1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu Işığında, Kooperatifçilik Bilgisi

Üner Yıldırım

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ 

7

İÇİNDEKİLER 

9

KISALTMALAR 

29

BİRİNCİ BÖLÜM

1. KOOPERATİFÇİLİĞİN TANIMI VE ÖNEMİ 

33

1.1. Kooperatif Nedir? 

33

1.2. Kooperatifçilik İlkeleri 

33

1. Gönüllü ve Serbest Giriş (Açık Kapı) 

33

1. Üyeler Tarafından Gerçekleştirilen Demokratik Denetim 

34

1. Üyelerin Ekonomik Katılımı 

34

1. Özerklik ve Bağımsızlık 

34

1. Eğitim, Öğrenim ve Bilgilendirme 

34

1. Kooperatifler Arasında İşbirliği 

35

1. Topluma Karşı Sorumlu Olma 

35

1.3. Kooperatifçiliğin Toplum Yaşamındaki Önemi/Rolü 

35

1.4. Kooperatifler ile Sermaye Şirketleri Arasındaki Farklar 

36

1.4.1. Yönetime Katılma 

39

1.5. Kooperatiflerin Derneklerden Farkları 

39

1.5.1. Kooperatif Bir Dernek Değildir 

40

1.6. Kooperatiflerin Vakıflardan Farkları 

41

1.7. Kooperatif, Sendika da değildir 

41

1.8. Kooperatif Bir Siyasi Parti de değildir 

42

1.9. Türkiye’de Kooperatiflerden Sorumlu Bakanlıklar 

42

1.9.1. Ticaret Bakanlığı Görev ve Sorumluluk Alanındaki

Kooperatifler 

43

1. Bilimsel Ar–Ge Kooperatifi 

43

1. Eğitim Kooperatifi 

43

1. Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri 

44

1. Fikri Mülkiyet Hakları ve Proje Danışma Kooperatifi 

44

1. Gayrimenkul İşletme Kooperatifi 

44

1. Hizmet Kooperatifi 

44

1. İşletme Kooperatifi 

44

1. Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifleri 

45

1. Küçük Sanat Kooperatifleri 

45

1. Motorlu Taşıma Kooperatifleri – Karayolu Yük ve

Yolcu Taşıma Kooperatifleri 

45

1. Deniz Yük ve Yolcu Taşıma Kooperatifleri 

45

1. Pazarcılar İşletme Kooperatifi 

46

1. Sağlık Hizmetleri Kooperatifi 

46

1. Sigorta Kooperatifi 

46

1. Site İşletme Kooperatifleri 

46

ö. Tarım Satış Kooperatif ve Birlikleri 

46

1. Tedarik ve Dağıtım Kooperatifi 

47

1. Temin Tevzi Kooperatifi 

47

1. Turizm Geliştirme Kooperatifleri 

47

1. Tüketim Kooperatifleri 

47

1. Üretim ve Pazarlama Kooperatifleri 

48

ü. Yaş Sebze ve Meyve Pazarlama Kooperatifleri 

48

1. Yenilenebilir Enerji Üretim Kooperatifi 

48

1.9.2. Tarım ve Orman Bakanlığının Görev ve Sorumluluk

Alanındaki Kooperatifler 

48

1. Pancar Ekicileri Kooperatifleri 

49

1. Su Ürünleri Kooperatifleri 

49

1. Sulama Kooperatifleri 

49

1. Tarım Kredi Kooperatifleri 

49

1. Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri 

50

1.9.3. Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Görev ve Sorumluluk

Alanındaki Kooperatifler 

50

1. Konut Yapı Kooperatifleri 

51

1. Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifleri 

51

1. Toplu İşyeri Yapı Kooperatifleri 

51

1.10. Kooperatifler Türlerine Göre Hangi Kanunlara Tabidir? 

52

1.11. Dünyadaki Kooperatif Durumu 

52

1.11.1. 2022 Yılı Dünya Kooperatifler İzleme Raporu 

52

1.11.2. 2023 Yılı Dünya Kooperatifler İzleme Raporu 

57

1.12. Kadın Kooperatifleri 

57

1.12.1. Kadın Kooperatiflerinin Çalışma Alanları 

58

1.12.2. Kadın Kooperatiflerinin Kurulma Nedenleri 

60

1.13. Değişen Dünya’da Üçüncü Sektör 

60

İKİNCİ BÖLÜM

2. KOOPERATİF KURULUŞU VE ANA SÖZLEŞMENİN HAZIRLANMASI 

63

2.1. Kooperatif Kuruluşu Nasıl Yapılır? 

63

1. Ana sözleşmenin Hazırlanması, İmzalanması ve Tasdiki 

64

1. Bakanlığa (veya İl Müdürlüğüne) Verilecek Dilekçe ve Eklenecek

Belgeler 

64

1. Bakanlığın (veya İl Müdürlüğünün) Yapacağı İnceleme ve İzin 

65

1. Kuruluş İçin Kooperatifin Tescil ve İlanı 

66

1. Taahhütname 

67

1. Sicil Müdürünün Yapacağı İnceleme 

67

1. Tescil ve İlan Edilecek Hususlar 

67

1. Sicil Tasdiknamesinin Alınması 

68

1. İlan Tescil Edilen Olgular 

68

2.2. Kooperatif Kuruluş İzni Tescil ve İlan 

69

2.3. Ana Sözleşmeye Konulacak Mecburi Hükümler 

70

2.4. Ana Sözleşmeye Konulacak İhtiyari Hükümler 

70

2.5. Ana Sözleşmeye Konulacak Yorumlayıcı Hükümler 

70

2.6. Tüzel Kişiliğin Kazanılması ve Sorumluluk 

71

2.7. Ana Sözleşme Değişiklik İşlemleri 

71

2.7.1. Ana Sözleşme Nasıl Değiştirilir? 

71

2.7.2. Kuruluş ve Esas Sözleşme Değişikliği İzninde Aranan

Belgeler 

73

2.8. Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri Nelerdir? 

74

2.9. Kuruluş ve Örgütlenme Giderlerinin Ödenmesi ve Örnek Muhasebe

Uygulaması 

74

2.10. Kuruluş Giderlerinin Muhasebe Kayıtlarına İntikal Ettirilmesi 

75

2.11. Kuruluş ve Örgütlendirme Giderlerinin Aktifleştirilerek İtfa Edilmesi 

76

2.11.1. Kuruluş Masraflarının 5 Yılda İtfası ve Örnek Muhasebe

Uygulaması 

76

2.12. Kuruluşta Sermayenin Taahhüt Edilmesi ve Örnek Muhasebe

Uygulaması 

77

2.13. Sermayenin Peşin Ödenmesi ve Örnek Muhasebe Uygulaması 

77

2.14. Sermaye Taahhütlerinin Tamamlanması ve Örnek Muhasebe

Uygulaması 

78

2.15. Ayni Sermaye 

78

2.15.1. Ortaklık Sermayesinin Ayni Varlık Olarak Alınması 

79

2.15.2. Değer Biçme, Bilirkişi 

80

2.15.3. Karar Nisabı, Raporların Kabulü 

80

2.16. Kooperatife Kimler Ortak Olabilir? 

81

2.16.1. Kooperatifler Şirketlere, Şirketler ise Kooperatiflere

Ortak Olabilirler mi? 

