İnfaz Hukukunun Esasları

Av. Prof. Dr. Hakan KARAKEHYA

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ 

7

İÇİNDEKİLER 

9

GİRİŞ 

17

BİRİNCİ BÖLÜM

İNFAZ HUKUKUNA İLİŞKİN TEMEL BİLGİLER

1. İNFAZ HUKUKU KAVRAMI 

19

1.1. Genel Olarak 

19

1.2. Suç ve Cezai Yaptırım Kavramları 

19

1.3. İnfaz Hukuku Kavramı 

22

2. CEZANIN VE İNFAZIN AMACI 

23

2.1. Genel Olarak 

23

2.2. Cezanın Pasif İşlevi 

25

2.2.1. Genel Olarak 

25

2.2.2. Cezanın Pasif İşlevini Yerine Getirmesine Etki Eden

Nedenler 

26

2.2.2.1. Genel Olarak 

26

2.2.2.2. Cezai Yaptırımın Türü ve İçeriği 

26

2.2.2.3. Cezai Yaptırımın Miktarı 

26

2.2.2.4. Cezai Yaptırımın Uygulanabilirliği 

27

2.2.2.5. Cezai Takibatın Etkinliği 

27

2.3. Cezanın Aktif İşlevi ve Bu Bağlamda İnfazın Amaçları 

28

3. CEZALARIN İNFAZININ TARİHSEL GELİŞİMİ 

31

3.1. Genel Olarak 

31

3.2. Modern Öncesi Dönemdeki Gelişmeler 

32

3.3. Modern Süreçteki Gelişmeler 

33

3.3.1. Modern Sürece İlişkin Temel Bilgiler 

33

3.3.2. Modern Sürecin Kamusal Cezalandırmaya ve Cezaların

İnfazına Etkisi 

43

3.3.2.1. Genel Olarak 

43

3.3.2.2. Suçlu İradenin Cezalandırılmaya Başlanması ve

İsnat Yeteneği Olmayanlara Emniyet Tedbiri

Uygulanması 

44

3.3.2.3. Cezalandırmanın Istırap Veren Bir Gösteri

(Seyirlik) Olmaktan Çıkması ve Islahın

Amaçlanması 

46

3.3.2.4. Cezaların İnfazında Gözetimin Boyutlarının

Artması 

49

Bağlamında Cezalandırmanın Gerekliliği 

53

4. HÜRRİYETİ BAĞLAYICI CEZALARA DAYALI MODERN CEZA ADALETİ

SİSTEMLERİNDE HÜKÜMLÜNÜN ISLAHININ MÜMKÜN OLUP

OLMADIĞINA İLİŞKİN TARTIŞMALAR 

55

4.1. Genel Olarak 

55

4.2. Bireyin Kişiliğini, Tercihlerini ve Davranışlarını Belirleyen Temel

Unsur Nedir? (Yapı–Eylem İkiliği) 

