Yeni

Tıp ve Sağlık Hukuku El Kitabı

Hakan Hakeri

Stok Kodu:

9786253812942

Boyut:

13,5x19,5

Sayfa Sayısı:

552

Basım Yeri:

Ankara

Baskı:

Basım Tarihi:

2025-09

Kapak Türü:

Karton

Kağıt Türü:

1.Hamur

Konu:

Hukuk Kitapları/ Tıp Hukuku
Hukuk Kitapları/ Ders Kitapları/ Ders Kitapları (Konularına Göre)/ Ders- Sağlık Hukuku

%10 indirimli

600^,00TL

540^,00TL

Taksitli fiyat: 1 x 540^,00TL

Havale/EFT ile: 513^,00TL

Sepete Ekle

Tavsiye et Hata bildir

9786253812942

399947

https://www.legalkitabevi.com/hakan-hakeri/tip-ve-saglik-hukuku-el-kitabi--1.htm

Tıp ve Sağlık Hukuku El Kitabı

540.00

Hakan HAKERİ

İÇİNDEKİLER

1. Bölüm

GİRİŞ

§ 1. ÖN AÇIKLAMALAR

§ 2. KAVRAM

§ 3. MESLEKİ DİSİPLİN

2. Bölüm

HASTA VE SAĞLIK ÇALIŞANI HAKLARI

§ 1. HASTA HAKLARI

§ 2. SAĞLIK ÇALIŞANLARININ HAKLARI VE HAK ARAMA YOLLARI

3. Bölüm

TIP HUKUKUNUN TEMEL KAVRAM VE KURUMLARI

§ 1. HEKİMLİK MESLEĞİNİN İCRASINDA MESLEKİ ÖZERKLİK

§ 2. DİKEY VE YATAY İŞ BİRLİĞİ (EKİP ÇALIŞMASI)

§ 3. TIBBİ MÜDAHALELERDE MAHREMİYET

§ 4. TIP HUKUKUNDA ZORUNLULUK HALİ

4. Bölüm

TIBBİ MÜDAHALENİN HUKUKA UYGUNLUĞUNUN ŞARTLARI

§ 1. GENEL BİLGİLER

105

§ 2. ŞARTLAR

106

5. Bölüm

ÖZELLİK ARZ EDEN TIBBİ MÜDAHALELER

§ 1. ORGAN VE DOKU NAKLİ

225

§ 2. KLİNİK ARAŞTIRMA (İNSAN ÜZERİNDE DENEY VE DENEME)

246

§ 3. ESTETİK MÜDAHALELER

260

§ 4. GENETİK TANI

265

§ 5. CİNSİYET DEĞİŞİKLİĞİNE YÖNELİK TIBBİ MÜDAHALELER

272

§ 6. YAPAY DÖLLEME

273

§ 7. GELENEKSEL VE TAMAMLAYICI TIBBİ MÜDAHALELER

286

§ 8. KİMYASAL KASTRASYON

293

§ 9. TELE–TIP

296

6. Bölüm

HEKİM VE HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

§ 1. HEKİMİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

303

§ 2. HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

343

7. Bölüm

HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ, HATALI TIBBİ UYGULAMA VE TAZMİNAT SORUMLULUĞU

§ 1. HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ

345

§2. HATALI TIBBİ UYGULAMA (MALPRAKTİS)

357

§ 3. TAZMİNAT SORUMLULUĞU

403

§ 4. ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU

421

8. Bölüm

TIP CEZA HUKUKU

§ 1. TIBBİ MÜDAHALENİN CEZA HUKUKU BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

423

§ 2. KAMU GÖREVLİSİ SAĞLIK ÇALIŞANLARI BAKIMINDAN SORUŞTURMA İZNİ SÜRECİ

425

§ 3. HEKİMLER TARAFINDAN İŞLENEBİLECEK SUÇLAR VE KABAHATLER

427

5. Baskının Önsözü

Önsöz

Kısaltmalar

1. Bölüm

GİRİŞ

§ 1. ÖN AÇIKLAMALAR

§ 2. KAVRAM

§ 3. MESLEKİ DİSİPLİN

I. Genel Olarak

II. Kamu Görevlisi Hekimler ile İlgili Uygulama

III. Aynı Anda Ceza Soruşturma/Kovuşturması Yapılması Durumu

2. Bölüm

HASTA VE SAĞLIK ÇALIŞANI HAKLARI

§ 1. HASTA HAKLARI

I. Müracaat, Şikâyet ve Dava Hakkı

II. Hasta Hakları Birimleri ve Hasta Hakları Kurulları

§ 2. SAĞLIK ÇALIŞANLARININ HAKLARI VE HAK ARAMA YOLLARI

I. Sağlık Çalışanı Hakları

II. Hak Arama Yolları

A. Haksız Suçlamalara Karşı Hak Arama Yolları

B. Güvenlik Hakkının İhlaline Karşı Hak Arama Yolları

1. Ceza Hukuku Araçları

a. Genel Olarak

b. Ceza Muhakemesi Bakımından Özel Düzenlemeler

2. Tazminat Hukuku Araçları

3. Süreç

III. Sağlık Bakanlığı Tarafından Yapılacak Hukuki Yardım

IV. Çalışan Güvenliği Genelgesi

V. Hekimin Hasta Seçme Hakkı

VI. Sağlık Çalışanının Hizmetten Çekilme Hakkı

A. Genel Olarak

B. Aile Hekimleri Bakımından Uygulama

3. Bölüm

TIP HUKUKUNUN TEMEL KAVRAM VE KURUMLARI

§ 1. HEKİMLİK MESLEĞİNİN İCRASINDA MESLEKİ ÖZERKLİK

I. Genel Olarak

II. Şifa Garantisi Yasağı

§ 2. DİKEY VE YATAY İŞ BİRLİĞİ (EKİP ÇALIŞMASI)

I. Genel Olarak

II. Güven İlkesi

§ 3. TIBBİ MÜDAHALELERDE MAHREMİYET

I. Kavram

II. Uygulamadaki Sorunlar

A. Tıbbi Müdahale Sırasında Diğer Sağlık Çalışanlarının Bulunması

B. Koğuş Sisteminde Dikkat Edilmesi Gerekenler

C. Sosyal Medya Paylaşımları

D. Kamera Kaydı

E. Tutuklu ve Hükümlülerin Muayenelerinde Mahremiyet Sorunu

§ 4. TIP HUKUKUNDA ZORUNLULUK HALİ

4. Bölüm

TIBBİ MÜDAHALENİN HUKUKA UYGUNLUĞUNUN ŞARTLARI

§ 1. GENEL BİLGİLER

105

§ 2. ŞARTLAR

106

I. Tıbbi Müdahalenin Bir Sağlık Personeli Tarafından Yapılması

106

A. Genel Olarak

106

B. Hekim Olma Şartı

107

1. Genel Olarak

107

2. Uzmanlık Şartı

110

3. Öğrencilerin Yaptığı Tıbbi Müdahalelerin Hukuka Uygunluğu Sorunu

114

C. Sağlık Personeli Olmayan Kimselerin Yaptığı Tıbbi Müdahaleler Nedeniyle Sorumlulukları

116

II. Aydınlatma ve Rıza

117

A. Temel Kurallar

117

B. Aydınlatma

122

1. Aydınlatma Çeşitleri

123

a. Otonomi (Karar) Aydınlatması

123

aa. Temel Sorunlar

123

bb. Otonomi Aydınlatmasının Çeşitleri

124

aaa. Genel Olarak

124

bbb. Teşhis Aydınlatması

124

ccc. Süreç Aydınlatması

125

ddd. Alternatifler Konusunda Aydınlatma

127

eee. Müdahale Yapılmamasının Sonuçları Konusunda Aydınlatma

128

b. Tedavi Aydınlatması (Güvenlik Aydınlatması)

