Tüketici Hukuku

Prof. Dr. Murat AYDOĞDU

Doç. Dr. Nalan TUNCER

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ  7

İÇİNDEKİLER  11

KISALTMALAR CETVELİ 39

BİRİNCİ BÖLÜM

TÜKETİCİ HUKUKU İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER

1. TÜKETİCİ HUKUKUNUN TARİHİ GELİŞİMİ 43

YABANCI HUKUK SİSTEMLERİNDEKİ GELİŞMELER . 43

Genel Olarak . 43

Amerika Birleşik Devletlerindeki Gelişmeler 44

Avrupa Birliğindeki ve Diğer Bazı Hukuk Sistemlerindeki

Gelişmeler. 45

TÜRK HUKUKUNDAKİ GELİŞMELER 53

4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanundan Önceki

Durum. 53

4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanundan Sonraki

Durum. 55

6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanundan Sonraki

Durum. 57

6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun İle Kat

Mülkiyeti Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair 7392 Sayılı

Kanun Değişiklikleri Hakkında Genel Açıklamalar. 60

Taksitli Sözleşmelere İlişkin Değişiklikler . 61

Tüketici Kredisi ve Konut Kredisi Sözleşmelerine İlişkin

Değişiklikler 62

Ön Ödemeli Konut Satış Sözleşmelerine İlişkin Değişiklikler . 63

Mesafeli Sözleşmelere İlişkin Değişiklikler. 63

Devre Tatil ve Devre Mülk Sözleşmelerine İlişkin Değişiklikler 65

Yenilenmiş Ürünlere İlişkin Değişiklikler 66

Satış Sonrası Hizmetlere İlişkin Değişiklikler 66

Tüketici Hakem Heyetlerine Dair Düzenlemelere İlişkin

Değişiklikler 66

Cezalara İlişkin Değişiklikler . 67

12 İçindekiler

7445 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik

Yapılmasına Dair Kanun ile Yapılan Değişiklikler .68

7499 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu İle Bazı Kanunlarda

Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (8. Yargı paketi) ile Yapılan

Değişiklikler .68

7511 sayılı “Türk Ticaret Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik

Yapılmasına Dair Kanun” ile Yapılan Değişiklikler .68

7529 sayılı “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun İle Bazı

Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” İle Yapılan

Değişiklikler .69

6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da Değişiklik

ve Ekleme Yapan Diğer Kanunlar 70

2. TÜKETİCİ HUKUKUNUN ÇEŞİTLİ HUKUK DALLARI İLE İLGİSİ71

TÜKETİCİ HUKUKUNUN KAMU HUKUKU, ÖZELLİKLE ANAYASA

HUKUKU İLE İLGİSİ71

TÜKETİCİ HUKUKUNUN ÇEŞİTLİ ÖZEL HUKUK DALLARIYLA İLGİSİ73

3. TÜKETİCİNİN KORUNMASININ NEDENLERİ VE AMAÇLARI İLE TÜKETİCİ

HUKUKU KURALLARININ KARAKTERİ VE NİTELİĞİ .77

TÜKETİCİNİN KORUNMASININ NEDENLERİ77

TÜKETİCİNİN KORUNMASININ AMAÇLARI.80

III. TÜKETİCİ HUKUKU KURALLARININ KARAKTERİ VE NİTELİĞİ 81

4. TÜKETİCİ KORUNMASINDA ETKİLİ KİŞİ VE KURULUŞLAR İLE

TÜKETİCİLERİN BİLGİLENDİRİLMESİ, BİLİNÇLENDİRİLMESİ, EĞİTİMİ VE

TEŞVİK AMAÇLI TÜKETİCİ ÖDÜLLERİ DAĞITILMASI 83

TÜKETİCİ KORUNMASINDA ETKİLİ KİŞİ VE KURULUŞLAR .83

Sivil Kuruluşlar 83

Ulusal Kuruluşlar.83

Tüketici Örgütleri (6502 say.TKHK. m.3/m) .83

Tüketici Dernekleri .83

Tüketici Vakıfları (6502 say.TKHK. m.3/m).84

Tüketici Üst Kuruluşları (6502 say.TKHK. m.3/m).84

Diğer Sivil Toplum Kuruluşları85

Uluslararası Kuruluşlar85

Amerika’daki Kuruluşlar.85

Consumers UNİON (Tüketici Birliği) 85

The Consumers Federation Of America (Amerika

Tüketici Federasyonu) .86

Amerika’daki Diğer Kuruluşlar.86

İçindekiler 13

Uluslararası Örgütlenmeler . 86

Uluslararası Tüketiciler Örgütü (Consumers

International) 86

OECD Tüketici Politikası Komitesi . 86

Avrupa Tüketici Birlikleri Bürosu (Bureau Europeen

des Unions de Consommateurs / BEUC). 87

Balkan Tüketici Koruma Merkezi (Balkan Consumer

Protection Center / BCC)  87

Avrupa Topluluğu Tüketici Kooperatifleri Birliği

(Europen Community Of Consumer Cooperatives /

EUROCOOP)  87

Kamu Kuruluşları. 87

Bakanlık (6502 say.TKHK. m.3/a-b)-Ticaret Bakanlığı- . 87

Diğer Kuruluşlar . 88

Türk Standartları Enstitüsü (TSE). 88

Bakanlıklar ve Bakanlıklara Bağlı veya İlgili Çeşitli

Kuruluşlar  89

Ticaret Bakanlığına Bağlı Kuruluşlar 89

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’na Bağlı veya İlgili

Kuruluşlar 89

Sağlık Bakanlığı’na Bağlı Kuruluşlar. 90

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı . 90

Hazine ve Maliye Bakanlığı . 90

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı. 90

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’daki

Diğer Kuruluşlar. 90

Reklam Kurulu (6502 say.TKHK. m.63) 90

Reklam Konseyi 91

Tüketici Konseyi (6502 say.TKHK. m.64) 91

Tüketici Hakem Heyetleri . 91

Tüketici Mahkemeleri . 92

TÜKETİCİLERİN BİLGİLENDİRİLMESİ, BİLİNÇLENDİRİLMESİ, EĞİTİMİ VE

TEŞVİK AMAÇLI TÜKETİCİ ÖDÜLLERİ DAĞITILMASI . 93

Tüketicilerin Bilgilendirilmesi 93

Tüketicilerin Bilinçlendirilmesi ve Eğitimi . 93

Teşvik Amaçlı Tüketici Ödülleri Dağıtılması 95

14 İçindekiler

5. 6502 SAYILI KANUN’UN GEÇİŞ HÜKÜMLERİ VE YÜRÜRLÜK (ZAMAN)

İTİBARİYLE UYGULANMASI.97

6. TÜKETİCİ HUKUKU SİSTEMLERİ.103

7. TÜKETİCİ SÖZLEŞMESİ ÖZELLİKLERİ, KOŞULLARI, KAVRAMI VE KAPSAMI

İLE TÜKETİCİ SÖZLEŞMESİNDE SORUMLULUK107

GENEL OLARAK.107

TÜKETİCİ SÖZLEŞMELERİNİN ÖZELLİKLERİ VE KOŞULLARI .108

III. TÜKETİCİ SÖZLEŞMESİNDE TARAF KOŞULU .110

Sözleşmenin Bir Tarafında Tüketicinin Yer Alması Zorunluluğu110

Tüketici Kavramı .110

Tüketicinin Gerçek veya Tüzel Kişi Olma İmkânı 114

Tüketicinin Mal veya Hizmeti Ticarî veya Meslekî Olmayan

Amaçlarla Satın Almış Olması .119

Ticarî veya Mesleki Amacın Belirlenmesi.119

Ticarî İş ve Tüketim Karinesinden Yola Çıkarak Amacın

Belirlenmesi.125

Yapılan İşlemin Sayısının/Miktarının veya Bedelinin

Ticarî/Mesleki Amaç Bakımından Değerlendirilmesi .126

Karma Amaçlı İşlemlerde Durum .128

Sözleşmenin Bir Tarafında Satıcının / Sağlayıcının Yer Alması

Zorunluluğu .130

Satıcı / Sağlayıcı Kavramı 130

Satıcının / Sağlayıcının Gerçek veya Tüzel Kişi Olma İmkânı 131

Satıcı / Sağlayıcının, Mal ve Hizmeti Bedel Karşılığı (İvazlı)