57

4.2.1. Genel Olarak 

57

4.2.2. Yapısalcı Görüş 

58

4.2.3. Eylemci Görüş 

59

4.2.4. Giddens’in Sentezci Yaklaşımı 

59

4.2.5. Bourdeiu’nun Sentezci Yaklaşımı 

61

4.3. Yapı–Eylem İkiliği Bağlamında Klasik ve Pozitivist Okulların

Görüşlerinin Değerlendirilmesi 

62

4.4. Islahı Gerçekleştirmek Bakımından Modern Ceza Adaleti

Sistemlerinin Handikapları 

64

4.5. Değerlendirme 

68

5. MODERN İNFAZ SİSTEMLERİ 

71

5.1. Genel Olarak 

71

5.2. Topluluk (Amsterdan) Sistemi 

71

5.3. Hücre Sistemi 

72

5.3.1. Genel Olarak 

72

5.3.2. Pensilvanya Sistemi 

73

5.3.3. Auburn Sistemi 

73

5.3.4. Ortak Değerlendirme 

74

5.4. Kademeli Serbestlik (İrlanda) Sistemi 

75

5.5. Mevcut İnfaz Sistemimizin Modern İnfaz Sistemleri Bağlamında

Değerlendirilmesi 

75

6. MODERN CEZA ADALETİ SİSTEMİNDE CEZANIN ÖZELLİKLERİ 

76

7. CEZASIZLIK VE AŞKIN CEZALANDIRMA 

80

8. TÜRK İNFAZHUKUKU KURALLARININ ZAMAN BAKIMINDAN

UYGULANMASI 

82

İKİNCİ BÖLÜM

TÜRK CEZA ADALETİ SİSTEMİNDE CEZAİ YAPTIRIMLAR, İNFAZIN KONUSU VE KOŞULU, CEZALARIN İNFAZINDAN SORUMLU MERCİ VE İNFAZ KURUMLARI

