Hukukun Temel Kavramları

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz VII
İkinci Baskıya Önsöz IX
Üçüncü Baskıya Önsöz XI
Dördüncü Baskıya Önsöz XIII
Beşinci Baskıya Önsöz XV
Altıncı Baskıya Önsöz XVII
Yedinci Baskıya Önsöz XIX
Sekizinci Baskıya Önsöz XXI
Birinci Bölüm
SOSYAL DÜZEN, SOSYAL DÜZEN KURALLARI VE
HUKUK HAKKINDA GENEL BİLGİLER
§ 1. SOSYAL DÜZEN VE SOSYAL DÜZEN KURALLARI 1
I. Din Kuralları 2
II. Ahlak Kuralları 5
III. Görgü Kuralları 7
IV. Örf ve Âdet Kuralları 8
V. Hukuk Kuralları 9
A. Hukuk Kavramı 9
B. Hukukun Diğer Sosyal Düzen Kurallarından Temel Farkı 11
C. Hukukun Çeşitli Anlamları 12
1. Mevzû Hukuk 13
2. Pozitif Hukuk 13
3. Doğal Hukuk 14
4. Tarihi Hukuk 15
5. Objektif Hukuk–Sübjektif Hukuk 15
D. Hukukun Amaçları veya Varlık Sebepleri 16
1. Sosyal Düzeni Sağlamak 17
2. Güvenlik ve Barış Sağlama 17
3. Özgürlükleri Sağlamak 18
4. Adaleti Sağlamak 18
a. Denkleştirici Adalet (Eşitlik) 20
b. Dağıtıcı (Paylaştırıcı) Adalet 21
c. Hakkaniyet 22
d. Sosyal Adalet 23
§ 2. BELLİ BAŞLI HUKUK SİSTEMLERİ 23
I. Kara Avrupası Hukuk Sistemi (Roma–Germen Hukuk Sistemi) 23
II. Anglo–Sakson Hukuk Sistemi 25
III. İslam Hukuk Sistemi 27
IV. Sosyalist Hukuk Sistemi 28
V. Uzak Doğu Hukuk Sistemi 28
§ 3. HUKUKUN KAYNAKLARI 29
I. Genel Olarak 29
II. Hukukun Yürürlük (Asıl) Kaynakları 31
A. Şekli (Yazılı) Kaynaklar (Mevzuat) (Normlar Hiyerarşisine Göre) 31
1. Anayasa (The Constitution) 31
2. Aynı Sırada Olan Yazılı Kaynaklar 36
a. Kanun (Yasa–Acts, The Statutory Law) 36
b. Kanun Hükmünde Kararname (The Statutory Decrees) 39
c. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi 40
d. TBMM. İçtüzüğü (Regulation For The Turkish Parliament) 42
e. İçtihadı Birleştirme Kararları (The Court Decisions That Bound Like The Statutory Law) 42
f. Uluslararası Sözleşmeler (International Treaties) 43
3. Tüzükler (Regulations) 44
4. Yönetmelikler (By–Laws) 45
5. Yönetmelik Statüsündeki Genel Düzenleyici İşlemler 46
B. Yazılı Olmayan Kaynaklar (Örf ve Âdet Hukuku–Customary Law) 47
1. Kavram 47
2. Örf ve Âdet Hukukunun Doğması İçin Gereken Şartlar 49
a. Sürekli Uygulanma (Maddi Unsur) 49
b. Genel İnanış (Manevi Unsur) 49
c. Devlet Desteği (Hukuki Unsur) 49
C. Hâkim Tarafından Yaratılan Hukuk 50
1. Genel Olarak 50
2. Hâkimin Hukuk Yaratmasının Şartları 51
II. Hukukun Yardımcı (İkincil) Kaynakları 52
A. Genel Olarak 52
B. Mahkeme Kararları (Court Decisions) 52
C. Bilimsel Görüşler (Öğreti–Doctrine) 53
§ 4. HUKUKUN BÖLÜMLERİ (CLASSIFICATIONS OF LAW) 54
I. Genel Olarak 54