Tüketiciye Doğrudan veya Dolaylı Olarak Sunan Kişi Olması133

Satıcının veya Sağlayıcının Mal veya Hizmet Sunmayı Meslek

Edinmiş Olması .135

TÜKETİCİ SÖZLEŞMESİNDE KONU KOŞULU 139

Genel Olarak Mal ve Hizmet Kavramı .139

Tüketici İşlemleri Bakımından Mal Kavramı 140

Tüketici İşlemleri Bakımından Hizmet Kavramı.142

Tüketici Ürünü Kavramı ve İkinci El Ürünlerin Durumu.144

Tüketiciye Yönelik Uygulamaların (Özellikle Haksız Ticarî

Uygulamaların) Durumu146

TÜKETİCİ İŞLEMİ KAVRAMI VE KAPSAMI147

Tüketici İşlemi Kavramı .147

Bazı İşlem/Sözleşme Türleri Yönünden Tüketici İşlemi

Kapsamının Belirlenmesi .155

İçindekiler 15

Bankacılık İşlemleri Bakımından. 155

Sigorta Sözleşmesi Bakımından 157

Ödünç Sözleşmeleri Bakımından 158

Eser Sözleşmesi Bakımından 158

Arsa Payı (Kat) Karşılığı İnşaat Sözleşmeleri Bakımından. 160

Vekâlet Sözleşmesi Bakımından. 162

Kira Sözleşmesi Bakımından. 164

Bağışlama Sözleşmesi Bakımından. 166

TÜKETİCİ SÖZLEŞMESİNDE SORUMLULUK. 166

TÜKETİCİ SÖZLEŞMESİNDE SORUMLU KİŞİLER VE SORUMLULUĞUN

KAPSAMI . 166

Genel Olarak 166

İmalatçı (Üretici)/ İthalatçı ve Dağıtıcının Sorumluluğu. 167

6502 Sayılı Kanuna Göre Üreticinin/İthalatçının Ayıplı

Mal Sorumluluğu. 167

6502 Sayılı Kanuna Göre Üretici/İthalatçı Kavramı. 167

6502 Sayılı Kanuna Göre Üreticinin Ayıplı Mal

Sorumluluğu . 171

6502 Sayılı Kanuna Göre İthalatçının Ayıplı Mal

Sorumluluğu . 174

7223 Sayılı Kanuna Göre İmalatçının

(Üreticinin)/İthalatçının/Dağıtıcının Ürün Sorumluluğu 176

İmalatçı (Üreticinin)/İthalatçı/Dağıtıcı Kavramı 176

Ürün Sorumluluğu Tanımı. 179

Ürün Sorumluluğunun Türk Hukukundaki Tarihi

Gelişimi . 180

Ürün Sorumluluğunun Hukuki Niteliği. 183

Ürün Sorumluluğunun Unsurları (Şartları). 185

aaa. Genel Olarak 185

bbb. Ürünün Hatalı (ÜGTDK Açısından Güvenli

Olmayan Ürün) Olması 185

ccc. Zarar  190

ddd. İlliyet Bağı 193

eee. Sorumluluktan Kurtulma Sebebinin

Bulunmaması  193

İspat Yükü ve Yasal Karine 196

Ürün Sorumluluğu Zamanaşımı 197

16 İçindekiler

Ürün Sorumluluğu İle Ayıptan Sorumluluğun Karşılaştırılması.198

Konut Finansman Kuruluşları200

Genel Olarak 200

Bankalar (Mevduat Bankaları/Katılım Bankaları/Kalkınma

ve Yatırım Bankaları)200

Finansal Kiralama Şirketleri ve Finansman Şirketleri .201

Tasarruf Finansman Şirketleri.202

Kredi Veren.203

Servis İstasyonları .204

TÜKETİCİNİN KORUMA ALANINDA BULUNAN KİŞİLERİN DE

TALEPTE BULUNABİLMESİ .205

İKİNCİ BÖLÜM

TÜKETİCİYİ KORUMAYA YÖNELİK ÖNLEMLER

8. SÖZLEŞME ÖNCESİ KORUMA ÖNLEMLERİ .209

ALDATICI REKLAMLARA VE HAKSIZ TİCARİ UYGULAMALARA KARŞI

KORUMA 209

Aldatıcı Reklamlara Karşı Koruma .209

Genel Olarak.209

Reklamın ve Özellikle Ticarî Reklamın Tanımı 214

Aldatıcı (Yasak) Reklamların Unsurları ve Bunlara Uygulanacak

Hükümler220

Örtülü Reklamın Tanımı ve Yasaklanması.229

Karşılaştırmalı Reklam 230

Reklamların Doğruluğunu İspat Yükü/Ortalama Tüketicinin

Esas Alınması 232

Reklamdan Sorumlu Kişi/Kişiler234

Aldatıcı Reklamlara Karşı Tüketicinin Sahip Olduğu Haklar234

Haksız Ticarî Uygulamalara Karşı Koruma .237

SATICININ YASAL YÜKÜMLÜLÜKLERİ YOLU İLE KORUMA ÖNLEMLERİ 241

Etiket Koyma, Tarife ve Fiyat Listesi Asma Yükümlülüğü 241

Fiyat Etiketi veya Listelerinin ya da Tarife ve Fiyat

Listelerinin Konulması Zorunluluğu 241

Fiyat Etiketi, Tarife ve Fiyat Listeleri ile Kasa Fiyatı Arasında Fark

Olması Halinde Tüketicilerin Lehine Olan Fiyatın Uygulanması 242

İndirimli Satışlarda Tüketicilerin Korunması.243

Yiyecek Taklidi Ürün Satmama Yükümlülüğü 243

İçindekiler 17

9. SÖZLEŞMENİN YAPILMASI SIRASINDAKİ KORUMA ÖNLEMLERİ. 245

AYDINLATMA (BİLGİLENDİRME) ZORUNLULUĞU 245

TANITMA VE KULLANMA KILAVUZU VERME ZORUNLULUĞU . 246

Tanıtma ve Kullanma Kılavuzunun Türkçe Olması Zorunluluğu 246

Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Yerine Malın Güvenli Kullanımına

İlişkin Bilgilerin Malın Üzerinde Yer Alması Halinde Durum . 247

Tehlikeli Olabilecek Mallarda Malın Güvenli Kullanımına İlişkin

Bilgilerin Ne Şekilde Verilmesi Gerektiği. 247

Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Hazırlama Zorunluluğu Olmayan

Mallar 248

Türkçe Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Hazırlama Sorumluluğu ve

Zorunlu İçeriği. 249

III. GARANTİ BELGESİ VERME ZORUNLULUĞU . 250

Zorunlu Garanti Belgesi Hakkındaki Açıklamalar 250

Genel Olarak 250

Zorunlu Garantinin Ücretsiz Olması ve Değiştirilen Parçanın

Garanti Süresi. 256

İhtiyari Garanti Verilmesi Hakkındaki Açıklamalar 257

İhtiyari Garantinin Anlamı 257

Tüketicinin İhtiyari Garantiden Yararlanması Halinde

Kendisinden Ücret veya Masraf İstenip İstenemeyeceği. 257

İhtiyari Garantide Taahhüt, Reklam ve İlanlarla Bağlılık 258

İhtiyari Garanti Taahhüdünde Şekil Zorunluluğu . 259

SÖZLEŞME YAPMA ZORUNLULUĞU. 259

Sözleşme Özgürlüğü İlkesi ve Tüketiciler Lehine Sınırlanması 259

Sözleşme Özgürlüğünün Kapsamı. 260

Sözleşme Özgürlüğünün Sınırlanması. 261

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanundan Önceki Durum

(Genel Hükümlere Göre Çözüm). 261

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunla Getirilen Sınırlamalar . 262