129

aa. Kavram

129

bb. Teşhise Yönelik Aydınlatma

130

cc. İlaç ve Tıbbi Malzeme

131

c. Risk Aydınlatması

134

2. Özel Durumlarda Aydınlatma

137

a. Kısırlaştırma

137

b. Engelli Cenin

138

c. Hekimin Tecrübesi

139

3. Aydınlatılacak Kişi

139

4. Aydınlatma Yükümlüsü

140

5. Aydınlatmanın Zamanı

141

6. Aydınlatmanın Kapsamı

142

7. Aydınlatmanın Şekli

144

a. Genel Olarak

144

b. E–Aydınlatma Formlarının Geçerliliği

147

c. Elektronik Ortamda Muvafakat (Rıza)

149

8. Aydınlatmanın Mümkün Olmaması ve Ameliyat Sırasında Aydınlatma

150

9. Aydınlatma Zorunluluğunun Bulunmadığı Durumlar

151

a. Aydınlatmadan Vazgeçme

151

b. Hastanın Bilgisinin Bulunması

151

c. Aydınlatmanın Olumsuz Etkide Bulunması

152

aa. Genel Olarak

152

bb. Tedavisi Olmayan Hastalığın Bildirilmesi

154

d. Acil Haller

154

e. Aydınlatmanın Uygulanabilir Olmaması

155

10. Aydınlatmanın Geri Alınması, Düzeltilmesi

156

11. Hukuka Aykırı Aydınlatmanın Sonuçları

157

12. Hatalı Aydınlatma ve İspat Sorunları

157

C. Rıza

158

1. Genel Olarak

159

2. Rıza Açıklaması

162

3. Rıza Verme Yetkisi (Rıza Ehliyeti)

165

a. Genel Olarak

165

b. Çocuklar Bakımından Rıza Ehliyetinin Belirlenmesi

167

c. Çocuklarda Kanuni Temsilcinin Tıbbi Müdahaleye Rıza Göstermemesi

171

d. Rıza Yeteneği Bulunmayan Yetişkinlerde Kanuni Temsilcinin Tıbbi Müdahaleye Rıza Göstermemesi

178

4. Rızanın Kapsamı

179

5. Rızanın Aranmadığı Haller

180

a. Kamu Sağlığının Korunmasına İlişkin Düzenlemeler

181

aa. Genel Olarak

181

bb. Corona Virüs Nedeniyle Alınan Önlemler

182

cc. Genel Önleyici Aşı Zorunluluğu

185

dd. Yeni Doğan Çocuklardan Topuk Kanı Alınması

189

ee. Yurt Dışından Gelenlere Zorla Tıbbi Müdahale Yapılması

189

b. Akıl Hastaları ile İlgili Düzenlemeler

190

c. Ceza Hukukunun Öngörmüş Olduğu Düzenlemeler

193

aa. Ceza Hukuku Yaptırımları

193

bb. Ceza Yargılamasından Kaynaklanan Tıbbi Müdahaleler

195

cc. Ceza İnfaz Kurumlarındaki Tıbbi Müdahaleler

197

d. Diğer Hukuk Dallarındaki Düzenlemeler

200

6. Tıbbi Müdahalenin Rızaya Rağmen Hukuka Aykırılığı

200

7. Varsayılan Rıza

202

a. Genel Olarak

202

b. Ameliyatın Genişletilmesi

205

c. Önceki İrade Açıklamalarının Geçerliliği (Tıbbi Vasiyet)

206

8. Rızayı Sakatlayan Haller

208

9. Rızanın Geri Alınması

209

10. Rıza Formu

210

11. Tıbbi Müdahaleye Rıza Gösterilmemesi Halinde Yapılması Gerekenler

211

D. Aydınlatma ve Rıza Konusundaki Yanılgının Sonuçları

213

III. Tıp Biliminin Verilerine Göre Zorunlu ve Bu Verilere Uygun Tıbbi Müdahale

213

A. Endikasyon (Zorunluluk)

213

1. Kavram

213

2. Tıbbi Endikasyon Olmaksızın Yapılan Tıbbi Müdahaleler

217

a. Deneysel Nitelikli Tıbbi Müdahaleler

219

b. Şekil veya Fonksiyon Değiştirici Tıbbi Müdahaleler

220

c. Üçüncü Kişi Yararına Yapılan Tıbbi Müdahaleler

221

d. Sünnet

221

3. Değerlendirme

222

B. Özenli Tıbbi Müdahale

223

5. Bölüm

ÖZELLİK ARZ EDEN TIBBİ MÜDAHALELER

§ 1. ORGAN VE DOKU NAKLİ

225

I. Kavram

225

II. Hukuksal Temel ve Kapsam

226

III. Organ ve Doku Nakli Çeşitleri

227

A. Ölülerden (Kadavradan) Organ Nakli

227

1. Ölüm Halinin Belirlenmesi

228

2. Kişinin Kendi Geleceğini Belirleme Hakkına Saygı Gösterilmesi

231

3. Beyin Ölümü Tespitinden Sonra Yapılması Gereken İşlemler

236

4. Otopsi mi Nakil mi?

237

5. Organ ve Doku Dağıtımı

240

B. Canlılardan Organ Nakli

241

1. Genel Olarak

241

2. Akrabalık Şartı

242

3. Çapraz Nakil

245

§ 2. KLİNİK ARAŞTIRMA (İNSAN ÜZERİNDE DENEY VE DENEME)