81

2.16.2. Hangi Tüzel Kişiler Kooperatife Ortak Olabilirler? 

81

2.17. Yabancı Uyruklu Kişiler Kooperatife Ortak Olabilir mi? 

81

2.18. Bir Ortak En Az ve En Fazla Kaç Pay Alabilir? 

82

2.19. Bir Paya Birden Fazla Ortak Sahip Olabilir mi? 

82

2.20. Ortaklık Payı Adedi, Oy Hakkını Etkiler mi? 

82

2.21. Kooperatifteki Payını Devreden Ortaktan Devir İşlemi Nedeniyle

Herhangi Bir Bedel Alınabilir mi? 

82

2.22. Bölüm İle İlgili Diğer Muhasebe Uygulamaları 

83

2.22.1. Yeni Bir Kooperatifin Kurulması 

83

2.22.2. Ek Ödemelerin ve Aidatların Muhasebeleştirilmesi 

83

2.22.3. Ortaklığa Yeni Üye Alımının Muhasebeleştirilmesi 

83

2.22.4. Ortak Aidatlarının/Paylarının Dövizle Yatırılması 

84

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

3. KOOPERATİFLERDE ORTAKLIK SIFATININ KAZANILMASI VE KAYBEDİLMESİ 

85

3.1. Kooperatife Alınacak Ortaklarda Aranacak Şartlar Nelerdir? 

86

3.2. Kooperatife Girmek İsteyen Kişilerin Talepleri Nasıl Değerlendirilir? 

86

3.3. Tüzel Kişilerin Ortaklığı 

87

3.4. Yeni Bir Kooperatif Kurarak Ortak Olma 

87

3.5. Kurulmuş Olan Kooperatife Sonradan Ortak Olma 

87

3.6. Ortaklık Payını Devralmak Suretiyle Ortak Olma 

88

3.7. Miras Yoluyla Ortak Olma 

88

3.8. Görev veya Hizmet ya da Taşınmaz Mal veya İşletme Karşılığı Ortak Olma 

88

3.9. Gerçek Kişilerin Ortaklığı 

89

3.10. Yönetim Kurulunca Ortaklık Başvurusunun Kabulü 

89

3.11. Kooperatif Ortaklığının Sona Ermesi 

90

3.12. Yönetim Kurulu Bir Ortağın Çıkma İsteğini Kabulden Kaçınırsa, Ne

Yapılması Gerekir? 

90

3.13. Ortaklıktan Çıkmanın Sınırlandırılması 

90

3.14. Bildirme Süresi ve Çıkma Zamanı 

91

3.15. Ortaklıktan Çıkmayı Kabulden Kaçınma 

91

3.16. Ortağın Ölümü ve Ortaklığın Devri 

91

3.17. Görev veya Hizmetin Bitmesi, Taşınmaz Mal veya İşletme Karşılığı

Ortaklık 

91

3.18. Ortalıktan Çıkmak İsteyenler Hakkında Hangi İşlemler Yapılır? 

92

3.19. Ortaklıktan Çıkarılma Esasları Nelerdir? 

92

3.20. Çıkarılan Ortaklar Hakkında İzlenecek Hükümler Nelerdir? 

93

3.21. Ortak Hakkındaki Çıkarılma Kararı 

93

3.22. Ortaklıktan Çıkarılma Kararını Almaya Kim Yetkilidir? 

93

3.23. Kooperatiften Çıkan ve Çıkarılan Ortaklara Yapılacak İade ve

Ödemeler Nelerdir? 

