Vergi Hukuku

Prof. Dr. Yusuf Ziya TAŞKAN

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ  6

İÇİNDEKİLER  7

KISALTMALAR . 25

BİRİNCİ KISIM

GENEL VERGİ HUKUKU

Birinci Bölüm

VERGİ HUKUKUNA GENEL BAKIŞ

1.1. Kamu Harcamalarının Finansmanında Vergilerin Rolü. 29

1.2. Vergi Kavramı ve Benzer Kavramlardan Ayırt Edilmesi  30

1.3. Hukuk Devleti ve Vergi . 31

1.4. Vergi Hukukunun Tanımı ve Kapsamı. 32

1.5. Vergi Hukukunun Hukuk Sistemi İçindeki Yeri 33

1.6. Vergi Hukukunun Diğer Hukuk Dalları İle İlişkileri 34

1.7. Vergi Hukukunun Bölümleri . 35

1.8. Maddi - Şekli Vergi Hukuku Ayrımı. 35

1.9. Genel - Özel Vergi Hukuku Ayrımı  36

1.10. Vergi Hukukunun Kaynaklarına Genel Bakış. 36

1.11. Kaynakların Üretildiği Organa Göre Sınıflandırılması . 37

1.12. Kaynakların Bağlayıcılık Bakımından Sınıflandırılması  37

1.13. Kaynakların Güncellik Bakımından Sınıflandırılması. 37

1.14. Vergi Hukukunun Güncel Kaynakları  38

1.15. Anayasa  38

1.16. Kanunlar . 42

1.17. Uluslararası Antlaşmalar  42

1.18. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri. 43

1.19. Cumhurbaşkanı Kararları 44

1.20. Yönetmelikler . 44

1.21. Anayasa Mahkemesi Kararları 45

1.22. İçtihadı Birleştirme Kararları. 45

1.23. Diğer Yargı Kararları 46

1.24. Genel Tebliğler . 47

1.25. İç Genelgeler  49

1.26. Özelge ve Sirkülerler. 50

8 İçindekiler

1.27. Örf ve Adet 51

1.28. Doktrin  51

1.29. Vergi Hukukunun Eski Kaynakları 51

1.30. Kanun Hükmünde Kararnameler  51

1.31. Bakanlar Kurulu Kararları 52

1.32. Tüzükler  52

İkinci Bölüm

VERGİ KANUNLARININ UYGULANMASI VE YORUMLANMASI

2.1. Vergi Kanunlarının Zaman Bakımından Uygulama Alanı. 53

2.2. Kanunların Yürürlüğe Girişi . 53

2.3. Kanunların Yürürlükten Kalkışı 54

2.4. Kanunların Geriye (Geçmişe) Yürütülmemesi İlkesi 55

2.5. Vergi Kanunlarının Yer Bakımından Uygulama Alanı  56

2.6. Mülkilik (Kaynak) ve Şahsilik (Uyrukluk / İkametgâh) İlkeleri . 56

2.7. Türk Vergi Kanunlarında Mülkilik ve Şahsilik İlkeleri. 57

2.8. Çıkış ve Varış Ülkesinde Vergilendirme İlkeleri . 58

2.9. Vergi Kanunlarının Yorumlanması  58

2.10. Yorum Yöntemleri. 58

2.11. Yorumun Yasal Çerçevesi 59

2.12. Ekonomik Yaklaşım İlkesi  60

2.13. Peçeleme Sözleşmeleri . 61

2.14. Vergi Hukukunda Kıyas Yasağı  63

Üçüncü Bölüm

VERGİ HUKUKUNUN ULUSLARARASI BOYUTLARI

3.1. Uluslararası Vergilendirme Sorunlarının Genel Görünümü  65