Satıştan Kaçınma Yasağı (Sözleşme Yapma Zorunluluğu) 262

Sağlayıcının Hizmet Sunma Zorunluluğu 265

Ağırlaştırıcı (Bağlı) Koşul Getirme Yasağı 267

10. SÖZLEŞME SONRASI KORUMA ÖNLEMLERİ. 271

TÜM TÜKETİCİ SÖZLEŞMELERİNDEKİ KORUMA ÖNLEMLERİ. 271

Tüketiciyi Temel İlkeler Eliyle Koruma 271

Genel Bilgi 271

18 İçindekiler

Temel İlkelerin Türleri 272

Yazılı Olarak Yapılması Gereken Sözleşmelerin Belirli Bir

Biçimde (Stilde) ve İçerikle Yapılması İlkesi .272

Genel Olarak 272

Yazılı Olarak Yapılması Gereken Sözleşmelerin Belirli Bir

Biçimde (Stilde) ve İçerikle Yapılması İlkesine Aykırılığın

Yaptırımı.274

Sözleşmedeki Koşulların Tüketici Aleyhine

Değiştirilemeyeceği İlkesi (Değiştirme Yasağı).281

Genel Olarak 281

Beyaza (Açığa) Atılan İmzanın Durumu 283

Tüketiciden Haksız Ek Bedel Alımını Yasaklayan İlke-

Finansal İşlemlerde Yönetmelik Kapsamında Ücret

Alınması İstisnası288

Genel Olarak.288

Tüketiciden Haksız Ek Bedel Talep Edilemeyeceği

İlkesi (Kural)293

Finansal Tüketiciden Ek Bedel Talep Edilebilecek

Olan Haller (İstisna) 302

Ücret ve Masraflara İlişkin Açıklık (Şeffaflık, Saydamlık) ve

Aydınlatma (Bilgilendirme) Yükümlülüğü İlkesi

(TKHK.m.4/IV) 308

Genel Olarak308

Bilgilendirmenin Şekli, Stili ve İspatı .310

Bilgilendirmenin Yapılmamasının Yaptırımı.313

Tüketiciden Alınacak Senedin Sadece Ayrı Olması İlkesi .315

Hükmün Uygulama Alanı.315

Tüketici Senedini Kimin Tanzim Etmesi Gerektiği ve

Açığa (Boşa) Atılan İmza Sorunu.320

Tüketici Senetleri Bakımından Nama Yazılı Kıymetli

Evrakın Özellikleri .323

Tüketici Senedinin Nama Yazılı Düzenlenmemesinin

Yaptırımı .328

Yargıtay Kararlarına Göre Her Bir Taksit İçin Nama

Yazılı Senet Düzenlenmesi Kuralına Aykırı

Davranıştan Doğan Geçersizliğin Anlamı331

Tüketici Borçlarına Kefaletin Ancak Âdi Kefalet,

Tüketici Alacaklarına Kefaletin Müteselsil Kefalet

Sayılmasına İlişkin İlke.334

İçindekiler 19

Adi Kefalet-Müteselsil Kefalet Hakkında Genel Bilgi 334

Tüketici İşlemlerinde Tüketicinin Borcuna ve Onun

Lehine Kefaletin/ Teminatın Ancak Âdi Kefalet

Olabilmesine İlişkin Yasal Kural 339

Tüketici İşlemlerinde Tüketicinin Alacağına İlişkin ve

Onun Lehine Verilen Kefaletin Ancak Müteselsil

Kefalet/Verilen Teminatın Bağımsız Teminat

Olabilmesine İlişkin İlke . 353

Bileşik (Mürekkep) Faiz Alma Yasağı İlkesi 355

Katılım Bankaları Açısından Faizin Kâr Payı Olarak

Uygulanmasına İlişkin İlke . 357

Ayıplı Mal veya Hizmetlere Karşı Koruma. 358

Düzenlemelerin Emredici Niteliği ve Uygulama Alanı 358

Düzenlemelerin Diğer Kanun Hükümleri ile Birlikte Uygulanıp

Uygulanamayacağı. 362

Sözleşmeye Aykırı İfa-Ayıplı İfa Kavramları Arasındaki Bağlantı . 364

Sözleşmeye Aykırı İfa Kavramı. 364

Tüketim Mallarının Alım Satımı ve Bunlara Ait Garantilerin

Belirli Yönlerine İlişkin 25 Mayıs 1999 Tarihli Avrupa

Parlamentosu ve Konseyi Yönergesi (1999/44 AT)

Bakımından 367

Milletlerarası Menkul Mal Satışları Hakkında Birleşmiş

Milletler (Viyana) Sözleşmesi Bakımından  370

Sözleşmeye Aykırı İfa (Ayıplı İfa Gibi) Sayılması Gereken

Durumlar (Eksik veya Fazla ifa-Aliud İfa) 373

Eksik veya Fazla İfa 373

Yanlış (Aliud) İfa. 375

Geç İfa ve Montaj Hataları 377

Ayıplı Maldan/Hizmetlerden Sorumlu Olunmasının Koşulları . 379

Satıcının veya Sağlayıcının Ayıptan Sorumlu

Tutulmasının Maddi Koşulları 379

Genel Olarak 379

Malın Teslim Edilmiş veya Hizmetin Sunulmuş

Olması ve Ortada Ayıp Sayılan Bir Eksiklik

Bulunması  381

aaa. Genel Olarak  381

bbb. Ayıplı Mal/ Hizmet Kavramı . 383

ccc. Ayıplı Mallar Bakımından Ayıbın Türleri  388

20 İçindekiler

aaaa. Ayıbın Zikredilen Ayıp/Lüzumlu

Vasıflarda Ayıp Şeklinde Olabilmesi.388

bbbb. Ayıbın Maddi-Hukuki-Ekonomik Ayıp

Şeklinde Olabilmesi .393

ddd. Ayıplı Hizmetin Türleri .397

Ayıbın Önemli Olmasına Gerek Olmaması .402

Hasar ve Yararın Tüketiciye Geçtiği Anda Ayıbın Var

Olması Gerektiği .407

Tüketicinin ayıbın varlığını bilmeden veya ayıptan

haberdar olması kendisinden beklenmeyecek

şekilde malı satın almış veya hizmetten yararlanmış

olması .412

Sözleşmeye Aykırılığın, Tüketicinin Kullanım veya

Montaj Hatasından İleri Gelmemiş Olmaması415

Satıcının veya Sağlayıcının Ayıbın Varlığını Bilmesi

Gerekmemesi .417

Sözleşme ile Sorumluluğun Kaldırılması ya da

Sınırlanmasının (Sorumsuzluk Anlaşmasının)