94

3.24. Ortağın Ölümü Hakkında İzlenecek Yol Nedir? 

94

3.25. Ortaklık Payının Devri 

95

3.26. Ortaklıktan Çıkarılma ve İtiraz 

95

3.27. Ortaklığın Sona Ermesi ve Hesaplaşma 

96

3.28. Ortakların Kooperatiften Ayrılması 

97

3.29. Ortaklıktan Çıkma Ertelenebilir mi? 

97

3.30. Ortaklıktan Çıkış İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi 

97

3.30.1. Kooperatife Borcu Olmayan Ortağın Ayrılışına Örnek

Muhasebe Uygulaması 

98

3.30.2 Borcundan Dolayı İhraç Edilen Ortağa Yapılan Ödemeye

Ait Örnek Muhasebe Uygulaması 

98

3.30.3. Çıkan Ortağa Sermaye Payı ve Diğer Ödemelerinin

İadesinin Sonraya Bırakılmasına Örnek Muhasebe

Uygulaması 

99

3.30.4. İstifa Eden ve Aynı Zamanda Borcu Olan Ortağa Yapılan

Ödemeye, Örnek Muhasebe Uygulaması 

100

3.30.5. Ortaklık Devir İşlemlerine Örnek Muhasebe Uygulaması 

101

3.30.6. Sermaye Taahhüdünü Henüz Tam Ödememiş Ortağın

Ayrılmasına Örnek Muhasebe Uygulaması 

101

3.30.7. Ayrılan Ortakların Alacaklarında Zamanaşımı ve Örnek

Muhasebe Uygulaması 

102

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

4. ORTAKLARIN HAKLARI VE ÖDEVLERİ 

103

4.1. Ortakların Bireysel Hakları 

103

4.1.1. Ortaklıktan Çıkma Hakkı 

104

4.1.2. Ortaklık Payını Devir Hakkı 

104

4.1.3. Ortaklıktan Çıkarılma Kararına Karşı İtiraz ve Dava Açma

Hakkı 

104

4.1.4. Bilgi Edinme ve Bilanço/Örnek İsteme Hakkı 

104

4.1.5. Ticari Defterleri, Belgeleri İnceleme Hakkı ve Sır Saklama

Hükümleri/Ceza 

105

4.1.6. Genel Kurula Katılma, Seçme ve Seçilme Hakkı 

105

4.1.7. Olumlu Gelir–Gider Farkından Pay Alma Hakkı 

106

4.1.8. Oy Hakkı 

106

4.1.9. Genel Kurulda Temsil Hakkı 

106

4.1.10. Genel Kurul Kararlarının Bozulması, Aleyhine Dava Açma

Hakkı 

107

4.1.11. Denetçilerin Dikkatini Çekme ve Açıklama Yapılmasını

İsteme Hakkı 

107

4.1.12. Tasfiye Sonucunda Kalan Mal Varlığından Pay Alma Hakkı 

108

4.1.13. Hak Arama ve Dilekçe Hakkı 

108

4.2. Ortakların Birlikte Kullanabilecekleri Hakları 

108

4.2.1. Genel Kurulu Toplantıya Çağırma Hakkı 

109

4.2.2. Gündeme Madde Eklenmesini İsteme Hakkı 

110

4.3. Hak ve Yükümlülüklerde Eşitlik (Mutlak–Nisbi Eşitlik) 

110

4.4. Ortakların Ödevleri ve Sorumlulukları 

111

4.5. Ortakların Kooperatif Borçlarından Dolayı Sorumlulukları 

113

4.5.1. Sınırsız Sorumluluk 

113

4.5.2. Sınırlı Sorumlu 

113

4.6. Sermaye Koyma Borcu ve Aidat Ödeme Yükümlülüğü 

114

4.7. Kooperatifin İflası Durumunda Ortakların Sorumluluğu 

115

4.8. Kooperatife Yeni Giren Ortağın Sorumluluğu 

115

4.9. Bir Ortağın Ölümü veya Ayrılmasından ya da Kooperatifin

Dağılmasından Sonraki Sorumluluğu 

115

4.9.1. Sorumlulukta Zaman Aşımı 

116

4.10. Ortağın Kişisel Sorumlulukları 

116

4.11. Ek Ödemeler 

116

BEŞİNCİ BÖLÜM

5. KOOPERATİF GENEL KURULU 

117

5.1. Yönetim Kurulu Üyelerinin, Genel Kurul Toplantısından Evvel

Yapmaları Gereken İşlemler Nelerdir? 

117

5.2. Genel Kurul Toplantı Gündemi Nasıl Belirlenir? 

118

5.3. Genel Kurul Toplantısı Sırasında Gündeme Eklenebilecek Konular 

119

5.4. Genel Kurul için Temsilci Talebi, Başvuru Yapılması, Temsilcinin

Niteliği, Görevlendirilmesi ve Ücretleri 

119

5.5. Bakanlık Temsilcisinin Genel Kuruldan Evvel Yapacağı Görevleri 

121

5.6. Genel Kurul Toplantılarına Bakanlık Temsilcilerinin Gelmemesi

Halinde Yapılacak İşlemler Nelerdir? 

126

5.7. Genel Kurul Toplantı Sonrası Yapılacak İşlemler ve Rapor

Düzenlenmesi 

127

5.8. Kaç Tür Genel Kurul Toplantısı Vardır, Hangi Sürelerle Yapılır? 

127

5.9. Olağan Genel Kurul Toplantısı 

127

5.10. Elektronik Genel Kurul Toplantısı 

129

5.11. Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı 

131

Nelerdir? 

131

5.13. Genel Kurula Çağrı, Genel Kurulu Çağrıya Yetkili Olanlar ve Çağrının

Şekli 

133

5.14. Genel Kurul Toplantı Yeter Sayısı 

135

5.15. Genel Kurul Gündeminin Hazırlanması ve Gündeme Madde

Eklenmesi 

135

5.16. Tüm Ortakların Hazır Bulunması Halinde Genel Kurul 

137

5.17. İbra Etmek Ne Demektir? 

137

5.18. İbra Oylamasına Kimler Katılamaz? 

138

5.19. Genel Kurul Toplantılarında Oy Hakkı ve Temsil 

138

5.20. Ortaklar Listesinin Hazırlanması 

139

5.21. Toplantının Açılması ve Toplantı Başkanlığı 

139

5.22. Oy Kullanmanın Şekli 

140

5.23. Genel Kurul Toplantı ve Yeter Sayısı Kaçtır? 

141

5.24. Genel Kurul Toplantılarına Vekâleten İştirak Edecek Ortakları

Kimler Temsil Edebilir? 

142

5.25. Genel Kurul Toplantılarında Temsilin Şartları Nelerdir? 

142

5.26. Genel Kurul Kararlarına İtiraz Edilebilmesi Mümkün müdür? 

143

5.27. Bilânçonun Tasdiki ve İbra 

144

5.28. Genel Kurul Tutanağı 

144

5.29. Genel Kurul Kararlarının Tescil ve İlanı 

145

5.30. Kooperatif Genel Kurul Toplantı Kararlarının Geçerliliği 

145

5.31. Yeni Ortak Olan Bir Kişi Hemen Genel Kurul Toplantısına Katılma

Hakkına Sahip midir? 

146

5.32. Bir Genel Kurulu Kararı, Bir Sonraki Genel Kurul Kararıyla

Değiştirilebilir mi? 

147

5.33. Kooperatif Yönetim Kurulunca Genel Kurul Kararı Olmaksızın Para

İstenilebilir mi? 

147

5.34. Haklarında Çıkarılma Kararı Kesinleşmeyen Ortaklar Genel Kurul

Toplantısına Katılabilirler mi? 

147

5.35. Genel Kurul Yönetim Kurulunu Her Zaman Azledebilir mi? 

147

ALTINCI BÖLÜM

6. KOOPERATİF YÖNETİM KURULU 

149

6.1. Yönetim Kurulu ve Üye Sayısı 

149

6.2. Üyelik Şartları ve Ücret 

149

6.3. Üyelik Süresi 

150

6.4. Yönetim ve Temsil 

150

6.5. Şümulü ve Sınırlandırılması 

151

6.6. İmza 

151

6.7. Tescil 

151

6.8. Üyelerin Titizlik Derecesi ve Sorumlulukları 

152

6.9. Yönetim Kurulunun Görev Süresi Ne Kadardır? 

152

6.10. Yönetim Kurulu Üyeliğinin Boşalması Halinde Ne Yapılır? 

152

6.11. Yönetim Kurulu Arasında Görev Paylaşımı Nasıl Yapılır? 

153

6.12. Yönetim Kurulu Temsil ve İmza Yetkisi Nasıl Kullanılır? 

153

Kooperatiflerde Temsil 

153

6.14. Yönetim Kurulu Üyeliği, Üyelik Şartları ve Bağdaşmayan Görevler 

154

6.15. Yönetim Kurulunun Temsil, İcra ve Görev Yetkisi 

157

6.16. Yönetim Kurulunun Temsil Yetkisinin Kapsamı ve Sınırlandırılması 

158

6.17. Yönetim Kurulunun İşleyişi 

158

6.18. Yönetim Kurulunun Kurul Halinde Yapacağı Görevler 

159

6.19. Yönetim Kurulu Üyelerine Bireysel Olarak Yüklenen Görevler 

161

6.20. Yönetim Kurulunun Yükümlülükleri 

162

6.21. Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluk Halleri 

163

6.22. Yönetim Kurulu Üyelerinin Cezai Sorumluluk Halleri 

164

6.23. Kooperatif Defterlerinin Tutulmasının Sorumluluğu 

167

6.24. Gelir–Gider Farkı Nedir? 

167

6.25. Gelir ve Gider Farkının Dağılımı Nasıl Yapılır? 

167

6.26. Yedek Akçe Nedir, Bilinmesi Gerekenler Nelerdir? 

168

6.27. Gelir–Gider Farkından Doğan Sorumluluklar 

168

6.28. Yedek Akçe ve Fon Ayırma ile İlgili Sorumluluklar 

169

6.29. Yönetim Kurulu Üyeleri, Müdürlerin Verdikleri Zararlardan Sorumlu

mudur? 

