Vergi Ceza Hukuku_{Genel Kısım Vergi Kabahatleri Vergi Suçları}

Prof. Dr. Yusuf KARAKOÇ

 

GENEL KISIM

BİRİNCİ BÖLÜM
VERGİ CEZA HUKUKU HAKKINDA GENEL BİLGİLER

I.GENEL ÇERÇEVE38

II.VERGİ CEZA HUKUKUNUN KONUSU39

III.VERGİ CEZA HUKUKUNUN KAPSAMI41

IV.VERGİ CEZA HUKUKUNUN AMAÇLARI42

V.VERGİ CEZA HUKUKUNUN HUKUK SİSTEMİ İÇİNDEKİ YERİ43

VI.VERGİ CEZA HUKUKUNUN DİĞER HUKUK DALLARI İLE İLİŞKİSİ44

A.Genel Açıklama44

B.Anayasa Hukuku İle İlişkisi45

C.Ceza Hukuku İle İlişkisi46

Ç.İdare Hukuku İle İlişkisi48

D.Devletlerarası Hukuk İle İlişkisi49

E.Devletlerarası Vergi Hukuku İle İlişkisi49

F.Özel Hukuk İle İlişkisi50

VII.VERGİ CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI50

A.Genel Açıklama50

B.Bağlayıcı Kaynaklar51

1.Genel Olarak51

2.Anayasa51

3.Kanunlar52

4.Devletlerarası (Vergi) Andlaşmaları55

5.Kanun Hükmünde Kararname56

6.Anayasa Mahkemesi Kararları58

7.İçtihatları Birleştirme Kararları61

C.Yardımcı Kaynaklar62

1.Genel Açıklama62

2.Yargı Kararları63

3.Tüzük64

4.Yönetmelik65

5.Maliye Bakanlığı Genel Tebliğleri, Sirkülerleri ve Özelgeleri66

a.Genel Olarak66

b.Genel Tebliğler66

c.Sirküler68

ç.Özelge (Mukteza)68

d.Maliye Bakanlığının Açıkladığı Görüşlere Uygun Davranmanın Sonuçları69

6.Bilimsel Görüşler (Doktrin =Öğreti)70

VIII.VERGİ CEZA HUKUKUNDA KANUNÎLİK İLKESİ70

A.Genel Açıklama70

B.Suçlar İle Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin Kanunîliği İlkesi73