1. GENEL OLARAK 

85

2. TCK’DA HÜKME BAĞLANAN CEZAİ YAPTIRIMLAR 

86

2.1. Genel Olarak 

86

2.2. Cezalar 

87

2.2.1. Genel Olarak 

87

2.2.2. Hapis Cezası 

89

2.2.2.1 Genel olarak 

89

2.2.2.2. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası 

90

2.2.2.3. Müebbet hapis cezası 

91

2.2.2.4. Süreli hapis cezası 

91

2.2.3. Adli Para Cezası 

93

2.3. Güvenlik Tedbirleri 

95

3. İNFAZIN KONUSU VE KOŞULU 

96

4. CEZALARIN İNFAZINDAN SORUMLU MERCİ 

98

5. CEZA İNFAZ KURUMLARINA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER 

99

5.1. Genel Olarak 

99

5.2. İnfaz Kurumu TİP’leri ve İnfaz Kurumu Kampüsleri 

100

5.3. Kapalı Ceza İnfaz Kurumları 

102

5.4. Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumları 

102

5.5. Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumları 

103

5.6. Çocuk Kapalı Ceza İnfaz Kurumları 

103

5.7. Gençlik Kapalı Ceza İnfaz Kurumları 

104

5.8. Gözlem ve Sınıflandırma Merkezleri 

104

5.9. Açık Ceza İnfaz Kurumları 

104

5.10. Çocuk Eğitimevleri 

108

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

HÜKÜMLÜNÜN ELE GEÇİRİLMESİ, İNFAZ KURUMUNA KABULÜ VE İNFAZIN ERTELENMESİ

1. GENEL OLARAK 

109

2. KESİNLEŞMİŞ MAHKUMİYET HÜKÜMLERİNİN C. SAVCILIĞINA

GÖNDERİLMESİ 

109

3. HÜKÜMLÜNÜN ELE GEÇİRİLME ŞEKİLLERİ 

110

3.1. Genel Olarak 

110

3.2. Hükümlüye Davetiye Çıkartılması 

111

3.3. Hükümlü Hakkında Yakalama Emri Çıkartılması 

112

3.4. Hükümlünün Kendiliğinden Cezanın İnfazı İçin Başvurması 

112

4. C. SAVCILIĞINDA İNFAZ İLİŞKİN YAPILANİŞLEMLER VEHÜKÜMLÜYE

MÜDDETNAME VERİLMESİ 

113

5. HÜKÜMLÜNÜN İNFAZ KURUMUNA KABUL İŞLEMLERİ 

114

6. HÜKÜMLÜNÜN İNFAZA İLİŞKİN BİLGİLENDİRİLMESİ, İLGİLİ KİŞİ VE

KURUMLARA BİLGİ VERİLMESİ 

116

7. GÖZLEM VE SINIFLANDIRMA 

117

8. İNFAZIN ERTELENMESİ 

119

8.1. Genel Olarak 

119

8.2. Hapis Cezasının İnfazının Hastalık veya Gebelik Nedeni ile

Ertelenmesi 

121

8.3. Çocuğunun Hastalığı Nedeniyle Kadın Hükümlünün Cezasının

İnfazının Ertelenmesi 

123

8.4. Hükümlünün İstemiyle İnfazın Ertelenmesi 

124

8.5. Mahkemece İnfazın Ertelenmesi veya Durdurulması 

125

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

İNFAZ KURUMUNUN HÜKÜMLÜ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ, BESLENMENİN VE TEDAVİNİN REDDİ

1. GENEL OLARAK 

127

2. CEZAEVİLİLEŞMEVEİNFAZKURUMUNUNHÜKÜMLÜÜZERİNDEKİETKİSİ 

127

3. İNFAZ SÜRECİNDEHÜKÜMLÜLERDE GÖRÜLEN GENEL EĞİLİM 

129

4. BESLENMENİN REDDİ 

130

4.1. Genel Olarak 

130

4.2. Beslenmenin Reddi Sürecinde İnfaz Kurumunun Hareket Tarzı 

132

4.3. Beslenmenin Reddi Sürecine Katılanların Ceza, Kabahatler ve

Disiplin Hukuku Bakımından Sorumlulukları 

133

5. TEDAVİNİN REDDİ 

136

BEŞİNCİ BÖLÜM

HÜKÜMLÜNÜN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ İLE HÜKÜMLÜYÜ ÖDÜLLENDİRME

