İÇİNDEKİLER İçindekiler Önsöz 5 Kısaltmalar 21 Birinci Ünite MEDENİ USUL HUKUKU HAKKINDA GENEL BİLGİLER VE MEDENİ USUL HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ GİRİŞ 23 Birinci Kısım MEDENİ USUL HUKUKU HAKKINDA GENEL BİLGİLER I. MEDENİ USUL HUKUKUNUN DİĞER HUKUK ALANLARI İÇERİSİNDEKİ YERİ VE ANLAMI 25 II. MEDENİ USUL HUKUKUNUN AMACI 28 III. MEDENİ USUL HUKUKUNUN KAYNAKLARI 29 IV. MEDENİ USUL HUKUKUNUN YER VE ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI 31 A. Medeni Usul Hukukunun Yer Bakımından Uygulanması 31 B. Medeni Usul Hukukunun Zaman Bakımından Uygulanması 32 V. YARGI TEŞKİLATI 33 A. Yargı ve Yargısal Faaliyet 33 B. Yargı Yolları 34 1. Genel Olarak Yargı Yolları ve Yargı Yolları Arasındaki İlişki 34 2. Anayasa Yargısı 35 3. İdari Yargı 35 4. Adli Yargı 37 C. Medeni Usul Hukukunda Çekişmeli Yargı Çekişmesiz Yargı Ayrımı 39 D. Çekişmesiz Yargının Diğer Özellikleri 42 İkinci Kısım MEDENİ USUL HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ I. MEDENİ USUL HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER 44 II. TASARRUF İLKESİ 45 III. TARAFLARCA GETİRİLME İLKESİ 47 IV. TEKSİF İLKESİ 49 V. TALEPLE BAĞLILIK İLKESİ 50 VI. HUKUKİ DİNLENİLME HAKKI 51 VII. ALENİYET İLKESİ 53 VIII. DÜRÜST DAVRANMA VE DOĞRUYU SÖYLEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ 55 IX. YARGILAMANIN SEVK VE İDARESİ 56 X. HUKUKUN UYGULANMASI 58 XI. HÂKİMİN DAVAYI AYDINLATMA ÖDEVİ 58 XII. DOĞRUDANLIK İLKESİ 60 XIII. USUL EKONOMİSİ İLKESİ 60 ÜNİTE ÖZETİ 64 ÜNİTE SORULARI 65 İkinci Ünite ADLİ YARGI MAHKEME TEŞKİLATI, MAHKEMELERDE ÇALIŞAN KİŞİLER VE MAHKEMELER ARASINDAKİ İLİŞKİ GİRİŞ 69 Birinci Kısım MEDENİ YARGI HUKUK MAHKEMELERİ VE BU MAHKEMELER ARASINDAKİ İLİŞKİLER I. MEDENİ YARGI HUKUK MAHKEMELERİ 71 II. MEDENİ YARGI İLK DERECE MAHKEMELERİ 72 III. ÖZEL MAHKEMELER 72 A. İcra Mahkemesi 72 1. İcra Mahkemesinin Görevleri 72 2. İcra Mahkemesinde Görülen Yargılamaların Bazı Özellikleri 73 B. Aile Mahkemesi 74 1. Aile Mahkemeleri Hakkında Genel Bilgiler 74 2. Aile Mahkemesinin Görevleri 75 C. Tüketici Mahkemesi 75 D. Fikrî ve Sınai Haklar Mahkemesi 77 E. İş Mahkemesi 78 F. Kadastro Mahkemesi 80 1. Kadastro Mahkemesi Hakkında Genel Bilgiler 80 2. Kadastro Mahkemesinin Görevleri 81 G. Asliye Ticaret Mahkemesi 82 IV. GENEL MAHKEMELER 85 A. Sulh Hukuk Mahkemesi 85 B. Asliye Hukuk Mahkemesi 86 V. İLK DERECE MAHKEMELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ 87 A. Görev 87 1. Görev Kurallarının Niteliği 88 2. Görev İtirazının İleri Sürülmesi ve Görevsizlik Kararının Sonuçları 89 B. Yetki 91 1. Kesin Olmayan Yetki Kuralları 92 a. Genel Yetki Kuralları 92 b. Özel Yetki Kuralları 94 2. Kesin Yetki Kuralları 96 3. Yetki Sözleşmesi 97 4. Yetki İtirazı ve Yetki İtirazının Sonuçları 99 C. Merci (Yargılama Yeri) Tayini 101 1. Genel Olarak Merci Tayini 101 2. Merci Tayini (Yargı Yeri Belirtilmesi) Usulü 102 D. İkinci Derece Mahkemeleri (Bölge Adliye Mahkemeleri) 104 1. Bölge Adliye Mahkemesi Hakkında Genel Bilgiler 104 2. Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairelerinin Görevleri 104 E. Üçüncü Derece Mahkemesi (Yargıtay) 106 F. İstinabe ve Naip Tayini 107 1. İstinabe 107 2. Naip Tayini 109 İkinci Kısım MAHKEMELERDE ÇALIŞAN KİŞİLER I. MAHKEMEDE ÇALIŞAN KİŞİLER HAKKINDA GENEL BİLGİLER 110 A. Hâkimler 110 1. Hâkimin Davadan Çekinmesi (Davaya Bakmaktan Yasaklı Olması) 112 a. Çekinme Nedenleri 112 b. Hâkimin Çekinme Usulü 113 2. Hâkimin Reddi 113 a. Hâkimin Reddi Nedenleri 113 b. Hâkimin Reddi Usulü 114 c. Hâkimin Reddine Bağlanan Sonuçlar 116 2. Hâkimlerin Sorumluluğu 117 a.Genel Olarak Hakimin Sorumluluğu 117 b. Hâkimlerin Hukuki Sorumluluğu 117 c. Davaların Açılacağı Mahkeme ve Yargılama Usulü 118 B. Avukatlar 119 C. Zabıt Kâtipleri (Yazıcı) 122 ÜNİTE ÖZETİ 123 ÜNİTE SORULARI 125 Üçüncü Ünite DAVA TEORİSİ, DAVADA TARAF VE İLGİLİLERİN ROLLERİ GİRİŞ 129 Birinci Kısım DAVA TEORİSİ I. DAVA KAVRAMI 130 II. TARAFLAR 130 III. DAVA ŞARTLARI 131 IV. İLK İTİRAZLAR 133 V. DAVA ÇEŞİTLERİ 133 A. Eda Davası 133 B. Tespit Davaları 134 C. İnşai Davalar 135 D. Belirsiz Alacak Davası 135 E. Kısmi Dava 136 F. Terditli Dava 137 G. Seçimlik Davalar 137 H. Davaların Yığılması (Objektif Dava Birleşmesi) 138 I. Topluluk (Grup) Davası 138 İkinci Kısım DAVANIN TARAFLARI VE DAVADA İLGİLİLERİN ROLLERİ I. TARAF EHLİYETİ 140 II. DAVA EHLİYETİ 140 III. TARAF SIFATI (HUSUMET) 141 IV. DAVA TAKİP YETKİSİ 142 V. DAVA ARKADAŞLIĞI 143 A. Mecburî Dava Arkadaşlığı 143 B. İhtiyari Dava Arkadaşlığı 145 VI. DAVADA TEMSİL 146 A. Kanuni Temsil 147 B. İradi Temsil (Davaya Vekâlet) 147 VII. DAVADA TARAF DEĞİŞİKLİĞİ 150 A. Kanuni Taraf Değişikliği 150 B. İradi Taraf Değişikliği 150 VIII. DAVAYA MÜDAHALE 152 A. Aslî Müdahale 152 B. Fer’i Müdahale 153 C. Müdahalenin Etkisi 154 IX. DAVANIN İHBARI 154 ÜNİTE ÖZETİ 156 ÜNİTE SORULARI 157 Dördüncü Ünite DAVA AÇILMASI, ÖN İNCELEME VE TAHKİKAT GİRİŞ 161 Birinci Kısım DAVA AÇILMASI I. DAVA AÇILMASI VE SÜRELER HAKKINDA GENEL BİLGİLER 163 II. SÜRELER 163 III. ADLİ TATİL 164 IV. ESKİ HÂLE GETİRME 166 V. TEBLİGAT 167 VI. YARGILAMA USULLERİ 169 VII. YARGILAMA HARÇ VE GİDERLERİ 171 A. Yargılama Harçları 172 B. Harçtan Muafiyet ve İstisnalar 174 C. Yargılama Giderleri 175 D. Yargılama Giderlerine Hükmedilmesi ve Yargılama Giderlerinden Sorumluluk 178 1. Yargılama Giderlerine Hükmedilmesi 178 2. Yargılama Giderlerinden Sorumluluk 179 3. Dava Hakkının Kötüye Kullanılmasının ve Dürüstlük Kuralına Aykırı