1.Genel Olarak73

2.Suçların Kanunîliği İlkesi73

3.Cezaların ve Güvenlik Tedbirlerinin Kanunîliği İlkesi74

C.Kabahatler İle Yaptırımlarının Kanunîliği İlkesi76

1.Kabahatlerin Kanunîliği İlkesi76

2.Yaptırımların Kanunîliği İlkesi76

Ç.Ara Değerlendirme77

IX.VERGİ USUL KANUNU’NUN TÜRK CEZA KANUNU ve KABAHATLER KANUNU İLE İLİŞKİSİ79

A.Genel Açıklama79

B.Vergi Usul Kanunu İle Türk Ceza Kanunu İlişkisi80

C.Vergi Usul Kanunu İle Kabahatler Kanunu İlişkisi80

X.VERGİ CEZA HUKUKU KURALLARININ UYGULANMASI82

A.Genel Açıklama82

B.Yer Bakımından Uygulanma82

C.Zaman Bakımından Uygulanma84

1.Genel Olarak84

2.Kanunların Yürürlüğe Girmesi84

3.Kanunların Yürürlükten Kalkması84

a.Genel Olarak84

b.Yürürlükten Kaldırma85

c.Sürenin Dolması85

ç.Anayasa Mahkemesinin (Yürürlükten) Kaldırma Kararı Vermesi86

4.Kanunlarının Geçmişe Yürümemesi86

5.Lehe Olan Kanunun Uygulanması İlkesi87

6.Yürürlükte Olan Kanunun Uygulan(a)maması -

Zamanaşımı89

Ç.Anlam Bakımından Uygulanması90

1.Genel Olarak90

2.Yorum Çeşitleri90

a.Genel Olarak90

b.Yasama Yorumu90

c.İdarî Yorum91

ç.Yargı Yorumu92

d.Bilimsel Yorum92

3.Yorum Yöntemleri92

a.Genel Olarak92

b.Lafzî (Deyimsel) Yorum Yöntemi93

c.Sistematik Yorum Yöntemi93

ç.Tarihî Yorum Yöntemi94

d.Amaçsal (Gaî) Yorum Yöntemi95

4.Kıyas Yasağı96

İKİNCİ BÖLÜM 
VERGİ CEZA HUKUKUNA İLİŞKİN TEMEL KAVRAM ve KURUMLAR

I.GENEL ÇERÇEVE100

II.TEMEL KAVRAMLAR100

A.Genel Açıklama100

B.Suç – Kabahat101

1.Suç101

2.Kabahat101

C.Ceza – Güvenlik Tedbiri – İdarî Yaptırım102

1.Ceza102

2.Güvenlik Tedbiri102

3.İdarî Yaptırım103

Ç.Fiil - Fail103

1.Fiil103

2.Fail104

D.Vergi Kabahatleri ve Suçları104

E.Vergi Cezaları – Diğer Cezalar105

III.SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ106

A.Genel Açıklama106

B.İştirak (Katılma)107

C.Tekerrür (Tekrarlanma)109

Ç.Birleşme (İçtima)114

1.Genel Olarak114

2.Vergi Kabahatlerinde Birleşme115

a.Genel Olarak115

b.Kabahatler Kanunu’nda Birleşme115

aa.Genel Olarak115

bb.Bir Fiille Birden Çok Kabahatin İşlenmesi115

cc.Aynı Kabahatin Birden Fazla İşlenmesi116

çç.Bir Fiil İle Hem Kabahat Hem de

Suç İşlenmesi116

c.Vergi Usul Kanunu’nda Birleşme116

aa.Genel Olarak116

bb.Tek Fiil İle Çeşitli Kabahatlerin İşlenmesi117

aaa.Genel Olarak117

bbb.Tek Fiille Farklı Vergilerin Zıyaa Uğratılması117

ccc.Tek Fiil İle Farklı Kabahatlerin İşlenmesi117

cc.Ayrı Fiillerle Farklı Kabahatlerin İşlenmesi121

aaa.Genel Olarak121

bbb.Ayrı Fiillerle Farklı Vergi Kabahatlerinin İşlenmesi121

ccc.Ayrı Fiillerle Aynı Türden Birden Çok Vergi Kabahati İşlenmesi121

3.Vergi Suçlarında Birleşme122

a.Genel Olarak122

b.Kaçakçılık Suçunda Birleşme123

aa.Ayrı Fiillerle Birden Çok Kaçakçılık Suçu İşlenmesi123

bb.Tek Fiil İle Birden Çok Kaçakçılık Suçu İşlenmesi124

c.Vergi Mahremiyetinin İhlâli Suçunda Birleşme126

ç.Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçunda Birleşme127

D.Müteselsil (Zincirleme) Suç128

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
VERGİ CEZA HUKUKUNDA SORUMLULUK

I.GENEL ÇERÇEVE131

II.VERGİ (CEZA) HUKUKUNDA EHLİYET133

A.Genel Açıklama133

B.Vergi Ceza Hukukunda Ehliyet135

III.VERGİ KABAHATLERİNDE SORUMLULUK137

A.Genel Açıklama137

B.Gerçek Kişiler Bakımından137

C.Tüzel Kişiler Bakımından139

Ç.Özellikli Durumlar140

1.Genel Olarak140

2.Failin Yerine Mükellef ve/ya da

Vergi Sorumlusunun Muhatap Alınması141

3.Bilgi Vermekten Çekinenlerin Ceza Sorumluluğu144

4.Vergi Karnelerinden Dolayı Ceza Sorumluluğu145

5.Damga Vergisinde Ceza Sorumluluğu145

IV.VERGİ SUÇLARINDA SORUMLULUK145

A.Genel Açıklama145

B.Vergi Kaçakçılığı Suçunda Sorumluluk147

C.Diğer Vergi Suçlarında Sorumluluk148

V.VERGİ CEZA HUKUKUNDA MÜTESELSİL

SORUMLULUK149

A.Genel Açıklama149

B.Damga Vergisinde Müteselsil Sorumluluk150

C.Tasfiye Memurlarının Müteselsil Sorumluluğu150

Ç.Meslek Mensuplarının Müteselsil Sorumluluğu151

D.Motorlu Taşıtlar Vergisinde Müteselsil Sorumluluk151

İKİNCİ KISIM

BİRİNCİ BÖLÜM VERGİ KABAHATLERİ ve CEZALARI

I.GENEL ÇERÇEVE158

II.VERGİ CEZALARININ HUKUKÎ NİTELİĞİ160

A.Genel Açıklama160

B.Vergi Zammı Görüşü160

C.Tazminat Görüşü160

Ç.Ceza Hukuku Anlamında Para Cezası Olduğu Görüşü161

D.İdarî Yaptırım Görüşü161

III.VERGİ ZİYAI KABAHATİ ve CEZASI162

A.Genel Açıklama162

B.Vergi Ziyaı Kabahatinin Maddî Unsuru: Vergi Zıyaı (Kaybı)163

1.Genel Olarak163

2.Vergilendirme İle İlgili Ödevlerin Zamanında Yerine Getirilmemesi veya Eksik Yerine Getirilmesi164