3.2. Uluslararası Çifte Vergilendirme Sorunu. 65

3.3. Hukuki Anlamda Uluslararası Çifte Vergilendirme 66

3.4. Ekonomik Anlamda Uluslararası Çifte Vergilendirme. 66

3.5. Uluslararası Çifte Vergilendirme Sorununun Çözümlenmesi 66

3.6. İç Hukuka İlişkin Çözüm Yöntemleri 66

3.7. Uluslararası Hukuka İlişkin Çözüm Yöntemleri . 67

3.8. Çifte Vergilendirmeyi Önleme Antlaşması Modelleri . 68

3.9. Türkiye’nin Yaptığı Çifte Vergilendirmeyi Önleme Antlaşmaları. 69

3.10. Karşılıklı Anlaşma Usulü  71

3.11. Karşılıklı Anlaşma Usulüne İlişkin Vergi Usul Kanunu Hükümleri 71

İçindekiler 9

3.12. OECD Matrah Aşındırma ve Kâr Aktarımı (BEPS) Projesi 72

3.13. BEPS Projesinin Türkiye Bakımından Değerlendirilmesi. 74

3.14. Zararlı Vergi Rekabeti ve Vergi Cennetleri Sorunu . 75

3.15. Uluslararası Bilgi Değişimi  77

3.16. Türkiye’nin Uluslararası Bilgi Değişimi Süreçlerine Katılımı . 78

Dördüncü Bölüm

VERGİ İDARESİ, VERGİ MÜKELLEFİ VE VERGİ SORUMLUSU

4.1. Vergi İdaresi 81

4.2. Hazine ve Maliye Bakanlığı. 81

4.3. Gelir İdaresi Başkanlığı . 82

4.4. Vergi Dairesi . 83

4.5. Takdir Komisyonları 83

4.6. Vergi Mükellefi (Yükümlü) 84

4.7. Muaflık ve İstisna Kavramları . 85

4.8. Vergi Ehliyeti  86

4.9. Özel Sözleşmelerin Mükellefiyet ve Sorumluluğa Etkisi. 87

4.10. Yasaklanmış Faaliyetler ve Vergi Mükellefiyeti  88

4.11. Vergi Sorumlusu . 89

4.12. Vergi Sorumluların Ödev ve Yetkileri 90

4.13. Kanuni Temsilcilerin Sorumluluğu 90

4.14. İradi Temsil . 91

4.15. Kanuni Temsil . 92

4.16. Gerçek ve Tüzel Kişilerde Kanuni Temsilcilerin Sorumluluğu . 92

4.17. Anonim Şirketlerde Yetki Devri Halinde Sorumluluk 93

4.18. Anonim ve Limited Şirketlerde Ortakların Sorumluluğu  94

4.19. Vergi Kesenlerin Sorumluluğu  95

4.20. Mirasçıların Sorumluluğu . 95

4.21. Meslek Mensuplarının Sorumluluğu  96

4.22. Karnesiz Hizmet Erbabı Çalıştıranların Sorumluluğu  96

4.23. Kurumları Devralanların Sorumluluğu 97

4.24. Tasfiye Memurlarının Sorumluluğu 97

4.25. Kefillerin Sorumluluğu 97

4.26. KDV ve ÖTV’de Sorumluluk  97

4.27. Motorlu Taşıtlar Vergisinde Sorumluluk  98

4.28. Damga Vergisinde ve Harçlarda Sorumluluk  98

10 İçindekiler

Beşinci Bölüm

VERGİ MÜKELLEFİNİN ÖDEVLERİ VE DENETİM

5.1. Vergi Borcunun Ödenmesi (Maddi Ödev). 99

5.2. Ödeme Yeri . 99

5.3. Ödeme Zamanı 99

5.4. Ödeme Zamanının Uzaması  100

5.5. Özel Ödeme Zamanları . 100