246

I. Giriş

246

II. İnsan Üzerinde Deney ve Denemenin Hukuka Uygunluğuna İlişkin Koşullar

248

A. İnsan Üzerinde Deneyin Şartları

250

1. Yetişkinler Üzerinde Deneyin Şartları

250

2. Özel Durumlarda Araştırma

252

3. Çocuklar Üzerinde Deneyin Şartları

252

B. İnsan Üzerinde Denemenin Şartları

255

1. Yetişkinler Üzerinde Denemenin Şartları

256

2. Çocuklar Üzerinde Denemenin Şartları

258

§ 3. ESTETİK MÜDAHALELER

260

I. Tanım

260

II. Estetik Müdahalelerde Hekim–Hasta Arasındaki Hukuksal İlişkinin Niteliği

262

§ 4. GENETİK TANI

265

I. Kavram

265

II. Türleri

266

III. Tanı İşlemlerinin Hukuksal Niteliği

267

IV. Hukuksal Sorumluluk

269

V. Yasaklar ve Yaptırım

270

§ 5. CİNSİYET DEĞİŞİKLİĞİNE YÖNELİK TIBBİ MÜDAHALELER

272

§ 6. YAPAY DÖLLEME

273

I. Kavram

274

II. Yapay Döllemenin Şartları

275

III. Yapay Dölleme Neticesinde Oluşan Embriyonun ve Dünyaya Gelen Çocuğun Hukuksal Statüsü

277

A. Yapay Dölleme Neticesinde Ana Rahmi Dışında Oluşturulan Embriyonun Hukuksal Durumu

277

B. Yapay Dölleme Neticesinde Meydana Gelen Çocuğun Hukuksal Durumu

278

IV. Yapay Döllemeye İlişkin Yasaklar

279

V. Taşıyıcı Annelik

281

VI. Üreme Hücreleri ve Gonad Dokularının Saklanması

284

VII. Embriyoların Dondurulması

285

§ 7. GELENEKSEL VE TAMAMLAYICI TIBBİ MÜDAHALELER

286

I. Giriş

286

II. Hukuki Durum

287

A. Genel Bir Mevzuat İhtiyacı

287

B. Ülkemizdeki Mevcut Durum

288

C. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Alanındaki Mevcut Düzenleme

289

1. Tıbbi Müdahaleyi Yapma Yetkisi

289

2. Aydınlatma

291

3. Endikasyon

292

§ 8. KİMYASAL KASTRASYON

293

§ 9. TELE–TIP

296

6. Bölüm

HEKİM VE HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

§ 1. HEKİMİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

303

I. Genel Olarak

303

II. Hekimin Özen Yükümlülüğü

303

III. Hekimin Kişisel Edim Yükümlülüğü

304

A. Kişisel Edim Kavramı

304

B. Temsil Edilebilir Edimler

305

C. Temsil Edilemeyen Edimler

306

IV. Öykü Alma Yükümlülüğü

308

V. Muayene Yükümlülüğü

309

VI. Teşhis Yükümlülüğü

310

A. Teşhis Kavramı

310

B. Teşhis Yükümlülüğünün İçeriği

311

C. Uzaktan Teşhis Yasağı

313

D. Teşhisi Kontrol Yükümlülüğü

314

VII. Tedavi Yükümlülüğü

314

A. Hukuksal Temelleri

314

1. Genel Olarak

314

2. Özel Durumlar

315

a. Hekimin Hastayı Reddetmesi

315

b. Acil Durumlar

317

B. Zamanında Tedavi Yükümlülüğü

317

C. Uzaktan Tedavi Yasağı

318

D. Hekimin Tedavi Yükümlülüğünün Sınırları

319

1. Hastanın Tedaviyi Ret Hakkı

320

a. Genel Olarak

320

b. Tedaviyi Ret Hakkının İçeriği

321

2. Hekimin Etkisiz Tedaviyi Sona Erdirme Hakkı

323

VIII. Reçete Yazma Yükümlülüğü

324

IX. Tıbbi Teknik Kullanma Yükümlülüğü

326

A. Tıbbi Teknik Standardın Uygulanması Yükümlülüğü

326

B. Tıbbi Teknik Araçların Bakımı ve Kontrolü

327

X. Kayıt Tutma Yükümlülüğü

327

A. Genel Olarak

328

B. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün İçeriği

328

1. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün Amacı

328

2. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün Kapsamı

329

3. Kayıtların Şekli

331

4. Kaydın Zamanı

332

C. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün İhlalinin Sonuçları

333

D. Kayıtları İnceleme Hakkı

335

1. Hukuksal Dayanak

335

2. Kayıtları İnceleme Hakkının Çeşitleri

336

a. Dava Dışı İnceleme Hakkı

336

b. Dava Dolayısıyla İnceleme Hakkı

337

3. Kayıt İnceleme Hakkına İlişkin Diğer Hususlar

338

4. Kayıtların Verilmemesine Karşı Hukuksal Yollar

338

XI. Sır Saklama Yükümlülüğü

340

XII. Organizasyon Yükümlülükleri

341

XIII. Kullanılan Ürün ve İlaçlarla İlgili Yükümlülükler

341

XIV. Mesleki Bilgisini Geliştirme Yükümlülüğü

341

XV. Kimlik Tespiti Yapma Yükümlülüğü

342

§ 2. HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

343

7. Bölüm

HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ, HATALI TIBBİ UYGULAMA VE TAZMİNAT SORUMLULUĞU

§ 1. HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ

345

I. Genel Olarak

345

A. Bağımsız Çalışan Hekim ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği

345

B. Aile Hekimi ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği

348

C. Hastane ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği

349

1. Özel Hastane ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği

349

2. Kamu Hastanesi ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği

351

II. Görevli Yargı Kolu

352

A. Genel Olarak

352

B. Yargıtay Kararları

353

C. Görevli Mahkeme

356

1. Bağımsız Çalışan Hekimler Bakımından

356

2. Özel Hastaneler Bakımından

356

3. Kamu Hastaneleri Bakımından

356

4. Yeni Tüketici Kanunu ile Yapılan Değişiklik

356

§2. HATALI TIBBİ UYGULAMA (MALPRAKTİS)

