Yaşar Şahin ANIL ( Kartal Emekli Hakimi )
- Türk Hukukunda Boşanma Sebepleri - Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma - İnsanın Mutluluğu - Aile - Hakimin Takdiri - Evlilik Birliğini Temelinden Sarsan Olaylar - İçtihatlar ÖNSÖZ VII I. KİTAP BOŞANMA SEBEBİ OLARAK EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMELİNDEN SARSILMASI GEÇİMSİZLİK GİRİŞ 3 I) BOŞANMANIN TARİHSEL GÖRÜNÜMÜ 5 4) İLKEL TOPLUMLARDA BOŞANMA 4 5) İLKÇAĞDA BOŞANMA 6 I. Eski Mısır'da Boşanma 6 II. Sümer, Babil Ve Asurlar’da boşanma 6 III. Antik Athenai Topl umunda boşanma 8 IV. Roma Devletinde Boşanma 9 6) HRISTİYANLIKTA BOŞANMA 10 7) İSLAMİYET’TE VE KANUNU MEDENİ’NİN KABULÜNDEN ÖNCE TÜRKİYE’DE BOŞANMA 11 II) TARİHSEL GÖRÜNÜM VE KARŞILAŞTIRMALI HUKUK BAKIMINDAN BOŞANMA 16 A. BOŞANMAYI KABUL ETMEYEN SİSTEMLER 16 B. BOŞANMANIN SERBEST OLDUĞU SİSTEMLER 17 C. BOŞANMAYI BELLİ NEDENLERE BAĞLAYAN SİSTEM 18 1) Kusur İlkesi 19 2) İrade İlkesi 20 3) Aile Biriliğinin Temelinden Sarsılması İlkesi 20 4) Elverişlilik İlkesi 21 5) Eylemli Ayrılık İlkesi 22 D. BOŞANMA HAKKINDA KARMA GÖRÜŞ SİSTEMİ 22 IH) BOŞANMANIN EVRİMLEŞMESİ 22 1 BÖLÜM TÜRK HUKUKUNDA BOŞANMA SEBEPLERİ 4) ÖZEL BOŞANMA SEBEPLERİ 26 I. Zina 27 II. Hayata Kast, Pek Kötü Veya Onur Kinci Davranış 27 III. Suç İşleme Ve Haysiyetsiz Hayat Sürme 27 IV. Terk 27 V. Akıl Hastalığı 28 5) GENEL BOŞANMA SEBEPLERİ 28 A. Evlilik Birliğinin Sarsılması 29 B. Eşlerin Anlaşarak Boşanmaları 29 C. Ortak Hayatın Yemden Kurulamaması 30 6) ÖZEL BOŞANMA SEBEPLERİYLE GENEL BOŞANMA SEBEPLERİNİN İLİŞKİSİ 30 1) Boşanma Sebeplerinin Mutlak ve Nispi Oluşları 30 2) Özel Ve Genel Sebeplerin Çakışması Yönünden İlişki 31 n. BÖLÜM EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMELİNİDEN SARSILMASI SEBEBİYLE BOŞANMA a) YASAL DAYANAK 34 b) TEMELİNDEN SARSILMANIN ÖĞELERİ 35 A. Nesnel Koşul = Temelde Sarsılma 36 B. Öznel Koşul = Çekilmez Hale Gelme 37 c) TARAFLARIN KUSURU 39 1) Tamamen Davacı Eşin Kusurlu Olduğu Durum 43 2) Davacı Eşin Kusursuz Fakat Davalı Eşin Kusurlu Olduğu Durum 44 3) Davacı Ve Davalının Her İkisinin De Kusurlu Olması 44 1) Davacının Kusurunun Ağır Ve Davalının Kusurunun Az Olması 44 2) Davalının Kusurunun Ağır Ve Davacının Kusurunun Az Olması 45 3) Davacı Ve Davalının Geçimsizlikte Kusursuz Olmaları... 