İş Güvencesi El Kitabı

İŞ GÜVENCESİ EL KİTABI

Öcal Kemal EVREN ( Baş İş Müfettişi )

- Geçersiz Fesih
- İşçinin İşe İadesi
- Ücret ve Diğer Hakların İadesi
- İşe Başlatmama Tazminatı

İçindekiler

İkinci Baskıya Önsöz               7

Birinci Baskıya Önsöz                             9

§ Giriş      17

§ Birinci Bölüm: Genel Olarak İş Güvencesi Kavramı                              21

A)                  GENEL OLARAK İŞ GÜVENCESİ KAVRAMI          2i

B)                  ÜLKEMİZDE İŞ GÜVENCESİNİN KISA TARİHİ GELİŞİMİ       23

C)                  İŞ GÜVENCESİNE DAİR YASAL DÜZENLEMELER               24

§ İkinci Bölüm: İş Güvencesinin Şartları   31

I İŞ GÜVENCESİNİN ŞEKLİ ŞARTLARI  31

1. İş Güvencesi Öngörülen Yasa Kapsamında Bulunmak           32
2. İş Güvencesinin Uygulama Yeri (İşyerine ilişkin Şekli Şartlar)   33

Q İş Güvencesi Uygulanacak Kişi (İşçiye İlişkin Şekli Şartlar)  39

1. Olumlu Şartlar          40

2.2.9.2.1.    İşçi veya Gazeteci Olmak          40

2.2.9.2.2.    Belirsiz Süreli İş Sözleşmesiyle Çalışmak                41

2.2.9.2.3.    En Az 6 Aylık Kıdemi Bulunmak              44

1. Olumsuz Şart (Belli Nitelikte İşveren Vekili Olmamak)              48

Ç) İş Sözleşmesinin Feshi ve Fesih Usulü               50

3.1.               İş Sözleşmesinin İşverence Feshi            51

2 Fesih Usulü         57

A)                  Feshin Yasal Dayanağı         58

B)                  Fesih Bildiriminin Yazılı Olarak Yapılması          59

C)                  Fesih Bildiriminde Sebebin Açık ve Kesin Şekilde Belirtilmesi        59

ç) Fesih Nedeni İşçinin Davranışı veya Verimi İse Savunma Alınması             60

D)                  Haklı Fesih İddiası ve Feshe İlişkin Şekli Şartların Durumu             62

E)                  Feshin Makul Sayılabilecek Bir Sürede Gerçekleştirilmesi               63

II İŞ GÜVENCESİNİN İÇERİK ŞARTI    63

1. Geçerli Fesih Kavramı           64
2. Geçerli Fesih-Haklı Fesih Ayırımı        66
3. Geçerli Fesih Halleri             70
4. Her Halde Geçerli Fesih Hali Sayılmayan Durumlar          70
5. İşletmenin, işyerinin veya işin Gereklerinden Kaynaklanan Fesih    71