II. Özel Hukukun Kolları (Classification of Private Law) 55
A. Medeni Hukuk (Civil Law) 55
1. Başlangıç Bölümü 56
2. Kişiler Hukuku (Persons Law) 57
a. Genel Olarak Kişi ve Kişilik Kavramı 57
b. Gerçek Kişiler (Real Persons) 58
aa. Kişiliğin Başlangıcı 58
bb. Ehliyet 60
aaa. Hak Ehliyeti 60
bbb. Fiil (Eylem) Ehliyeti ve Şartları 61
i. Kavram 61
ii. Fiil Ehliyetinin Şartları 62
iia. Ayırt Etme Gücüne (Temyiz Kudretine) Sahip Olmak 62
iib. Erginlik (Reşit Olmak) 66
iic. Kısıtlı (Mahcur) Olmamak 66
cc. Fiil Ehliyetlerine Göre Gerçek Kişiler 67
aaa. Tam Ehliyetliler (Full Capacity) 67
bbb. Sınırlı Ehliyetliler (Limited Capacity) 67
i. Genel Olarak 67
ii. Evli Kişiler 68
iii. Kendilerine Kanuni Danışman Atanan Kişiler 69
ccc. Sınırlı Ehliyetsizler (Limited Incapacity) 71
i. Genel Olarak 71
ii. Hukuki İşlem Ehliyeti Açısından Sınırlı Ehliyetsizlerin Durumları 71
iia. Yasal (Kanuni) Temsilcinin Onayına Bağlı işlemler 71
iib. Sınırlı Ehliyetsizlerin Yasal Temsilcilerinin Onayını Almadan Yapabileceği İşlemler 73
iiba. Şahsen Kullanılacak Haklar 73
iibb. Karşılıksız (İvazsız) Kazanmalar 74
iic. Sınırlı Ehliyetsizlerin Hiç Yapamayacağı İşlemler 75
ddd. Tam Ehliyetsizler (Full Incapacity) 75
dd. Yerleşim Yeri (İkametgâh–Residence) 77
ee. Hısımlık (Akrabalık–Relationship) 79
aaa. Genel Olarak 79
bbb. Kan Hısımlığı 80
i. Üstsoy–Altsoy (Usul–Füru) Hısımlığı 81
ii. Yansoy (Civar) Hısımlığı 81
ccc. Kayın Hısımlığı (Sıhri Hısımlık) 81
ddd. Evlat Edinme Yoluyla Kurulan Hısımlık (Câli Hısımlık) 82
ff. Kişiliğin Sona Ermesi 84
aaa. Ölüm ve Ölüm Karinesi 84
i. Ölüm 84
ii. Ölüm Karinesi 85
bbb. Gaiplik (Kaybolma) 86
i. Genel Olarak 86
ii. Ölüm Tehlikesi İçinde Kaybolma 87
iii. Uzun Süreden Beri Haber Alınamama 88
iv. Gaiplik İsteminin Düşmesi 88
v. Gaiplik Kararının Sonuçları 88
vi. Gaiplik Kararına İlişkin Örnek Olay ve Ölüm Karinesi ile Karşılaştırılması 90
c. Tüzel Kişiler (Legal Persons) 94
aa. Özel Hukuk Tüzel Kişileri 96
aaa. Amacı Gelir Elde Etmek Olmayan Özel Hukuk Tüzel Kişileri 96
i. Dernekler (Associations) 97
ii. Vakıflar (Foundations) 98
bbb. Amacı Gelir Elde Etmek Olan Özel Hukuk Tüzel Kişileri 99
bb. Kamu Hukuku Tüzel Kişileri 99
cc. Kamu İktisadi Teşebbüsleri 100
3. Aile Hukuku (Family Law) 100
4. Miras Hukuku (Inheritance Law) 111
5. Eşya Hukuku (Real Law) 117
B. Borçlar Hukuku (Law Of Obligations) 123
1. Genel Olarak 123
2. Borçlar Kanunu'nun Sistematiği 123
3. Borç İlişkisi ve Borcun Kaynakları (Obligation Relationship and Sources of Obligation) 124
a. Borç İlişkisi 124