45 4) Davacı Ve Davalının Eşit Kusurda Olmaları 46 d) KUSURSUZ YA DA AZ KUSURLU EŞİN İTİRAZ HAKKI 46 e) BOŞANMA DAVASI 48 f) HAKİMİN VERECEĞİ KARAR 53 HI. BÖLÜM İNSANIN MUTLULUĞU 4) İNSANIN YAPISI 55 5) İNSANIN EĞİLİM VE ARZULARI 56 I. Yaşamı Devam Ettirme Arzusu 63 II. Cinsel Doyuma Ulaşmak Arzusu 63 III. Önemsenmek 63 IV. Üstün Olma Arzusu 64 V. Korunma Arzusu 65 VI. Dostluk Arzusu 65 VII. Takip Ve Avcılık Arzusu 66 6) İNSAN EĞİLİM VE ARZULARININ DOYURULMASI 67 7) AİLENİN ÖNEMİ 69 8) MUTLULUK 69 A. Mutsuz İnsan 71 B. Mutlu Olmanın Koşullan 74 1) Mutluluğun Temel Koşullan 74 2) Mutluluğun Beceri Koşullan 76 2/a) Mutlu Olmağa Çalışmak 76 2/l>) Mutlu Gibi Davranmak 77 2/c) Bilgili Olmak 78 2/d) Dışa Dönük Olmak 79 2/e) Hareketli Bir Yaşam Sürmek 79 2/f) Dostluklar Kurmak 80 2/g) Düşünsel Önlemler Almak 80 C. Mutlu İnsan 82 IV. BÖLÜM AİLE a) AİLENİN KURULUŞU 84 A. Aile Ve Evliliğin Kısa Tarihçesi 84 B. Evlenme Sebepleri 90 C. Evlenmenin Aile Olarak Kurumlaşması 91 1) Cinselliğin Yüceltilmesi 91 2) Çocuklann varlığı T. 92 D. Aile Ve Mutluluk 92 b) AİLENİN İŞLEVİ 93 a) İnsanın temel Arzulanmn Doyurulması 93 b) Aile îçinde Temel Arzuların Yeri 94 4) Yaşamak Ve Sağlıklı Olmak 95 5) Cinsel Doyum Arzusu Ve Aşk 96 6) Önemsenmek 100 7) Üstünlük. 100 8) Korunma 101 9) Dostluk = Şefkat = Sevgi 102 10) Çocuklar 103 I. DÜZGÜN AİLE 104 A. BOZUK AİLE 106 1) Ailenin Bozulmasının Sebepleri 107 a) Toplumsal Sebepler 107 b) Ekonomik Sebepler 108 c) Kişilere İlişkin Sebepler 108 2) Bozuk Aile Örnekleri 109 V. BÖLÜM HAKİMİN TAKDİRİ A. HAKİMİN TAKDİR HAKKI 112 1) Takdir Hakkının Denetlenmesinin Sebepleri 115 2) Takdir Hakkının Sınırlan 115 1) Yasalara Uygunluk 115 2) Makul Olmak 117 3) Makul Takdirin Koşullan 119 3/a)Hakimlere İlişkin Koşullar 119 3/b)Makul Takdirin Yöntemleri 119 &) Mantık kurallanna Aykın Olmamak 120 &) Tabula Rasa İlkesi... 122 &) Gerekli Araştırmalann Yapılması 122 &) Sonuç Çıkarma İlkelerine Uymak 123 3/c) Doğru Sonuç Çıkarmanın Koşullan 123 &) Kanıtların Bir Bütün Olarak Değerlendirilmesi 123 &) Takdirin Kamtlann Niteliğine Uygun Olması.... 124 &) Hakkaniyete Uygun Olmak 124 &) Ölçülü Olmak 125 &) Kararların Gerekçeli "Olması 126 3) Takdir Hakkının Niteliği 126 B. BOŞANMA HUKUKUNDA HAKİMİN TAKDİR HAKKI 127 a) Yasalara Uygunluk Yönünden Uygulamalar 130 4) Tam Kusurlu Eşin Kusursuz Eş Hakkında Açtığı Davanın Reddi Gerekir 130 5) İradi Olmayan Hareketler Kusur Sayılmaz 131 &) Akıl Hastalığı 131 &) Hastalıklar 132 &) Semavi Afetler 132 6) Fevri Hareketler Kusur Sayılmaz 133 7) Yasal Hakların