169

6.30. Genel Kurulda Yapılan İbra İşlemi İle Yönetim Kurulu Hukuki ve

Cezai Sorumlulukları Biter mi? 

169

6.31. Yönetim Kurulu Toplantıları Ne Şekilde Yapılır? 

170

6.32. Yönetim Kurulu Üyelerinin Mal Bildiriminde Bulunmaları Gerekir

mi? 

170

6.33. Yönetim Kurulunun Kooperatifin Aczi Halinde Yapması Gereken

İşlemler Nelerdir? 

171

6.34. Murahhas Üye Nedir? 

171

6.35. Yönetim Kurulu Üyelerine Ödenecek Ücretlerden Kesilecek Yasal

Kesintiler Nelerdir? 

171

6.36. Yönetim Kurulu Üyeliği Sona Eren Yönetim Kurulu Üyelerinin

Yapması Gereken Devir İşlemleri Nelerdir? 

172

6.37. Yönetim Kurulu Üyelerinin Hakları ve Mal Bildirimi Yükümlülükleri 

172

6.38. Yönetim Kurulu Üyelerine Kura Çekimine Katılmadan İstedikleri

Daire Verilebilir mi? 

174

6.39. Yönetim Kurulu Toplantı Nisabı Nedir? 

174

6.40. Yönetim Kurulu Toplantıları Nerede Yapılır? 

175

6.41. Yönetim Kurulu Üyeleri Uygun Bulmadıkları Karar Hakkında Hangi

İşlemleri Yaparlar? 

175

6.42. Yönetim Kurulu Kararı İptal Edilebilir mi? 

175

6.43. Kooperatif Yöneticileri Kamu Görevlisi midir? 

176

6.44. Kooperatif Yönetim Kurulu Başkanı Nasıl Görevden Alınır? 

176

6.45. Kooperatif Yönetim Kurulu İbra Edilmezse Ne Olur? 

177

6.46. Kooperatif Yönetim Kurulu Başkanı İstifa Ederse Ne Olur? 

177

6.47. Görevi Sona Eren Yönetim Kurulu Üyeleri Sorumlulukları Altında

Bulunan Para, Mal, Defter, Belge ve Diğer Kooperatif Varlıklarını

Seçimlerin Yapıldığı Genel Kurul Toplantı Tarihinden İtibaren Kaç

Gün İçinde Teslim Etmeleri Gerekir? 

177

6.48. Görevi Sona Eren Yönetim Kurulu Üyesinin Görev Yaptığı Zamana

Ait Sorumluluğu Ayrılış Tarihinden İtibaren Kaç Yıl Devam Eder? 

177

YEDİNCİ BÖLÜM

7. DENETİM KURULU 

179

7.1. Kooperatiflerde Denetimin Amacı 

180

7.2. Kooperatiflerde Denetim Yolları Nelerdir? 

180

7.3. Kooperatif Denetimi 

181

7.4. Kooperatiflerde Denetçi Olabilmek İçin Aranan Şartlar 

181

7.5. Bağdaşmayan Görevler 

183

7.6. Denetim Kuruluna Üye Seçimi 

184

7.7. Denetim Kurulunun Görev ve Yükümlülükleri 

184

7.8. Denetim Kurulu Üyelerinin Hukuki ve Cezai Sorumluluk Halleri 

188

7.9. Denetçilerin İnceleme Yükümlülüğü 

189

7.10. Rapor Düzenlenmesi 

189

7.11. Sır Saklama Yükümlülüğü 

190

7.12. Denetçilerin Sayısı ve Görev Süreleri Ne Kadardır? 

190

7.13. Denetçilerin Ücretleri Nasıl Belirlenir? 

190

7.14. Denetim Kurulu Raporu Hakkında Bilinmesi Gerekenler Nelerdir? 

190

7.15. Denetçilik Görevinin Sona Erme Halleri Nelerdir? 

191

7.16. Denetçiliğin Boşalması Halinde Neler Yapılır? 

191

7.17. Dış Denetim 

192

7.18. Devletin Kooperatifçilik Alanındaki Denetimi 

193

7.18.1. Kuruluşta 

193

7.18.2. Kurulduktan Sonra, İşleyiş Sırasında; 

193

7.19. Denetim Kurulu Üyeleri Genel Kurulu Toplantıya Çağırabilir mi? 

193

SEKİZİNCİ BÖLÜM

8. KOOPERATİF BİRLİKLERİ, KOOPERATİFLER MERKEZ BİRLİKLERİ, TÜRKİYE

MİLLİ KOOPERATİFLER BİRLİĞİ VE DANIŞMA KURULU 

195

8.1. Kooperatiflerin Üst Kuruluşları 

196

8.2. Üst Kuruluşların Görevleri 

198

8.3. Birliklere Katılan Kooperatif Ortaklarının Yükümlülükleri 

199

8.4. Kooperatif Birliklerinin Genel Kurulu 

199

8.5. Kooperatif Birliklerinin Yönetim Kurulu 

200

8.6. Kooperatif Birlikleri Denetim Kurulu 

200

8.7. Dış Denetim 

201

8.8. Kooperatif Merkez Birlikleri 

201

8.9. Merkez Birlikleri 

202

8.10. Türkiye Milli Kooperatifler Birliği 

202

8.10.1. Temsilcilerin Belirtilmesi 

204

8.10.2. Danışma Kurulu 

204

8.11. Kooperatif Birlikleri 

205

8.11.1. Kooperatiflerin Üst Birliklerine İlişkin İşlemler 

205

8.11.2. Bir Kooperatifin Üst Birliğe Üye Olması 

207

8.12. Kooperatif Birliklerinde Denetim ve Eğitim 

208

8.13. Kooperatiflerin Dağılma Sebepleri (KK–Madde 81) 

208

8.13.1. Ana Sözleşme Gereğince 

209

8.13.2. Genel Kurul Kararıyla 

209

8.13.3. İflasın Açılmasıyla 

209

8.13.4. Kanunlarda Öngörülen Diğer Hallerde, İlgili Bakanlığın

Mahkemeden Alacağı Karar Üzerine 

210

8.13.5. Üç Yıl Olağan Genel Kurulun Yapılmaması Halinde 

210

8.13.6. Amacına Ulaşma İmkânının Bulunmadığının İlgili

Bakanlıkça Tespiti Halinde 

210

8.13.7. Birleşme Suretiyle Dağılma 

210

8.13.8. Kamu Tüzel Kişiliği Tarafından Devralınmak Suretiyle 

212

8.14. Amacına Ulaşan Konut Yapı Kooperatiflerine İlişkin Hüküm 

213

8.15. Tasfiye İşlemleri 

213

8.16. Tasfiye Kurulunun Oluşumu 

214

8.17. Yönetim Kurulu Üyeleri Tasfiye Kuruluna Seçilir mi? 

214

8.18. Tasfiyeden Dönülmesi Mümkün müdür? 

215

Nedir? 