Geçersiz Olması 418

Satıcının Reklam Açıklamalarından Kural Olarak Sorumlu

Olması 421

Biçimsel Koşulların (Muayene ve Bildirim Külfetinin

Tüketici Sözleşmelerinde) Olmaması.424

Altı Ay İçinde Ortaya Çıkan Ayıplarda Tüketici Lehine İspat

Kolaylığı 426

Ayıplı Mallardan Dolayı Tüketiciye Tanınan Seçimlik Haklar

ve Tazminat Hakkı 427

Tüketiciye Tanınan Seçimlik Haklar428

Genel Olarak.428

Sözleşmeden Dönme (Bedelin İadesi) Hakkı 430

aaa. Genel Olarak430

bbb. Sözleşmeden Dönmenin Yasal

Sınırlamaları (Dönme Hakkının

Kullanılmayacağı veya Etkisizleştiği

Durumlar) 432

ccc. Sözleşmeden dönmenin sonuçları434

Satış Parasının İndirilmesini İsteme Hakkı439

Ayıplı Malın Ayıpsızıyla Değiştirilmesini İsteme

Hakkı.442

İçindekiler 21

Ayıplı Malın Ücretsiz Onarımını İsteme Hakkı 446

Seçimlik Hakların Hukuki Niteliği ve Sınırlanması 448

Tazminat İsteme Hakkı 452

Tazminat Hakkının Niteliği 452

Sözleşmeden Dönme Halinde Tazminat İsteme

Hakkı  454

Sözleşmeden Dönme Hakkındaki Diğer Seçimlik

Haklar Nedeniyle Tazminat İsteme  456

Seçimlik Hakları Kullanmaksızın Sözleşmeye

Aykırılık Nedeniyle Tazminat İsteme 458

Ayıplı Hizmetlerde Tüketicinin Seçimlik Hakları. 458

Ayıp Nedeniyle Talep Hakkına Sahip Olanlar 463

Ayıptan Sorumlu Tutulabilecek Kişiler . 465

Ayıplı Mal ve Hizmetlerle İlgili Dava Zamanaşımı Süreleri . 471

Satış Sonrası Hizmet (Servis) Verme Zorunluluğu 481

Genel Olarak 481

Bağımlı veya Bağımsız Servis İstasyonlarının Faaliyetinden

Dolayı Kimin/Kimlerin Sorumlu Olduğu. 482

Yetkili Servis İstasyonlarındaki Azami Tamir Süresi. 484

İthalatçının Herhangi Bir Şekilde Ticarî Faaliyetinin Sona

Ermesi Hâlinde Sorumluluk . 485

Haksız Sözleşme Şartlarına (Genel İşlem Koşullarına) Karşı Koruma . 485

Haksız Şartlar Hakkında Genel Bilgi ve Tanım 485

Haksız Şartların Unsurları. 488

Ortada Önceden Hazırlanmış Olan ve Kullanılan Tüketici

Sözleşmesi Niteliğindeki Standart Koşulun (Standart

Sözleşmenin) Mevcut Olması  489

Tüketicinin Sözleşme Koşuluna Etki veya Sözleşme

Koşulunu Müzakere Edememiş Olması . 492

Standart Koşulun Tüketici Aleyhine Dürüstlük Kuralına

Aykırı Düşecek Biçimde Dengesizliğe Neden Olması. 502

Tüketici Sözleşmelerinde Yargısal Haksız Şart Denetimi 505

Tüketici Sözleşmelerindeki İçerik Denetimi Sonucu Haksız

Olduğu Belirlenen Şartların Yaptırımı (Kısmi Kesin

Hükümsüzlük)  511

Standart Şartlar Bakımından Gözetilecek İlkeler . 516

Standart Şartların Açık (Şeffaf) Olmaması Halinde Nasıl

Yorumlanacağı İlkesi 516

22 İçindekiler

Standart Şartın Haksız Olup Olmadığı Konusunda

Sözleşmenin Bütününe Bakılması İlkesi .517

Haksız Şart Denetiminde Fiyat Edim Dengesine

Bakılmaması İlkesi (Saydamlık Denetimi) 518

Standart Şartın Haksızlığı Denetiminde Bakanlığın Yetkisi .519

Haksız Standart Şart Örnekleri521

Sipariş Edilmeyen Mal ve Hizmetlere Karşı Koruma521

BAZI TÜKETİCİ SÖZLEŞMELERİNDEKİ ÖZEL KORUMA ÖNLEMLERİ .527

Taksitli Sözleşmelerdeki Koruma.527

Tüketicilere Yönelik Taksitle Satış Sözleşmelerinin Tanımı ve

Unsurları.527

Finansal Kiralama Sözleşmelerinde Taksitle Satış

Hükümlerinin Uygulanması 533

Tüketicilere Yönelik Taksitle Satış Sözleşmelerinin Şekli ve

İçerik Zorunluluğu.537

Tüketicilere Yönelik Taksitle Satış Sözleşmelerinde Tüketiciyi

Koruyan Cayma Hakkı.540

Cayma Hakkının Hukuki Niteliği ve Özellikle Geri Alma

Hakkı ile Karşılaştırılması .540

Cayma Hakkının Süresi ve Şekli547

Cayma Hakkı Konusunda Tüketicinin Bilgilendirilmesi

Zorunluluğuna Aykırılık Halinde Yaptırım 549

Cayma Hakkının Kullanılamayacağı Durumlar .551

Cayma Hakkını Kullanmanın Sonuçları (Tarafların

Yükümlülükleri) 551

Tüketicinin Taksitleri Ödememesi (Temerrüde Düşmesi)

Halinde Satıcı veya Sağlayıcının Kalan Bedelin Tamamını Talep

Etmesinin (Muacceliyet Koşuluna Dayanmanın) Koşulları .554

Tüketicinin Taksitleri Erken Ödemek İstemesi Halinde

İndirim İsteme Hakkı.556

Ön Ödemenin Varlığı Halinde (Ön Ödemeli Taksitle Satış

Sözleşmelerinde) Tüketicinin Hakları .558

Tüketici Kredisi Sözleşmelerindeki Koruma 559

Tüketici Kredisi Sözleşmesinin Tanımı 559

Tüketici Kredisi Sözleşmesinin Unsurları, Türleri ve

Uygulanacak Hükümler 563

Kredi Kartı Sözleşmesinin Hangi Durumda Tüketici Kredisi

Olarak Kabul Edileceği 566

Kredi Kartı Sözleşmesinin Hukuki Niteliği ve İşleyişi 566

Kredi Kartı Sözleşmesinin Tüketici Kredisi Olarak Kabul

Edilmesinin Koşulları568

İçindekiler 23

Kredi Kartı Sözleşmesinin Bağlı Kredi Niteliği 571

Tüketici Kredisi Sayılabilecek Kredi Kartı Sözleşmelerine

Uygulanacak Hükümler . 573

Tüketici Kredisi Sözleşmesinde Sözleşme Öncesi Bilgilendirme

(Aydınlatma) Yükümlülüğü (Bilgi Formu Verme Zorunluluğu) . 575

Tüketici Kredisi Sözleşmesinde Şekil Şartı ve Sözleşmenin

Belli İçerikte Olma Zorunluluğu 579

Tüketici Kredilerinde Kredi Tutarına İlişkin Sınırlamalar ile

Kredi Kartı Ödemelerinde Taksit Sayısının Sınırlanması ve

Bazı Ürünlerde Taksit Yasağı Getirilmesi 581

Tüketici kredilerinde kredi tutarına ilişkin sınırlamalar. 581

Kredi Kartı Ödemelerinde Taksit Sayısının Sınırlanması

ve Bazı Ürünlerde Taksit Yasağı Getirilmesi  582

Tüketici Kredisinde Tüketicinin Cayma Hakkı 587

Genel Olarak 587

Tüketicinin Cayma Hakkının Kapsamı 588

Kredi Verenin Tüketiciyi Cayma Hakkı Konusunda

Bilgilendirme Yükümlülüğü 588

Tüketicinin Cayma Hakkı Süresi, Hukuki Niteliği ve

Şekli 591

Tüketicinin Cayma Hakkını Kullanmasının Sonucu. 593

aaa. Genel Olarak 593

bbb. Cayma Hakkını Kullanan Tüketicinin Krediden

Faydalandığı Hâllerde Sonuç . 594

ccc. Cayma Hakkını Kullanan Tüketicinin Krediden

Faydalanmadığı Hâllerde Sonuç  598

Tüketici Kredisinde Faiz Oranı Sınırı ve Faiz Oranın Nasıl

Hesaplanacağı  600

Genel Olarak 600

Belirli Süreli Tüketici Kredisi Sözleşmelerinde Faiz

Oranının Sabit Olarak Belirlenmesi ve Değiştirilememesi. 605

Belirsiz Süreli Tüketici Kredilerinde Güncel Faizin Geçerli

Olması . 607

Tüketici Kredisinde Efektif (Gerçek) Faiz Oranının Nasıl

Hesaplanacağı  607

Sadece Belirsiz Süreli Tüketici Kredisi Sözleşmesinde Belli

Şartlar Dahilinde Faizde Değişiklik Yapılabilmesi . 608

Tüketicinin Erken Ödeme Yapmak İstemesi Halinde İndirim

Talep Etme Hakkı . 611

24 İçindekiler

Tüketicinin Temerrüde Düşmesi (Ödeme Yapamaması)