5.6. Şekli Ödevlerin Genel Görünümü . 101

5.7. Bildirme Ödevi  101

5.8. Defter Tutma Ödevi  102

5.9. Tüccar Sınıfları. 102

5.10. Tutulması Zorunlu Defterler . 104

5.11. Kayıt Düzenine Uyma Ödevi 106

5.12. Defterleri Tasdik (Onaylatma) Ödevi  106

5.13. Belge Düzenine Uyma Ödevi. 108

5.14. Vergi Usul Kanununda Düzenlenen Belgeler  108

5.15. Saklama ve İbraz Ödevi. 113

5.16. Beyanname Verme Ödevi . 113

5.17. Vergi Usul Kanununda Düzenlenen Diğer Bazı Ödevler 114

5.18. Tahsilat ve Ödemelerde Tevsik (Belgeleme) Zorunluluğu  114

5.19. Belgeleme Zorunluluğu Olmayan Durumlar . 117

5.20. Elektronik Defter ve Belge Uygulaması. 117

5.21. Defter - Beyan Sistemi  118

5.22. Vergi Denetiminin Genel Görünümü  120

5.23. Bilgi Toplama  121

5.24. Yoklama  122

5.25. İnceleme . 125

5.26. Arama . 128

Altıncı Bölüm

VERGİLENDİRME İŞLEMLERİ

6.1. Vergilendirme İşlemlerinin Genel Görünümü. 131

6.2. Vergiyi Doğuran Olay  132

6.3. Tarh. 133

6.4. Beyana Dayalı Tarh . 137

6.5. İkmalen Tarh . 138

İçindekiler 11

6.6. Re’sen Tarh. 139

6.7. İdarece Vergi Tarhı . 141

6.8. Tebliğ 142

6.9. Tebliğ Yöntemleri . 144

6.10. Posta Yoluyla Tebliğ 144

6.11. İlan Yoluyla Tebliğ. 146

6.12. Memur Aracılığıyla Tebliğ. 147

6.13. Daire veya Komisyonda Tebliğ . 148

6.14. Elektronik Ortamda Tebliğ 148

6.15. Tebliğ İşlemlerinde Hatalar ve Sonuçları  150

6.16. Tahakkuk  151

6.17. Tahsil  154

6.18. Vergilendirme İşlemlerinde Süre 155

6.19. Sürelerin Hesaplanması 155

6.20. Süreleri Uzatan Haller. 156

6.21. Ölüm. 157

6.22. Mücbir Sebep . 157

6.23. Zor Durum  159

6.24. Resmi Tatil  159

6.25. Adli Tatil 159

6.26. Mali Tatil. 159

6.27. Süreleri Uzatan Diğer Sebepler  161

6.28. Değerleme 161

6.29. Değerleme Ölçüleri. 161

6.30. İktisadi İşletmelere Dâhil Kıymetlerin Değerlenmesi . 163

6.31. Servetlerin Değerlenmesi. 167

6.32. Enflasyon Düzeltmesi ve Yeniden Değerleme  167

6.33. Enflasyon Düzeltmesi . 167

6.34. Yeniden Değerleme Oranı  168

6.35. Yeniden Değerleme  169

6.36. Amortisman 170

6.37. Mevcutlarda Amortisman  170

6.38. Alacaklarda ve Sermayede Amortisman. 173

6.39. Değersiz Alacaklarla İlgili İşlemler  173

6.40. Şüpheli Alacaklarla İlgili İşlemler  173

6.41. Vazgeçilen Alacaklarla İlgili İşlemler. 173

6.42. Girişim Sermayesi Fonu 173

12 İçindekiler

6.43. İlk Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri ile Özel Maliyet Bedelleri. 174