2.2.9.2.1.    Genel Olarak          72

2.2.9.2.2.    İşletmesel Karara Dayalı Geçerli Fesih               73

aa) işletmesel Karar/Gizli -Örtülü- İşletmesel Karar Kavramları      74

bb) İstihdam Fazlasının Doğması       75

cc) İşletmesel Kararın İçerik Denetimi (Yerindelik-Tutarlılık-Keyfilik-

Ölçülülük Denetimleri)          76

çç) Feshin Son Çare Olması İlkesi       78

dd) işletmesel Karara Dayanan Bazı Özel Geçerli Fesih Halleri       80

aaa) Ekonomik Kriz               81

bbb) Yeniden Yapılanma      84

ccc) Teknolojik Yeniden Yapılanma     85

ççç) İşin Bitmesi/İşyerinin Kapanması                87

ddd) özelleştirme Uygulamaları          87

eee) İşyeri veya Bir Bölümünün Devri 88

fff) Toplu İşçi Çıkarma ve Geçerli Fesih             89

ggg) Baskı Feshi                  90

1. İşçinin Yeterliliği ve Davranışlarından Kaynaklanan Fesih               95

3.1.               İşçinin Yeterliliği ve Davranışlarından Kaynaklanan Fesih

Kavramı  95

3.2.               İşçinin Yeterliliği Nedeniyle Geçerli Fesih          97

3.3.               İşçinin Davranışı Nedeniyle Geçerli Fesih          100

ç) özel Bir Hal Olarak Şüphe Feshi      111

§ Üçüncü Bölüm: İş Güvencesinin Sağlanması         117

A)                  FESHE İTİRAZ                                       117

1. Konusu                  117
2. Süresi    119
3. Başvuru Mercileri ve Şekli                               121

B)                  UYUŞMAZLIĞIN ÖZEL HAKEM ELİYLE ÇÖZÜLMESİ

(TAHKİM)                                                                               124

1. Genel Olarak Tahkim ve İş Hukuku 124
2. Tahkim Şartı ve İçerik Denetimi     126

2.2.9.2.1.    Bir Sözleşme Türü Olarak Tahkim  126

2.2.9.2.2.    Tahkim Hakkında İçerik Denetimi  128

C)                  İŞ GÜVENCESİ YARGILAMASI            130

3.1.               İş Güvencesi Yargılama Süreci        131

3.2.               Kararların Niteliği ve Sonuçları       133

O İspat Yükü        134

Ç) Delillerin Değerlendirilmesi        137

1. Yargılamayı Etkileyen Haller            139

3.2.1.          Fesih Tarihindeki Şartların Geçerli Olması    140

3.2.2.          Davanın Konusuz Açılması                140

3.2.3.          Davadan Feragat yahut Davayı Kabul             34¹

3.2.4.          Sulh                                                                      14¹

3.2.5.          Dava Sürerken işe Davet   142

3.2.6.          Dava Sürerken işe Başlama ve Çalışma          142

3.2.7.          İşyerinin Kapanması           142

3.2.8.          Yaşlılık Aylığı Almaya Hak Kazanma               143

3.2.9.          İşçinin Ölümü      144

§ Dördüncü Bölüm: İş Güvencesinin Sonuçları         147

L GEÇERLİ FESİH VE SONUÇLARI      147

II GEÇERSİZ FESİH VE SONUÇLARI   147

A)                  İşe Başlama Başvurusu ve işe Başlatma         148

B)                  işe Başlatma veya Başlatmamanın Sonuçları               151

1. İşe Başlatma         151
2. işe Başlatmama   152
3. İhbar ve Kıdem Tazminatı ile Yıllık Ücretli İzin Ücreti Açısından             153
4. Boşta Geçen Süreye Ait ve En Çok Dört Aya Ücret ve Sair

Hakların Ödenmesi            155

1. İş Güvencesi Tazminatı     157

aa) Tazminatın Miktarı       158

bb) Tazminatın Kuruşlandırılması    161

cc) Tazminatın Tabi Olduğu Yasal Kesintiler               162

çç) Faize İlişkin Hususlar    163

dd) İcra İnkar Tazminatı Yönünden 164

C)                  Sonuçlara İlişkin Hükümlerin Hukuki Niteliği               164

§ Beşinci Bölüm: İş Güvencesi ile Diğer İş Hukuku Alan ve

Kavramların Etkileşimleri  165

2.2.9.2.1.    TOPLU İŞ HUKUKU VE İŞ GÜVENCESİ           165

3.1.               İşyeri Sendika Temsilcisi Açısından                 165

3.2.               Sendika Üyeliği ve Sendikal Faaliyet Açısından           167

3.3.               Toplu İş Sözleşmelerinin Etkisi        170

2.2.9.2.2.    ALT İŞVEREN VE İŞ GÜVENCESİ                     173

2.2.9.2.3.    ACENTALIK VE İŞ GÜVENCESİ                                       175

2.2.9.2.4.    BİRLİKTE İSTİHDAM VE İŞ GÜVENCESİ        176

2.2.9.2.5.    İKALE SÖZLEŞMESİ VE İŞ GÜVENCESİ        177

2.2.9.2.6.    YILLIK İZİN VE İŞ GÜVENCESİ                                        180

2.2.9.2.7.    MEVSİMLİK ÇALIŞMALAR VE İŞ GÜVENCESİ                             183

§ Ekler                                                   185

Ek 1: Savunma Alınması   185

Ek 2: Savunma Verilmesi                186

Ek 3: Fesih Bildirimi (Önel Verilerek)                     187

Ek 4: Fesih Bildirimi (Önel Verilmeksizin)             188

Ek 5: İşe Başlama Başvurusu 189

Ek 6: İşe Başlama İsteminin Kabulü                     190

Ek 7: İşe Başlama İsteminin Reddi                                       191

Ek 8: İşe Başlamanın Tespiti  192

Ek 9:30 İşçinin Hesabında Kapsama Dahil Olanlar              193

Ek 10: 30 İşçinin Hesabında Kapsama Dahil Olmayanlar    194

Kavramlar Dizini     195