Davranmanın Yargılama Giderlerine Etkisi 180 VIII. ADLİ YARDIM 181 A. Adli Yardım Hakkında Genel Olarak 181 B. Adli Yardımdan Yararlanacak Kişiler 182 C. Adli Yardımın Kapsamı 183 D. Adli Yardım Talebi 183 E. Adli Yardım Talebinin İncelenmesi 184 F. Adli Yardım Kararının Kaldırılması 184 IX. UYAP (ULUSAL YARGI AĞI BİLİŞİM SİSTEMİ) 185 İkinci Kısım DİLEKÇELER AŞAMASI I. DAVA DİLEKÇESİ 186 A. Dava Dilekçesi ve Dilekçenin Unsurları 186 B. Dava Dilekçesinin Unsurlarında Eksiklik Bulunması 189 C. Dava Açılmasının Sonuçları 191 II. CEVAP DİLEKÇESİ 195 A. Cevap Dilekçesi Hakkında Genel Bilgiler 195 B. Cevap Dilekçesinin Unsurları 196 C. Davalının Savunma Vasıtaları 197 D. Karşı Dava 202 III. İKİNCİ DİLEKÇELER 204 IV. İDDİA VE SAVUNMAYI DEĞİŞTİRME VEYA GENİŞLETME YASAĞI 205 A.Genel Olarak İddia ve Savunmayı Değiştirme veya Genişletme Yasağı 205 B. İddia ve Savunmayı Değiştirme veya Genişletme Yasağının Aşılma Halleri 208 1. Karşı Tarafın Açık Rızası 208 2. Islah 208 3. Dava Konusunun Devri (Müddeabihin Temliki) 210 Üçüncü Kısım ÖN İNCELEME VE TAHKİKAT I. ÖN İNCELEME 212 A. Ön İnceleme Hakkında Genel Bilgiler 212 B. Ön İncelemenin Kapsamı 213 C. Ön İnceleme Duruşması 215 II. HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRELER VE ZAMANAŞIMI HAKKINDA İNCELEME 215 III. TAHKİKAT 216 A. Tahkikat Hakkında Genel Bilgiler 216 B. Tahkikat Aşamasında Duruşma Yapılması 217 C. Tahkikatın Yürütülmesi 218 D. Duruşma Düzeni 220 E. Duruşma Tutanağı ve İçeriği 221 F. Dava Dosyasını İlgilendiren Bazı Özel Durumlar 222 G. Tahkikat Aşamasında Gerçekleşebilecek Bazı Özel Durumlar 223 1. İsticvap 223 a. İsticvap Hakkında Gnel Bilgiler 223 b. İsticvabın Yapılması 225 2. Ön Sorun 226 3. Bekletici Sorun 227 4. Davaların Birleştirilmesi ve Ayrılması 228 a. Davaların Birleştirilmesi 228 b. Davaların Ayrılması 229 5. Dava Dosyasının İşlemden Kaldırılması 230 a. Dava Dosyasının İşlemden Kaldırılması ve Dosyanın İşlemden KaldırılmaNedenleri 230 b. Davanın Yenilenmesi 231 c. Dava Dosyanın İşlemden Kaldırılmasının Sonuçları 231 6. Disiplin Para Cezası 232 ÜNİTE ÖZETİ 234 ÜNİTE SORULARI 236 Beşinci Ünite İSPAT HUKUKU GİRİŞ 241 Birinci Kısım GENEL OLARAK İSPAT HUKUKU VE KESİN DELİLLER I. İSPAT KURALLARI HAKKINDA GENEL BİLGİLER 243 II. İSPAT YÜKÜ 243 III. KARİNELER 245 IV. DELİLLER 246 A. Delillerin İncelenmesi ve Delilden Vazgeçme 247 B. Delil Sözleşmesi 248 C. Delil Türleri 249 İkinci Kısım KESİN DELİLLER I. SENET 251 A. Senet ve Belge Kavramı 251 B. Senet Hakkında Genel Bilgiler 251 C. Senedin Unsurları 252 D. Adî Senetler 252 E. Resmî Senetler 253 F. Senetlerin İbraz Edilme Zorunluluğu 254 G. Senetle İspat Kuralı 256 II. YEMİN 259 III. KESİN HÜKÜM 260 A. Şeklî Anlamda Kesin Hüküm 261 B. Maddi