Yargıcın Davranış İlkeleri

Yargı Bağımsızlığı Ve Yargıya Güven Ekseninde

YARGICIN DAVRANIŞ İLKELERİ



Sibel İNCEOĞLU



- Ulusal Uygulamalardan Örneklerle Uluslararası Belgelerde Yargıcın Davranış İlkeleri

- Yargıcın Davranış İlkelerine Uygunluğunun Sağlanmasında Disiplin Sistemleri

- Türkiye

İÇİNDEKİLER

KISALTMALAR                              XIII

GİRİŞ    1

BÖLÜM I

ULUSAL UYGULAMALARDAN ÖRNEKLERLE ULUSLARARASI BELGELERDE YARGICIN DAVRANIŞ İLKELERİ

ULUSLARARASI BELGELERİN TEMEL ÖZELLİKLERİ VE AMACI      9

YARGISAL GÖREVİN İCRASINDA DAVRANIŞ İLKELERİ           15

BAĞIMSIZLIK                                                15

Bağımsızlığın sağlanmasında yapısal unsurlar      17

Yargıçların atanma ve kariyerlerine ilişkin güvence           18

Yargıçların görev süresi ve şartlan güvencesi         21

Yargıçların mali güvencesi           23

Yargının iç işleyişindeki bağımsızlık          24

Yargıçların meslektaşlarına karşı bağımsızlığı      26

Mahkemenin bağımsız görünümü               27

Bağımsızlığın sağlanmasında yargıca düşen sorumluluk    28

TARAFSIZLIK  33

Taraflara yönelik davranışlar     36

Yargıcın çekinmesi           40

DÜRÜSTLÜK     48

MESLEĞE YARAŞIRLIK             54

EŞİTLİK                                            58

EHLİYET VE ÖZEN       62

Ehliyet ve özenin sağlanmasında yapısal unsurlar                63

Ehliyet ve özenin sağlanmasında yargıya düşen sorumluluk             65

Ehliyet  65

Özen      69

YARGISAL GÖREVİN İCRASI DIŞINDA DAVRANIŞ İLKELERİ     75

BAĞIMSIZLIK   75

Siyasi faaliyetler, yasama ve yürütme erkleriyle ilişkiler           77

Yargıcın sosyal ilişkilerinde bağımsızlık                       80

Bağımsızlığın savunucusu olarak yargıç     82

TARAFSIZLIK   83

Devam etmekte olan davanın taraflarıyla özel iletişim            84

Devam etmekte olan bir dava veya soruşturma hakkında yorum . 84

Yargıcın reddine neden olabilecek sosyal ilişkiler       87

DÜRÜSTLÜK                     88

Hukuka saygı      88

Özel yaşamda dürüstlük   91

MESLEĞE YARAŞIRLIK               95

Yargıçlık makamının prestijinin kötüye kullanılmaması        95

Yargıç davranışı ve hediye, bağış, kredi, yardımlar   98

Yargıçlıkla uyuşan ve uyuşmayan iş ve faaliyetler   103

Yargıcın özel ve sosyal ilişkilerinde mesleğe yaraşırlık             107

Yargıcın eleştiriler karşısındaki davranışı    111

Yargıcın İfade özgürlüğü ve sınırları             113

İfade özgürlüğünün kullanım biçimleri         114

İfade özgürlüğünün sınırları            117

Partizanca tartışılan konular           117

Aynmcı ifadeler  122

Yargıcın örgütlenme özgürlüğü       123

Yargıçların bağımsızlıklarını, menfaat ve haklarını korumak

için oluşturdukları örgütler               123

Gizlilik içinde faaliyet gösteren örgütler         125

Ayrımcılık yapan örgütler                               127

Diğer örgütler                       128

EŞİTLİK                              130

EHLİYET VE ÖZEN                                         132

Mahkemenin işleyişi ile ilgili sorumluluklar  132

Eğitim faaliyetleri               135

BÖLÜM

YARGICIN DAVRANIŞ İLKELERİNE UYGUNLUĞUNUN SAĞLANMASINDA DİSİPLİN SİSTEMLERİ

GENEL ÖZELLİKLER  141

AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ     148

FEDERAL YÖNETİM DÜZEYİ  148

Impeachment             148

Diğer yaptırımlara ilişkin disiplin yöntemi               151

Disiplin kurullarının yetkileri ve usul          151

Disiplin sürecinde gizlilik derecesi    154

FEDERE YÖNETİMLER DÜZEYİ         159

Impeachment ve diğer görevden almayla sonuçlanan yöntemler   159

Yargısal Davranış Organizasyonları  164

Yargısal Davranış Organizasyonlarının yapısı ve yetkileri    166

Yaptırım gerektiren davranışlar ve yaptırım türleri 168

Usul    170

Yargısal Davranış Organizasyonlarında gizlilik derecesi     172

Yargısal Davranış Organizasyonlarının yetkileri karşısında seçilmiş yargıçlar     175