6.44. Amortisman Uygulamasına İlişkin Özel Durumlar  174

6.45. Amortismana Tabi İktisadi Kıymetlerin Satılması 174

6.46. Yenileme Fonu  175

6.47. Amortismana Tabi Malların Sigorta Tazminatı 175

6.48. Emtia Sigorta Tazminatı  176

Yedinci Bölüm

VERGİ ALACAĞININ KORUNMASI VE ZORLA TAHSİLİ

7.1. 6183 Sayılı Kanun ve Kamu Alacağı Kavramı. 177

7.2. Vergi Alacağını Koruyan Önlemlerin Genel Görünümü  178

7.3. Teminat veya Kefil İstenmesi  178

7.4. İhtiyati Haciz . 179

7.5. İhtiyati Tahakkuk. 181

7.6. Kamu Alacaklarında Rüçhan (Öncelik) Hakkı  183

7.7. İptal Davaları ve Bazı İşlemlerin Hükümsüz Sayılması. 184

7.8. Takas . 186

7.9. Diğer Önlemler 186

7.10. Vergi Alacağının Parasal Değer Bakımından Korunması . 187

7.11. Gecikme Zammı  187

7.12. Gecikme Faizi  188

7.13. Tecil Faizi. 190

7.14. Düzeltme ve İade İşlemlerinde Faiz  190

7.15. Vergi Alacağının Zorla Tahsiline Genel Bakış. 191

7.16. Teminatın Paraya Çevrilmesi ya da Kefilin Takibi 192

7.17. Ödeme Emri  192

7.18. Haciz Yoluyla Takip 194

7.19. İflas Yoluyla Takip . 196

7.20. Tecil (Vergi Borcunun Ertelenmesi) Kavramı ve Sonuçları 196

Sekizinci Bölüm

VERGİ KABAHAT, SUÇ VE CEZALARI

8.1. Vergi Kabahati ve Vergi Suçu Kavramları 199

8.2. Vergi Kabahatlerinin Genel Görünümü. 201

8.3. Vergi Ziyaı Kabahati  201

8.4. Usulsüzlükler. 204

İçindekiler 13

8.5. Özel Usulsüzlükler  206

8.6. Vergi Suçlarının Genel Görünümü 217

8.7. Kaçakçılık Suçu 217

8.8. Kaçakçılık Suçunu Oluşturan Eylemler 219

8.9. On Sekiz Aydan Beş Yıla Kadar Hapis Cezası Gerektiren Eylemler 219

8.10. Üç Yıldan Sekiz Yıla Kadar Hapis Cezası Gerektiren Eylemler . 220

8.11. İki Yıldan Sekiz Yıla Kadar Hapis Cezası Gerektiren Eylemler 221

8.12. Yargıtay’ın Sahte Belge Düzenleme ve Kullanma Eylemlerine Bakışı . 221

8.13. Kaçakçılık Suçlarında Mütalaa Şartı 222

8.14. Kaçakçılık Suçlarında Zincirleme Suç Uygulaması. 224

8.15. Kaçakçılık Suçuna İştirak Edenlerin Durumu  225

8.16. Kaçakçılık Cezasının Vergi Ziyaı Cezası ile İlişkisi  225

8.17. Kaçakçılık Suçunun Pişmanlık ve Etkin Pişmanlık ile İlişkisi  226

8.18. Vergi Mahremiyetinin İhlali Suçu . 226

8.19. Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçu . 227

8.20. Vergi Kabahat, Suç ve Cezalarına İlişkin Ortak Kurallar 227

8.21. Tekerrür (Tekrarlanma)  227

8.22. İştirak (Katılma)  228

8.23. İçtima (Birleşme)  228

8.24. Tek Fiil İle Birden Fazla Kabahat İşlenmesi . 229

8.25. Fiil Ayrılığı . 229

8.26. Vergi Kabahatleri ile Vergi Suçlarının Birleşememesi. 230

Dokuzuncu Bölüm

VERGİ BORCUNUN VE CEZALARININ SONA ERMESİ

9.1. Vergi Borcu ve Cezalarını Sona Erdiren Sebeplere Genel Bakış 231

