Yasama Dokunulmazlığı

"YASAMA DOKUNULMAZLIĞI



Serkan GÜLFİDAN



Bu çalışmada, ... yasama bağışıklıklarından genel olarak yalnızca dokunulmazlık mefhumunun üzerinde durularak, 1982 Anayasası'na göre yasama dokunulmazlığının kapsamı, yasama dokunulmazlığının istisnaları ve özellikle Anayasa'nın 14. maddesinin milletvekili dokunulmazlığının istisnalarından sayılması meselesi bütünsel bir tetkike tabi tutulmaya çalışılacak, öncelikle yasama dokunulmazlığı kavramı irdelenerek dokunulmazlık kurumunun amacının ve güncel varlık sebebinin tespit edilebilmesi bakımından kavramın tarihi kökenleri ve gelişmesi incelenecek; akabinde, 1982 Anayasası'na göre yasama dokunulmazlığının kapsamı ve istisnaları müessesenin gayesi muvacehesinde, mukayeseli hukuk ile beraber ele alınmaya gayret edilecektir.



Giriş bölümünden



O. Serkan GÜLFİDAN



-MÜESSESENİN AMACI KARŞISINDA

1982 ANAYASASI'NDA YASAMA

DOKUNULMAZLIĞININ KAPSAMI ve

İSTİSNALARI-



ÖNSÖZ..............................................................................................v ii

İÇİNDEKİLER.................................................................................xi

GİRİŞ....................................................................................................1

I. YASAMA DOKUNULMAZLIĞI

KAVRAMININ TARİHİ GELİŞİMİ,

TANIMI, AMACI, VARLIK SEBEPLERİ.........................5

A. Yasama Dokunulmazlığı Kavramının Tarihi

Gelişimi .................................................................................5

1. İngiltere ..........................................................................6

2. Fransa..............................................................................8

B. Yasama Dokunulmazlığı Kavramının Tanımı

ve Amacı ..............................................................................10

C. Yasama Dokunulmazlığı Kavramının Varlık

Sebepleri ..............................................................................17

II. 1982 ANAYASASI'NA GÖRE YASAMA

DOKUNULMAZLIĞININ KAPSAMI...........................25

A. Kişiler Yönünden...............................................................25

1. Milletvekilleri ve Milletvekili Olmayan

Bakanlar Kurulu Üyeleri ..........................................25

2. Cumhurbaşkanı..........................................................28

B. Süre Yönünden...................................................................32

1. Meclisin İstimrarı İlkesi ve Yasama

Dokunulmazlığı..........................................................32

2. Yasama Dokunulmazlığının Başlangıcı ve

Sona Ermesi .................................................................39

İÇİNDEKİLERxii

C. Ceza Muhakemesi ve Cezaların İnfazı

Yönlerinden ....................................................................... 44

1. Muhakeme Engeli Olarak Yasama

Dokunulmazlığı......................................................... 44

a. Tutma .....................................................................45

b. Sorguya Çekme....................................................50

c. Tutuklama.............................................................52

d. Yargılama...............................................................53

2. İnfaz Engeli Olarak Yasama

Dokunulmazlığı..........................................................54

3. Yasama Dokunulmazlığının Ceza

Muhakemesi ve Cezaların İnfazı

Yönlerinden Kapsamına Dair Bir

Değerlendirme ve Milletvekillerinin

Milletvekili Olmaya Engel Suçlardan Ötürü

Yargılanmaları Meselesi............................................56

a. Yasama Dokunulmazlığının Muhakeme

Engeli Yönünden Değerlendirilmesi...............56

b. Yasama Dokunulmazlığının İnfaz

Engeli Yönünden Değerlendirilmesi...............61

c. Milletvekillerinin Milletvekili Olmaya

Engel Suçlardan Ötürü Yargılanmaları

Meselesi .................................................................63

III. 1982 ANAYASASI'NA GÖRE YASAMA

DOKUNULMAZLIĞININ İSTİSNALARI ..................75

A. Ağır Cezayı Gerektiren Suçüstü Hali...........................76

1. Suçüstü Hali ................................................................76

2. Ağır Cezayı Gerektiren Suç .....................................78

a. “Ağır Cezayı Gerektiren Suç” Kaydı

“Hapis Cezasını Gerektiren Suç”

Kaydına Dönüşmüş Olabilir Mi?.....................79

b. Ağır Cezayı Gerektiren Suçun Ağır

Ceza Mahkemesinin Görev Alanına

Giren Suç Olduğu Görüşü.................................84xiii

c. Ağır Cezayı Gerektiren Suçun Adam

Öldürme Suçu Olduğu Görüşü........................85

d. Kanaatimiz............................................................88

B. Yasama Dokunulmazlığının İstisnası Olarak

“Anayasa'nın 14. Maddesindeki Durumlar”................93

1. Anayasa'nın 14. Maddesindeki Durumlar............94

a. Genel Olarak Anayasa'nın 14. Maddesi..........94

b. Anayasa'nın 14. Maddesindeki

Durumlar...............................................................97

2. Seçimden Önce Soruşturmasına

Başlanılmış Olma Kaydı.........................................105

3. Yargıtay İçtihadına Göre Anayasa'nın 14.

Maddesine Giren Bir Durum ............................... 107

a. Suç ve Cezaların Kanuniliği İlkesi ve

Terörle Mücadele Kanunu'nun 7/2

Madde Hükmü...................................................110

b. İfade Hürriyeti ve Terörle Mücadele

Kanunu'nun 7/2 Madde Hükmü....................114

c. Terörle Mücadele Kanunu'nun 7/2

Madde Hükmünün “Anayasa'nın

14. Maddesindeki Durumlar”dan

Sayılmasının Değerlendirilmesi ....................117

C. Durumun Hemen ve Doğrudan Doğruya

TBMM'ye Bildirilmesi.................................................. 120

SONUÇ........................................................................................... 123

KAYNAKÇA ..................................................................................131





"