Marka Hukuku, 556 Sayılı Khk Şerhi, Cilt: 1 - 2
"MARKA HUKUKU, 556 SAYILI KHK ŞERHİ, CİLT: 1 - 2
Hamdi YASAMAN
1-81. Maddelere İlişkin Açıklamalar Bakımından Marka Hukuku
Önsöz..............................................................................................................................................................................................................................V
Madde 1....................................................................................................................................................................................................................1
I- Türkiye’de Markalar Konusundaki Düzenlemeler ....................................................................2
E- KHK Hükümlerine Uygun Olarak Tescil Edilen
Markalara Koruma Sağlanması ..............................................................................................................................3
Ol- KHK Hükümlerinin Uygulama Alanı ve Ülkesellik İlkesi ..............................................4
1. Genel Olarak Ülkesellik İlkesi ....................................................................................................................4
2. Ülkesellik İlkesine Getirilen İstisnalar............................................................................................7
a) Markanın “Olduğu Gibi” Korunması ......................................................................................8
b) Rüçhan Hakkı Dolayısıyla Markanın Tescil Tarihinden
Önce Korunması................................................................................................................................................................10
c) Yabancı Marka Sahibinin Türkiye’deki Ticari Vekili
Karşısında Korunması ..............................................................................................................................................10
d) Madrid Protokolü Uyarınca Markanın Esas Tescilinin
Yapıldığı Ülkede Terkini ..............................................................................................................................11
e) Tanınmış Markaya Tanınan Koruma..........................................................................................11
7* - Madde ile İlgili Yargıtay Kararlan......................................................................................................................11
Madde 2....................................................................................................................................................................................................................14
Marka Kavramı ve Fonksiyonları ........................................................................................................................15
1. Genel Olarak Marka Kavramı......................................................................................................................15
2, Markanın Fonksiyonları ........................................................................................................................................18
a) Malın veya Hizmetin Menşeini Gösterme Fonksiyonu ................................18
b) Ayırt Etme Fonksiyonu ..................................................................................................................................18
c) Malın veya Hizmetin Kalitesini Garanti Etme Fonksiyonu ................19
d) Reklam Fonksiyonu ............................................................................................................................................20
e) Alıcıyı Çekme Fonksiyonu - İtibar Fonksiyonu ....................................................20
I M ııkalann Sınıflandırılması........................................................................................................................................21
Kullanım Amacına Göre ......................................................................................................................................21
a) Ticaret Markası ..........................................................................................................................................................21
b) Hizmet Markası ........................................................................................................................................................21
2. Sahiplerine Göre ..............................................................................................................................................................22
a) Bireysel (Ferdi) Marka....................................................................................................................................22
b) Ortak Marka....................................................................................................................................................................23
c) Garanti Markası ........................................................................................................................................................23
3. Tanındığı Çevreye Göre ........................................................................................................................................23
a) Alelade Marka..............................................................................................................................................................23
b) Tanınmış Marka ........................................................................................................................................................24
4. Tescilin Etkisini Gösterdiği Coğrafi Alana Göre ............................................................25
a) Ulusal Marka..................................................................................................................................................................25
b) Topluluk Markası ....................................................................................................................................................25
c) Uluslararası Tescilli Marka (Madrid Sistemine Göre) ..................................29
5. Tescilli Olup Olmamasına Göre................................................................................................................34
a) Tescilli Marka ..............................................................................................................................................................34
b) Tescilsiz Marka..........................................................................................................................................................34
III- Paris Sözleşmesi ve TRIPS............................................................................................................................................35
1. Paris Sözleşmesi ....................................................................................................................................................................35
2. TRIPS......................................................................................................................................................................................................36
IV- Türk Patent Enstitüsü..............................................................................................................................................................38
V- Marka Vekili..........................................................................................................................................................................................40
Madde 3....................................................................................................................................................................................................................41
I- Türkiye Sınırlan İçinde İkametgahı Olan Kişiler........................................................................42
II- Türkiye’de Sınai veya Ticari Faaliyette Bulunan Gerçek ve
Tüzel Kişiler ........................................................................................................................................................................................44
III- Paris ve TRIPS Sözleşmeleri Hükümlerine Göre Başvuru
Hakkına Sahip Olan Kişiler..........................................................................................................................................45
IV- Karşılıklılık İlkesi Uyarınca Başvuru Hakkına Sahip Olan Yabancılar..........48
V- Madde ile İlgili Yargıtay Kararları......................................................................................................................48
Madde 4....................................................................................................................................................................................................................56
I- Genel Olarak Milletlerarası Anlaşmaların Öncelikle
Uygulanması ........................................................................................................................................................................................56
II- Madde ile İlgili Yargıtay Kararları..............................................................58