Durumunda Sonucu-Muacceliyet Uyarısı ve Şartları.612

Tüketici Kredisi Sözleşmesinde Tüketicinin Sigorta Yaptırma

Zorunluluğu Olmaması .615

Tüketici Kredisi Sözleşmesinde Bağlı Kredi.618

Bağlı Kredinin Tanımı ve Unsurları.618

Bağlı Kredinin Hangi Hallerde Söz Konusu Olamayacağı621

Tüketicinin Asıl Sözleşmeden Caymasının Bağlı Kredi

Üzerinde Yarattığı Sonuç621

Asıl Sözleşmenin Hiç Ya Da Gereği Gibi İfa Edilmemesi

Durumunda Bağlı Kredi Verenin Sorumluluğu622

Tüketici Kredisi Sözleşmesinde Açılan Hesap Nedeniyle

Tüketiciden Ücret veya Masraf Talep Edilemeyeceği.627

Tüketici Kredisi Sözleşmesinde Kredi Sözleşmesi ile İlişkili Bir

Kredili Mevduat Sözleşmesi Yapılamayacağı (Bağlı İşlem

Yapma Yasağı).629

Kredi Kartında Aidat Alınmasının Hukuka Uygun Olup Olmaması.630

Belirsiz Süreli Tüketici Kredisi Sözleşmesine Özgü Durumlar .632

Taksitli Nakit Avans Kredisi Kullanması veya Limit Aşımı

Hallerinde Tüketicinin Durumu632

Belirsiz Süreli Tüketici Kredisi Sözleşmelerinde Hesap

Özeti Gönderme Zorunluluğu 633

Belirsiz Süreli Tüketici Kredisi Sözleşmesinin Feshi633

Kredi Verenin Haklarının Devri .633

Kredi Sözleşmesinde Diğer Özel Düzenlemeler634

Bankacılık Sözleşmelerindeki Koruma (Bankacılık Hizmetlerinden

Alınacak Ücretlere İlişkin Olarak Uygulama Esasları -Finansal

Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar

Hakkında 2020/7 Sayılı Tebliğ Uyarınca Alınabilecek Ücretler-) .635

Bankacılık İşlemlerinden Alınacak Ücretlerle İlgili Mevzuatın

ve Uygulamanın Tarihi Gelişimi 635

Bankacılık İşlemlerinden Alınacak Ücretlere Uygulanacak

Hükümlerin (Kapsamın) Belirlenmesi .640

Bankacılık İşlemlerinden Alınacak Ücretlere İlişkin (Bankacılık

İşlemleri, Ücret ve Banka) Kavramların Açıklanması 642

Bankacılık Sözleşmelerindeki Genel Uygulama Esasları .646

Bankacılık İşlemlerindeki Ücretlerin Sınıflandırılması.647

Ücretlerin İadesi .653

Ücretlere İlişkin Bilgilendirme ve Bildirim Ücreti654

İçindekiler 25

Ürün veya Hizmetlere İlişkin Özel Hükümler . 656

Tüketici ve Konut Finansmanı Kredilerine İlişkin Ücretler. 656

Banka ve Kredi Kartı Ücretleri . 668

Para ve Kıymetli Maden Transfer İşlemlerinde Ücret . 674

Mevduat Ve Katılım Fonu İşlemlerinde Ücret (Hesap

İşletme-İşletmeme Ücretinin Yasak Olması) . 677

ATM Kullanımında ve Kiralık Kasa Hizmetinde Ücret 679

Kampanyalar Ve Özel Hizmetlerde Ücret 681

Aracılık Hizmetleri Ücreti 682

Konut Finansman Sözleşmelerindeki Koruma 683

Konut Finansmanı Sözleşmelerinin Tanımı, Unsurları ve

Uygulama Alanı  683

Konut Yapı Kooperatiflerinin Gerçek Kişi Ortaklarının İşlemleri . 687

Konut Finansmanı Sözleşmelerinin Şekil ve İçerik Zorunluluğu 688

Konut Finansmanı Sözleşmelerinde Sözleşme Öncesi

Bilgilendirme (Aydınlatma) Yükümlülüğü (Bilgi Formu Verme

Zorunluluğu). 690

Tüketicinin Kredi veya Kira Taksidini Ödemede Temerrüdü

Halinde Temerrüde Düşmesi ve Sonucu (Temerrüt Faizi

Ödemesi) 692

Tüketicinin Temerrüdü Halinde Kalan Borcun Tamamen

İfasının (Muacceliyet) Koşulları 693

Konut Finansmanı Sözleşmesi Kapsamındaki Finansal

Kiralama İşlemleri  694

Genel Olarak Finansal Kiralama İşlemleri ve Aşamaları 694

Finansal Kiralamaya Konu Mallar 697

Konut Finansmanı Sözleşmesi Kapsamındaki Finansal

Kiralama İşlemlerinin Tanımı ve Unsurları. 698

Konut Finansmanı Sözleşmesi Kapsamındaki Finansal Kiralama

İşlemlerinde Muacceliyet Koşullarının Gerçekleşmesi Halinde

İcra Dışında Konut Satışına Gidilmesi (İcra-Yargı- Dışı Satış)  699

Konut Finansmanı Sözleşmesinde Bağlı Kredi 701

Bağlı Kredinin Tanımı. 701

Bağlı Kredinin Var Sayılmadığı Durumlar. 701

Bağlı Kredilerde Konutun Hiç veya Gereği Gibi Teslim

Edilmemesi Hallerinde Konut Finansman Şirketinin

Sorumluluğu  702

Konut Finansman Kuruluşları Tarafından Kredi Alacağının

Devredilmesi Halinde Sorumluluk 704

26 İçindekiler

Konut Finansman Sözleşmelerinde Faiz Oranlarının

Belirlenmesi705

Tüketicinin Erken Ödeme Yapması.706

Erken Ödemeden Dolayı Tüketicinin İndirim İsteme Hakkı706

Tüketiciden Erken Ödeme Tazminatı İstenebileceği/

İstenemeyeceği Haller .707

Tüketicinin Zorunlu Sigortalar Haricinde Sigorta Yaptırma

Zorunluluğunun Olmaması.708

Hesap Açılması Halinde Tüketiciden Ek Ücret veya Masraf

İstenememesi .711

Sözleşme ile İlişkili Bir Kredili Mevduat Sözleşmesi

Yapılamayacağı (Bağlı İşlem Yapma Yasağı)713

Tasarruf Finansman Sözleşmesi 714

Tasarruf Finansman Sistemi ve Sözleşmesinin Tanımı ve

Kapsamı İle Sistemdeki Şirketlerin Durumu .714

Tasarruf Finansman İşlemlerinde Tüketicilerin Hakları 716

Ön Ödemeli Konut Satış Sözleşmelerindeki Koruma.723

Ön Ödemeli Konut Satış Sözleşmelerinin Tanımı .723

Konut ve Tatil Amaçlı Bir Taşınmazın Söz Konusu Olması 726

Ön Ödemeli Konut Satış Sözleşmelerinde Tüketiciyi

Sözleşme Öncesi Koruyucu Hükümler (Ön Bilgilendirme

Formu Verme ve Yapı Ruhsatı Alma Zorunluluğu)730

Ön Bilgilendirme Formu Verme Zorunluluğu.730

Yapı Ruhsatı Alma Zorunluluğu ve Buna Aykırılığın

Yaptırımı.733

Ön Ödemeli Konut Satış Sözleşmesinde Şekil ve Şekle

Aykırılığın Yaptırımı.736

İçerik Hakkında Bilgilendirilme Zorunluluğu ve Bilgilerin

Eksik Verilmesi Halinde Yaptırım 742

Ön Ödemeli Konut Satış Sözleşmesinde Kat İrtifakının

Tapuya Tescili veya Şerhi Olanağı.744

Geçerli Bir Ön Ödemeli Konut Satış Sözleşmesi Yapılmadan

Tüketiciden Ödeme Yapması veya Onu Borç Altına Sokan

Belge Vermesinin İstenemeyeceği (Peşin Ödeme Yasağı)746

Ön Ödemeli Konut Satış Sözleşmesinin Teminata

Bağlanmasına Yönelik Tüketiciyi Koruma Önlemleri 746

Genel Olarak 746

Teminatların Özel Koruma Altında Olması.748

Teminat Türleri 750

İçindekiler 27

Banka Teminat Mektubu Yoluyla Teminat Sağlama 750

Hakediş Sistemine Dayalı Teminat Sağlama. 751

Bağlı Kredi İle Teminat Sağlama. 752

Bina Tamamlama Sigortası İle Teminat Sağlama . 752

aaa. Bina Tamamlama Sigortasının İşleyişi 752

bbb. Teminat Dışı Haller ile Ek Teminat Konusu 755

ccc. Bina Tamamlama Sigortasında Tarafların Hak

ve Yükümlülükleri  755

ddd. Bina Tamamlama Sigortasında Riskin

Gerçekleşmesi Halinde Tazminat Tutarı ve İfa

Şekli . 756

Bina Tamamlama Sigortası Sözleşmesinin Süresi ve Sona

Erdirilmesi  757

Ön Ödemeli Konut Satış Sözleşmesinde Tüketicinin Cayma

Hakkı  758

Cayma Hakkının Kullanılması Süresi ve Şekli . 758

Cayma Hakkı Süresi Geçmeden Tüketiciden Faiz,

Komisyon vb. Masraf Alınamaması (Peşin Ödeme Yasağı) 761

Tüketicinin Cayma Hakkını Kullanmasının Sonucu 763

Ön Ödemeli Konut Satış Sözleşmesinde Konutun Devri ve

Teslimi İçin Üst Süre ve Bunun İhlali Halinde Tüketicinin Hakları 764

Tüketicinin Gerekçe Göstermeden Sözleşmeden Dönme Hakkı 769

Dönme Hakkını Kullanma ve Dönme Tazminatı Ödeme . 769

Tüketicinin Sözleşmeden Dönmesine Rağmen Dönme

Tazminatının İstenemediği Durumlar 776

Tüketicinin Sözleşmeden Dönmesinin Sonucu 780

İşyeri Dışındaki (Kapıdan) Sözleşmelerde Koruma 781

İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmelerin Tanımı 781

İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmelerin Kapsamı (Üç Durumda

Ortaya Çıkabilmesi) ve Doğrudan Satışlar 783

İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmelerden Bazılarının Kapsam

Dışı Olması . 786

İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmelerin Yetkili Kimseler

Tarafından Gerçekleştirilebileceği . 787

İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmelerde Ön Bilgilendirme

(Aydınlatma) Zorunluluğu  787

İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmelerde Şekil ve İçerik Zorunluluğu 788

İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmelerde Satıcı veya Sağlayıcının

Yükümlülükleri . 791

28 İçindekiler

İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmelerde Tüketicinin Cayma Hakkı.792