357

I. Genel Olarak

357

II. Tıbbi Standart

362

A. Kavram

362

B. Tıbbi Standarttan Sapma: Yeni Yöntemler

366

III. Uygulama Hatası (Tıbbi Hata)

368

A. Kavram

368

B. Hata (Malpraktis) Örnekleri

370

1. Teşhis Hatası

372

a. Genel Olarak

372

b. Eksik Ön Muayene ve Yetersiz Hasta Öyküsü Alma

375

c. Teşhise Yönelik Gerekli Tetkiklerin Yapılmaması

376

2. Tedavi Hatası

378

a. Müdahalenin Yapılmaması

378

b. Hasta Vücudunda Yabancı Madde Unutulması

379

c. Yanlış Tedavi Yöntemi Seçme

381

d. Gerekli Testlerin Yapılmaması

382

e. Yanlış İlaç, Hasta Karıştırma, Yanlış Taraf Cerrahisi

383

f. Enfeksiyon ve Hijyen Kurallarına Uyulmaması

385

3. Tedavi Sonrası Yükümlülüklerin İhlali

386

4. Organizasyon Kusuru

388

a. Genel Olarak

389

b. Özel Hastaneler

397

5. Üstlenme Kusuru

398

6. Hekimin Uygulama Hatasını Hastaya Bildirme Yükümlülüğü

400

7. Hatalı Tıbbi Uygulamanın Belirlenmesi (Bilirkişi)

400

§ 3. TAZMİNAT SORUMLULUĞU

403

I. Özel Hukukta Tazminat Sorumluluğu

404

A. Genel Olarak

404

B. Tazminat Sorumluluğunun Şartları

404

1. Hukuka Aykırılık

404

2. Kusur

404

3. Zarar

406

4. Nedensellik Bağı

406

C. Tazminat Türleri

407

1. Maddi Tazminat

407

2. Manevi Tazminat

409

D. Hastanın Kusurunun Tazminata Etkisi

410

E. İspat

411

F. Zamanaşımı

412

G. Sorumsuzluk Anlaşmaları

413

II. İdare Hukukunda Tazminat Sorumluluğu

413

A. Tazminatın Şartları

414

1. Zarar

414

a. Zararın Nitelikleri

414

aa. Zarar Gerçek ve Kesin Olmalıdır

414

bb. Zarar Özel Olmalıdır

415

cc. Zarar Para ile Takdir Edilebilir Olmalıdır

415

b. Zararın Kapsamı

415

aa. Maddi Zarar

415

(1) Ölüm Nedeniyle Oluşan Zarar

415

(a) Tedavi Giderleri

415

(b) Cenaze Giderleri

415

416

(2) Yaralama Nedeniyle Oluşan Zarar

416

bb. Manevi Zarar

417

(1) Ölüm Nedeniyle Oluşan Zarar

417

(2) Yaralama Nedeniyle Oluşan Zarar

417

2. Kusur

417

3. Nedensellik Bağı

418

B. İspat

418

C. Zamanaşımı

418

D. Rücu

419

§ 4. ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU

421

I. Tıbbi Hatalara İlişkin Davalarda Hukuki Başvuru Yollarının Tüketilmiş Olması Şartı

421

II. Yaşam Hakkı

422

8. Bölüm

TIP CEZA HUKUKU

§ 1. TIBBİ MÜDAHALENİN CEZA HUKUKU BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

423

§ 2. KAMU GÖREVLİSİ SAĞLIK ÇALIŞANLARI BAKIMINDAN SORUŞTURMA İZNİ SÜRECİ

425

§ 3. HEKİMLER TARAFINDAN İŞLENEBİLECEK SUÇLAR VE KABAHATLER

427

I. Kasten Öldürme ve Yaralama Suçları

428

A. Genel Olarak

428

B. Aydınlatma, Rıza ve Kasten Öldürme/Yaralama Suçları

431

C. Hekimin Hastanın Ölümüne Yardımı (Ötanazi)

432

1. Sorun

432

2. Çeşitli Ötanazi Türleri ve Hukuksal Sonuçları

434

a. Aktif Ötanazi

435

c. Pasif Ötanazi

437

II. Kasten Öldürmenin İhmali Davranışla İşlenmesi

438

III. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçları

444

A. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçlarına İlişkin Müşterek Açıklamalar

445

1. Ön Açıklama: Aydınlatma, Rıza ve Malpraktis İlişkisi

446

2. Taksir Kavramı

446

3. Hareket

448

4. Neticenin Öngörülebilir Olması ve Bilinçli–Basit Taksir Ayırımı

449

5. Özen Yükümlülüğünün İhlali

451

6. Özen Yükümlülüğü İhlalinin Tespiti

452

7. Nedensellik Bağı

453

B. Taksirle Öldürme Suçu

453

C. Taksirle Yaralama Suçu

454

IV. Netice Sebebiyle Ağırlaşmış Yaralama

456

V. Hasta ile Cinsel İlişki Kurma

457

VI. İnsan Üzerinde Deney ve Denemenin Cezalandırılabilirliği

459

VII. Organ veya Doku Nakli ve Ceza Sorumluluğu

464

A. Organ veya Doku Naklinin ve Ticaretinin Cezalandırılabilirliği

464

B. Organ ve Doku Nakli Kanunu ve Türk Ceza Kanunu İlişkisi

466

C. Organ veya Doku Ticareti Suçu

472

D. Zorunluluk Hali

473

E. Etkin Pişmanlık

474

VIII. Çocuk Düşürtme

475

A. Genel Olarak

475

B. Suçun Konusu

477

C. Maddi Unsur

478

D. Manevi Unsur

481

1. Genel Olarak

481

2. Zorunluluk Hali

482

E. Hukuka Uygunluk Nedenleri

482

1. Süre Esaslı İsteğe Bağlı Rahim Tahliyesi

483

2. Çocuk ile Onu Takip Edecek Nesiller Açısından Ağır Maluliyet (Özürlülük Endikasyonu)

484

F. Nitelikli Haller

486

G. Teşebbüs ve İştirak

486

H. Zorunluluk Hali

487

1. Genel Açıklamalar

487

2. Hukuki Niteliği

488

3. Şartları

489

4. İspat Sorunları

490

IX. Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma Suçu

491

X. Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme (Sır Saklama Yükümlülüğünün İhlali) Suçu

492

A. Genel Olarak

492

B. Suçun Unsurları

492

1. Maddi Unsur

493

a. Kişisel Veri Kavramı

493

b. Kişisel Verilerin Kapsamı

495

c. Fail

497

d. Maddi Unsuru Oluşturan Eylemler

498

2. Manevi Unsur

499

3. Hukuka Uygunluk Nedenleri

499

a. Hastanın Rızası

499

aa. Genel Olarak

499

bb. Varsayılan Rıza

499

b. Bildirme Yükümlülüğü

500

4. Zorunluluk Hali

504

C. Nitelikli Haller

506

XI. Dolandırıcılık

506

XII. Belgede Sahtecilik

508

A. Genel Açıklamalar

508

B. Kamu Görevlisi Tarafından İşlenen Sahtecilik Suçu

509

C. Kamu Görevlisi Olmayan Sağlık Mesleği Mensubunun Belgede Sahteciliği

511

1. Suçun Unsurları

511

2. Nitelikli Haller

514

XIII. Çocuğun Soybağını Değiştirme Suçu

515

XIV. İrtikap Suçu

517

XV. Rüşvet Suçu

522

A. Genel Açıklamalar

522

B. İrtikap ile Rüşvet Suçu Arasındaki Farklar

523

XVI. Görevi Kötüye Kullanma

523

A. Görevin Gereklerine Aykırı Hareket Etmek Suretiyle, Kişilerin Mağduriyetine veya Kamunun Zararına Neden Olmak ya da Kişilere Haksız Bir Menfaat Sağlamak

524

B. Görevin Gereklerini Yapmakta İhmal veya Gecikme Göstererek, Kişilerin Mağduriyetine veya Kamunun Zararına Neden Olmak ya da Kişilere Haksız Bir Menfaat Sağlamak

