığı 79

7.11.1. 765Sayılı TCK Öncesi Dönem.. 79

7.11.2. 765Sayılı TCK Döneminde Akıl Hastalığı 79

7.11.1.1. Şuurunun veya Harekâtının Serbestisini Tamamen  

              KaldıracakNitelikte Akıl Hastalığı 80

7.11.2.2. Şuurunun veya Harekâtının SerbestisiniEhemmiyetli  

              DerecedeAzaltacak Olan Akıl Hastalığı 80

DÖRDÜNCÜBÖLÜM

5237SAYILI TÜRK CEZA KANUNUNDA AKIL HASTALIĞI

1. Yasal Düzenleme. 85

2. Failin Algılama ve İrade Yeteneğinin Olmaması (TCK.m.32/1) 86

2.1. Kişide Bir Akıl Hastalığının Bulunması Şartı 87

2.2. Suçun İşlendiği Anda Bu Hastalığın Mevcut OlmasıŞartı 88

2.3. Kişideki Bu Akıl Hastalığının İşlediği Fiilin HukukiAnlam ve Sonuçlarını Algılama Yeteneği ile Davranışlarını YönlendirmeYeteneğini Önemli Derecede Azaltmış Olması Şartı 89

3. Failin Algılama ve İrade Yeteneğinin Azalması (TCK m.32/2) 91

3.1. 765 Sayılı TCK’dan Farkı 92

4. Akıl Hastalığı ile Mücadeleye İlişkin Önlemler 93

4.1 Kısırlaştırma ve Hadımlaştırma. 93

4.2. Evlenme Yasağı 97

4.3. Tedavi 98

5. Akıl Hastalığının Aşamalara Göre Değerlendirilmesi 100

5.1. Suçun İşlendiği Ana Göre. 101

5.1.1. AniSuçlarda Suçun İşlenme Anı 101

5.1.2. KesintisizSuçlarda Suçun İşlenme Anı 102

5.1.3.Zincirleme Suçlarda Suçun İşlenme Anı 102

5.1.4. İtiyadiSuçlarda Suçun İşlenme Anı 103

5.1.5. İhmaliSuçlarda Suçun İşlenme Anı 103

5.1.6.Sebebinde Serbest Hareketler (ALIC) Kuramı 104

5.2. Yargılama ve İnfaz Aşamasına Göre Değerlendirme. 106

5.2.1.Soruşturma Aşamasında Kişinin Akıl Hastalığına  

            Yakalanması 106

5.2.2.Kovuşturma Aşamasında Sanığın Akıl Hastası Olması 109

5.2.3. İnfazAşamasında Failin Akıl Hastalığına Yakalanması 125

5.2.4. Henüzİnfaz Başlamadan Kişinin Akıl Hastalığına     

          Yakalanmış Olması 125

5.2.5. İnfazDevam Ederken Kişinin Akıl Hastalığına  

          Yakalanmış Olması 127

5.3. Akıl Hastalığına İlişkin Özel Durumlar 131

5.3.1.Cumhurbaşkanının Özel Af Yetkisi 131

5.3.2.Tutuklama Tedbiri Açısından Akıl Hastalarının Durumu. 131

6. Akıl Hastalığı Konusunda Bilirkişilik. 133

6.1. Resmi Bilirkişilik Makamı Olarak Adli Tıp Kurumu. 134

6.2. Bilirkişiye Müracaat Usulü. 135

6.3. Akıl Hastalığının Belirlenmesi AçısındanBilirkişilik. 136

6.4. Bilirkişi Raporunun Bağlayıcılığı 138

6.5. Gözlem Altına Alma. 139

6.6. Bilirkişi Raporunun İçeriği 142

6.7. Bilirkişilik ve Sır Saklama Yükümlülüğü. 143

6.8. Akıl Hastaları Hakkındaki Güvenlik Tedbirleri 145

6.8.1. GenelOlarak Güvenlik Tedbiri 145

6.8.2. GüvenlikTedbiri Yargılaması 145

6.8.3. GüvenlikTedbiri Yargılaması Açısından Tehlikeli Hal 147

6.8.4. GüvenlikTedbirlerine Karar Verme Konusundaki  

          Sistemler 148

6.8.4.1. İdari Sistem.. 148

6.8.4.2. Adli Sistem.. 149

6.8.4.3. Karma Sistem.. 149

6.8.4.4. 5237 Sayılı TCK’nın Kabul Ettiği Sistem.. 149

6.8.4.5. 5237 Sayılı TCK’da Akıl Hastalarına İlişkin  

             GüvenlikTedbirlerinin Düzenlenişi 150

6.8.5. Alkolveya Uyuşturucu Madde Bağımlıları Hakkında  

           Uygulanacak Güvenlik Tedbirleri 156

6.8.5.1. Tedbirin Süresi 159

7. Türk Ceza Hukukunda Alkol veya Uyuşturucu Madde Etkisiyle 

     İşlenenSuçlarda Ceza Sorumluluğu. 160

7.1. Alkol veya Uyuşturucu Madde Bağımlılığı 161

7.2. Alkol veya Uyuşturucu Madde Bağımlılığının Ceza  

        SorumluluğunaEtkisi 163

8. Akıl Hastası Mağdurlara İlişkin 5237 sayılı TCK’daki  

    Düzenlemeler 165

9. 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’ndaki Akıl Hastası  

     Mağdurlara veTanıklara İlişkin Düzenlemeler 166

SONUÇ. 171

YARGITAY KARARLARI 175

KAYNAKÇA. 219