9.2. Vergi Borcu ve Vergi Cezaları İçin Ortak Sona Erme Sebepleri. 231

9.3. Ödeme 231

9.4. Zamanaşımı  232

9.5. Tahakkuk Zamanaşımı  233

9.6. Tahsil Zamanaşımı  234

9.7. Düzeltme Zamanaşımı 235

9.8. Ceza Zamanaşımı 236

9.9. Düzeltme  237

9.10. Hesap Hataları  237

9.11. Vergilendirme Hataları . 238

9.12. Düzeltme İşlemleri . 239

14 İçindekiler

9.13. Mükellefin Talebi Üzerine Düzeltme. 239

9.14. Re’sen (Kendiliğinden) Düzeltme 240

9.15. Şikâyet Yoluyla Başvuru  241

9.16. Takas . 243

9.17. Terkin  244

9.18. Doğal Afetler Sebebiyle Terkin 244

9.19. Tahakkuktan Vazgeçme  245

9.20. Tahsil İmkânsızlığı Sebebiyle Terkin 245

9.21. Diğer Terkin Sebepleri. 245

9.22. Yargı Kararları 245

9.23. Af. 246

9.24. Kanun Yolundan Vazgeçme. 246

9.25. Vergi Cezalarına Özgü Azalma ya da Sona Erme Sebepleri. 246

9.26. Ölüm . 246

9.27. Ceza İndirimi . 246

9.28. Uzlaşma. 247

9.29. Tarhiyat Öncesi Uzlaşma. 248

9.30. Tarhiyat Sonrası Uzlaşma 251

9.31. Vergi Suçluluğunu Ortadan Kaldıran Sebepler 256

9.32. Pişmanlık ve Islah 256

9.33. Mücbir Sebep 257

9.34. Yanılma . 257

Onuncu Bölüm

VERGİ UYUŞMAZLIKLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI

10.1. Vergi Uyuşmazlığı Kavramı ve Türleri . 259

10.2. Vergi Hukuku Kurallarına İlişkin Uyuşmazlıklar. 260

10.3. Bireysel İşlemlerden Doğan Uyuşmazlıklar. 260

10.4. Hukuk Kurallarına İlişkin Uyuşmazlıkların Çözümlenmesi. 261

10.5. Vergi Kanunlarının Anayasaya Aykırılığı İddiası ve Çözümü 261

10.6. Düzenleyici İşlemlerin Kanunlara Aykırılığı İddiası ve Çözümü . 262

10.7. Bireysel Vergi Uyuşmazlıklarının Çözümlenmesi  264

10.8. Klasik İdari Çözümlerle Yargısal Çözüm Arasındaki Bağlantılar. 265

10.9. Uyuşmazlık Çözüm Yöntemlerinin Alternatif Değeri. 267

10.10. İdari Çözümde Kullanılan Yöntemler  268

10.11. Uzlaşma. 268

10.12. Düzeltme. 269

İçindekiler 15

10.13. Ceza İndirimi. 269

10.14. İzaha Davet. 269

10.15. Kanun Yolundan Vazgeçme  271

10.16. Kamu Denetçiliği Kurumuna Başvuru. 273

10.17. Yargısal Çözümün Genel Görünümü ve Yargılama İlkeleri . 275

10.18. Türkiye’de Vergi Yargısının Yapısı ve Gelişimi  276

10.19. Vergi Yargısında Parasal Sınırlar ve Güncelleme  277

10.20. Vergi Yargısında Görevli Yargı Organları. 278

10.21. Vergi Mahkemeleri. 278

10.22. Bölge İdare Mahkemeleri . 280

10.23. Danıştay 281

10.24. İlk Derece Yargılaması  282

10.25. Vergi Mahkemesinde Dava Açmaya Yetkili Olanlar 282

10.26. Vergi Davasının Konusu 282

10.27. Vergi Uyuşmazlıklarında Yetkili Mahkeme . 283

10.28. Vergi Davasının Açılması ve Görülmesi  283

10.29. Vergi Davalarının İşleyiş Şeması . 283

10.30. Dava Dilekçesinin Verilmesi ve Kaydı . 284

10.31. İlk İnceleme  284