526

C. Kişilerin Mağduriyetine veya Kamunun Zararına Neden Olmak ya da Kişilere Haksız Bir Menfaat Sağlamak Koşulu

529

D. Yükümlülüklerin Çatışması

530

XVII. Kamu Görevlisinin Ticareti Suçu

531

XVIII. Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirmemesi

532

XIX. Genital Muayene

536

A. Genel Olarak

536

B. Korunan Hukuksal Yarar ve Suçun Konusu

537

C. Suçun Faili ve Mağduru

537

D. Maddi Unsur

539

E. Manevi Unsur

542

F. Hukuka Aykırılık Unsuru

542

G. Suçun Özel Görünüş Şekilleri

543

XX. Hekim Olmadığı Halde Hasta Tedavi Etme veya Hekim Unvanını Takınma

543

XXI. Kabahatler

547

A. Yetkisiz Hekimlik

547

B. Bazı Normlara Aykırılık

548

C. Yetkisiz Diş Hekimliği Yapmak

549

D. Sağlık Meslek Mensubu Gibi Çalışmak veya Unvanı Takınmak

550

E. Hastanın Rızası Olmaksızın Tıbbi Müdahale Yapmak

550

Hakan HAKERİ

İÇİNDEKİLER

1. Bölüm

GİRİŞ

§ 1. ÖN AÇIKLAMALAR

§ 2. KAVRAM

§ 3. MESLEKİ DİSİPLİN

2. Bölüm

HASTA VE SAĞLIK ÇALIŞANI HAKLARI

§ 1. HASTA HAKLARI

§ 2. SAĞLIK ÇALIŞANLARININ HAKLARI VE HAK ARAMA YOLLARI

3. Bölüm

TIP HUKUKUNUN TEMEL KAVRAM VE KURUMLARI

§ 1. HEKİMLİK MESLEĞİNİN İCRASINDA MESLEKİ ÖZERKLİK

§ 2. DİKEY VE YATAY İŞ BİRLİĞİ (EKİP ÇALIŞMASI)

§ 3. TIBBİ MÜDAHALELERDE MAHREMİYET

§ 4. TIP HUKUKUNDA ZORUNLULUK HALİ

4. Bölüm

TIBBİ MÜDAHALENİN HUKUKA UYGUNLUĞUNUN ŞARTLARI

§ 1. GENEL BİLGİLER

105

§ 2. ŞARTLAR

106

5. Bölüm

ÖZELLİK ARZ EDEN TIBBİ MÜDAHALELER

§ 1. ORGAN VE DOKU NAKLİ

225

§ 2. KLİNİK ARAŞTIRMA (İNSAN ÜZERİNDE DENEY VE DENEME)

246

§ 3. ESTETİK MÜDAHALELER

260

§ 4. GENETİK TANI

265

§ 5. CİNSİYET DEĞİŞİKLİĞİNE YÖNELİK TIBBİ MÜDAHALELER

272

§ 6. YAPAY DÖLLEME

273

§ 7. GELENEKSEL VE TAMAMLAYICI TIBBİ MÜDAHALELER

286

§ 8. KİMYASAL KASTRASYON

293

§ 9. TELE–TIP

296

6. Bölüm

HEKİM VE HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

§ 1. HEKİMİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

303

§ 2. HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

343

7. Bölüm

HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ, HATALI TIBBİ UYGULAMA VE TAZMİNAT SORUMLULUĞU

§ 1. HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ

345

§2. HATALI TIBBİ UYGULAMA (MALPRAKTİS)

357

§ 3. TAZMİNAT SORUMLULUĞU

403

§ 4. ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU

421

8. Bölüm

TIP CEZA HUKUKU

§ 1. TIBBİ MÜDAHALENİN CEZA HUKUKU BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

423

§ 2. KAMU GÖREVLİSİ SAĞLIK ÇALIŞANLARI BAKIMINDAN SORUŞTURMA İZNİ SÜRECİ

425

§ 3. HEKİMLER TARAFINDAN İŞLENEBİLECEK SUÇLAR VE KABAHATLER

427

5. Baskının Önsözü

Önsöz

Kısaltmalar

1. Bölüm

GİRİŞ

§ 1. ÖN AÇIKLAMALAR

§ 2. KAVRAM

§ 3. MESLEKİ DİSİPLİN

I. Genel Olarak

II. Kamu Görevlisi Hekimler ile İlgili Uygulama

III. Aynı Anda Ceza Soruşturma/Kovuşturması Yapılması Durumu

2. Bölüm

HASTA VE SAĞLIK ÇALIŞANI HAKLARI

§ 1. HASTA HAKLARI

I. Müracaat, Şikâyet ve Dava Hakkı

II. Hasta Hakları Birimleri ve Hasta Hakları Kurulları

§ 2. SAĞLIK ÇALIŞANLARININ HAKLARI VE HAK ARAMA YOLLARI

I. Sağlık Çalışanı Hakları

II. Hak Arama Yolları

A. Haksız Suçlamalara Karşı Hak Arama Yolları

B. Güvenlik Hakkının İhlaline Karşı Hak Arama Yolları

1. Ceza Hukuku Araçları

a. Genel Olarak

b. Ceza Muhakemesi Bakımından Özel Düzenlemeler

2. Tazminat Hukuku Araçları

3. Süreç

III. Sağlık Bakanlığı Tarafından Yapılacak Hukuki Yardım

IV. Çalışan Güvenliği Genelgesi

V. Hekimin Hasta Seçme Hakkı

VI. Sağlık Çalışanının Hizmetten Çekilme Hakkı

A. Genel Olarak

B. Aile Hekimleri Bakımından Uygulama

3. Bölüm

TIP HUKUKUNUN TEMEL KAVRAM VE KURUMLARI

§ 1. HEKİMLİK MESLEĞİNİN İCRASINDA MESLEKİ ÖZERKLİK

I. Genel Olarak

II. Şifa Garantisi Yasağı

§ 2. DİKEY VE YATAY İŞ BİRLİĞİ (EKİP ÇALIŞMASI)

I. Genel Olarak

II. Güven İlkesi

§ 3. TIBBİ MÜDAHALELERDE MAHREMİYET

I. Kavram

II. Uygulamadaki Sorunlar

A. Tıbbi Müdahale Sırasında Diğer Sağlık Çalışanlarının Bulunması

B. Koğuş Sisteminde Dikkat Edilmesi Gerekenler

C. Sosyal Medya Paylaşımları

D. Kamera Kaydı

E. Tutuklu ve Hükümlülerin Muayenelerinde Mahremiyet Sorunu

§ 4. TIP HUKUKUNDA ZORUNLULUK HALİ

4. Bölüm

TIBBİ MÜDAHALENİN HUKUKA UYGUNLUĞUNUN ŞARTLARI

§ 1. GENEL BİLGİLER

105

§ 2. ŞARTLAR

106

I. Tıbbi Müdahalenin Bir Sağlık Personeli Tarafından Yapılması

106

A. Genel Olarak

106

B. Hekim Olma Şartı

107

1. Genel Olarak

107

2. Uzmanlık Şartı

110

3. Öğrencilerin Yaptığı Tıbbi Müdahalelerin Hukuka Uygunluğu Sorunu

114

C. Sağlık Personeli Olmayan Kimselerin Yaptığı Tıbbi Müdahaleler Nedeniyle Sorumlulukları

116

II. Aydınlatma ve Rıza

117

A. Temel Kurallar

117

B. Aydınlatma

122

1. Aydınlatma Çeşitleri

123

a. Otonomi (Karar) Aydınlatması

123

aa. Temel Sorunlar

123

bb. Otonomi Aydınlatmasının Çeşitleri

124

aaa. Genel Olarak

124

bbb. Teşhis Aydınlatması

124

ccc. Süreç Aydınlatması

125

ddd. Alternatifler Konusunda Aydınlatma

127

eee. Müdahale Yapılmamasının Sonuçları Konusunda Aydınlatma

128

b. Tedavi Aydınlatması (Güvenlik Aydınlatması)