Cayma Hakkının Süresi ve Şekilde Kullanılacağı.792

Satıcı veya Sağlayıcının Tüketiciyi Cayma Süresi Hakkında

Bilgilendirmemesi veya Yasal Yükümlülüklerine Aykırı

Davranması Halinde Cayma Süresinde Değişiklik Olması 794

İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmelerde Tüketiciden

Cayma Süresi İçinde Ödeme Yapması veya Borç Altına

Sokan Belge İstenememesi (Peşin Ödeme Yasağı) 795

Cayma Hakkını Kullanmanın Sonuçları.796

Genel Olarak.796

Tüketicinin Cayma Süresi İçinde Meydana Gelen

Mutad Kullanım Sebebiyle Değişiklik ve

Bozulmalardan Sorumlu Olmaması 797

Cayma Hakkının Kullanımının Yan Sözleşmelere

Etkisi .798

Cayma Hakkının İstisnaları (Cayma Hakkı Kullanılamayacak

Haller) 799

Cayma Bildirimi Sonrası İade Borcunun Zamanaşımı.799

Doğrudan Satış Sistemi.800

Doğrudan Satış Tanımı ve Sistemi800

Doğrudan Satış Sisteminin İşleyişi804

Doğrudan Satışa İlişkin Temel Esaslar805

Mesafeli Sözleşmelerdeki Koruma 807

Mesafeli Sözleşmelerin Tanımı ve Unsurları.807

Mesafeli Sözleşmeler Bakımından Kapsam Dışı Sözleşmeler .814

Mesafeli Sözleşmelerin Riskleri veya Olumsuz Yanları .816

Mesafeli Sözleşmelerde Tüketiciyi Bilgilendirme (Aydınlatma,

Ön Bilgilendirme) Zorunluluğu, Yöntemi ve Bilgilendirmenin

Teyidi 817

Mesafeli Sözleşmelerde Satıcı veya Sağlayıcının Edimini

Yerine Getirme Süresi.820

Kayıp ve Hasarlardan Sorumluluk.822

Telefon Kullanımında Yüksek Tarife Ücreti ve İlave Ödeme

İstenememesi .823

Mesafeli Sözleşmelerde Tüketicinin Cayma Hakkı .824

Cayma Hakkının Niteliği, Süresi ve Kullanılması.824

Tüketicinin Cayma Hakkını Kullanamayacağı Durumlar

(Cayma Hakkının İstisnaları).830

Tüketicinin Cayma Hakkı Konusunda Bilgilendirilmemesi

Halinde Yaptırımı .832

İçindekiler 29

Tüketicinin Cayma Hakkını Kullanmasının Yan

Sözleşmelere Etkisi 834

Tüketicinin Cayma Süresi İçindeki Kullanmalardan Dolayı

Sorumluluğu  836

Cayma Halinde Tarafların Yükümlülükleri . 836

Tüketicinin Yükümlülükleri. 836

Satıcı/Sağlayıcıların ve Bazı Koşullar Altında Aracı

Hizmet Sağlayıcıların Yükümlülükleri . 838

Satıcı veya Sağlayıcı Adına Mesafeli Sözleşme Kurulmasına

Aracılık Edenler Kavramı İle Aracı Hizmet Sağlayıcıların

Yükümlülük ve Sorumlulukları . 845

Satıcı veya Sağlayıcı Adına Mesafeli Sözleşme Kurulmasına

Aracılık Edenler Kavramı . 845

Aracı Hizmet Sağlayıcıların Yükümlülük ve Sorumlulukları 848

Elektronik Ticaret Hakkında Kanun ile İlgili Bilgiler 857

Finansal Hizmetlere İlişkin Mesafeli Sözleşmelerdeki Koruma. 863

Finansal Hizmetlere İlişkin Mesafeli Sözleşmelerin Tanımı ve

Kapsamı 863

Tüketicinin Bilgilendirilmesi (Aydınlatma) Zorunluluğu . 866

Finansal Hizmetlere İlişkin Mesafeli Sözleşmelerin Bir

Örneğinin Tüketiciye Verilmesi ve Belli İçerikte Olma Zorunluluğu. 868

Tüketicinin Sözleşmenin Yazılı Bir Örneğini Talep Etme ya da

Uzaktan İletişim Aracını Değiştirme Hakkı . 869

Finansal Hizmetlere İlişkin Mesafeli Sözleşmelerde

Tüketicinin Cayma Hakkı 870

Cayma Hakkı Süresi . 870

Cayma Hakkının Kullanılması (Şekli) 872

Cayma Hakkını Kullanılması Durumunda Tarafların

Yükümlülükleri. 873

Cayma Hakkını Kullanmanın Yan Sözleşmelere Etkisi 874

Cayma Hakkının Kullanılamayacağı Durumlar (Cayma

Hakkının İstisnaları) . 874

Finansal Hizmetlere İlişkin Mesafeli Sözleşmelerde

Tüketicinin Sözleşmeyi Sona Erdirebilmesi 875

İ. Devre Tatil ve Uzun Süreli Tatil Sözleşmelerindeki Koruma . 876

Tatil Sözleşmelerinin Türleri. 876

Tatil Sözleşmelerinden Olan Devre Tatil Sözleşmesinin Tanımı 879

Devre Tatil Sözleşmelerinin Konusu (Devre Mülk Sözleşmelerinin

Bu Kapsamda Sayılması) ve Kapsamı . 879

30 İçindekiler

Tatil Sözleşmelerinden Olan Uzun Süreli Tatil Hizmeti

Sözleşmesinin Tanımı ve Sözleşmenin Feshine Özgü Durum .884

Tatil Sözleşmelerinden Olan Değişim Sözleşmeleri ve Yeniden

Satış Sözleşmelerinin Tanımı 885

Tatil Sözleşmelerinde Ön Bilgilendirme Formu Verilmesi

(Aydınlatma) Zorunluluğu.886

Tatil Sözleşmelerinde Şekil Zorunluluğu.889

Tatil Sözleşmelerinde Cayma Hakkı892

Cayma Hakkının Süresi, Kapsamı ve Peşin Ödeme Yasağı .892

Cayma Hakkının Kullanılması (Şekli) 896

Tatil Sözleşmesinden Cayılmasının ve Bağlı Kredinin Sonucu 897

Tatil Sözleşmelerinde Tarafların Hakları.898

Tatil Sözleşmesindeki Haklardan Feragatin ve Sorumsuzluk

Kayıtlarının Geçersizliği.899

Ön Ödemeli Devre Tatil Sözleşmesi Yapılmasının Yasaklanması.900

Paket Tur Sözleşmelerindeki Koruma900

Paket Tur Sözleşmelerinin Tanımı, Terminolojisi ve Unsurları .900

Paket Tur Sözleşmesinin Hukuki Niteliği ve Tarafları ile

Tüketici Kavramının Farklı (Geniş) Tanımlanması.907

Paket Tur Sözleşmesinin Hukuki Niteliği907

Paket Tur Sözleşmesinin Tarafları (İkili-Üçlü-Dörtlü

Hukuki İlişki).908

Paket Tur Sözleşmesinde Tüketici Kavramının Farklı

(Geniş) Tanımlanması 913

Hangi Hallerde Paket Tur Sözleşmesi Hükümlerinin

Uygulanacağı 915

Paket Tur Sözleşmelerinde Ön Bilgilendirme (Aydınlatma,

Broşür Verme) Zorunluluğu916

Paket Tur Sözleşmesinin Şekli, Bir Örneğinin Tüketiciye

Verilmesi ve Belli İçerikte Olma Zorunluluğu .918

Paket Tur Sözleşmesinde Yolculuk Öncesinde Bilgilendirme

Yükümlülüğü.920

Paket Tur Sözleşmesinde Esaslı Değişiklik veya Program ya

da Fiyat Değişikliği Yapılması Hallerinde Tüketicinin Hakları

(Sözleşmeden Dönme Hakkı)921

Paket Tur Sözleşmesinin Hiç veya Gereği Gibi İfa Edilmemesi

Hallerinde Tüketicinin Hakları 923

Paket Tur Düzenleyicisi veya Aracısının Sorumluluğu ve

Sorumluluktan Kurtulması (Tazminat Talep Edilemeyecek Haller)928

İçindekiler 31

Tüketicinin Haklarından Feragatinin veya Sorumsuzluk

Kayıtlarının Geçersizliği  930

Tüketicinin Sözleşmeyi Devir Hakkı 930

Tüketicinin Sözleşmeyi Fesih Hakkı 930

Covid-19 Salgını Nedeniyle Paket Tur Sözleşmesinin Feshi

Halinde Yapılacak Bedel İadeleri 931

Abonelik Sözleşmelerindeki Koruma. 933

Abonelik Sözleşmesinin Tanımı, Kapsamı ve Şekli 933

Taahhütlü-Taahhütsüz Abonelik Ayrımı ve Bunlara

Uygulanacak Hükümler 935

Konusuna Göre Abonelik Sözleşmelerine Uygulanacak Hükümler. 938

Abonelik Sözleşmesinin Şekli, Bir Örneğinin Tüketiciye Verilmesi

ve Belli İçerikte Olma Zorunluluğu. 940

Abonelik Sözleşmesinde Otomatik Uzama Öngören

Sözleşme Hükümlerinin Kural Olarak Geçersizliği 941

Abonelik Sözleşmelerinde Satıcının veya Sağlayıcının

Yükümlülükleri ve Sorumlulukları  942

