MARKA HUKUKU İLE İLGİLİ MAKALELER HUKUKİ MÜTALAALAR BİLİRKİŞİ RAPORLARI IV
Hamdi YASAMAN
""Marka Hukuku ile ilgili Makaleler, Hukuki Mütalaalar, Bilirkişi Raporları" kitaplarının 4. cildi yayıma hazırlandı. 2008 yılında yayımlanan 3. ciltten sonra geçen süre içinde, marka hukuku ile ilgili iki makalemin dışında birçok hukuki mütalaa ve bilirkişi raporu hazırladım. 4. cilt diğerlerinden daha hacimli oldu. Bu eserin de uygulamada faydalı olacağı inancındayım.
38 yıldır akademisyen ve avukat olarak hukuk dünyasının içindeyim. Bu süre zarfında binlerce bilirkişi raporu düzenledim. Bilirkişi olarak incelediğim dosyalardan birçok olayı ve hukuki meseleleri yakından gördüm. Bilirkişiliğin mesleğimin gelişmesinde büyük yararı olduğunu düşünüyorum. Bu sebeple, yaşayan hukuk açısından bu raporların yayınlanmasında yarar görüyorum. Bu konuda başka öğretim üyelerinin de aynı türde kitapları bulunmaktadır. Bunların akademisyenlere faydasının yanında, uygulamadaki hakim ve avukatlara da büyük faydası olduğunu düşünüyorum.
Bilindiği üzere 1 Ekim 2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununda bilirkişilik için özel bir düzenleme getirildi. HMK'nin 266. maddesine göre: "Mahkeme, çözümü hukuk dışında özel ve teknik bilgiyi gerektiren hallerde, taraflardan birinin talebi üzerine yahut kendiliğinden, bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verir. Hakimlik mesleğinin gerektirdiği genel ve hukuki bilgiyle çözümlenmesi mümkün olan konularda bilirkişiye başvurulamaz". Bu hüküm hakkında uygulamada bazı akademisyenler ve hakimlerce, Kanunun hukuki konularda bilirkişiye başvurma hakkım ortadan kaldırdığı görüşü ileri sürülmektedir. Bu düşünce hatalıdır. Zira bunun, hakimin MK 1. maddesine göre doktrin, bilimsel ve yargısal içtihatlardan yararlanır hükmü karşısında yorumlanması gerekir. Hukuk, sosyolojik olaylar ve teknik ile gelişen bir organizmadır. Dünyanın globalleşmesi ve hukuki sorunların uluslararası niteliğe bürünmesi karşısında, hakimin hukukun bütün dallarında uzman olması ve bu konularda yayınlanan eserler ile yargı kararlarını takip etmesi imkan dahilinde değildir. İş yükünün çok ağır olduğu bu durumda, hakimlerin bilhassa konunun uzmanları olan bilim adamlarından yararlanamayacak olmaları hukukun iyi uygulanması bakımından doğru değildir. Önceki Usul Kanununda da benzer yönde hüküm var idi. Ancak, uygulamada hukukçu bilirkişilere hemen hemen her dosyada başvuruldu. Birçok Yargıtay kararlarında, mahkemelerin uzman hukukçu seçmemeleri sebebiyle kararlarının bozulduğuna dair birçok karar mevcuttur. Üç kişilik bilirkişi heyetinde, konusunda uzman bir hukukçu bilirkişinin bulunması gerekir. Zira, teknik ve muhasip bilirkişilerin hukukçu bilirkişi ile birlikte çalışması neticesinde teknik bilirkişilere hukuki sorun anlatılabilmekte ve Kanunun beklediği anlam çerçevesinde yapılan inceleme ile sorunun aydınlatılması mümkün olabilmektedir. Teknik bilirkişilerin çoğu hukuki konulan bilmedikleri, Kanunun beklediği amacı anlamadıkları için yanlış tetkikat yapma olasılığı vardır. Bu bakımdan teknik bilirkişileri yönlendirecek ve dosya kapsamında inceleme yaptırmaya yöneltecek hukukçunun heyette bulunmasında büyük yarar vardır. Prof.Dr. Bilge Umar'in yeni yayımlanan Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhinde (Ankara 2011, s. 755 vd.) yer alan bu konudaki görüşlerinin yerinde olduğunu ve bunlara katıldığımı belirteyim.