129

aa. Kavram

129

bb. Teşhise Yönelik Aydınlatma

130

cc. İlaç ve Tıbbi Malzeme

131

c. Risk Aydınlatması

134

2. Özel Durumlarda Aydınlatma

137

a. Kısırlaştırma

137

b. Engelli Cenin

138

c. Hekimin Tecrübesi

139

3. Aydınlatılacak Kişi

139

4. Aydınlatma Yükümlüsü

140

5. Aydınlatmanın Zamanı

141

6. Aydınlatmanın Kapsamı

142

7. Aydınlatmanın Şekli

144

a. Genel Olarak

144

b. E–Aydınlatma Formlarının Geçerliliği

147

c. Elektronik Ortamda Muvafakat (Rıza)

149

8. Aydınlatmanın Mümkün Olmaması ve Ameliyat Sırasında Aydınlatma

150

9. Aydınlatma Zorunluluğunun Bulunmadığı Durumlar

151

a. Aydınlatmadan Vazgeçme

151

b. Hastanın Bilgisinin Bulunması

151

c. Aydınlatmanın Olumsuz Etkide Bulunması

152

aa. Genel Olarak

152

bb. Tedavisi Olmayan Hastalığın Bildirilmesi

154

d. Acil Haller

154

e. Aydınlatmanın Uygulanabilir Olmaması

155

10. Aydınlatmanın Geri Alınması, Düzeltilmesi

156

11. Hukuka Aykırı Aydınlatmanın Sonuçları

157

12. Hatalı Aydınlatma ve İspat Sorunları

157

C. Rıza

158

1. Genel Olarak

159

2. Rıza Açıklaması

162

3. Rıza Verme Yetkisi (Rıza Ehliyeti)

165

a. Genel Olarak

165

b. Çocuklar Bakımından Rıza Ehliyetinin Belirlenmesi

167

c. Çocuklarda Kanuni Temsilcinin Tıbbi Müdahaleye Rıza Göstermemesi

171

d. Rıza Yeteneği Bulunmayan Yetişkinlerde Kanuni Temsilcinin Tıbbi Müdahaleye Rıza Göstermemesi

178

4. Rızanın Kapsamı

179

5. Rızanın Aranmadığı Haller

180

a. Kamu Sağlığının Korunmasına İlişkin Düzenlemeler

181

aa. Genel Olarak

181

bb. Corona Virüs Nedeniyle Alınan Önlemler

182

cc. Genel Önleyici Aşı Zorunluluğu

185

dd. Yeni Doğan Çocuklardan Topuk Kanı Alınması

189

ee. Yurt Dışından Gelenlere Zorla Tıbbi Müdahale Yapılması

189

b. Akıl Hastaları ile İlgili Düzenlemeler

190

c. Ceza Hukukunun Öngörmüş Olduğu Düzenlemeler

193

aa. Ceza Hukuku Yaptırımları

193

bb. Ceza Yargılamasından Kaynaklanan Tıbbi Müdahaleler

195

cc. Ceza İnfaz Kurumlarındaki Tıbbi Müdahaleler

197

d. Diğer Hukuk Dallarındaki Düzenlemeler

200

6. Tıbbi Müdahalenin Rızaya Rağmen Hukuka Aykırılığı

200

7. Varsayılan Rıza

202

a. Genel Olarak

202

b. Ameliyatın Genişletilmesi

205

c. Önceki İrade Açıklamalarının Geçerliliği (Tıbbi Vasiyet)

206

8. Rızayı Sakatlayan Haller

208

9. Rızanın Geri Alınması

209

10. Rıza Formu

210

11. Tıbbi Müdahaleye Rıza Gösterilmemesi Halinde Yapılması Gerekenler

211

D. Aydınlatma ve Rıza Konusundaki Yanılgının Sonuçları

213

III. Tıp Biliminin Verilerine Göre Zorunlu ve Bu Verilere Uygun Tıbbi Müdahale

213

A. Endikasyon (Zorunluluk)

213

1. Kavram

213

2. Tıbbi Endikasyon Olmaksızın Yapılan Tıbbi Müdahaleler

217

a. Deneysel Nitelikli Tıbbi Müdahaleler

219

b. Şekil veya Fonksiyon Değiştirici Tıbbi Müdahaleler

220

c. Üçüncü Kişi Yararına Yapılan Tıbbi Müdahaleler

221

d. Sünnet

221

3. Değerlendirme

222

B. Özenli Tıbbi Müdahale

223

5. Bölüm

ÖZELLİK ARZ EDEN TIBBİ MÜDAHALELER

§ 1. ORGAN VE DOKU NAKLİ

225

I. Kavram

225

II. Hukuksal Temel ve Kapsam

226

III. Organ ve Doku Nakli Çeşitleri

227

A. Ölülerden (Kadavradan) Organ Nakli

227

1. Ölüm Halinin Belirlenmesi

228

2. Kişinin Kendi Geleceğini Belirleme Hakkına Saygı Gösterilmesi

231

3. Beyin Ölümü Tespitinden Sonra Yapılması Gereken İşlemler

236

4. Otopsi mi Nakil mi?

237

5. Organ ve Doku Dağıtımı

240

B. Canlılardan Organ Nakli

241

1. Genel Olarak

241

2. Akrabalık Şartı

242

3. Çapraz Nakil

245

§ 2. KLİNİK ARAŞTIRMA (İNSAN ÜZERİNDE DENEY VE DENEME)