3.Verginin Zamanında Tahakkuk Ettirilmemesi veya Eksik Tahakkuk Ettirilmesi164

4.Doğrudan Doğruya Vergi Ziyaına Yol Açan Fiiller165

5.Ara Değerlendirme165

C.Vergi Ziyaı Kabahatinin Manevî Unsuru167

Ç.Vergi Ziyaı Kabahatinin Cezası168

1.Genel Olarak168

2.Temel Vergi Ziyaı Cezası169

3.Yüzde Elli Oranında Uygulanan Vergi Ziyaı Cezası170

4.Üç Kat Olarak Uygulanan Vergi Ziyaı Cezası171

D.Ara Değerlendirme172

III.USULSÜZLÜK KABAHATLERİ173

A.Genel Açıklama173

B.Usulsüzlük Kabahatlerinin Maddî Unsuru173

1.Genel Olarak173

2.Usulsüzlük Kabahati Sayılan Fiiller174

a.Genel Olarak174

b.Birinci Derece Usulsüzlükler174

c.İkinci Derece Usulsüzlükler174

3.Netice Unsuru175

C.Usulsüzlük Kabahatlerinin Manevî Unsuru176

Ç.Usulsüzlük Kabahatlerinin Cezaları177

IV.ÖZEL USULSÜZLÜK KABAHATLERİ178

A.Genel Açıklama178

B.Özel Usulsüzlük Kabahatlerinin Maddî Unsuru veCezası178

1.Genel Olarak178

2.Fatura ve Benzeri Belgelerin Verilmemesi ve Alınmaması İle Diğer Şekil ve Usûl Hükümlerine Uyulmaması178

3.Damga Vergisinde Özel Usulsüzlük184

4.Bilgi Vermekten Çekinme ile Vergi Usul Kanunu'nun Muhafaza ve İbraz Ödevlerine Aykırı Davranılması184

5.Özel Usulsüzlük Kabahatlerinin Cezası186

C.Özel Usulsüzlük Kabahatlerinin Manevi Unsuru187

V.VERGİ CEZALARININ UYGULANMASI187

İKİNCİ BÖLÜM
VERGİ KABAHATLERİ BAKIMINDAN KUSURLULUĞU ORTADAN KALDIRAN, CEZALARI KISMEN veya TAMAMEN SONA ERDİREN HALLER

I.GENEL ÇERÇEVE192

II.KUSURLULUĞU ORTADAN KALDIRAN HALLER193

A.Genel Açıklama193

B.Yanılma193

C.Mücbir Sebep196

III.VERGİ CEZALARINI SONA ERDİREN HALLER198

A.Genel Açıklama198

B.Vergi Cezalarını Tamamen Sona Erdiren Haller199

1.Genel Olarak199

2.Ölüm199

3.Ödeme199

C.Vergi Cezalarını Kısmen Sona Erdiren Hal:

Cezalarda İndirim201

1.Genel Olarak201

2.Kapsamı202

a.Genel Olarak202

b.Vergi Türü Bakımından202

c.Cezanın Türü Bakımından203

ç.Tarhiyatın Türü Bakımından204

2.Şartları204

a.Genel Olarak204

b.Vergi/Ceza İhbarnamesine Karşı Dava Açılmaması204

c.İndirimli Ödeme Talebinde Bulunulması204

ç.Vergi Aslı İle İndirimden Arta Kalan Cezanın Süresi İçinde Ödenmesi206

4.Cezalarda İndirim Oranı206

Ç.Vergi Cezalarını Kısmen veya Tamamen Sona Erdiren Haller-Müesseseler206

1.Genel Olarak206

2.Hata Düzeltme207

a.Genel Olarak207

b.Vergi Hatalarının Çeşitleri208

aa.Genel Olarak208

bb.Hesap Hataları209

cc.Vergilendirme Hataları209

c.Hata Düzeltmenin Kapsamı210

ç.Hataların Düzeltilmesi Usûlü212

aa.Genel Olarak212

bb.Re’sen Düzeltme213

cc.Talep Üzerine Düzeltme213

d.Vergi Cezalarında Hata Düzeltme215

aa.Genel Olarak215

bb.Başvuru Süresi ve Düzeltme215

3.Uzlaşma216

a.Genel Olarak216

b.Tarhiyat Öncesi Uzlaşma216

aa.Genel Olarak216

bb.Tarhiyat Öncesi Uzlaşmanın Konusu ve Kapsamı221

cc.Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Komisyonları221

aaa.Genel Olarak221

bbb.Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Komisyonlarının Oluşumu222