b. Borç İlişkisinin Kaynakları 125
aa. Genel Olarak 125
bb. Sözleşmeler (Contracts) 125
cc. Haksız Fiiller (Torts) 126
dd. Sebepsiz Zenginleşme (Unjust Enrichment) 128
4. Genel Olarak Borç İlişkisinin Sona Ermesi 129
C. Ticaret Hukuku (BusinessCommercial Law) 130
1. Kara Ticareti Hukuku 130
a. Ticari İşletme (Commercial Entreprise) 130
b. Ticaret Şirketleri (Business Companies) 131
aa. Kişi Şirketleri (Companies of Real Persons) 132
aaa. Genel Olarak 132
bbb. Adi Şirket (Ordinary Partnership) 133
ccc. Kollektif Şirket (Collective Company) 134
ddd. Adi Komandit Şirket (Ordinary Commandit Company) 136
bb. Sermaye Şirketleri (Capital Companies) 137
aaa. Genel Olarak 137
bbb. Anonim Şirket [Corporations (Joint Stock Companies)] 138
ccc. Limited Şirket (Limited Liability Company) 139
ddd. Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirket (Commandit Company With Shares) 140
cc. Kooperatif Teşekküller (Cooperatives) 141
c. Kıymetli Evrak Hukuku (Negotiable Instruments) 143
d. Özel Sigorta Hukuku (Private Insurance Law) 144
2. Deniz Ticareti Hukuku (Maritime Law) 148
D. Devletler Özel Hukuku (Private International Law) 149
1. Genel Olarak 149
2. Vatandaşlık Hukuku (Citizenship Law) 149
3. Kanunlar Çatışması (Conflict of Laws) 151
4. Yabancılar Hukuku (Law of Foreigners) 152
III. Kamu Hukukunun Kolları (Classifications of Public Law) 153
A. Anayasa Hukuku (Constitution Law) 154
1. Anayasanın Üstünlüğü 154
2. Anayasaya Hâkim Olan Temel İlkeler 157
a. Demokrasi (Democracy) 157
b. Laiklik (Secularism) 158
c. Sosyal Devlet (Social State) 158
d. Hukuk Devleti (Law State) 159
e. Kuvvetler (Erkler) Ayrılığı (Separateness of Powers) 160
aa. Yasama (Legislation–Parliament) 160
bb. Yürütme (Execution–The Council of Ministers) 162
cc. Yargı (Jurisdiction) 163
B. İdare Hukuku (Administration Law) 165
1. Genel Olarak 165
2. İdare Teşkilatı 166
a. Genel İdare Teşkilatı 166
aa. Merkez Teşkilatı 166
bb. Taşra Teşkilatı 167
cc. Yurt Dışı Teşkilatı 167
3. Mahalli İdareler (Yerel Yönetimler) 168
C. Ceza Hukuku (Punishment Law) 168
1. Genel Ceza Hukuku 169
a. Ceza Hukukuna Egemen Olan Temel İlkeler 170
aa. Hukuk Devleti İlkesi 170
bb. Suç ve Cezada Kanunilik İlkesi 170
cc. Adalet Önünde Eşitlik İlkesi 171
dd. Ceza Sorumluğunun Şahsîliği İlkesi 171
ee. Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi 172
ff. Kusursuz Suç ve Ceza Olmaz İlkesi 172
gg. İnsan Haysiyetinin Korunması İlkesi 172
hh. Bir Suça Tek Ceza (Non Bis in İdem) İlkesi 173
b. Suç ve Suçun Unsurları 173
c. Genel Ceza Hukukuna İlişkin Önemli Kavramlar 176