1. GENEL OLARAK 

137

2. HÜKÜMLÜNÜNHAKLARI 

137

2.1. Genel Olarak 

137

2.2. Avukat ve Noterle Görüşme Hakkı 

141

2.3. Kültür–Sanat Etkinliklerine Katılma Hakkı ve İfade Özgürlüğü 

143

2.4. Kütüphaneden ve Kurslardan Yararlanma Hakkı 

144

2.5. Süreli veya Süresiz Yayınlardan Yararlanma Hakkı 

145

2.6. Barındırılma ve Giyim Hakkı 

145

2.7. Hükümlünün Bakıma Muhtaç Çocuklarının Barındırılmasına

İlişkin Hakkı 

146

2.8. Telefon İle Haberleşme Hakkı 

147

2.9. Radyo, Televizyon Yayınları ile İnternet Olanaklarından

Yararlanma Hakkı 

151

2.10. Mektup, Faks ve Telgrafları Alma–Gönderme Hakkı 

152

2.11. Dışarıdan Gönderilen Hediyeyi Kabul Etme Hakkı 

153

2.12. Din ve Vicdan Özgürlüğü 

153

2.13. Muayene ve Tedavi Hakkı 

154

2.14. Beslenme Hakkı 

154

2.15. Öğretimden Yararlanma Hakkı 

155

2.16. Spor Hakkı 

156

2.17. Ziyaretçi Kabul Etme Hakkı 

156

2.18. İzin Hakkı 

160

2.18.1. Genel Olarak 

160

2.18.2. Mazeret İzni 

160

2.18.3. Özel İzin 

161

2.18.4. İş Arama İzni 

161

2.18.5. İzinden Dönmeme veya Geç Dönmenin Sonuçları 

162

2.19. Çalışan Hükümlüler Bakımından Ücret ve Sosyal Haklar 

163

3. HÜKÜMLÜNÜN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 

163

3.1. Genel Olarak 

163

3.2. Cezayı Çekme, Güvenlik ve İyileştirme Programına Uyma 

164

3.3. Sağlığın Korunması Kurallarına Uyma 

164

3.4. Bina ve Eşyanın Korunması 

164

3.5. Hükümlülerin Çalıştırılması 

165

3.5.1. Genel Olarak 

165

3.5.2. Kurum Dışında Çalıştırma 

167

3.5.3. Kurum Hizmetinde Çalıştırma 

168

4. ÖDÜLLENDİRME 

168

ALTINCI BÖLÜM

İNFAZ HAKİMLİĞİ, İNFAZ KURUMLARININ İDARESİ, İNFAZ KURUMLARINDA GÜVENLİK VE DİSİPLİN

1. İNFAZ HAKİMLİĞİ 

171

1.1. Genel Olarak 

171

1.2. İnfaz Hakimliğinin Görevleri 

171

1.3. İnfaz Hakimliği Kararlarına Karşı Kanunyolu 

172

2. İNFAZ KURUMLARININ İDARESİ 

173

2.1. Genel Olarak 

173

2.2. İnfaz Kurumu Personelinin Yükümlülükleri 

175

2.2.1. Genel Olarak 

175

2.2.2. Eşit İşlem Yükümlülüğü 

175

2.2.3. Sır saklamak Yükümlülüğü 

176

2.2.4. Diğer Yasak Tutum ve Davranışlar 

176

3. İNFAZ KURUMLARININ GÜVENLİĞİ 

176

4. İNFAZ KURUMLARINDA DİSİPLİN 

178

4.1. Genel Olarak 

178

4.2. Yetişkinler Bakımından Öngörülen Disiplin Cezaları 

179

4.3. Çocuklar Bakımından Öngörülen Disiplin Cezaları ve Tedbirleri 

180

4.4. Disiplin Cezasını Gerektiren Eylemlerin Tekrarı, Disiplin

Cezalarının İnfazı ve Kaldırılması 

181

YEDİNCİ BÖLÜM

MAHSUP, KOŞULLU SALIVERİLME VE DENETİMLİ SERBESTLİK

1. GENEL OLARAK 

185

2. MAHSUP 

185

3. KOŞULLU SALIVERİLME 

188

3.1. Genel Olarak 

188

3.2. Koşullu Salıverilme Kararı Verilebilmesinin Koşulları 

194

3.2.1. Genel Olarak 

194

3.2.2. Cezanın Belirli Bir Miktarının İnfaz Kurumunda Çekilmiş

Olması 

195

3.2.3. Hükümlünün İyi Halli Olması 

200

3.3. Koşullu Salıverilmeden Faydalanamayacak Olanlar 

206

4. DENETİMLİ SERBESTLİK SURETİYLE CEZANIN İNFAZI 

208

4.1. Genel Olarak 

208

4.2. Denetimli Serbestlik Tedbiri Uygulanması Suretiyle Cezanın

İnfazına Karar Verilebilmesinin Koşulları 

214

4.2.1. Genel Olarak 

214

4.2.1.1. Belirli İnfaz Kurumlarında Bulunuyor Olmak 

214

4.2.1.2. Koşullu Salıverilmesine Bir Yıl veya Daha Az

Süresi Kalmış Olmak 

218

4.2.1.3. İyi Halli Olmak 

220

4.2.2. Denetimli Serbestlik Uygulanması Suretiyle Cezanın

İnfazından Faydalanamayacak Olanlar 

220

5. KOŞULLU SALIVERİLME VE DENETİMLİ SERBESTLİKTE SÜRE

(YATAR) HESAPLAMA UYGULAMALARI 

221

SEKİZİNCİ BÖLÜM

TUTUKLAMANIN VE ADLİ PARA CEZASININ İNFAZI, ÖZEL İNFAZ USULLERİ VE İNFAZ MUHAKEMESİ

1. GENEL OLARAK 

225

2. TUTUKLAMANIN İNFAZI 

225

2.1. Genel Olarak 

225

2.2. Tutuklama Kararının Yerine Getirildiği Kurumlar 

227

2.3. Tutukevine Kabul ve Tutuklunun Barındırılması 

228

2.4. Tutukluların Hakları ve Hakkında Alınabilecek Kısıtlayıcı

Önlemler 

228

2.5. Tutukluların Hükümlülere Paralel Düzenlenen Hak ve

Yükümlülükleri 

229

3. ADLİ PARA CEZASININ İNFAZI 

231

4. ÖZEL İNFAZ USULLERİ 

233

4.1. Genel Olarak 

233

4.2. Hafta Sonları ve Geceleri İnfaz 

234

4.3. Konutta İnfaz 

234

5. İNFAZ MUHAKEMESİ 

235

5.1. Genel Olarak 

235

5.2. Mahkumiyet Hükmünün Yorumunda veya Çektirilecek Cezanın

Hesabında Duraksama 

235

5.3. Birden Fazla Hükümdeki Cezaların Toplanması 

236

5.4. Hastanede Geçen Sürenin Cezadan İndirilmesi 

237

KAYNAKÇA 

239