215

8.20. Tasfiye Sonucu Kalan Mal Varlığı Nasıl Paylaşılır? 

215

8.21. Tasfiyeye Girmiş Kooperatifin Genel Kurulu Ne Zaman Yapılır? 

216

8.22. Tasfiye Halinde Kooperatifin Toplantı Karar Nisabı Nedir? 

216

8.23. Kanunen Münfesih (geçerliliği kalmamış) Durumda Olan

Kooperatif, Tasfiyeden Dönebilir mi? 

216

8.23.1. Genel Kurul Kararı İle Tasfiyeye Giren Kooperatifin

Tasfiyeden Dönmesi 

216

8.24. Ticaret Siciline Bildirme 

216

8.25. Tasfiye Mamelekin Paylaştırılması 

216

8.26. Kooperatiflerin Başka Bir Şirket Türüne Dönüşümü Nasıl

Gerçekleşir? 

217

8.27. Genel Olarak Bakanlığın Görev ve Yetkileri 

217

8.28. Bakanlık Temsilcileri ve Kararların Yürürlük Şartı 

218

8.29. Örnek Ana Sözleşme Hazırlanması 

219

8.30. Muhasebe Usulü ve Defterler 

219

8.31. Teftiş ve Denetleme 

219

8.32. Teftiş ve Denetleme ile İlgili Görevlendirme 

220

8.33. Muaflıklar 

220

8.34. Uyuşmazlıklar ve Hakem Kurulları 

221

DOKUZUNCU BÖLÜM

9. GELİR–GİDER FARKLARI VE RİSTURN İŞLEMLERİ 

223

9.1. Ortak İçi ve Ortak Dışı Kavramı 

223

9.2. Ortaklar ve Personel İçin Yardım Fonları 

224

9.3. Gelir ve Gider Farkına İlişkin Açıklamalar 

224

9.4. Kooperatiflerde Zararın Dağıtımı (Olumsuz Gelir Gider Farkı) 

225

9.5. Sermaye Paylarına Faiz Verilmesi 

227

9.6. Yedek Akçe Nedir? 

228

9.7. Risturn’un Ortaklara Dağıtım İşlemleri 

229

9.7.1. Risturn Nedir? 

229

9.7.2. Risturn İstisnası Nedir? 

231

9.7.3. Tüketim Kooperatiflerinde Risturn İstisnası 

232

9.7.4. Tarımsal Üretici Birliklerinde Risturn İstinası 

232

9.7.5. Risturn veya Kar Payının Vergilendirilmesi 

232

9.8. Dönem Sonu Karından Zorunlu Kesintilerle Birlikte İsteğe Bağlı

Kesintilerin de Ayrılması 

237

ONUNCU BÖLÜM

10. KOOPERATİFLERİN BELGE DÜZENİ VE TUTULACAK DEFTERLER 

241

10.1. Kooperatiflerin Tutmakla Zorunlu Olduğu Defterler 

241

10.2. Kooperatiflerde Belge Düzeni ile Muhasebede Tutulacak

Defterlerde Kayıt Düzeni Nasıl Olmalıdır? 

246

10.3. Kooperatiflerde Tutulacak Defterin Saklama Süresi Ne Kadardır? 

247

10.4. Defterlerin Açılış ve Kapanış Onayları İle İlgili Dikkat Edilecek

Hususlar Nelerdir? 

247

Nelerdir? 