Anlamda Kesin Hüküm 261 IV. İKRAR 262 Üçüncü Kısım TAKDİRİ DELİLLER I. TANIK BEYANI 265 A. Tanıkların Gösterilmesi ve Dinlenilmesi 265 B. Tanık Beyanlarının Değerlendirilmesi 268 C. Tanıklıktan Çekinme 269 II. BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ 271 A. Bilirkişi İncelemesi Hakkında Genel Bilgiler 271 B. Bilirkişinin Yasaklılığı ve Reddi 273 C. Bilirkişinin Yükümlülükleri ve Yetkileri 274 D. Bilirkişinin Oy ve Görüşünün Değerlendirilmesi 277 E. Bilirkişinin Hukuki ve Cezaî Sorumluluğu 278 III. KEŞİF 279 IV. UZMAN GÖRÜŞÜ 281 ÜNİTE ÖZETİ 283 ÜNİTE SORULARI 285 Altıncı Ünite İLK DERECE YARGILAMASININ SONA ERMESİ GİRİŞ 289 I. TAHKİKATIN SONA ERMESİ 289 II. SÖZLÜ YARGILAMA 290 IV. KARAR VE KARAR ÇEŞİTLERİ 292 V. HÜKÜM 294 A. Hükmün Verilmesi 294 B. Hükmün Unsurları 296 C. Hükmün Etkisi 297 D. Hukuk ve Ceza Mahkemesi Kararlarının Birbirine Etkisi 299 E. Hükmün Tavzih ve Tashihi 300 VI. DAVAYA SON VEREN TARAF İŞLEMLEİR 301 A. Genel Olarak Davaya Son Veren Taraf İşlemleri 301 B. Davadan Feragat 302 C. Davayı Kabul 304 D. Sulh 306 ÜNİTE ÖZETİ 308 ÜNİTE SORULARI 309 Yedinci Ünite KANUN YOLLARI GİRİŞ 313 Birinci Kısım KANUN YOLLARI HAKKINDA GENEL BİLGİLER I. KANUN YOLU KAVRAMI VE KANUN YOLLARININ AMACI 314 II. KANUN YOLLARININ TEMEL ÖZELLİKLERİ 315 III. KANUN YOLUNA BAŞVURU SÜRESİ VE BAŞVURUDAN FERAGAT 316 IV. KANUN YOLU AYRIMLARI 318 İkinci Kısım İSTİNAF KANUN YOLU I. İSTİNAF YOLU HAKKINDA GENEL BİLGİLER 320 II. İSTİNAF YOLUNA BAŞVURULABİLECEK KARARLAR 321 III. İSTİNAF YOLUNA BAŞVURU 322 A. İstanaf Yoluna Başvuru Şekli ve Zamanı 322 B. İstinaf Başvurusunun İncelenmesi 325 C. İstinaf Yolunda Duruşma Yapılması 326 D. İstinaf Yolunda Yapılamayacak İşlemler 328 E. İstinaf Yoluna Başvuru Sonucunda Verilebilecek Kararlar 328 Üçüncü Kısım TEMYİZ KANUN YOLU I. TEMYİZ KANUN YOLU HAKKINDA GENEL BİLGİLER 330 II. TEMYİZE TABİ OLAN VE TEMYİZ EDİLEMEYEN KARARLAR 333 III. TEMYİZ YOLUNA BAŞVURULMASI 334 IV. YARGITAY’IN TEMYİZ İNCELEMESİ 335 A.Temyiz İncelemesi 335 B. Temyiz (Bozma Nedenleri 336 C. Temyiz İncelemesi Neticesinde Verilecek Kararlar 338 D. Bozma Kararı Üzerine Yapılacak İşlemler 339 E. Bozma Kararı Üzerine Dosyanın İlk Derece Mahkemesine Gönderilmesine 340 F. Bozma Kararı Üzerine Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine Gönderilmesi 341 V. KANUN YARARINA TEMYİZ 342 Dördüncü Kısım YARGILAMANIN İADESİ VE DEĞİŞİKLİK DAVASI I. YARGILAMANIN İADESİ 344 A. Yargılamanın İadesi Hakkında Genel Bilgiler 344 B. Yargılamanın İadesi Sebepleri 345 C. Yargılamanın İadesini Talep Süresi 348 D. Yargılamanın İadesi Talebinin İncelenmesi 349 II. DEĞİŞİKLİK DAVASI 350 ÜNİTE ÖZETİ 353 ÜNİTE SORULARI 355 Sekizinci Ünite GEÇİCİ HUKUKİ KORUMALAR, TAHKİM, ARABULUCULUK