aa. Ceza Ehliyeti ve Cezada Yaş 176
bb. Teşebbüs 177
cc. Tekerrür 178
dd. Suça Katılma (İştirak) 178
2. Özel Ceza Hukuku 179
3. Disiplin Cezası Hukuku 179
D. Yargılama Hukukları (Jurisdiction Laws) 180
1. Genel Olarak 180
2. Adli Yargılama Hukuku 181
a. Medeni Yargılama ve İcra–İflâs Hukuku 181
aa. Medeni Yargılama Hukuku 181
bb. İcra–İflâs ve Konkordato Hukuku 182
b. Ceza Yargılama Hukuku 183
3. İdari ve Vergi Yargılama Hukuku 184
4. Anayasa Yargısı 185
5. Askerî Yargılama Hukuku 187
E. Genel Kamu Hukuku (General Public Law) 187
F. Devletler Genel Hukuku (International Public Law) 188
G. Vergi Hukuku (Tax Law) 189
H. İnsan Hakları Hukuku (Humanrights Law) 196
III. Karma Hukukun Kolları (Classifications of Mixed Law) 197
A. Fikri ve Sınai Mülkiyet Hukuku (Intellectual and Industrial Property Law). 197
aa. Fikri Mülkiyet Hukuku (Intellectual Property Law) 197
B. İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku (Labour and Social Security Law) 199
1. İş Hukuku 199
2. Sosyal Güvenlik Hukuku (Social Security Law) 204
C. Rekabet Hukuku (Competetion Law) 207
D. Tüketici Hukuku (Consumer Law) 211
E. Çevre Hukuku (Enviroment Law) 215
F. Bilişim Hukuku (SyberInternet Law) 217
G. Banka Hukuku (Bank Law) 220
E. Sermaye Piyasası Hukuku (Stock Market Law) 222
İkinci Bölüm
HUKUK KURALLARININ UYGULANMASI
§ 5. NİTELİKLERİ BAKIMINDAN HUKUK KURALLARI 223
I. Emredici Hukuk Kuralları 223
II. Yedek Hukuk Kuralları 225
A. Genel Olarak 225
B. Tamamlayıcı Hukuk Kuralları 226
C. Yorumlayıcı Hukuk Kuralları 228
III. Tanımlayıcı Hukuk Kuralları 230
§ 6. HUKUK KURALLARININ YER VE ZAMAN İTİBARIYLA UYGULANABİLİR OLMASI 232
I. Yer İtibarıyla Uygulanabilir Olma 232
II. Zaman İtibarıyla Uygulanabilir Olma 233
A. Kanunların Yürürlüğe Girmesi 233
B. Kanunların Yürürlükten Kalkması 235
1. Açık Kaldırma 235
2. Örtülü Kaldırma 235
§ 7. HUKUK KURALLARININ ANLAM BAKIMINDAN UYGULANMASI VE KANUN BOŞLUĞU 238
I. Hukuk Kurallarının Anlam Bakımından Uygulanması (Hukuk Kurallarının Yorumu) 238
A. Genel Olarak Yorum Kavramı 238
B. Yapılış Şekli Bakımından Yorum Çeşitleri 240
1. Sözel (Lâfzi) Yorum 240
2. Amaca Göre Yorum (Gai Yorum) 241
C. Yorumda Başvurulacak Mantık Araçları 242
1. Örnekseme (Kıyas, Argumentum a Simili, Analoji) 242
2. Evleviyet (Hayli Hayli, Argumentum a Fortiori) 243
3. Zıt Anlamdan Sonuç Çıkarma (Mefhum–u Muhâlif, Argumentum a Contrario) 243
D. Hüküm İçi Boşluk (Lücken İntra Legem) ve Hâkimin Takdir Yetkisini Kullanması 244
II. Kanunda Uygulanabilir Bir Hükmün Bulunmaması: Kanun Boşluğu 247