Bilirkişi raporlarının yayımlanmasının gerek uygulamaya gerek doktrine katkısı önemlidir. Prof.Dr. Yaşar Karayalçın, Prof.Dr. Ömer Teoman, Prof.Dr. Oğuz İmregün, Prof.Dr. Abuzer Kendigelen ve diğer bir çok öğretim üyesinin yayınladıkları mütalaa ve bilirkişi raporlarının bilimsel düzeyi göz önünde tutulduğunda adalete büyük katkıda bulundukları ve hakimlere bu konuda yol açtıkları görüşündeyim. Bu tür eserler nazara alındığında, ülkemizde öğretim üyesi uzman hukukçu bilirkişilerinden yararlanılması ve HMK'nin 266. maddesinin amaca uygun yorumlanması gerektiği görüşündeyim.
Bu kitabın tashihi kızım Zeynep Yasaman Kökçü tarafından yapılmıştır. Kitabı baştan sona okuyup, gerek içeriklerinde ve tashihlerinde büyük çaba harcadı. Kendisine teşekkür ediyorum. Bunun yanında kızım ile birlikte çalışmanın mutluluğunu duyuyorum. Babam Ekrem Yasaman da hukukçu idi. Hakimlik mesleğinden emekli olduktan sonra uzun yıllar avukatlık yaptı. Ben de babamla çalışma mutluluğunu yaşadım. Kızımın ailenin üçüncü kuşak hukukçusu olması da bana gurur veriyor. Kızım Zeynep ilk önce işletme okudu. Üniversite de Paris 2-Pantheon Assas'da Administration Economique ve Sociale'i bitirdikten sonra İngiltere'de University of London King's College'de International Management masten yaptı. Gen'lerinde (!) hukuk olduğu için baba mesleğine döndü ve Fransa'da Sorbonne Hukuk Fakültesini bitirdi. Şimdi, benimle birlikte çalışıyor.
Bu kitabı, 1973'de İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku kürsüsünde birlikte asistan olarak bulunduğumuz, birlikte doçent ve profesör olduğumuz ve bu tarihten beri dostluğumuzun devam ettiği değerli hukukçu Prof.Dr. Ömer Teoman'a ithaf ediyorum."
İÇİNDEKİLER
I- MAKALELER
1. Markaların Hükümsüzlüğü Davalarında Dava Açma Süresi 3
2. Kırmızı Rengin Marka Olarak Alınması Konusunda
AB Temyiz Mahkemesinin Bir Kararı Üzerine Düşünceler 11
II- MÜTALAALAR
1. GAP Markası 41
Tanınmış Marka
2. CARLO PAZOLİNİ Markası 59
Tanınmış Marka Markanın Hükümsüzlüğü
3. SATÜRN Markası 81
Markanın Kullanılması Zorunluluğu
Markanın Beş Yıl Süre ile Kullanılmaması
Beş Yıllık Sürenin Başlangıç Tarihi - KHK m.14
4. GABRİEL VENETO, REFLECTIONS,
JUNEIGHT Markaları 95
Markanın Devrine Dair Protokol
5. ELİTE WORLD Markası 105
Tasviri İşaretler - KHK m.7ll-c
İltibas
Sessiz Kalma Yoluyla Hak Kaybı
6. RUBORİL Markası 125
Gerçek Hak Sahipliği
Vekil Markası Lisans Sözleşmesi Kötüniyetli Tescil
7. TAÇ - TACMAHAL Markaları 151
İltibas
Seri Markalar
8. BONUS Markası 161
Markanın Hükümsüzlüğü
Tanınmış Markanın Farklı Mal ve Hizmetlerde Kullanılması
- KHK m.814
9. NFS BURGER TÜRK -
BURGER KING Markaları 177
Tasviri İşaretler - KHK m.7ll-c