10.32. Tebligat ve Cevaplaşmalar 284

10.33. Vergi Yargısında Yargılama Usulü ve Duruşma. 285

10.34. Vergi Davasının Sonuçlandırılması . 285

10.35. Vergi Mahkemesi Kararlarının Sonuçları  286

10.36. Kararların Açıklanması ve Yanlışlıkların Düzeltilmesi 286

10.37. Vergi Davalarında Yürütmeyi Durdurma  287

10.38. Vergi Davaları Arasında Bağlantı ve Davaların Birleştirilmesi. 288

10.39. Kanun Yolları 292

10.40. İstinaf 293

10.41. Temyiz  295

10.42. Kanun Yararına Temyiz. 296

10.43. Yargılamanın Yenilenmesi  297

10.44. Vergi Yargılamasında İspat ve Delil  298

10.45. Vergi Hukukunda Delil Kısıtlamaları . 299

10.46. Karine Kavramı . 299

10.47. Vergi Hukukunda Önemli Karineler 300

10.48. Hayatın Olağan Akışı Karinesi . 300

16 İçindekiler

10.49. İlk Görünüş Karinesi  301

10.50. Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru 301

10.51. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Başvuru . 304

10.52. Gümrük Vergisi Uyuşmazlıklarının Çözümünde Özellikler  306

İKİNCİ KISIM

TÜRK VERGİ SİSTEMİ

Birinci Bölüm

TÜRK VERGİ SİSTEMİNE GENEL BAKIŞ

1.1. Vergi Sistemi Kavramı . 311

1.2. Vergilerin Sınıflandırılması  311

1.3. Türk Vergi Sistemini Oluşturan Başlıca Vergiler 312

1.4. Türk Vergi Sisteminin Tarihi Gelişimi  312

1.5. Osmanlı İmparatorluğu Dönemi Vergi Sistemi . 313

1.6. Cumhuriyet Dönemi Vergi Sisteminin Gelişimi . 313

1.7. Güncel Türk Vergi Sistemine İlişkin Genel Değerlendirme . 315

İkinci Bölüm

GELİR VERGİSİ I: KONU, MÜKELLEF VE VERGİYİ DOĞURAN OLAY

2.1. Gelir Vergisi Hakkında Genel Bilgi. 317

2.2. Gelir Vergisinin Konusu. 318

2.3. Gelir Vergisi Kanununa Göre Gelirin Özellikleri  324

2.4. Gelir Vergisinin Mükellefi 328

2.5. Tam Mükellefler 329

2.6. Dar Mükellefler . 330

2.7. Tam ve Dar Mükellef Ayrımının Sonuçları  331

2.8. Gelir Vergisinde Vergiyi Doğuran Olay 332

Üçüncü Bölüm

GELİR VERGİSİ II: TİCARİ VE ZİRAİ KAZANÇLAR

3.1. Ticari Kazançlar . 335

3.2. Ticari Kazancın Hesaplanması . 338

3.3. Bilanço Usulüne Göre Ticari Kazancın Hesaplanması . 340

3.4. İşletme Hesabı Usulüne Göre Ticari Kazancın Hesaplanması . 342

3.5. Basit Usule Göre Ticari Kazancın Hesaplanması . 344

3.6. Basit Usule Tabi Olmanın Şartları 344

İçindekiler 17

3.7. Basit Usulün Dışına Çıkma  347

3.8. Basit Usulde Kazancın Hesaplanma Yöntemi . 348

3.9. Basit Usul ve İnternet Ortamında Yapılan Faaliyetler  349

3.10. Basit Usule Tabi Mükelleflerin Yanında Çalışanların Durumu  350

3.11. Ticari Kazancın Hesaplanmasında İndirilebilecek Giderler. 351

3.12. Gelir Vergisi Kanununda Belirtilen İndirilebilecek Giderler 353

3.13. Diğer Kanunlarda Belirtilen İndirilebilecek Giderler. 360