Kullanılması Kusur Sayılmaz 133 8) Kendi Kusuruna Dayanılarak Hak İstenemez 134 9) Kamu Düzeni Gerektirdiğinde Boşanma Karan Verilebilir 134 10) Boşanma Kararının Alınmasında Küçük Çocukların Durumlarının da Gözetilmesi Gerekir 136 11) Af Edilen Kusurlar Boşanma Davasına Konu Yapılamazlar 136 12) Az Kusurlu Eş, Kusurlu Eşin Davasına Kötü Niyetle İtiraz Edemez 140 13) Usul Hükümlerine Uymadan Karar Verilemez 140 14) Kesin Hüküm Kuralları Göz Önüne Alınmalıdır 140 b) Makul Olmak İlkesi Yönünden Uygulamalar 142 I. Davacı Ve Davalının kişilikleri İle Ekonomik Ve Sosyal Durumları Göz Önünde bulundurulmalıdır 142 II. Eşlerin yaşı Ve Evlilik Süreleri Dikkate Alınmalıdır 143 III. Aynı Evi Paylaşmak Geçimsizlik Olmadığını Göstermez 144 IV. Müşterek konut Sağlanmaması Geçimsizlik Yaratır 144 V. Fiili Ayrılık Durumunda da Geçimsizlik Olabilir 144 VI. Boşanma Davasımn Açılmasından Sonraki Olaylara Dayanılamaz 145 VII. Fiili Ayrılık Başlı Başına Boşanma Sebebi Değildir 145 VIII. Soyut Beyanlara Dayanılarak Boşanma Kararı Verilemez: 146 IX. Boşanma Sebebi Ortadan Kalkmış İse Boşanma Kararı Verilemez 146 10) Nesnel Öğe, Özel Öğeyi Etkiler: 146 V. BÖLÜM EVLİLİK BİRLİĞİNİ TEMELİNDEN SARSAN OLAYLAR A) KONUNUN TANIMI 149 4) Yasal Dayanak 149 5) Evlilik Birliğinin Temelden Sarsılması = Geçimsizlik 150 I. EVLİLİĞİ TEMELİNDEN SARSICI OLAYLARIN SINIFLANDIRILMASI 152 A. Şekli Temelden Sarsıcı Olaylar 152 1) Eşlerdin Boşanma Konusunda Anlaşması 153 2) Ortak Hayatın Yeniden Kurulamaması 153 B. Gerçek Temelden Sarsıcı Olaylar 153 II. GERÇEK TEMELDEN SARSICI OLAYLARIN BELİRLENMESİ 153 a) Evlilikte Olumsuzluklardın Çıkması 154 A. Mutsuzluk 154 B. Bozuk Aile 155 C. Katlanılmazhk 155 D. Af Etmezlik 156 E. Kabul Etmezlik: 157 b) Olguların İfşa Edilmesi 157 1) Ayrı Yaşamak 157 2) Boşanma ve Ayrılık Davası 158 c) Olgunun Hükmen Saptanması 159 1) Boşanma Davalarında İspat Yükü 159 2) Boşanma Davalarında Hakimin takdir Hakkı 159 3) Hakimin Karan 162 3/a)Aynlık 162 3/b) Boşanma Karan 163 3/c) Boşanma Davasının Reddi 163 III. TEMELDEN SARSICI OLAYLARIN DÖKÜMÜ 163 a) Evlilik Birliğini Ağır Surette Sarsan Olaylar 168 1) Biyolojik Ve Fizyolojik Doyumsuzluklar 168 l/a) Yaşam Ve Sağlığın Tehlikeye Girmesi 168 Öldürmeğe Kalkışmak 169 Etkili Eylem 169 Şiddet Kullanmak 170 Yaşamsal Tehlike Yaratmak 170 Tehdit 172 Kocanın Karısını Fuhuşa Zorlaması 172 l/b) Cinsel Doyumsuzluk Ve Aşksızlık 172 Eşlerin Cinsel Obje