Teslim veya İfa Yükümlülüğü ile Ayıptan Sorumluluk 942

Bildirim yükümlülüğü 943

Bilgilendirme Yükümlülüğü . 943

Faturalandırma Dönemi ve Faturanın Zamanında

Ödenmemesi . 944

Taahhütlü Abonelik Sözleşmelerine Özgü Durumlar . 944

Taahhütlü Abonelik Uygulama Alanı ve Tanımı. 944

Taahhütnamenin Bir Örneğini Verme Zorunluluğu. 947

Taahhütlü Aboneliğin Sona Ermesi Bildirimi . 948

Taahhütlü Abonelik Sözleşmesinin Süresinden Önce

Tüketici Tarafından Feshi ve Sonucu . 948

Abonelik Sözleşmelerinde Faturalandırma ve Ödeme

Bildirimine İlişkin Esaslar 951

Taahhütsüz Abonelik Sözleşmelerinin Sona Ermesi, Özellikle

Tüketicinin Gerekçe Göstermeksizin Fesih (Cayma) Hakkı  953

Fesih Hakkının Kullanılma Süresi ve Kapsamı 953

Fesih Bildiriminin Şekli. 957

Tüketicinin Fesih Hakkını Kullanması Sonrası Feshin

Yürürlüğe Girmesi Süresi ve Fesih Talebinin Yerine

Getirilme Süresi. 958

Tüketicinin Fesih Hakkını Kullanması Sonrası Satıcı veya

Sağlayıcının Alması Gereken Tedbirler  960

32 İçindekiler

Geniş Anlamda Taahhütlü ve Taahhütsüz Aboneliklerde

Feshin Sonuçları.961

Süreli Yayın Kuruluşlarınca Düzenlenen Promosyon Uygulamaları

Hakkındaki Koruma .962

Süreli Yayın Kuruluşlarınca Düzenlenen Promosyon

Uygulamalarının Tanımı ve Kapsamı 962

Süreli Yayın Kuruluşlarınca Düzenlenen Promosyon

Uygulamalarının Üst Süresi 963

Süreli Yayın Kuruluşlarınca Düzenlenen Promosyon

Uygulamalarındaki Ürünün Teslimine veya Hizmetin

Sunulmasına İlişkin Üst Süre ve Reklam Uygulaması964

Süreli Yayın Kuruluşlarınca Düzenlenen Promosyon

Uygulamalarındaki Ürün Nedeniyle Süreli Yayının Satış

Fiyatının Arttırılamaması 964

Süreli Yayın Kuruluşlarınca Düzenlenen Promosyon

Uygulamalarındaki Ürünün Dağıtımı veya Hizmetin İfasının

Ne Şekilde Yerine Getirileceği 965

Süreli Yayın Kuruluşları Tarafından Düzenlenmeyen Ancak

Süreli Yayınla Doğrudan veya Dolaylı İlişkilendirilen

Promosyon Uygulamaları .965

Piramit Satış Sistemleri Hakkındaki Koruma .966

Piramit Satış Sistemlerinin Tanımı ve Kapsamı.966

Piramit Satış Sistemlerinin Yasak Olması ve Bu Tür Satış

Sistemleri Hakkında Önlem Almaya Yetkili Makam ve

Yaptırımlar.968

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

İDARî DENETİMLER VE YAPTIRIMLAR

(ÖZELLİKLE İDARİ PARA CEZALARI) İLE HAK ARAMA YOLLARI

11. İDARÎ DENETİMLER VE YAPTIRIMLAR 969

İDARÎ DENETİMLER 969

YAPTIRIMLAR (ADLİ VE İDARİ YAPTIRIMLAR) .971

Adli Yaptırım (Hapis Cezası).971

İdarî Para Cezaları Yaptırımı 972

Hangi Eylemler İçin İdari Para Cezalarının Uygulanacağı972

1. Her Bir İşlem veya Sözleşme İçin 2025 Yılında

3.166/3.126 TL İdari Para Cezası Uygulanacak Eylemler973

a.2. Her Bir İşlem veya Sözleşme İçin 2024 Yılında

2.200/2172 TL İdari Para Cezası Uygulanacak Eylemler.975

İçindekiler 33

01.01.2024-28.05.2024 Tarihleri Arasında Geçerli

Olan İdari Para Cezaları 975

29.05.2024-31.12.2024 Tarihleri Arasında Geçerli Olan

İdari Para Cezaları  975

b.1. Her Bir İşlem veya Sözleşme İçin 2025 Yılında TL İdari

Para Cezası Uygulanacak Eylemler  977

b.2. Her Bir İşlem veya Sözleşme İçin 2023-2024 Yıllarında

İdari Para Cezası Uygulanacak Eylemler  978

1. Teslim Edilmeyen Her Bir Konut İçin Proje Başına

25.421.985. TL’yi Geçmemek Üzere Aykırılığı Tespit

Edilen Her Bir İşlem veya Sözleşme İçin 2025 Yılında

17.794 TL İdari Para Cezası Uygulanacak Eylem  979

2. Teslim Edilmeyen Her Bir Konut İçin Proje Başına

17.662.743 TL’yi Geçmemek Üzere Aykırılığı Tespit Edilen

Her Bir İşlem veya Sözleşme İçin 2023-2024 Yıllarında

İdari Para Cezası Uygulanacak Eylem . 980

d.1. Hakkında 2025 yılı için 1.583.405/355.907 TL İdari Para

Cezası Uygulanacak Eylemler. 981

d.2. Hakkında 2023 yılı için 694.259 TL, 2024 Yılı için

1.100.122 TL İdari Para Cezası Uygulanacak Eylemler. 982

e.1. Hakkında 2025 yılı için 79.171.438 ve 7.917.110 TL

İdari Para Cezası Uygulanacak Eylemler  983

2. Hakkında 2024 yılı için 55.006.905/5.500.667 TL İdari

Para Cezası Uygulanacak Eylemler  985

1. Süreli Yayın Kuruluşları Hakkında Uygulanacak İdari

Para Cezaları (2025 yılı cezaları)  986

2. Süreli Yayın Kuruluşları Hakkında Uygulanacak İdari

Para Cezaları (2023-2024 yılı cezaları). 987

g.1. Yenilenmiş Ürün Satanlar/Üreticiler/İthalatçılar/Özel

Servis İstasyonları Hakkında Uygulanacak İdari Para

Cezaları (2025 Yılı İçin). 987

g.2. Yenilenmiş Ürün Satanlar/Üreticiler/İthalatçılar/Özel

Servis İstasyonları Hakkında Uygulanacak İdari Para

Cezaları (2023-2024 Yılları İçin) . 989

Genel Olarak 989

01.01.2024-31.12.2024 Tarihleri Arasında Geçerli Olan

İdari Para Cezaları (m.77/X, a bendi)-İlk Dönem-  990

01.01.2024-28.05.2024 Tarihleri Arasında Geçerli Olan İdari

Para Cezaları (m.77/X, b ve c bentleri-7511 sayılı Kanun

öncesi)-İkinci Dönem-. 990

34 İçindekiler

29.05.2024-31.12.2024 Tarihleri Arasında Geçerli Olan

İdari Para Cezaları (m.77/X, b ve c bentleri-7511 sayılı

Kanun sonrası)-Üçüncü Dönem- 991

h.1. Radyo ve Televizyonlar Hakkında Uygulanacak İdari

Para Cezaları (2025 Yılı İçin) .992

h.2. Radyo ve Televizyonlar Hakkında Uygulanacak İdari

Para Cezaları (2023-2024 Yılları İçin)993

ı.1. Reklam Verenler, Reklam Ajansları ve Mecra Kuruluşları

Hakkındaki İdari Para Cezaları (2025 yılı İçin) ve Bu

Cezaları Uygulayacak Makam.993

ı.2. Reklam Verenler, Reklam Ajansları ve Mecra Kuruluşları

Hakkındaki İdari Para Cezaları (2023-2024 Yılları İçin) ve

Bu Cezaları Uygulayacak Makam995

i.1. Haksız Ticarî Uygulamada Bulunanlar Hakkında İdari

Para Cezaları (2025 yılı İçin) ve Bu Cezaları Uygulayacak

Makam .998

i.2. Haksız Ticarî Uygulamada Bulunanlar Hakkında İdari

Para Cezaları (2023-2024 Yılları İçin) ve Bu Cezaları

Uygulayacak Makam 999

j.1. Aracı Hizmet Sağlayıcılar/Ayıplı Seri Malları Üreten

Veya İthal Edenler/Yiyecek Taklidi Ürünleri Üreten,

Pazarlayan, İthalatını Veya İhracatını Yapanlar

Hakkında İdari Para Cezaları (2025 Yılı İçin) ve Bu

Cezaları Uygulayacak Makam.999

j.2. Aracı Hizmet Sağlayıcılar/Ayıplı Seri Malları Üreten

Veya İthal Edenler/Yiyecek Taklidi Ürünleri Üreten,

Pazarlayan, İthalatını Veya İhracatını Yapanlar

Hakkında İdari Para Cezaları (2023-2024 Yılları İçin) ve

Bu Cezaları Uygulayacak Makam .1000

k.1. 6502 sayılı Kanun Uygulamasının Denetlenmesi

Sırasında İdari Para Cezaları (2025 Yılı İçin)