VE BİREYSEL BAŞVURU GİRİŞ 359 Birinci Kısım GEÇİCİ HUKUKİ KORUMA TEDBİRLERİ I. GENEL OLARAK GEÇİCİ HUKUKİ KORUMA TEDBİRLERİ 361 II. İHTİYATİ TEDBİRLER 362 A. Genel Olarak İhtiyati Tedbirler 362 B. İhtiyati Tedbir Türleri 363 C. İhtiyati Tedbir Talebi 363 D. İhtiyati Tedbir Talebinin İncelenmesi 364 E. İhtiyati Tedbir Kararı 365 F. İhtiyati Tedbiri Tamamlayan İşlemler 366 G. İhtiyati Tedbir Kararının Uygulanması 367 H. İhtiyati Tedbir Kararının Değiştirilmesi veya Kaldırılması 369 I. İhtiyati Tedbire İlişkin Kanun Yolları 370 1. İhtiyati Tedbirlere İlişkin Kanun Yolları Hakkında Genel Bilgiler 370 2. İhtiyati Tedbir Kararına İtiraz 372 3. İhtiyati Tedbir Kararına Karşı İstinaf 373 4. İhtiyati Tedbir Kararlarına Karşı Temyiz 373 İ. İhtiyati Tedbirden Kaynaklanan Tazminat Davası 374 J. İhtiyati Tedbir ve İhtiyati Haczin Karşılaştırılması 375 III. DELİLLERİN TESPİTİ 376 İkinci Kısım TAHKİM I. TAHKİM HAKKINDA GENEL BİLGİLER 379 II. TAHKİM SÖZLEŞMESİ 381 III. HAKEM SÖZLEŞMESİ 383 A. Hakem Sözleşmesi Hakkında Genel Bilgiler 383 B. Hakemlerin Sayısı ve Seçimi 384 C. Hakemlerin Çekinmesi ve Reddi Usulü 385 D. Hakemin Yetkisine İtiraz ve Hakemin Kendi Yetkisi Hakkında Karar Vermesi 387 E. Hakem Ücreti 387 F. Hakemlerin Sorumluluğu 388 IV. TAHKİMDE YARGILAMA USULÜ 388 A. Tahkimde Görevli ve Yetkili Mahkeme 388 B. Tahkimde İhtiyati Tedbir ve Delil Tespiti Kararlarının Verilmesi 390 C. Tahkim Yerinin Belirlenmesi ve Dava Açılması 391 D. Tahkim Yargılamasının Gösterdiği Özellikler 392 E. Tahkim Yargılamasının Süresi ve Hakem Kararı 394 F. Tahkim Yargılamasının Sona Ermesi 394 G. Hakem Kararlarına Karşı Kanun Yolları 395 1. İptal Davası 396 2. Yargılamanın İadesi 396 H. Kararın İcrası 396 Üçüncü Kısım ARABULUCULUK I. ARABULUCULUK HAKKINDA GENEL BİLGİLER 397 II. ARABULUCU VE ARABULUCUNUN ÖZELLİKLERİ 398 III. ARABULUCUNUN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 398 A. Arabulucunun Hakları 398 B. Arabulucunun Yükümlülükleri 399 IV. ARABULUCULUK FAALİYETİ VE ARABULUCULUĞUN ÖZELLİKLERİ 399 A. Arabuluculuk ve Arabuluculuğun Özellikleri 399 B. Arabuluculuk Faaliyetinin Başlaması ve Yürütülmesi 401 C. Arabuluculuğun Sona Ermesi 402 Dördüncü Kısım BİREYSEL BAŞVURU I. ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU 404 A. Bireysel Başvuru Hakkında Genel Bilgiler 404 B. Bireysel Başvurunun Temel Özellikleri 406 1. Süreye İlişkin Özellikler 406 2. Davacıya İlişkin Özellikler 407 3. Davalıya İlişkin Özellikler 408 4. Bireysel Başvurunun Konusuna İlişkin Özellikler 408 C. Bireysel Başvuru Yolunda Anayasa Mahkemesi Kararları 408 II. AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU 410 ÜNİTE ÖZETİ 412 ÜNİTE SORULARI 415 Kaynakça 419 Kavramlar Dizini 42