A. Kavram 247
B. Kanun Boşluklarının Çeşitleri 249
1. Bilinçli Boşluklar–Bilinçsiz Boşluklar 249
2. Açık Boşluklar–Örtülü Boşluklar 251
3. Gerçek Boşluklar–Gerçek Olmayan Boşluklar 253
4. Kanun Boşluğu Bulunmasının Sonuçları 253
Üçüncü Bölüm
HAK KAVRAMI HAKKIN ÇEŞİTLERİ VE
HAKLARIN KAZANILIP KAYBEDİLMESİ
§ 8. HAK KAVRAMI VE HAK SAHİPLİĞİ 255
§ 9. HAKKIN ÇEŞİTLERİ 256
I. Kamu Hukuku Hakları 257
A. Genel Olarak 257
B. Kamu Haklarının Sınırlandırılması 258
C. Kamu Haklarının Korunması 259
II. Özel Hukuk Hakları 260
A. Para ile Ölçülebilen Değeri Bulunup Bulunmamasına Göre Haklar 262
1. Para ile Ölçülebilen Değeri Bulunan Haklar (Malvarlığı Hakları) 262
a. Alacak Hakları (Borç İlişkisinden Doğan Haklar) 262
b. Aynî (Eşyaya İlişkin) Haklar 263
aa. Mülkiyet Hakkı 264
aaa. Genel Olarak 264
bbb. Bireysel (Tek) Mülkiyet 264
ccc. Birlikte Mülkiyet 265
i. Paylı (Müşterek) Mülkiyet 265
ii. Elbirliği (İştirak Hâlinde) Mülkiyet 267
bb. Sınırlı Aynî Haklar 269
aaa. İrtifak Hakları 269
i. Eşyaya Bağlı İrtifaklar 270
ii. Kişiyle Kaim (Kişiye Bağlı) İrtifaklar 271
bbb. Rehin Hakları 273
i. Taşınır Rehni 274
ia. Taşınır Rehninde Kural: Teslim Koşullu Taşınır Rehni 274
ib. İstisnalar: Hayvan Rehni, Ticari İşletme Rehni ve Taşıt Rehni 274
ic. Hapis Hakkı 278
ii. Taşınmaz Rehni 279
ccc. Taşınmaz Yükü 281
c. Maddi Değeri Olan Yenilik Doğuran Haklar 282
d. Mâli Yönü ile Fikri Haklar 283
2. Değeri Para ile Ölçülemeyen Haklar (Şahısvarlığı Hakları) 284
B. İleri Sürülebileceği Çevre Bakımından Haklar: Mutlak (Kesin, Salt) Haklar–Nisbî (Göreceli) Haklar 287
1. Mutlak Haklar 287
2. Nisbî Haklar (Şahsî veya Kişisel Haklar) 288
a. Sıradan (Alelade) Nisbî Haklar 289
b. Etkisi Kuvvetlendirilmiş Nisbî Haklar 290
C. Kullanılmasının Etkisi Bakımından Haklar 292
1. Alelade (Sade) Haklar 292
2. Yenilik Doğuran Haklar (YDH.) 292
a. Kurucu Yenilik Doğuran Haklar 293
b. Değiştirici Yenilik Doğuran Haklar 297
c. Bozucu Yenilik Doğuran Haklar 298
2. Yenilik Doğuran Hakların Ortak Özellikleri 298
a. Şarta Bağlanamamaları 298
b. Zamanaşımına Değil Hak Düşürücü Süreye Bağlı Olmaları 299
c. Kullanılmakla Sona Erme 299
d. Geri Dönülememe 299
D. Devir Kabiliyetlerine Göre Haklar 300
1. Devredilemeyen Haklar (Kişiye Bağlı Haklar) 300
2. Devredilebilen Haklar (Kişiye Bağlı Olmayan Haklar) 301
E. Bağımsız Haklar–Bağlı Haklar 301
1. Bağımsız Haklar 301
2. Bağlı haklar 302
§ 10. HAKLARIN KAZANILMASI VE KAYBEDİLMESİ 303
I. Hukuki Olay 303
II. Hukuki Fiil 306
A. Genel Olarak 306
B. Hukuka Uygun Fiiller 306