Ayırt Edici Nitelik
İltibas
Tanınmış Markanın Karıştırılma ihtimali
Ticari Form - Trade Dress
10. HATEMOĞLU Markası 191
Lisans Sözleşmesi Tazminat - KHK m.66
11. YKK Markası 197
Tanınmış Markanın Farklı Mal ve Hizmetlerde Kullanılması
III- BİLİRKİŞİ RAPORLARI
1. TERCİH ROBOTU Markası 213
Markanın Ayırt Ediciliği
2. KÖZLEMATİK- SAC KAVURMATİK Markaları 220
Kuvvetsiz Marka
TPE'ye Husumet Yöneltilmesi - KHK m.47-53
3. ÖNCÜNAZAR Markası 226
Ticaret Unvanı - TTK m.54
Kullanım ile Ayırt Edici Nitelik Kazanılması - KHK mJlson
Tescil Öncesinde işaret Üzerinde Hak Kazanılması - KHK m.8/3
4. KIT KAT Markası 233
Tescil Engelleri - KHK m.7
Ayırt Edicilik - KHK m.5
Paris Sözleşmesi 4. Mükerrer 6. Madde
5. TATA SAFARİ Markası 247
Mutlak Red Sebepleri - KHK m.7
6. EVKUR Markası 267
Gerçek Hak Sahipliği - KHK m.8/3 Ticaret Unvanı - TTK m.52 Haksız Rekabet - TTK m.56
7. EKOL Markası 275
Gerçek Hak Sahipliği
Sessiz Kalma Yoluyla Hak Kaybı - MK m.2 Ticaret Unvanı - TTK m.52
8. POLİMET Markası 285
Gerçek Hak Sahibi
Önceki Kullanıma Dayanan Hak Sahipliği
9. SUTUT Markası 293
Nisbi Red Sebepleri - KHK m.8
Tanınmış Marka - KHK m.8/4 Haksız Rekabet - TTK m.56
10. CHİCAGO BULLS - KADIKÖY BULLS Markaları 308
Karıştırılma İhtimali - KHK m. 811-b
11. FORMULA ONE Markası 315
Tanınmış Marka - Paris Sözleşmesi 1. Mükerrer 6. Madde Tanınmış Markanın Farklı Mal ve Hizmetlerde Kullanılması - KHK m. 8/4 Hükümsüzlük Davasında Hak Düşürücü Süre - KHK m.42
12. GAP-GAPİDO Markaları 325
Tanınmış Marka - KHK m.8/4 Marka Hakkına Tecavüz - KHK m.61 Kötüniyetli Tescil Haksız Rekabet - İltibas - TTK m.57/5
13. İSTANBUL MODERN, İSTANBUL MODERN SANAT MÜZESİ
VE İMSG İSTANBUL MODERN SANATLAR
GALERİSİ Markaları 333
Karıştırılma İhtimali - KHK m.9ll-b
Tanınmış Marka - Paris Sözleşmesi I. Mükerrer 6. Madde
14. KERVAN Markası 343
Karıştırılma ihtimali Haksız Rekabet
15. LEUCI Markası 349
Tanınmış Marka - KHK m. 8
Markanın Hükümsüzlüğü - KHK m.8, m. 42
Kötüniyetli Tescil
16. LEXUS Markası 359
Tanınmış Marka Haksız Tescil
17. ÖZDİLEK Markası 365
Tanınmış Marka - Paris Sözleşmesi 1. Mükerrer 6. Madde - KHK m.8/4 Markanın Tescil Edildiği Şekilde Kullanılması
18. TARO - TORO Markaları 374
Tanınmış Marka — KHK m.8, Paris Sözleşmesi
Tescil Öncesinde Üzerinde Hak Kazanılmış İşaret - KHK m.8/3
Ticaret Unvanı - TTK m.54
19. FAN FANG Markası 380
Markasal Kullanım
Karıştırma İhtimali - KHK m.9ll-b
20. SATKO Markası 388
Karıştırma ihtimali
21. GÜL BAHÇESİ Markası 391
Marka Tescilinden Doğan Haklar Kapsamında istisna - KHK m. 12
22. HYUNDAI Markası 396
Markanın Taklidi - KHK m.15/2 Paralel İthalat - KHK m.I3
23. TEKE TEK Markası 404
Kullanmama Sebebiyle Hükümsüzlük - KHK m.14