Olarak Yetersizliği 173 Kadının Bakire Olmaması 174 Erkeğin İktidarsızlığı 174 Kadının Cinsel Birleşmeyi Başaramaması 175 Cinsel İlişkiden kaçınma 175 Eşlerin Sapık Cinsel Eğilimlerinin Olması 175 l/c) Çocuk Sahibi Olmak Ve Soyu Sürdürmek Güdüsünün Doyumsuzluğu 175 Kasıtlı Olarak Çocuk Yapmamak 176 Çocuklara Özen Göstermemek 176 l/d) Korunma Ve Güven Arzusunun Doyurulmaması 177 Diğer Eşin Aile Bireylerini Korumaması 177 Eşin, Diğer Eşin Anne Ve Babasına Kötü Muamelesi 177 Eşin Bağımsız Konut Sağlamağa Çalışmaması 177 Eşin Müşterek Konuta Alınmaması Ve Kovulması 178 Eşe Ve Aile Bireylerine Bakmamak 178 Eşin Kötü Alışkanlıkları Olması 178 Eşlerin Sadakatsizlikleri 178 Asılsız Şikayetlerde Bulunmak 179 Aile Mahremiyetinin îhlali 179 Korunma Ve Güven Duygularının Diğer İhlalleri 180 2) Toplumsal Kökenli Temel Arzular 180 2/a)Üstün Olma Ve Önemsenme İsteğinin Doyumsuzluğu: 181 Eşlerin Saygınlık Duygularının Tahribi 181 Hakaret 182 Sövme 183 Karşılıklı Hakaret 183 Eşin Küçük Düşürülmesi 183 Toplum İçinde Saygınlığın Kaybı 184 2/b) Dost Olamama Ve Sevgisizlik 184 İmtizaçsızlık 185 Sevgisizlik 185 Şefkatsizlik 185 Saygısızlık 186 İlgisizlik 186 Evlilik Birliğinin Gereklerini Yerine Getirmemek . 186 Fiilen Ayrı Yaşamak 186 Kötü Günlerde Yanında Olmamak 186 b) Evlilik Birliğini Sarsabilen Olaylar * 187 4) Toplumsal Düzensizlikler 187 l/a) Siyasal Ve Toplumsal Sebepler 187 l/b) Ekonomik Sebepler 188 5) Kişisel Düzensizlikler 188 2 Mutsuzluk. 188 2/b) Mutluluk İçin Çalışmamak 190 E) SARSICI OLAYLARIN GEÇİMSİZLİK SAYILMASI 190 SONUÇ 192 II. KİTAP İÇTİHATLAR 199 BOŞANMAYA İLİŞKİN GENEL İÇTİHATLAR 199 II. BÖLÜM BOŞANMANIN ÖZEL VE GENEL SEBEPLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER 203 III. BÖLÜM KUSUR 205 4) BÖLÜM HAKİMİN TAKDİR HAKKI 213 5) BÖLÜM GEÇİMSİZLİK 224 I. GENEL OLARAK 22i II. GEÇİMSİZLİK SEBEPLERİ 234 A. Evlilik birliğini Ağır Surette Sarsan Olaylar 234 1) Biyolojik ve Fizyolojik Doyumsuzluklar 234 2) Toplumsal Kökenli Temel Arzular 242 B. Evlilik Birliğini Sarsan Olaylar 247 III. GEÇİMSİZLİK SAYILMAYAN OLGULAR 250 ra. KİTAP BOŞANMAYLA İLGİLİ MEVZUAT — FİHRİSTLER YARARLANILAN ESERLER 255 4) BÖLÜM BOŞANMAYLA İLGİLİ MEVZUAT 257 I. TÜRK MEDENİ KANUNU’NUN BOŞANMAYA İLİŞKİN HÜKÜMLERİ 257 II. AİLE MAHKEMELERİNİN KURULUŞ , GÖREV VE YARGILAMA USULLERİNE DAİR KANUN 263 5) BÖLÜM FİHRİSTLER 267 KİTAPTA KULLANILAN KISALTMALAR 270 6) BÖLÜM TASARLANILAN ESERLER 271