3.14. Ticari Kazancın Hesaplanmasında İndirilemeyecek Giderler 360

3.15. Gelir Vergisi Kanununda Belirtilen İndirilemeyecek Giderler. 360

3.16. Diğer Kanunlarda Belirtilen İndirilemeyecek Giderler 365

3.17. Ticari Kazancın Hesaplanmasında Özel Durumlar  365

3.18. Birden Fazla Yıla Yaygın İnşaat ve Onarım İşleri . 365

3.19. Dar Mükelleflerin Ulaştırma İşleri  367

3.20. Ticari Kazançlarda Günlük Hasılat Tespiti. 367

3.21. Ticari Kazançlarda Vergi Dışı Durumlar  367

3.22. Esnaf Muaflığı. 368

3.23. Gelir Vergisi Kanununda Düzenlenen İstisnalar . 371

3.24. Dar Mükellefler İçin İhracat İstisnası  371

3.25. PTT Acenteliği İstisnası . 371

3.26. Kreş ve Gündüz Bakımevi ile Eğitim Öğretim İşletmeleri İstisnası 371

3.27. Genç Girişimcilerde Kazanç İstisnası  371

3.28. Basit Usulde Tespit Edilen Kazançlarda Gelir Vergisi İstisnası 372

3.29. Dar Mükellefler İçin Sergi Panayır İstisnası  372

3.30. Diğer Kanunlarda Düzenlenen Bazı İstisnalar. 372

3.31. Ticari Kazançlarda Tevkifat (Stopaj) Uygulaması 373

3.32. Zirai Kazançlar  374

3.33. Zirai Kazançların Vergilendirilmesi . 376

3.34. Vergi Kesintisi Yöntemi. 378

3.35. Gerçek Usul  379

3.36. Zirai Kazançlarda İndirilecek Giderler. 380

3.37. Zirai Kazançlarda İndirilemeyecek Giderler 381

3.38. Zirai Kazançlarda Vergi Dışı Durumlar  382

3.39. Genç Girişimcilerde Kazanç İstisnası  382

3.40. Teşvik İkramiye ve Ödülleri İstisnası. 382

3.41. Tarımsal Destekleme Ödemelerinde Kazanç İstisnası  383

3.42. Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu İstisnası. 383

18 İçindekiler

Dördüncü Bölüm

GELİR VERGİSİ III: ÜCRETLER VE SERBEST MESLEK KAZANÇLARI

4.1. Ücret Kazançları  385

4.2. Ücret Kazançlarının Vergilendirilmesi. 386

4.3. Vergi Kesintisi Yöntemiyle Vergilendirme. 387

4.4. Beyanname Üzerinden Vergilendirme 389

4.5. Diğer Ücretlilerin Vergilendirilmesi. 390

4.6. Özel Durum: Sporculara Yapılan Ödemelerin Vergilendirilmesi . 391

4.7. Asgari Ücrete İlişkin İstisnanın Uygulanması  392

4.8. Ücret Kazançlarında Vergi Dışı Durumlar 394

4.9. Diplomat Muaflığı ve Ücret İstisnası . 394

4.10. Hizmet Erbabı İçin Pay Senedi İstisnası. 394

4.11. Ücretlerde Müteferrik (Dağınık) İstisnalar 395

4.12. Gider Karşılıklarında İstisnalar  397

4.13. Tazminat ve Yardımlarda İstisnalar. 398

4.14. Vatan Hizmetleri Yardımlarında İstisnalar  399

4.15. Teçhizat ve Tayın Bedellerinde İstisnalar 399

4.16. Tahsil ve Tatbikat Ödemelerinde İstisnalar. 400

4.17. Teşvik İkramiye ve Mükâfatlarında İstisnalar 400

4.18. Yurt Dışına Hizmet Veren İşletmelerde Ücret İndirimi . 400

4.19. Serbest Meslek Kazançları  401

4.20. Serbest Meslek Kazançlarının Vergilendirilmesi . 404