C. Hukuka Aykırı Fiiller 309
III. Hukuki İşlem (Legal Transactions) 309
A. Tanımı ve Unsurları 309
B. Çeşitleri 312
1. Gerekli İrade Açıklaması Adedi Bakımından Hukuki İşlemler 312
a. Tek Taraflı Hukuki İşlemler (Unilateral Legal Transactions) 312
b. Çok Taraflı Hukuki İşlemler (Multilateral Legal Transactions) 313
aa. İki Taraflı Hukuki İşlemler (Sözleşmeler–Bilateral Legal Transactions–Contracts) 313
bb. Diğer Çok Taraflı Hukuki İşlemler 315
aaa. Genel Olarak 315
bbb. Kararlar 316
ccc. Ortak İrade Beyanı ile Gerçekleştirilen Hukuki İşlemler 316
2. Malvarlığına Etkisi Bakımından Hukuki İşlemler 317
a. Borçlandırıcı İşlemler (İltizamî İşlemler) 318
b. Tasarruf İşlemleri 320
3. Etkilerini Doğurdukları An Açısından (Sağlararası veya Ölüme Bağlı Olarak Hüküm Doğurması Açısından) Hukuki İşlemler 322
IV. Hakların Kazanılış Tarzı 322
A. Aslen Kazanım 323
B. Devren Kazanım 324
C. Tesisen Kazanım 325
V. Hakların Kaybediliş Tarzı 325
VI. Zamanın Geçmesine Bağlanan Hukuki Sonuçlar 326
Dördüncü Bölüm
HUKUKTA YAPTIRIM (MÜEYYİDE) KAVRAMI
§ 11. YAPTIRIM KAVRAMI VE ÇEŞİTLERİ 333
I. Yaptırım Kavramı (Law Sanction Concept) 333
II. Yaptırım Türleri 334
A. Kamu Hukuku Yaptırımları 334
1. Anayasa Hukukunda 334
a. Genel Olarak 334
b. Anayasa Mahkemesi'nin Görevleri 336
aa. Anayasaya Uygunluk Denetimi 336
bb. Yüce Divan 337
cc. Siyasi Partilerin Denetimi ve Kapatılması 338
c. Anayasaya Uygunluk Denetimi Yolları 340
aa. İptal Davası (Soyut Norm Denetimi) 340
bb. İtiraz Yolu (Somut Norm Denetimi) 343
cc. Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Hakkı 346
2. İdare Hukukunda 348
a. İdarî Yaptırımlar 348
b. Yargısal Yaptırımlar 349
3. Ceza Hukukunda 350
4. Disiplin Hukukunda 351
B. Özel Hukukta 352
1. Hukuki İşlemin Hükümsüzlüğü (Hukuki İşlemin Geçersizlik Hâlleri–Invalidity of Legal Transactions) 352
a. Yokluk (Keenlemyekün–Non–Existence) 353
b. Kesin Hükümsüzlük (Mutlak Butlan–Nullity) 355
aa. Tam Kesin Hükümsüzlük (Whole Nullity) 356
bb. Kısmi Kesin Hükümsüzlük (Partial Nullity) 362
b. İptal Edilebilirlik (Nisbî Butlan–Voidability) 364
aa. Genel Olarak 364
bb. Düzelebilir Hükümsüzlük Hâlleri 366
aaa. Yanılma (Hata–Mistake) 366
bbb. Aldatma (Hile–Fraud) 369
ccc. Korkutma (İkrah–Duress) 371
ddd. Düzelebilir Hükümsüzlük Hâllerine İlişkin Ortak Hüküm (Süre) 372
cc. Bozulabilir Geçerlilik Hâli (Aşırı Yararlanma, Gabin–Exploitation) 373
c. Tek Taraflı Bağlamazlık (Noksanlık–Deficit in the Procedure) 374
d. Nisbî (Sınırlı) Etkisizlik (Relative Ineffectiveness) 376