248

10.6. Ticari Defterlerin İspat Gücü, Lehte ve Aleyhte Delil Olması 

248

10.6.1. İspat ve Delil Kavramları 

250

10.6.2. Ticari Defter Tutmanın Amacı–Elektronik Ortamda Defter

Tutulması 

251

10.6.3. Ticari Defterlerin İspat Hukukundaki Yeri 

252

10.6.4. Hukuk Yargılamasında Ticari Defterlerin Delil Niteliği 

253

10.6.5. Vergi Yargılamasında Ticari Defterlerin Delil Niteliği 

254

10.6.6. Ticari Defterlerin Delil Olması İçin Gereken Şartlar 

255

10.6.7. Ticari Defterlerin Sahibi Lehine Delil Olması 

255

10.6.8. Ticari Defterlerin Sahibi Aleyhine Delil Olması 

259

10.7. Kooperatif Defterlerini İncelemeye Kimler Ne Kadar Yetkilidir? 

261

10.8. Diğer Kanuni Defterler 

262

10.9. Yardımcı Defterler 

262

10.10. Kooperatiflerin Hesap Dönemi 

263

10.11. Muhasebeyle İlgili Belgeler 

263

10.12. Faturalar 

264

10.13. Gider Pusulaları 

266

10.14. Müstahsil Makbuzu 

266

10.15. Ücret Bordrosu 

266

10.16. Hesap Planı 

268

10.17. Belgelerin ve Beyanların Kanuna Aykırı Olması Halinde Sorumluluk 

268

10.18. Denetçinin Sorumluluğu 

269

10.19. Ticari Defterlerle İlgili Suçlar ve Cezalar 

269

ONBİRİNCİ BÖLÜM

11. KOOPERATİFLERDE VERGİLENDİRME 

271

11.1. Kooperatifler ile İlgili Vergisel Kavramlar 

273

11.2. Verginin Konusu 

273

11.3. Vergiyi Doğuran Olay 

274

11.4. Verginin Sorumlusu 

274

11.5. Vergi Muafiyeti 

275

11.6. Kooperatiflere Sağlanan Vergi Kolaylıkları 

275

11.6.1. Muaflıklar 

276

11.7. Kurumlar Vergisi Kanununda Kooperatiflere Tanınan Vergi

Muafiyetleri 

276

11.8. Kooperatiflerde Faaliyet Dönemi Sonunda Bir Gelir Fazlasının Elde

Edilmesi 

277

11.9. Üretim Kooperatiflerinde Ortak Dışı İşlemler 

278

11.10. Kredi Kooperatiflerinde Ortak Dışı İşlemler 

279

11.11. Yapı Kooperatiflerinde Ortak Dışı İşlemler 

279

11.12. Yapı Kooperatiflerinden Kurumlar Vergisi Muafiyetinde Özel Şartlar 

280

11.13. Kurumlar Vergisinden Muaf Olan Kooperatiflerde Ortak Dışı

İşlemlerin Vergilendirilmesi 

281

11.14. Vergi İstisnası 

282

11.15. Kooperatiflerin Taşınmaz Mal Satışlarına İlişkin İstisna 

283

11.16. Kooperatiflere Gider Vergileri Kanununda Tanınan İstisnalar 

284

11.17. Kooperatiflere Damga Vergisi Kanununda Tanınan İstisnalar 

284

11.18. Kooperatiflere Belediye Gelirleri Kanununda Tanınan İstisnalar 

285

11.19. Kooperatiflere Emlak Vergisi Kanununda Tanınan istisnalar 

285

11.20. 2982 Sayılı Konut İnşaatında ve Kalkınmada Öncelikli Yörelerde

Yapılacak Yatırımlarda Vergi, Resim ve Harç İstisna ve Muaflıkları

Tanınması Hakkındaki Kanunda Kooperatifler 

285

11.21. Kurumlar Vergisi Kesintisi 

286

11.22. Kooperatif Gelirlerinin Sadece Taşınmaz Kira Gelirlerinden ve

Mevduat Faizlerinden Oluşması Halinde Beyan 

287

11.23. Katma Değer Vergisi Kanunu Açısından Kooperatifler 

288

11.23.1. Kooperatiflerin Katma Değer Vergisi Mükellefiyeti 

288

11.23.2. Kooperatiflere Tanınan İstisnalar 

289

11.23.2.1. Tarımsal Amaçlı Kooperatiflere Bedelsiz

Olarak Yapılan Mal Teslimi ve Hizmet

İfalarına İlişkin İstisna 

289

11.23.2.2. Tarımsal Amaçlı Kooperatiflerin Arazi Islahına

Ait Hizmetlerde İstisna KDV 

289

11.23.3. Küçük Sanayi Sitelerinin İnşasına İlişkin İstisna 

289

11.23.4. Konut Yapı Kooperatiflerinin Üyelerine Konut

Teslimlerine İlişkin İstisna 

290

11.23.5. Konut Yapı Kooperatiflerine Yapılan İnşaat Taahhüt

İşlerinde İstisna/İndirimli Oran Uygulaması 

290

11.23.5.1. İnşaat Taahhüt İşinin Ayrı Müteahhit veya

Taşerona Yaptırılması Durumunda İstisna

Uygulaması 

292

11.23.5.2. Tasfiyeye Giren Konut Yapı Kooperatiflerinde

İndirimli Oran Uygulaması 

292

11.23.6. Konut Yapı Kooperatiflerinin Arsa (Kat) Karşılığı İnşaat

İşlerinde KDV Uygulaması 

292

11.23.7. İstisna Kapsamındaki İşlemlerde İndirim 

293

11.24. Kooperatiflerin Şarta Bağlı Olarak Kurumlar Vergisi Muafiyetini

Kaybetmesi ve Kazanması Ne Demektir? 