246

I. Giriş

246

II. İnsan Üzerinde Deney ve Denemenin Hukuka Uygunluğuna İlişkin Koşullar

248

A. İnsan Üzerinde Deneyin Şartları

250

1. Yetişkinler Üzerinde Deneyin Şartları

250

2. Özel Durumlarda Araştırma

252

3. Çocuklar Üzerinde Deneyin Şartları

252

B. İnsan Üzerinde Denemenin Şartları

255

1. Yetişkinler Üzerinde Denemenin Şartları

256

2. Çocuklar Üzerinde Denemenin Şartları

258

§ 3. ESTETİK MÜDAHALELER

260

I. Tanım

260

II. Estetik Müdahalelerde Hekim–Hasta Arasındaki Hukuksal İlişkinin Niteliği

262

§ 4. GENETİK TANI

265

I. Kavram

265

II. Türleri

266

III. Tanı İşlemlerinin Hukuksal Niteliği

267

IV. Hukuksal Sorumluluk

269

V. Yasaklar ve Yaptırım

270

§ 5. CİNSİYET DEĞİŞİKLİĞİNE YÖNELİK TIBBİ MÜDAHALELER

272

§ 6. YAPAY DÖLLEME

273

I. Kavram

274

II. Yapay Döllemenin Şartları

275

III. Yapay Dölleme Neticesinde Oluşan Embriyonun ve Dünyaya Gelen Çocuğun Hukuksal Statüsü

277

A. Yapay Dölleme Neticesinde Ana Rahmi Dışında Oluşturulan Embriyonun Hukuksal Durumu

277

B. Yapay Dölleme Neticesinde Meydana Gelen Çocuğun Hukuksal Durumu

278

IV. Yapay Döllemeye İlişkin Yasaklar

279

V. Taşıyıcı Annelik

281

VI. Üreme Hücreleri ve Gonad Dokularının Saklanması

284

VII. Embriyoların Dondurulması

285

§ 7. GELENEKSEL VE TAMAMLAYICI TIBBİ MÜDAHALELER

286

I. Giriş

286

II. Hukuki Durum

287

A. Genel Bir Mevzuat İhtiyacı

287

B. Ülkemizdeki Mevcut Durum

288

C. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Alanındaki Mevcut Düzenleme

289

1. Tıbbi Müdahaleyi Yapma Yetkisi

289

2. Aydınlatma

291

3. Endikasyon

292

§ 8. KİMYASAL KASTRASYON

293

§ 9. TELE–TIP

296

6. Bölüm

HEKİM VE HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

§ 1. HEKİMİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

303

I. Genel Olarak

303

II. Hekimin Özen Yükümlülüğü

303

III. Hekimin Kişisel Edim Yükümlülüğü

304

A. Kişisel Edim Kavramı

304

B. Temsil Edilebilir Edimler

305

C. Temsil Edilemeyen Edimler

306

IV. Öykü Alma Yükümlülüğü

308

V. Muayene Yükümlülüğü

309

VI. Teşhis Yükümlülüğü

310

A. Teşhis Kavramı

310

B. Teşhis Yükümlülüğünün İçeriği

311

C. Uzaktan Teşhis Yasağı

313

D. Teşhisi Kontrol Yükümlülüğü

314

VII. Tedavi Yükümlülüğü

314

A. Hukuksal Temelleri

314

1. Genel Olarak

314

2. Özel Durumlar

315

a. Hekimin Hastayı Reddetmesi

315

b. Acil Durumlar

317

B. Zamanında Tedavi Yükümlülüğü

317

C. Uzaktan Tedavi Yasağı

318

D. Hekimin Tedavi Yükümlülüğünün Sınırları

319

1. Hastanın Tedaviyi Ret Hakkı

320

a. Genel Olarak

320

b. Tedaviyi Ret Hakkının İçeriği

321

2. Hekimin Etkisiz Tedaviyi Sona Erdirme Hakkı

323

VIII. Reçete Yazma Yükümlülüğü

324

IX. Tıbbi Teknik Kullanma Yükümlülüğü

326

A. Tıbbi Teknik Standardın Uygulanması Yükümlülüğü

326

B. Tıbbi Teknik Araçların Bakımı ve Kontrolü

327

X. Kayıt Tutma Yükümlülüğü

327

A. Genel Olarak

328

B. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün İçeriği

328

1. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün Amacı

328

2. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün Kapsamı

329

3. Kayıtların Şekli

331

4. Kaydın Zamanı

332

C. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün İhlalinin Sonuçları

333

D. Kayıtları İnceleme Hakkı

335

1. Hukuksal Dayanak

335

2. Kayıtları İnceleme Hakkının Çeşitleri

336

a. Dava Dışı İnceleme Hakkı

336

b. Dava Dolayısıyla İnceleme Hakkı

337

3. Kayıt İnceleme Hakkına İlişkin Diğer Hususlar

338

4. Kayıtların Verilmemesine Karşı Hukuksal Yollar

338

XI. Sır Saklama Yükümlülüğü

340

XII. Organizasyon Yükümlülükleri

341

XIII. Kullanılan Ürün ve İlaçlarla İlgili Yükümlülükler

341

XIV. Mesleki Bilgisini Geliştirme Yükümlülüğü

341

XV. Kimlik Tespiti Yapma Yükümlülüğü

342

§ 2. HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

343

7. Bölüm

HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ, HATALI TIBBİ UYGULAMA VE TAZMİNAT SORUMLULUĞU

§ 1. HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ

345

I. Genel Olarak

345

A. Bağımsız Çalışan Hekim ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği

345

B. Aile Hekimi ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği

348

C. Hastane ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği

349

1. Özel Hastane ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği

349

2. Kamu Hastanesi ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği

351

II. Görevli Yargı Kolu

352

A. Genel Olarak

352

B. Yargıtay Kararları

353

C. Görevli Mahkeme

356

1. Bağımsız Çalışan Hekimler Bakımından

356

2. Özel Hastaneler Bakımından

356

3. Kamu Hastaneleri Bakımından

356

4. Yeni Tüketici Kanunu ile Yapılan Değişiklik

356

§2. HATALI TIBBİ UYGULAMA (MALPRAKTİS)