Madde 5..„..........................................................................................................................................................................................................59
İşaretin Ayırt Edici Nitelikte Olması ..............................................................................................................60
Z- Marka Olarak Seçilebilecek İşaretler ............................................................................................................62
Kişi Adlan ..................................................................................................................................................................................63
2, Sözcükler......................................................................................................................................................................................68
3. Şekiller ..........................................................................................................................................................................................71
a) Resimler ................................................................................................................................................................................72
b) Fotoğraflar ........................................................................................................................................................................72
c) Logo ..........................................................................................................................................................................................73
di Armalar ..................................................................................................................................................................................73
4. Harf ve Sayılar ....................................................................................................................................................................74
5 Malların ve Ambalajların Biçimi Gibi Çizimle Görüntülenebilen veya Benzer Biçimde ifade Edilebilen, Baskı Yoluyla
Yayınlanabilen İşaretler..........................................................................................................................................74
a) Üç Boyutlu Biçim ..................................................................................................................................................74
b) Renkler....................................................................................................................................................................................79
c) Ses ve Melodi................................................................................................................................................................86
d) Koku ..........................................................................................................................................................................................88
Madde ile İlgili Yargıtay Kararları......................................................................................................................90
- Madde ile ATAD Kararlan ............................................................................................................................................130
Madde 6....................................................................................................................................................................................................................172
Marka Üzerindeki Hakkın Özelliği ..................................................................................................................173
Marka Üzerindeki Hakkın Hukuki Niteliği..........................................................................................175
I Marka Üzerindeki Hakkın Doğumu ile İlgili Genel Sistemler
Kullanım/Tescil) ..........................................................................................................................................................................176
Genel Olarak................................................................................................................................................................................176
2 Marka Hakkının Kullanıma Bağlı Olarak Doğmasını
Öngören Hukuk Sistemleri....................................................................................................................................177
5 Marka Hakkının Kullanımına ve Tescili Bağlı Olarak Doğmasını
Öngören Hukuk Sistemleri: İngiltere Örneği............................................................................178
- Marka Hakkının Tescile Bağlı Olarak Doğması ve Önceki
Kullanımın Prensip İtibariyle Hak Doğurmaması: Fransa Örneği ..........179
- Türk Hukuku: Tescil Sistemi ......................................................................................................................................181
Gerçek Hak Sahipliği..............................................................................................................................................................183
1. KHK’nin 7. Maddenin Son Fıkrasına Göre ................................................................................185
2. KHK’nin 8. Maddenin 3. Fıkrasına Göre........................................................................................186
VI- Yargıtay Kararlarında Tescil Sistemi ve Gerçek Hak Sahipliği ............................187
VII- Madde ile İlgili Yargıtay Kararlan......................................................................................................................191
Madde 7....................................................................................................................................................................................................................220
I- Genel Olarak........................................................................................................................................................................................223
II- Mutlak Red Sebepleri ............................................................................................................................................................226
1. Ayırt Edici Niteliği Bulunmayan işaretler ................................................................................226
2. Aynı veya Ayırt Edilemeyecek Kadar Benzer işaretler ......................................226
3. Tasviri işaretler....................................................................................................................................................................230
4. Belirli Bir Meslek ve Ticaret Grubuna Ait işaretler ..................................................239
5. Malın Doğal Yapısından ve Teknik Zorunluluktan
Doğan işaretler....................................................................................................................................................................239
6. Yanıltıcı Markalar ..........................................................................................................................................................240
7. Yetkili Mercilerden İzin Alınmamış ve Halka Mal Olmuş
Bayrak, Arma ve Benzeri işaretler........................................................................................................243
8. Tanınmış Markaların Aynı Mal ve Hizmetlerde Kullanılması....................245
a) Tanınmış Marka Kavramı ..........................................................................................................................247
b) Tanınmış Markanın Fonksiyonları................................................................................................250
bl. Köken Gösterme Fonksiyonu ..................................................................................................250
b2. Garanti Fonksiyonu ................................................................................................................................250
b3. Reklam Fonksiyonu................................................................................................................................251
c) Paris Sözleşmesi Anlamında Tanınmış Marka............................................................253
d) Yabancı Doktrin ve Mahkeme Kararlarına Göre
Tanınmış Marka ................................................................................................................................................................264
e) Yargıtay Kararlarına Göre Tanınmış Marka....................................................................268
9. Dini Değerleri ve Sembolleri içeren Markalar ..................................................................275
10. Kamu Düzenine ve Genel Ahlaka Ay kın Markalar....................................................275
11. Ayırt Edici Nitelik Kazanan Markalar..............................................................................................276
III- Madde ile İlgili Yargıtay Kararlan......................................................................................................................284
IV- Madde ile İlgili ATAD Karan....................................................................................................................................375