293

11.25. Risturn veya Kar Payının Vergilendirilmesi 

293

11.26. Kooperatiflere Ait Taşınmazların Kiralanması İşleminde Gelir Vergisi

Tevkifatı 

294

11.26.1. Kooperatif Taşınmazlarının Tevkifat Yapmakla Sorumlu

Tutulan Kişilere Kiraya Verilmesi Halinde Vergilendirme 

294

11.26.2. Kooperatif Taşınmazlarının Tevkifat Yapmakla Sorumlu

Bulunmayan Kişilere Kiraya Verilmesi Halinde

Vergilendirme 

295

11.27. Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanununda Yer Alan

Muaflıklar 

295

11.28. Vergi Levhası Bulundurma Zorunluluğu 

296

11.29. Kooperatifin Vergi Borçlarının Ödenmemesi Durumunda Kooperatif

Ortaklarının Sorumluluğu 

296

11.30. Kooperatiflerde Ekonomik Ömrünü Tamamlayan Demirbaşlar 

297

11.31. Kooperatifin İştirak Hissesi Satışıyla İlgili İstisnası 

297

11.32. Tohum Üretimi Yapan Kooperatiflerde Tohumun Maliyetine Giren

Masrafların KDV’lerinin İndirim Konusu Yapılmayarak Malın

Maliyetine Atılması 

298

ONİKİNCİ BÖLÜM

12. KURUMSALLIK NEDİR? 

299

12.1. Kooperatiflerde Kurumsal Yönetim 

300

12.2. Kurumsal Yönetimin Temel İlkeleri 

303

12.3. İşletmenin Yönetimi 

305

12.4. Kurumsal Yönetimin Başlıca Amaçları 

307

12.5. Kurumsal Yönetim Uygulamasının Kooperatife Sağlayacağı Yararlar 

307

ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM

13. KOOPERATİF BİLGİ SİSTEMİ – KOOPBİS 

309

13.1. Yönetmeliğin Amacı 

309

13.2. KOOPBİS’in Kurulumu ve Yönetimi 

309

13.3. Genel Müdürlüğün Görev ve Yetkileri 

310

13.4. İl Müdürlüğünün Görev ve Yetkileri 

311

13.5. Sistem Yöneticisinin Görev ve Yetkileri 

311

13.6. KOOPBİS Yetkilisi 

312

13.7. KOOPBİS Yetkilisinin Görev ve Sorumlulukları 

312

13.8. Denetçilerin Yetkileri 

313

13.9. Ortakların KOOPBİS’e Erişimi 

314

13.10. KOOPBİS Verilerinden Yararlanma 

314

13.11. Veri Güvenliği 

314

13.12. İdari Para Cezasını Gerektiren Haller 

316

13.13. Kooperatifçilik Verileri 

316

13.14. KOOPBİS Yetkililerinin Veri Girişi ve Bildirim Yükümlülüğü 

317

ONDÖRDÜNCÜ BÖLÜM

14. KOOPERATİFLERDE DIŞ DENETİM 

319

14.1. Dış Denetimin Amacı 

319

14.2. Dış Denetimin Konusu 

320

14.3. Dış Denetime Tabi Kooperatifler, Dış Denetim Şartları, Dış Denetim

Hususunda Yetkilendirilen Kuruluşlar ve Dış Denetime Tabi

Kooperatiflerin Dış Denetim Yaptırmamalarının Sonuçları 

320

14.4. Denetleme Organınca Yapılacak Denetimin Konusu ve Kapsamı 

323

14.5. Denetleme Organının Üyelerinin Seçilmesi, Azli ve Üyeliğin

Boşalması 

323

14.6. Denetleme Organı Üyelerinin Nitelikleri 

324

14.7. Denetleme Organı Üyelerinin Görev ve Yetkileri 

325

14.8. Denetleme Organı Üyelerinin Sorumlulukları 

326

14.9. Dış Denetime Tabi Kooperatifler ve Dış Denetim Yaptırmamanın

Sonuçları 

326

14.10. Dış Denetçinin Nitelikleri 

327

14.11. Birlik/Merkez Birliğinde İstihdam Edilecek Dış Denetimle Görevli

Personelin Nitelikleri 

329

14.12. Dış Denetçinin Çalışma Yöntemi ve Görevleri 

329

14.13. Dış Denetim Teknikleri 

330

14.14. Dış Denetçinin Yetkileri 

331

14.15. Dış Denetçinin Yükümlülükleri 

332

14.16. Kooperatiflerin Yükümlülükleri 

333

14.17. Dış Denetçinin Seçimi 

333

14.18. Dış Denetçinin Görevden Alınması 

334

14.19. Dış Denetçiliğin Boşalması 

334

14.20. Dış Denetçinin Tescil ve İlanı 

334

14.21. Dış Denetçinin Uyacağı Etik İlkeler 

335

14.21.1. Mesleki Şüphecilik 

335

14.21.2. Dürüstlük ve Tarafsızlık 

335

14.22. Tarafsızlığı Ortadan Kaldıran Durumlar 

335

14.23. Mesleki Yeterlik ve Özen 

336

14.24. Sır Saklama Yükümlülüğü 

336

14.25. Faaliyet Sınırlamaları ve Reklam Yasağı 

336

14.26. Dış Denetçilerin Uyacakları Etik Kurallar 

337

14.27. Dış Denetim Raporunun Hazırlanması ve Genel Kurula Sunulması 

337

14.28. Dış Denetim Raporunun Asgari İçeriği 

338

14.29. Denetim Raporlarının Değiştirilmesi 

339

14.30. Dış Denetimde Raporlama Nasıl Yapılır? 

339

14.31. Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (KÜMİ FRS) 