Uygulanması ve Bu Cezaları Uygulayacak Makam .1001

k.2. 6502 sayılı Kanun Uygulamasının Denetlenmesi

Sırasında İdari Para Cezaları (2023-2024 Yılları İçin)

Uygulanması ve Bu Cezaları Uygulayacak Makam .1003

l.1. Doğrudan Satış Sistemi ve Piramit Satışlar Hakkında

İdari Para Cezaları (2025 Yılı İçin) Uygulanması ve Bu

Cezaları Uygulayacak Makam.1004

l.2. Piramit Satışlar Hakkında İdari Para Cezalarının (2023-

2024 Yılları İçin) Uygulanması ve Bu Cezaları

Uygulayacak Makam 1007

İçindekiler 35

m.1. 6502 sayılı Kanunun Getirdiği Yükümlülüklere ve

Tedbirlere Uymayanlar Hakkında İdari Para Cezaları

(2025 yılı için) ve Bu Cezaları Uygulayacak Makam . 1007

m.2. 6502 sayılı Kanunun Getirdiği Yükümlülüklere ve

Tedbirlere Uymayanlar Hakkında İdari Para Cezaları

(2023-2024 Yılları için) ve Bu Cezaları Uygulayacak

Makam. 1008

n.1. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un

Geçici 3. Maddesi Kapsamındaki İdari Para Cezaları

(2025 yılı için). 1008

n.2. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un

Geçici 3. Maddesi Kapsamındaki İdari Para Cezaları

(2023-2024 Yılları İçin). 1010

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da

Uygulanan İdari Para Cezası Hakkındaki İlkeler . 1011

a.1. İdari Para Cezaları Hakkında Getirilen Sınırlama İlkesi

(Gayrısafi Gelirin Belirlenmesi- 2025 yılı için) 1011

a.2. İdari Para Cezaları Hakkında Getirilen Sınırlama İlkesi

(Gayrısafi Gelirin Belirlenmesi- 2023-2024 Yılları için)  1013

İdari Para Cezalarının Uygulanmasının Diğer Kanunlar

Gereği Yapılacak İşlemleri Etkilememesi İlkesi 1014

İdari Para Cezalarında Uzlaşma (m.77/A) 1014

Genel Olarak 1014

Uzlaşma Konusu Olabilecek/Olamayacak İdari Para

Cezaları 1015

Uzlaşma Komisyonu ve Çalışma Esasları . 1016

Uzlaşma Başvurusu, Başvurusunun Sonuçları ve İncelenmesi. 1017

Uzlaşma Kararı, Sonuçları ve Kararın Yerine Getirilmesi . 1018

İdari Yaptırımları Verebilecek Yetkili Makamlar. 1019

İdari Yaptırım Kararlarına Karşı İtiraz Yeri Neresi ve Süresi . 1020

İdari Para Cezalarına İlişkin Kararların Tahsil Süresi. 1021

İdari Para Cezalarında Zamanaşımı 1021

III. DİĞER İDARÎ YAPTIRIMLAR (DURDURMA VEYA DÜZELTME YA DA

İÇERİĞİN ÇIKARILMASI VE/VEYA ERİŞİMİN ENGELLENMESİ KARARI)  1023

12. HAK ARAMA YOLLARI 1025

TÜKETİCİ HAKEM HEYETLERİNE BAŞVURU 1025

Tüketici Hakem Heyetlerinin Hukuki Yapısı ve Niteliği . 1025

Tüketicilerin, Tüketici Hakem Heyetleri Yerine veya Aynı Anda

Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Mercilerine Başvurabilmesi. 1027

36 İçindekiler

Tüketici Hakem Heyeti Teşkilatı, Görev ve Yetki Alanı1029

Tüketici Hakem Heyeti Teşkilatı .1029

Tüketici Hakem Heyetinin (Konu Bakımından) Görev Alanı .1033

Tüketici Hakem Heyetlerinde Miktar Açısından Başvuru Sınırı

(İl/İlçe Hakem Heyetlerinin Miktar İtibariyle Görev Alanı)1040

Tüketici Hakem Heyetinin Yetkisi (Yer Bakımından Yetki Alanı)1048

Tüketici Hakem Heyetlerinde Harç, Ücret, Gider vs. Masraf

Muafiyeti (Kolaylığı) 1050

Tüketici Hakem Heyetlerine Başvurunun Nasıl Yapılacağı 1052

Tüketici Hakem Heyetlerinin Başvuruyu Kabul Etme Zorunluluğu1056

COVID-19 Salgın Hastalığına Karşı Mücadelede Alınan Tedbirlerin

Tüketici Hakem Heyetlerine Yapılan Başvurulara Etkisi 1060

Tüketici Hakem Heyeti İncelemesinin Nasıl Gerçekleştirileceği1061

Tüketici Hakem Heyeti Kararının Niteliği ve Karara İtiraz .1063

Tüketici Hakem Heyetince Verilebilecek Kararlar ve Tek

Başvuru İlkesi1063

Tüketici Hakem Heyeti Kararlarının Hukuki Niteliği .1065

Tüketici Hakem Heyetinin Çalışma Usulü ve Karar Alma

Süreci1067

Tüketici Hakem Heyeti Kararlarının İçeriği, Bu Kararların

Bağlayıcılığı ve Tavzihi 1071

Tüketici Hakem Heyeti Kararlarının Tebliği ve Nasıl İcra

Edileceği .1074

Tüketici Hakem Heyeti Kararının İlamlı İcra Aşaması ve

İcradaki Başvuru Yolları 1078

Tüketici Hakem Heyeti Kararlarına Karşı İtiraz Davasının

Nasıl ve Hangi Sürede Gerçekleştirileceği, İcranın Tedbir

Yoluyla Durdurulması .1080

Tüketici Hakem Heyeti Kararlarına Karşı İtiraz Halinde

Tüketici Mahkemesinin Nasıl Bir Karar Verebileceği ve

Kararın Kesinliği 1082

Tüketici hakem Heyeti Kararlarına Karşı İtiraz Üzerine ve

Kararın İptali Halinde Tüketici Aleyhine Nisbi Vekâlet

Ücretine Hükmedilmesi1085

TÜKETİCİ MAHKEMELERİNE BAŞVURU 1087

Özel Tüketici Mahkemeleri Kurulmasının Nedenleri.1087

Tüketici Mahkemelerindeki Yargılama1089

Tüketici Mahkemeleri Yerine Bazı Tüketici Uyuşmazlıkları

Bakımından Öncelikle Zorunlu Arabulucuya Başvurma1089

İçindekiler 37

Tüketici Uyuşmazlıklarında Tüketici Mahkemeleri Yerine

Kural Olarak Arabuluculuğa Başvurma Zorunluluğu ve Bu

Konudaki Usul. 1089

Tüketici Uyuşmazlıklarında Arabuluculuğa Tabi Olmayan

Tüketici Uyuşmazlıkları (Zorunlu Arabuluculuğun İstisnaları)  1095

Tüketici Mahkemelerinin Görev Alanı . 1095

Bireysel Uyuşmazlıklara İlişkin Davalarda . 1095

Topluluk Davası ve Diğer Uyuşmazlıklara İlişkin Davalarda . 1105

Tüketici Örgütleri ve Diğer İlgililerin Tüketici Mahkemelerine

Hangi Hallerde Topluluk Davası Açabileceği  1106

Tüketici Davalarında Yetkili Mahkeme. 1110

Tüketici Mahkemelerine Başvuru Sırasında Harç Kolaylığı 1112

Tüketici Mahkemeleri Nezdinde Hükmedilecek Vekâlet Ücreti . 1115

Tüketici Mahkemelerinde Görülen Davalarda Yargılama Usulü. 1118

Tüketici Mahkemelerinde Davacının Kararın Yayınlanmasını

Talep Edebilmesi  1121

Tüketici Mahkemelerince Verilip Kesinleşen Kararların İletilmesi 1122

Tüketici Mahkemelerinde Verilebilecek Kararlar . 1122

Genel Olarak 1122

Satışa Sunulan Seri Ayıplı Mallar Bakımından Verilebilecek

Kararlar  1123

Satışa Sunulan Seri Ayıplı Mallar Bakımından Tüketici

Mahkemelerine Kimlerin Dava Açabileceği. 1123

Satışa Sunulan Seri Ayıplı Mallarda Tüketici

Mahkemelerince Hangi Tür Kararlar Verilebileceği. 1123

EKLER  1125

 6502 SAYILI TKHK VE MÜLGA 4077 SAYILI TKHK İLE İLGİLİ TABLOLAR  1125

 6502 SAYILI TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN VE İLGİLİ MEVZUAT

LİSTESİ . 1133

 TÜKETİCİ HAKEM HEYETİNE BAŞVURU FORMU  1141

KAYNAKÇA  1143