2. Zorla Yerine Getirtme (Cebri İcra–Execution by Force) 378
3. Tazminat (Compansation) 379
Beşinci Bölüm
HAKLARIN KAZANILMASINDA VE
KULLANILMASINDA İYİNİYET
§ 12. HAKLARIN KAZANILMASINDA İYİNİYET (SÜBJEKTİF, ÖZNEL İYİNİYET) 381
I. (Sübjektif) İyiniyet Kavramı ve Tanımı (Subjective Good Faith) 381
II. İyiniyetin Aranacağı Kişi ve An 384
A. İyiniyetin Aranacağı Kişi 384
1. Temsil Durumunda 384
2. Tüzel Kişilerde 385
3. Tüzel Kişiliği Bulunmayan Kişi Topluluklarında 386
B. İyiniyetin Aranacağı An 386
III. Sübjektif İyiniyetin İşlevi 387
A. Aynî (Nesnel) Hakların Kazanılmasındaki İşlevi 387
1. Taşınır Mülkiyetinin Kazanılmasındaki İşlevi 387
a. Genel Olarak 387
b. Sahibinin Elinden Rızası İle Çıkan Taşınırlar Yönünden 388
c. Sahibinin Elinden Rızası Dışında Çıkan Taşınırlar Yönünden 390
aa. Her Türlü Taşınır İçin Geçerli Olan İşlevler 390
bb. Açık Artırma, Pazar ve Benzeri Yerlerde Satılan Eşyalar Yönünden 391
cc. Para ve Hâmiline Yazılı Senetler Yönünden 391
d. İyiniyetin Taşınır Mülkiyetinin Kazanılmasına İlişkin Etkisinin Örneklendirilmesi 392
2. Taşınmaz Mülkiyetinin Kazanılmasındaki Etkisi (Tapu Sicilindeki Kayda Güven) 395
B. Sübjektif İyiniyetin Aile Hukukunda İşlevi 398
C. Sübjektif İyiniyetin Alacağın Temliki İşleminde Etkisi 398
D. Sübjektif İyiniyetin Miras Hukukunda İşlevi 399
IV. Sübjektif İyiniyetin İspatı Külfeti 400
§ 13. BORÇLARIN İFASINDA VE HAKLARIN KULLANILMASINDA İYİNİYET (OBJEKTİF İYİNİYET, DÜRÜSTLÜK KURALI–OBJECTIVE GOOD FAITH, UBERRIMAE FIDEI) 401
I. Dürüstlük Kuralının Anlamı 401
II. Dürüstlük Kuralının Özellikleri ve İşlevleri 404
A. Hakların Kullanılmasında ve Borçların İfasında 405
B. Hukuki İşlemlerin Özellikle Sözleşmelerin Yorumunda ve Tamamlanmasında 405
III. Dürüstlük Kuralına Uymamanın Sonuçları 407
A. Hakkın Kötüye Kullanılması Kavramı 407
B. Hakkın Kötüye Kullanılmasının Unsurları 409
1. Bir Hakkın Varlığı 409
2. Hakkın Açıkça Dürüstlük Kuralına Aykırı Biçimde Kullanılması 410
3. Hakkın Kötüye Kullanılmasından Başkasının Zarar Görmesi veya Zarar Görme Tehlikesi ile Karşı Karşıya Kalması 410
C. Hakkın Kötüye Kullanılmasının Önemli Bazı Görünümleri 412
1. Hakkın Kullanımında Meşru Bir Menfaatin Bulunmaması 412
2. Hakkın Kullanılmasının Sağlayacağı Menfaat ile Başkasına Verilecek Zarar Arasında Aşırı Orantısızlık Bulunması 413
3. Uyandırılan Güvene Aykırı/Çelişkili Davranışlar İçinde Bulunulması 414
4. Şekil Eksikliğinin Caiz Olmayan Biçimde İleri Sürülmesi 415
5. Kendi Ahlaka Aykırı Hareketine Dayanmak 417
D. Hakkın Kötüye Kullanımının Sonuçları 417