357

I. Genel Olarak

357

II. Tıbbi Standart

362

A. Kavram

362

B. Tıbbi Standarttan Sapma: Yeni Yöntemler

366

III. Uygulama Hatası (Tıbbi Hata)

368

A. Kavram

368

B. Hata (Malpraktis) Örnekleri

370

1. Teşhis Hatası

372

a. Genel Olarak

372

b. Eksik Ön Muayene ve Yetersiz Hasta Öyküsü Alma

375

c. Teşhise Yönelik Gerekli Tetkiklerin Yapılmaması

376

2. Tedavi Hatası

378

a. Müdahalenin Yapılmaması

378

b. Hasta Vücudunda Yabancı Madde Unutulması

379

c. Yanlış Tedavi Yöntemi Seçme

381

d. Gerekli Testlerin Yapılmaması

382

e. Yanlış İlaç, Hasta Karıştırma, Yanlış Taraf Cerrahisi

383

f. Enfeksiyon ve Hijyen Kurallarına Uyulmaması

385

3. Tedavi Sonrası Yükümlülüklerin İhlali

386

4. Organizasyon Kusuru

388

a. Genel Olarak

389

b. Özel Hastaneler

397

5. Üstlenme Kusuru

398

6. Hekimin Uygulama Hatasını Hastaya Bildirme Yükümlülüğü

400

7. Hatalı Tıbbi Uygulamanın Belirlenmesi (Bilirkişi)

400

§ 3. TAZMİNAT SORUMLULUĞU

403

I. Özel Hukukta Tazminat Sorumluluğu

404

A. Genel Olarak

404

B. Tazminat Sorumluluğunun Şartları

404

1. Hukuka Aykırılık

404

2. Kusur

404

3. Zarar

406

4. Nedensellik Bağı

406

C. Tazminat Türleri

407

1. Maddi Tazminat

407

2. Manevi Tazminat

409

D. Hastanın Kusurunun Tazminata Etkisi

410

E. İspat

411

F. Zamanaşımı

412

G. Sorumsuzluk Anlaşmaları

413

II. İdare Hukukunda Tazminat Sorumluluğu

413

A. Tazminatın Şartları

414

1. Zarar

414

a. Zararın Nitelikleri

414

aa. Zarar Gerçek ve Kesin Olmalıdır

414

bb. Zarar Özel Olmalıdır

415

cc. Zarar Para ile Takdir Edilebilir Olmalıdır

415

b. Zararın Kapsamı

415

aa. Maddi Zarar

415

(1) Ölüm Nedeniyle Oluşan Zarar

415

(a) Tedavi Giderleri

415

(b) Cenaze Giderleri

415

416

(2) Yaralama Nedeniyle Oluşan Zarar

416

bb. Manevi Zarar

417

(1) Ölüm Nedeniyle Oluşan Zarar

417

(2) Yaralama Nedeniyle Oluşan Zarar

417

2. Kusur

417

3. Nedensellik Bağı

418

B. İspat

418

C. Zamanaşımı

418

D. Rücu

419

§ 4. ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU

421

I. Tıbbi Hatalara İlişkin Davalarda Hukuki Başvuru Yollarının Tüketilmiş Olması Şartı

421

II. Yaşam Hakkı

422

8. Bölüm

TIP CEZA HUKUKU

§ 1. TIBBİ MÜDAHALENİN CEZA HUKUKU BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

423

§ 2. KAMU GÖREVLİSİ SAĞLIK ÇALIŞANLARI BAKIMINDAN SORUŞTURMA İZNİ SÜRECİ

425

§ 3. HEKİMLER TARAFINDAN İŞLENEBİLECEK SUÇLAR VE KABAHATLER

427

I. Kasten Öldürme ve Yaralama Suçları

428

A. Genel Olarak

428

B. Aydınlatma, Rıza ve Kasten Öldürme/Yaralama Suçları

431

C. Hekimin Hastanın Ölümüne Yardımı (Ötanazi)

432

1. Sorun

432

2. Çeşitli Ötanazi Türleri ve Hukuksal Sonuçları

434

a. Aktif Ötanazi

435

c. Pasif Ötanazi

437

II. Kasten Öldürmenin İhmali Davranışla İşlenmesi

438

III. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçları

444

A. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçlarına İlişkin Müşterek Açıklamalar

445

1. Ön Açıklama: Aydınlatma, Rıza ve Malpraktis İlişkisi

446

2. Taksir Kavramı

446

3. Hareket

448

4. Neticenin Öngörülebilir Olması ve Bilinçli–Basit Taksir Ayırımı

449

5. Özen Yükümlülüğünün İhlali

451

6. Özen Yükümlülüğü İhlalinin Tespiti

452

7. Nedensellik Bağı

453

B. Taksirle Öldürme Suçu

453

C. Taksirle Yaralama Suçu

454

IV. Netice Sebebiyle Ağırlaşmış Yaralama

456

V. Hasta ile Cinsel İlişki Kurma

457

VI. İnsan Üzerinde Deney ve Denemenin Cezalandırılabilirliği

459

VII. Organ veya Doku Nakli ve Ceza Sorumluluğu

464

A. Organ veya Doku Naklinin ve Ticaretinin Cezalandırılabilirliği

464

B. Organ ve Doku Nakli Kanunu ve Türk Ceza Kanunu İlişkisi

466

C. Organ veya Doku Ticareti Suçu

472

D. Zorunluluk Hali

473

E. Etkin Pişmanlık

474

VIII. Çocuk Düşürtme

475

A. Genel Olarak

475

B. Suçun Konusu

477

C. Maddi Unsur

478

D. Manevi Unsur

481

1. Genel Olarak

481

2. Zorunluluk Hali

482

E. Hukuka Uygunluk Nedenleri

482

1. Süre Esaslı İsteğe Bağlı Rahim Tahliyesi

483

2. Çocuk ile Onu Takip Edecek Nesiller Açısından Ağır Maluliyet (Özürlülük Endikasyonu)

484

F. Nitelikli Haller

486

G. Teşebbüs ve İştirak

486

H. Zorunluluk Hali

487

1. Genel Açıklamalar

487

2. Hukuki Niteliği

488

3. Şartları

489

4. İspat Sorunları

490

IX. Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma Suçu

491

X. Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme (Sır Saklama Yükümlülüğünün İhlali) Suçu

492

A. Genel Olarak

492

B. Suçun Unsurları

492

1. Maddi Unsur

493

a. Kişisel Veri Kavramı

493

b. Kişisel Verilerin Kapsamı

495

c. Fail

497

d. Maddi Unsuru Oluşturan Eylemler

498

2. Manevi Unsur

499

3. Hukuka Uygunluk Nedenleri

499

a. Hastanın Rızası

499

aa. Genel Olarak

499

bb. Varsayılan Rıza

499

b. Bildirme Yükümlülüğü

500

4. Zorunluluk Hali

504

C. Nitelikli Haller

506

XI. Dolandırıcılık

506

XII. Belgede Sahtecilik

508

A. Genel Açıklamalar

508

B. Kamu Görevlisi Tarafından İşlenen Sahtecilik Suçu

509

C. Kamu Görevlisi Olmayan Sağlık Mesleği Mensubunun Belgede Sahteciliği

511

1. Suçun Unsurları

511

2. Nitelikli Haller

514

XIII. Çocuğun Soybağını Değiştirme Suçu

515

XIV. İrtikap Suçu

517

XV. Rüşvet Suçu

522

A. Genel Açıklamalar

522

B. İrtikap ile Rüşvet Suçu Arasındaki Farklar

523

XVI. Görevi Kötüye Kullanma

523

A. Görevin Gereklerine Aykırı Hareket Etmek Suretiyle, Kişilerin Mağduriyetine veya Kamunun Zararına Neden Olmak ya da Kişilere Haksız Bir Menfaat Sağlamak

524

B. Görevin Gereklerini Yapmakta İhmal veya Gecikme Göstererek, Kişilerin Mağduriyetine veya Kamunun Zararına Neden Olmak ya da Kişilere Haksız Bir Menfaat Sağlamak

526

C. Kişilerin Mağduriyetine veya Kamunun Zararına Neden Olmak ya da Kişilere Haksız Bir Menfaat Sağlamak Koşulu

529

D. Yükümlülüklerin Çatışması

530

XVII. Kamu Görevlisinin Ticareti Suçu

531

XVIII. Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirmemesi

532

XIX. Genital Muayene

536

A. Genel Olarak