24. İPEKYOL Markası 412
Kullanılmayan Tanınmış Markanın Terkini - KHK m.14
25. DİANA Markası 418
Kullanmama Sebebiyle Hükümsüzlük - KHK m.14 İltibas
26. LEONE Markası 423
Kötüniyetli Tescil - KHK m.35, MK m.2
27. L'OREAL 428
Markaya Tecavüz
Markayı Taşıyan Ürünlerin Taklidi - KHK m.61
28. MARTI Markası 435
Markaya Tecavüz - KHK m. 61 İtibar Tazminatı
29. TSE Markası 441
Markanın Haksız Kullanımı
Manevi Tazminat - KHK m.62, BK m.49
30. TSE Markası 447
Markaya Tecavüz - KHK m.61
Türk Standartları Enstitüsü Belgelendirme Talimatı m.2/1 m.29
31. SIEMENS Markası 457
Marka Hakkına Tecavüz - KHK m. 61- 62
Tescilli Marka ile Aynı Olan Herhangi Bir İşaretin Üçüncü Kişiler Ta¬rafından Kullanılmasını Engelleme Hakkı - KHK m. 911-a Maddi, Manevi Tazminat Talebi - KHK m.62
32. BOROSİL Markası 463
İltibas
Gerçek Hak Sahipliği Tanınmış Marka Haksız Rekabet
33. EKOL TEMİZLİK - EKOL SERVİS Markaları 471
Sessiz Kalma Yoluyla Hak Kaybı - MK m.2
34. MOLPED - ROLLPED Markaları 477
Benzer Markanın Farklı Mal ve Hizmetlerde Kullanılması
Tanınmış Marka
İltibas
35. COLLEZIONE Markası 485
Tanınmışlığın Tespiti
Tanınmış Markanın Farklı Mal ve Hizmetlerde Kullanılması -
KHKm.8l4,m.42ll-b
36. AKAI Markası 493
Tanınmış Marka
Benzer Markaların Farklı Mal ve Hizmetlerde Kullanılması -
KHK m.8/4
Hak Düşürücü Süre - Kötüniyetli Tescil - KHK m.42/l-a
37. AKASYA Markası 505
İltibas - KHK m.9, m.61
Sınıflandırma
38. DUAL POWER Markası 522
Ayırt Edici Nitelik İltibas
39. HATUNCA - HATUNY Markaları 530
Ayırt Edici Nitelik - KHK m.5
Tasviri işaret - KHK mJll.c
40. İPEK PALAS Markası 539
Gerçek Hak Sahipliği
Tasviri işaretler Bağlantı İhtimali
41. LEXUS Markası 545
Tanınmış Marka Kriterleri
Paris Sözleşmesi I. Mükerrer 6. Maddesi
42. RENAULT Markası 557
Taklit Ürün
Marka Hakkına Tecavüz - KHK m.6I/I-c
Tazminat - KHK m.66/2
43. TARZAN Markası 565
Tanınmış Marka
Karıştırılma İhtimali - KHK m.8ll-b
44. 212 İSTANBUL Markası 579
Benzer Marka - KHK m. 8/1-b
Benzer Markanın Farklı Mal ve Hizmetlerde Kullanılması
Mal ve Hizmetlerin Sınıflandırılması
45. AKADEMİ İSTANBUL Markası 593
Marka Hakkına Tecavüz - KHK m.61, m. 9
Marka ile Ticaret Unvanı Arasındaki Benzerlik Ticaret Unvanının Markasal Kullanımı
46. ALMAN HASTANESİ Markası 602
Gerçek Hak Sahipliği İlkesi
Tescilsiz İşaretin Markasal Kullanımı - KHK m.8/3
İltibas
Kötüniyetli Tescil - KHK m.35/1
47. İSPARK - İSTAKSİ Markaları 618
İltibas
48. ÖZLER Markası 624
Gerçek Hak Sahipliği Dava Ehliyeti
49. VOB Markası 633
Tanınmış Marka
Tanınmış Markanın Farklı Mal ve Hizmetlerde Kullanılması -
KHK m.8/4
50. ZARA Markası 648
Ticaret Unvanının Markasal Kullanımı İltibas - KHK m.9/2 TTK m.56-57