Altıncı Bölüm
HAKLARIN KORUNMASI VE
TÜRK YARGILAMA TEŞKİLÂTI
§ 14. HAKLARIN KORUNMASI 419
I. Genel Olarak 419
II. Hukuka Aykırılığı Ortadan Kaldıran Hâller (Hukuka Uygunluk Sebepleri) 420
A. Kendi Hakkını Korumak İçin Kuvvet Kullanma 420
B. Haklı Savunma (Meşru Müdafaa) 422
C. Zorunluluk (Iztırar) Hâli 424
D. Özel Hukuktan Doğan Bir Yetkinin Kullanılması 426
E. Zarar Görenin Rızası 426
F. Üstün Nitelikte Özel Yarar 427
G. Kamu Yararı 428
III. Hakların Dava Yolu ile Korunması 429
A. Genel Olarak 429
B. Talep 430
C. Dava 431
1. Dava Çeşitleri 432
a. Eda Davaları 432
b. Tespit Davaları 432
c. Yenilik Doğuran Davalar (İnşâi Davalar) 433
D. Davaya Karşı Savunma Yolları 435
1. Genel Olarak 435
2. İtirazlar 437
3. Def'iler 438
C. Hakların Elde Edilmesinde İspat Külfeti (Kanıt Yükü) 439
1. Genel Olarak 439
2. İspat Külfetinin Dağılımı 440
a. Kural 440
b. İstisnalar 441
aa. İkrar Edilen Olaylar 441
bb. Hayatın Normal Akışına Uyan Durumlar 444
cc. Bilinen Olaylar (Maruf ve Meşhur Vakıalar) 445
dd. Sözleşmelerin İfasında İspat Külfeti 445
ee. Karine ve Kanuni Faraziye Kavramları 446
aaa. Karine 446
i. Kanundan Doğan Karineler 446
ii. Fiili Karineler 448
bbb. Kanuni Faraziye 449
3. Resmî Sicil ve Senetlerin İspat Güçleri 450
a. Genel Olarak 450
b. Resmî Sicil Kavramı 450
c. Senet Kavramı ve Çeşitleri 451
aa. Senet Kavramı 451
bb. Çeşitleri 453
aaa. Adi Senetler 453
bbb. Resmî Senetler 454
§ 15. TÜRK YARGILAMA TEŞKİLATI 456
I. Adlî Yargılama 456
A. İlk Derece Mahkemeleri 456
1. Hukuk Mahkemeleri 456
a. Genel Mahkemeler 457
aa. Sulh Hukuk Mahkemeleri 457
bb. Asliye Mahkemeleri 458
aaa. Asliye Hukuk Mahkemeleri 458
bbb. Asliye Ticaret Mahkemeleri 459
b. Özel Mahkemeler 460
aa. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemeleri 460
bb. Tüketici Mahkemeleri 461
cc. İş Mahkemeleri 462
dd. Kadastro Mahkemeleri 463
ee. İcra Mahkemeleri 464
ff. Denizcilik İhtisas Mahkemeleri 464
gg. Aile Mahkemeleri 465
2. Ceza Mahkemeleri 465
a. Asliye Ceza Mahkemeleri 466
b. Ağır Ceza Mahkemeleri 466
B. Bölge Adliye Mahkemeleri [İstinaf (Ara Mercii) Mahkemeleri] 467
C. Üst Derece (Temyiz) Mahkemesi (Yargıtay) 470
II. İdare Mahkemeleri 472
A. İlk Derece İdare Mahkemeleri 472
B. Bölge İdare Mahkemeleri [İstinaf (Ara Mercii) Mahkemeleri] 474
C. Danıştay (Temyiz Mahkemesi) 475
III. Anayasa Mahkemesi 477
IV. Askeri Yargı 481
V. Uyuşmazlık Yargısı 483
VI. Hesap Yargısı 485
VII. Seçim Yargısı 486
Yararlanılan Kaynaklar 487
HUKUKUN TEMEL KAVRAMLARINA İLİŞKİN
ÖRNEK TEST SORULARI 499
Kavram Dizini 561