İNGİLTERE      178

TARİHSEL GELİŞİM    178

ANAYASAL REFORM YASASI İLE KURULAN SİSTEM           182

İTALYA                        194

DİSİPLİN YAPTIRIMI UYGULAYAN MAKAMIN YAPISI            194

DİSİPLİN SÜRECİNDE İZLENEN USUL          196

YAPTIRIM GEREKTİREN DAVRANIŞLAR VE YAPTIRIM TÜRLERİ... 201

FRANSA                      207

DİSİPLİN YAPTIRIMI UYGULAYAN MAKAMIN YAPISI            207

DİSİPLİN SÜRECİNDE İZLENEN USUL          211

YAPTIRIM GEREKTİREN DAVRANIŞLAR VE YAPTIRIM TÜRLERİ  214

DİSİPLİN YAPTIRIMI GEREKTİREN DAVRANIŞLAR VE

YAPTIRIM TÜRLERİ     219

UYARMA CEZASI        225

Görevde kayıtsızlık ve düzensizlik, görev saatlerine uymamak,

işi zamanında yapmamak      225

Kinci davranışlar       230

Nitelik ve ağırlıkları itibariyle benzer eylemler         232

AYLIKTAN KESME CEZASI     236

KINAMA CEZASI         237

Hizmet içinde ve dışında resmi sıfatın gerektirdiği saygınlık ve güveni sarsacak davranışlar      237

Savcı K vakası            244

Yargıç Ş vakası           246

Kılık kıyafet     249

Devlete ait araç ve gereçleri özel işlerde kullanmak 252

Eşlerinin, reşit olmayan veya kısıtlanmış çocuklarının kazanç getiren faaliyetlerini bildirmemek                      253

Kötü muamele            254

Adalet Bakanlığının talimatım yerine getirmemek, Büro ve Kalemlerin denetimini ihmal etmek 255

Görevin işbirliği ve uyum içerisinde yapılmasını engelleyici

tutum ve davranışlar 258

İzinsiz veya mazeretsiz olarak kesintisiz üç gün göreve gelmemek  258

KADEME İLERLEMESİNİ DURDURMA CEZASI         259

Mazeretsiz olarak göreve geç gelmeyi veya erken ayrılmayı alışkanlık haline getirmek, izinsiz veya mazeretsiz kesintisiz

4-9 gün göreve gelmemek                  259

Borçlarını ödeyemez duruma düşmek, fiorcunu kasten ödememek            260

Mal beyanında bulunmamak            262

DERECE YÜKSELMESİNİ DURDURMA CEZASI        262

Bir yıl içinde toplam on beş gün izinsiz ve mazeretsiz göreve gelmemek     262

Kazanç getirici faaliyetler      263

Yayın, konferans, ders           263

Resmi ve özel görev alma yasağı        266

Kâr amaçlı olmayan örgütlere katılma          274

YER DEĞİŞTİRME CEZASI     278

Mesleğin şeref ve nüfuzunu veya şahsi onur ve saygınlığını yitirmek        279

Görevini doğru ve tarafsız yapamayacağı kanısını uyandırmak . . 285

Savcı E ve yargıç S vakaları  288

Yargıç Albayrak vakası          289

Hatır ve gönüle bakarak veya kişisel duygulara kapılarak görev yaptığı kanışım uyandırmak    293

Meslektaşlarıyla geçimsiz ve dirliksiz olmak 296

Rüşvet aldığı veya irtikapta bulunduğu kanışım uyandırmak, hediye ve iş sahiplerinden borç istemek, almak 297

MESLEKTEN ÇIKARMA CEZASI        301

Savcı T vakası            305

Savcı K vakası            309

Savcı Ö vakası            318

Birinci soruşturma dosyası   318

İkinci soruşturma dosyası     321

Diğer soruşturmalardan örnekler     326

DİSİPLİN SORUŞTURMASI VE YAPTIRIM UYGULANMASINDA USUL 329

SORUŞTURMA AŞAMASINA İLİŞKİN ANALİZ: NESNELLİK  329

HSYK ÖNÜNDEKİ AŞAMANIN ANALİZİ: ADİL YARGILANMA HAKKI. 335

HSYK KARARLARINA ULAŞILABİLİRLİĞİN ANALİZİ:

GEREKÇELİ KARAR-ŞEFFAFLIK        343

SONUÇ                                   353

EK: BANGALOR YARGISAL DAVRANIŞ İLKELERİ                 357

KAYNAKÇA     367