342

14.32. Denetçinin, SBDS Kapsamında Finansal Tabloların Sınırlı Denetimini

Yürütürken Amaçları 

345

14.33. Sınırlı Denetimin Kabulünden Sonra Dikkate Alınacak Hususlar 

349

14.33.1. Etik Hükümlere Uyum 

349

14.33.2. İzleme 

349

14.34. Müşteri İlişkisinin ve Sınırlı Denetim Sözleşmesinin Kabulü ve

Devam Ettirilmesini Etkileyen Etkenler 

349

14.35. Sınırlı Denetim Sözleşmesinin Kabulüne İlişkin Ön Şartlar 

350

14.36. Sınırlı Denetim Sözleşmesi Yazılı Olarak Düzenlenmesi 

351

14.37. Sınırlı Denetimin Yürütülmesi – Finansal Tabloların Sınırlı

Denetiminde Önemlilik 

351

14.38. Denetçinin İşletmeyi Tanıması 

352

14.39. Özel Durumları Ele Alan Prosedürler 

354

14.39.1. İlişkili Taraflar 

354

14.39.2. Hile ve Mevzuata Aykırılık 

354

14.39.3. İşletmenin Sürekliliği 

355

14.40. Başkaları Tarafından Yapılan Çalışmaların Kullanılması 

356

14.41. Finansal Tabloların, Bu Tabloların Dayanağını Oluşturan Muhasebe

Kayıtlarıyla Mutabakatı 

356

14.42. Denetçinin, Finansal Tabloların Önemli Yanlışlık İçerebileceği

Hususundan Haberdar Olması Durumunda Uygulanacak İlave

Prosedürler 

356

14.43. Bilanço Tarihinden Sonraki Olaylar 

357

14.44. Yazılı Beyanlar 

357

14.45. Yönetimin, Talep Edilen Yazılı Beyanlardan Bir veya Daha Fazlasını

Sunmaması Durumunda Denetçi 

358

14.46. Uygulanan Prosedürler Sonucunda Elde Edilen Kanıtların

Değerlendirilmesi 

359

14.48. Denetçinin Finansal Tablolar Hakkında Sonuç Oluşturması Finansal

Tablolara İlişkin Geçerli Finansal Raporlama Çerçevesinin

Değerlendirilmesi 

360

14.49. Finansal Tabloların Gerçeğe Uygun Sunum Çerçevesi Kullanılarak

Hazırlanması 

361

14.50. Sonucun Şekli 

361

14.50.1. Olumlu Sonuç 

361

14.50.2. Olumlu Sonuç Dışındaki Sonuç 

362

14.51. Finansal Tabloların Önemli Yanlışlık İçermesi 

362

14.52. Finansal Tablolar Hakkında Olumsuz Sonuç Bildirilmesi 

363

14.53. Yeterli ve Uygun Kanıt Elde Edilememesi 

364

14.54. Denetçinin Denetimden Çekilme Şartları 

364

14.55. Denetçinin Yeterli ve Uygun Kanıt Elde Edememesi Sebebiyle

Finansal Tablolar Hakkında Sınırlı Olumlu Sonuç Bildirmesi 

365

14.56. Denetçinin Finansal Tablolar Hakkında Sonuç Bildirmekten

Kaçınması 

365

14.57. Yeterli ve Uygun Kanıt Elde Edemediği İçin Sınırlı Olumlu Sonuç

Bildirmesi veya Sonuç Bildirilmesinden Kaçınılması 

366

14.58. Denetçi Raporu 

366

14.59. Denetçi Raporunda Yer Alan Dikkat Çekilen Hususlar ve Diğer

Hususlar Paragrafları 

368

14.60. Özel Amaçlı Finansal Tablolara İlişkin Denetçi Raporu 

368

14.61. Diğer Hususlar Paragrafı 

369

14.62. Diğer Raporlama Sorumlulukları 

369

14.63. Denetçi Raporu Tarihi 

369

14.64. Belgelendirme 

369

14.65. Denetçi Raporunun Unsurları 

370

14.66. Yönetimin Finansal Tablolara İlişkin Sorumluluğu 

371

14.67. Denetçinin Sorumluluğu 

371

14.68. Finansal Tabloların Sınırlı Denetiminin Niteliğinin Bildirilmesi 

372

14.69. Kullanıcıların Finansal Tabloların Özel Amaçlı Bir Çerçeveye Uygun

Olarak Hazırlanmış Olduğu Konusunda Uyarılması 

372

14.70. Dış Denetim Raporunun Detayları 

372

14.71. Görüş Türleri 

374

14.71.1. Olumlu Görüş 

374

14.71.2. Olumlu Görüş Dışında Bir Görüş Verilmesi 

375

14.71.3. Görüş Türlerinin Gerekçeleri 

375

14.72. Dış Denetim Raporu Örneği 

377

14.73. Görüş Bildirmekten Kaçınmayı İçeren Rapor 

378

14.74. Olumsuz Görüş Bildirmenin Sebepleri 

379

14.75. Sınırlı Olumlu Görüş İçeren Dış Denetim Raporu 

380

14.76. Etik Kurallar 

381

14.77. Mesleki Şüphecilik ve Mesleki Muhakeme 

382

14.78. Sınırlı Denetim Düzeyinde Kalite Kontrol 

384

14.79. Denetim Ekiplerinin Görevlendirilmesi 

386

14.80. Sınırlı Denetim Sözleşmesinin Şartları Üzerinde Anlaşmaya

Varılması 

387

ONBEŞİNCİ BÖLÜM

15. KOOPERATİF DENETİMLERİNDE TESPİT EDİLEN YOLSUZLUKLAR VE

SIKINTILAR 

389

15.1. Kooperatiflerde Rastlanılan Yolsuzlukların Başlıca Nedenleri 

389

15.2. Kooperatiflerde Sık Rastlanılan Yolsuzluklar 

392

15.3. Kooperatiflerde Tespit Edilen Diğer Yolsuzluklar ve Sıkıntılar 

398

15.4. Değerlendirme ve Sonuç 

405

15.5. İşletmelerde/Kooperatiflerin Özellikle Muhasebe ve Belge

İncelemeleri Esnasında Karşılaşılan Muhasebe Kayıt Hata, Hile ve

Eksikleri 

406

15.5.1. Hile Neden Yapılır? 

407

15.5.2. Muhasebe Hataları 

409

15.5.3. Hata Çeşitleri 

411

15.5.4. Hile Türleri 

415

15.5.5. Belge Sahtekârlığı 

418

15.5.5.1. Belge Sahtekârlığının Başlıca Nedenleri: 

419

15.5.5.2. Kooperatif/Şirket Yolsuzluklarında Fatura

Kullanımı 

419

15.5.5.4. Faturayı Kesen Firmanın Fiili Durumu 

420

15.5.5.5. Belge Sahtekârlığının Gerçekleşme Şekilleri 

421

15.5.5.6. Belge Sahtekârlığında Yaygın Olarak

Kullanılan Yöntemler 

422

15.5.6. Bilançonun Maskelenmesi 

425

15.5.7. Vergi Kaçırma Amaçlı Muhasebe Hileleri 

427

15.5.8. Hatanın Tespit Edilmesi 

437

15.5.9. Hilenin Tespit Edilmesi 

439

15.5.10. Hile Üçgeni 

446

15.5.11. Hilelere Neden Olan Risk Faktörleri 

447

15.5.12. Hile Üçgeni 

448

15.5.13. Hilelerin Sınıflandırılması 

449

15.5.14. Hileli Finansal Raporlamanın Ortaya Çıkma Sebepleri 

453

15.5.15. Hile Belirtileri 

455

15.5.16. Belge Düzeninde Hileler 

466

15.5.17. Hata ve Hile Arasındaki Fark 

467

15.6. Alınması Gereken Tedbirler 

468

15.6.1. İşletme İçi Önlemler 

468

15.6.2. İşletme Dışı Önlemler 

469

ONALTINCI BÖLÜM

16. DİĞER HUSUSLAR 

471

16.1. Arsa ve İnşaat Ödemelerinin Muhasebeleştirilmesi 

471

16.2. Kiralama İşlemleri/Giderleri 

474

16.3. Kooperatifin Gayrimenkulünü Kiraya Vermesi 

474

16.3.1. Bir KDV Mükellefinden Kiralama İşlemine Örnek

Muhasebe Uygulaması 

475

16.3.2. KDV Mükellefi Olmayan Birisinden Kiralama İşlemine

Örnek Muhasebe Uygulaması 

476

16.4. Aidat Ödemesini Geciktiren Ortaklardan Gecikme Faizi Alınabilir mi? 

476

16.5. Ortaklar Tarafından Ödenen ve Tahakkuk Eden Gecikme Zamları 

477

16.5.1. Gecikme Cezası Tahakkukuna Örnek Muhasebe Kaydı 

478

16.6. Personele Verilen Aylık Ücretin Muhasebe Kaydı 

478

16.7. Kooperatiflerde Sermaye Nasıl Hesaplanır? 

479

16.8. Kooperatiflerin Avukat Tutmak Zorunluluğu Var mıdır? 

480

16.9. Kooperatif Kuruluş İşlemlerinde Bakanlıkça Hazırlanan Örnek Ana

Sözleşmelerin Aynen Kabul Edilmesi Zorunlu mudur? 

480

16.10. Mülkiyeti Birden Fazla Kişiye Ait Olan Bir Kara Ulaşım Aracının Pay

Sahiplerinin Her Biri Bu Araç Üzerinden Taşıyıcılar Kooperatifi ile

Ortaklık İlişkisi Kurulabilir mi? 

481

16.11. Kooperatife Ortak Olabilmek İçin Aranan Şartların Serbestçe

Belirlenebilmesi Mümkün müdür? 

481

16.12. Ana sözleşmede Belirtilerek Belirli Bir Güzergâhta Yolcu Taşımacılığı

Yapmak Üzere Bir Taşıma Kooperatifi Kuruluşuna İzin Verilmesi

Mümkün müdür? 

481

16.13. Tür Değişikliği Yapacak Kooperatiflerin Hali Hazırda Mevcut Olan

Ortaklarının Kabul Edilen Yeni Ana sözleşmede Belirtilen Ortaklık

Şartlarını Taşıması Gerekli midir? 

481

16.14. Bakanlık İzni Alınmadan Kooperatif Kuruluş ve Ana Sözleşme

Değişikliği Yapılabilir mi? 

482

16.15. Kurulacak Kooperatifin Çalışma Konuları Serbestçe Belirlenebilir mi? 

482

16.16. Kooperatif Ana sözleşmesini İmzaladıktan Sonra Kurucu Ortaklıktan

Ayrılmak İsteyen Kişinin Ne Yapması Gerekir? 

482

16.17. Farklı Tür Kooperatif İfadesiyle Anlatılmak İstenilen Nedir? 

482

16.18. Ana Sözleşmenin Noter Onaylı Olması Zorunlu mudur? 

482

16.19. Devlet Memurları Kooperatiflerin Yönetim veya Denetim

Kurullarında Yer Alabilir mi? 

483

16.20. Genel Kurul Toplantıları Birleştirilerek Yapılabilir mi? 

483

16.21. Kooperatifi Temsile Yetkili Kimselerin Yetkilerine Dayanak Olan

Kararlarının Noterlikçe Tasdik Edilmesi Zorunluluğu Var mıdır? 

483

16.22. Kooperatif Paraları Vadeli Hesapta ya da Döviz Hesabında

Tutulabilir mi? 

483

KAYNAKÇA 

485