ccc.Uzlaşma Komisyonunun Toplanması222

ççç.Uzlaşma Komisyonu Kararlarının Hukukî Niteliği222

çç.Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Talebi ve Uzlaşmaya Davet224

aaa.Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Talebi224

bbb.Talep ve Davet Süresi224

ccc.Uzlaşma Davetine Uyulmaması225

dd.Tarh Edilecek Verginin Uzlaşma Komisyonuna

ve Vergi Ödevlisine Bildirilmesi225

ee.Uzlaşma Talebinin - Davetinin İncelenmesi225

ff.Tarhiyat Öncesi Uzlaşmanın Sonuçları227

aaa.Uzlaşmaya Varılmasının Sonuçları227

bbb.Uzlaşmanın Temin Edilememesinin ve/ya da Uzlaşmaya Varılamamasının Sonuçları228

ccc.Ödeme Zamanı229

c.Tarhiyat Sonrası Uzlaşma230

aa.Genel Olarak230

bb.Uzlaşmanın Konusu ve Kapsamı231

aaa.Uzlaşma Konusu Yapılabilecek

Vergi ve Cezalar231

bbb.Uzlaşmaya Başvurulabilecek Durumlar231

cc.Uzlaşma Komisyonları232

aaa.Genel Olarak232

bbb.Uzlaşma Komisyonlarının Oluşumu233

ccc.Uzlaşma Komisyonlarının Yetkisi235

ççç.Uzlaşma Komisyonlarının Toplanma ve

Karar Yeter Sayısı235

ddd.Uzlaşma Komisyonu Kararlarının

Hukukî Niteliği235

çç.Uzlaşma Talebi ve İncelenmesi238

aaa.Uzlaşma Talebinin Şekli238

bbb.Uzlaşma Talebinde Bulunma Süresi238

ccc.Uzlaşma Talebinin İncelenmesi239

aaaa.Ön İnceleme239

bbbb.Uzlaşma Talebinde Bulunanın Görüşmeye Çağrılması239

cccc.Uzlaşma Talebinde Bulunanın Çağrıya Uyması240

çççç.Uzlaşma Talebinde Bulunanın Çağrıya Uymaması240

dddd.Uzlaşmanın Vâki Olmaması241

eeee.Uzlaşma Toplantısının Yapılamaması241

dd.Uzlaşmanın Sonuçları241

aaa.Uzlaşma Talebinin Sonuçları241

bbb.Uzlaşmanın Vâki Olmasının Sonuçları241

ccc.Uzlaşmanın Temin Edilememesinin veya Vâki Olmamasının Sonuçları ve Yargı Yoluna Başvurma244

ççç.Ödeme Zamanı246

ddd.Uzlaşma ve Cezalarda İndirim247

4.Terkin247

5.Af249

IV.CEZA KESİLMESİNE ENGEL OLAN HALLER250

A.Genel Açıklama250

B.Pişmanlık ve Islah250

1.Genel Olarak250

2.Pişmanlık ve Islah Müessesesinin Kapsamı252

3.Pişmanlık ve Islah Müessesesinden Yararlanabilmenin Şartları253

a.Genel Olarak253

b.Kendiliğinden Haber Verme254

c.Beyanda Bulunma255

ç.Verginin Pişmanlık Zammı İle Ödenmesi256

4.Pişmanlık ve Islah Müessesesinden Yararlanmanın Sonuçları256

B.Zamanaşımı257

1.Genel Olarak257

2.Tarh/Ceza Kesme Zamanaşımı257

c.Tahsil Zamanaşımı259

C.Cezadan Vazgeçme261

ÜÇÜNCÜ KISIM

BİRİNCİ BÖLÜM VERGİ SUÇLARI ve CEZALARI

I.GENEL ÇERÇEVE269

II.SUÇUN UNSURLARI270

A.Genel Açıklama270

B.Kanunî Unsur271

C.Maddî Unsur271

Ç.Hukuka Aykırılık271

D.Manevî Unsur271

III.KAÇAKÇILIK SUÇU273

A.Genel Açıklama273

B.Kaçakçılık Suçunun Kanunî Unsuru277

C.Kaçakçılık Suçunun Maddî Unsuru277

1.Genel Olarak277

2.Hareket Unsuru278

a.Genel Olarak278

b.Onsekiz Aydan Üç Yıla Kadar Hapis Cezasını Gerektiren Fiiller278

aa.Genel Olarak278

bb.Defter ve Kayıtlarda Hesap ve Muhasebe Hileleri Yapmak279

cc. Gerçek Olmayan veya Kayda Konu İşlemlerle İlgili Bulunmayan Kişiler Adına Hesap Açmak281