V- Madde ile ilgili İsviçre Federal Mahkemesi Karan ................................................................383
Madde 8....................................................................................................................................................................................................................393
Genel Olarak Nisbi Red Sebepleri ....................................................................................................................395
Nisbi Red Sebepleri ..................................................................................................................................................................396
. - Markanın Aynı Olması ve Aynı Mal ve Hizmetleri Kapsaması................396
2- Markanın Benzer Olması ve Benzer Mal ve Hizmetleri Kapsaması ... 396 3 • Markanın Halk Tarafından Karıştırılma İhtimali ve Diğer
Marka ile ilişkili Olduğu İhtimalinin Bulunması ..........................................................399
~ Ticari Vekil veya Temsilci Tarafından İzin Alınmadan ve Geçerli
Gerekçe Göstermeksizin Başvurusu Yapılan Marka..................................................403
î Tescilsiz veya Ticarette Kullanılan Bir İşaretin Sahibinin
Önceki Bir Hakka ya da Yasaklama Hakkına Dayanması ................................405
a) Marka Başvurusundan veya Rüçhan Hakkından Önce
Bu İşaret İçin Bir Hak Elde Edilmiş Olması ........................................................................405
b) Bu İşaretin, Sahibine Daha Sonraki Bir Markanın
Kullanımını Yasaklama Hakkı Vermesi..........................................................................................407
t Tanınmış Markanın Başka Mal ve Hizmetlerde Kullanılması ........................408
a) Haksız Bir Yararın Sağlanması ..........................................................................................................413
b) Markanın İtibarına Zarar Verilmesi ............................................................................................414
c) Markanın Ayırt Edici Karakterinin Zedelenmesi....................................................417
Markanın Başkasına Ait İsim, Fotoğraf, Telif Hakkı veya
Sınai Mülkiyet Hakkını Kapsaması ....................................................................................................418
a) Başkasına Ait İsim ve Fotoğraf..........................................................................................................418
b) Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakkı............................................................................................................420
; Yenilenmemiş Markanın Aynı veya Benzerinin Tescilinin
İstenmesi ......................................................................................................................................................................................424
Madde ile İlgili Yargıtay Kararlan......................................................................................................................427
Madde ile İlgili ATAD Kararlan............................................................................................................................462
Madde 9...............................................................................................................................................................................................................486
Genel Olarak........................................................................................................................................................................................488
Markanın Sahibine Sağladığı Haklar..............................................................................................................489
Markanın Tescil Kapsamına Giren Mal ve Hizmetlerle İlgili Olarak, Tescilli Marka ile Aynı Olan Herhangi Bir İşaretin
Üçüncü Kişiler Tarafından Kullanılmasını Engelleme Hakkı..........................489
I Markanın Tescil Kapsamındaki Mal veya Hizmetlerin Aynısı veya Benzerleri ile İlgili Olarak, İşaretin Aynısı ya da Benzerinin
Üçüncü Kişiler Tarafından Kullanımını Engelleme Hakkı..............................490
3. Tanınmış Markanın Söz Konusu Olduğu Hallerde, Üçüncü Kişiler Tarafından işaretin Aynısı ya da Benzerinin Benzer Olmayan
Mal ve Hizmetlerde Kullanımını Önleme Hakkı............................................................491
4. Marka Sahibinin Yasaklayabileceği Faaliyetler....................................................................491
III- Madde ile ilgili Yargıtay Kararlan......................................................................................................................496
Madde 10..................................................................................................................................................................................................................513
Madde 11..................................................................................................................................................................................................................518
Madde 12..................................................................................................................................................................................................................521
I- Genel Olarak........................................................................................................................................................................................521
II- Madde ile ilgili Yargıtay Kararları ..................................................................................................................527
Madde 13..................................................................................................................................................................................................................536
I- Genel Olarak........................................................................................................................................................................................538
II- Tükenmenin Coğrafi Sının Bakımından Sistemler ..................................................................542
1. Ülkesel Tükenme..............................................................................................................................................................545
2. Bölgesel Tükenme..........................................................................................................................................................546
III- Türk Hukuku’nda Öngörülen Düzenleme..................................................................................................554
1. Genel Olarak ..........................................................................................................................................................................554
2. Marka Hakkının Tükenmiş Kabul Edilmesi için Aranan Şartlar............563
a) Markanın KHK Kapsamında Korunan Markalardan Olması ..............563
b) Markayı Taşıyan Mallann Türkiye’de Piyasaya Sunulmuş
Olması ..........................................................................................................................................................................................566
bl. Piyasaya Sunum Kavramı..............................................................................................................566
b2. Piyasaya Sunumun Ülke Sınırlan içerisinde Yapılmış
Olması Zorunluluğu............................................................................................................................................568
c) Markayı Taşıyan Malların Marka Sahibinin Rızası
Dahilinde Piyasaya Sunulmuş Olması ............................................................................................569
cl. Marka Sahibi Tarafından Piyasaya Sunum..........................................................569
c2. Marka Sahibinin izniyle Üçüncü Kişi Tarafından
Piyasaya Sunum........................................................................................................................................................573
IV- Tükenmenin Uygulanmayacağı Haller........................................................................................................581
1. Markalı Mallar Üzerinde Değişiklik veya Kötüleştirme
Yapılmış Olması ................................................................................................................................................................582
2. Değiştirme veya Kötüleştirmenin Ticari Kullanım Amaçlı
Olarak Yapılması ..............................................................................................................................................................585
3. Haklı Sebeplerin Varlığı ........................................................................................................................................586
V- Gümrük Birliği Rejimi ve TRIPS Hükümleri Çerçevesinde Tükenme tikesi ... 588
1. Gümrük Birliği Rejimi Çerçevesinde Tükenme İlkesi ................................................588
2. TRIPS Hükümleri Çerçevesinde Tükenme ilkesi................................................................590
&#