dd.Vergi Matrahının Azalması Sonucunu Doğuracak Şekilde Başka Defter, Belge ve Ortamlara Kayıt Yapmak282

çç.Defter, Kayıt veya Belgeleri Tahrif Etmek283

dd.Defter, Kayıt veya Belgeleri Gizlemek285

ee.Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge

Düzenlemek veya Kullanmak287

c.Üç Yıldan Beş Yıla Kadar Hapis Cezasını Gerektiren Fiiller289

aa.Genel Olarak289

bb.Defter, Kayıt ve Belgeleri Yok Etmek290

cc.Defter Sahifelerini Yok Ederek Yerine Başka Yapraklar Koymak veya

Hiç Yaprak Koymamak291

çç.Sahte Belge Düzenlemek veya Kullanmak291

ç.İki Yıldan Beş Yıla Kadar Hapis Cezasını Gerektiren Fiiller296

d.Ara Değerlendirme297

3.Netice Unsuru298

Ç.Kaçakçılık Suçunun Kanuna Aykırılık Unsuru299

D.Kaçakçılık Suçunun Manevî Unsuru300

E.Kaçakçılık Suçunun Cezası304

F.Kaçakçılık Suçlarının Takip Usûlü305

IV.VERGİ MAHREMİYETİNİN İHLÂLİ SUÇU307

A.Genel Açıklama307

B.Suçun Faili309

C.Suçun Unsurları310

1.Kanunî Unsur310

2.Maddî Unsur311

3.Manevî Unsur312

Ç.Vergi Mahremiyetinin İhlâli Suçunun Cezası312

D.Vergi Mahremiyetinin İhlâli Sayılmayan Haller312

E.Vergi Mahremiyetine Kanunla Getirilen

İstisnaların Kötüye Kullanılması Suçu313

V.MÜKELLEFLERİN ÖZEL İŞLERİNİ YAPMA SUÇU315

A.Genel Açıklama315

B.Fail316

C.Suçun Unsurları316

1.Kanunîlik Unsuru316

2.Maddî Unsur317

3.Manevî Unsur318

4.Hukuka Aykırılık319

Ç.Suçun Cezası319

İKİNCİ BÖLÜM

VERGİ SUÇLARI BAKIMINDAN KUSURLULUĞU ORTADAN KALDIRAN, CEZALARI KISMEN veya TAMAMEN SONA ERDİREN HALLER

I.GENEL ÇERÇEVE324

II.KUSURLULUĞU ORTADAN KALDIRAN HALLER325

A.Genel Açıklama325

B.Yanılma325

C.Mücbir Sebep326

III.CEZALARI SONA ERDİREN HALLER329

A.Genel Açıklama329

B.Ölüm330

C.Ödeme/İnfaz331

Ç.Af332

IV.YARGILAMA YAPILMASINA ve/ya da CEZAYA HÜKMOLUNMASINA ENGEL OLAN HALLER334

A.Genel Açıklama334

B.Pişmanlık ve Islah334

1.Genel Olarak334

2.Pişmanlık ve Islah Müessesesinin Kapsamı336

3.Pişmanlık ve Islah Müessesesinden Yararlanabilmenin Şartları337

4.Pişmanlık ve Islah Müessesesinden Yararlanmanın Sonuçları340

C.Dava (Açma) Zamanaşımı341

1.Genel Olarak341

2.Zamanaşımı Süreleri342

3.Zamanaşımı Sürelerinin Durması ve Kesilmesi344

V.HÜKMEDİLEN CEZANIN İNFAZINI GECİKTİREN YA DA SONA ERDİREN HALLER345

A.Genel Açıklama345

B.Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması346

C.Ceza (İnfaz) Zamanaşımı347

1.Genel Olarak347

2.Zamanaşımı Süreleri348

3.Zamanaşımın Durması ve Kesilmesi349

KAYNAKÇA351