4.21. Serbest Meslek Kazancının Hesaplanması  405

4.22. İndirilecek ve İndirilemeyecek Giderler  406

4.23. Serbest Meslek Kazançlarında Tevkifat (Stopaj) Uygulaması . 408

4.24. Serbest Meslek Kazançlarında Günlük Hasılat Tespiti  408

4.25. Serbest Meslek Kazançlarında Vergi Dışı Durumlar  409

4.26. Telif Kazançları İstisnası  409

4.27. Genç Girişimcilerde Kazanç İstisnası. 410

4.28. İnternet ve Sosyal Medya Kazançları İstisnası  411

4.29. Sergi ve Panayır İstisnası. 415

4.30. Teşvik Ödülü İstisnası 415

4.31. Ebe, Sünnetçi, Sağlık Memuru, Arzuhalci, Rehber Muaflığı 415

İçindekiler 19

Beşinci Bölüm

GELİR VERGİSİ IV: GAYRİMENKUL VE MENKUL

SERMAYE İRATLARI, DİĞER KAZANÇ VE İRATLAR

5.1. Gayrimenkul Sermaye İratları. 417

5.2. Gayrimenkul Sermaye İradını Doğuran Kaynaklar 418

5.3. Gayrimenkul Sermaye İratlarının Vergilendirilmesi . 420

5.4. Gayrimenkul Sermaye İratlarında Giderler  421

5.5. Emsal Kira Bedeli Uygulaması. 423

5.6. Gayrimenkul Sermaye İratlarında Tevkifat (Stopaj) Uygulaması 424

5.7. Gayrimenkul Sermaye İratlarında Konut Kira Geliri İstisnası 425

5.8. Menkul Sermaye İratları. 426

5.9. Menkul Sermaye İradı Sayılan Gelirler . 427

5.10. Menkul Sermaye İradı Sayılmayan Gelirler  431

5.11. Menkul Sermaye İratlarının Vergilendirilmesi 431

5.12. Menkul Sermaye İratlarında Tevkifat (Stopaj) Uygulaması  432

5.13. GVK Geçici 67. Madde Kapsamında Tevkifat Uygulaması  432

5.14. Hisse Senetlerinden Doğan Kazançların Vergilendirilmesi . 435

5.15. Menkul Sermaye İratlarında Vergi Dışı Durumlar. 436

5.16. Kâr Payı İstisnası . 436

5.17. Bazı Bireysel Sigorta ve Emeklilik Sistemi Ödemeleri . 437

5.18. Diğer Kazanç ve İratlar 438

5.19. Değer Artışı Kazançları 438

5.20. Değer Artışı Kazancının Unsurları . 438

5.21. Değer Artışı Kazançlarında İstisna Hükümleri. 441

5.22. Vergilendirilmeyecek Değer Artışı Kazançları. 441

5.23. Değer Artışı Kazancının Hesaplanması . 442

5.24. Arızi Kazançlar  443

5.25. Arızi Kazancın Unsurları 443

5.26. Arızi Kazançlarda İstisna Hükmü. 444

5.27. Arızi Kazançların Hesaplanması  445

Altıncı Bölüm

GELİR VERGİSİ V: BEYAN, TARH VE ÖDEME

6.1. Gelir Vergisinde Beyanın Genel Görünümü 447

6.2. Gelirin Yıllık Beyanname ile Beyanı  447

6.3. Yıllık Beyannamede Gelirlerin Toplanması. 448

6.4. Yıllık Beyannamede Beyanı Zorunlu Gelir Unsurları. 448

20 İçindekiler

6.5. Yıllık Beyannamede Toplama Yapılmayan Durumlar  448

6.6. Tam Mükelleflerde Toplama Yapılmayan Durumlar . 449

6.7. Dar Mükelleflerde Toplama Yapılmayan Durumlar  451

6.8. Yıllık Beyannamede Gelirden Yapılacak İndirimler . 452

6.9. Vergi Oranı ve Gelir Vergisinin Hesaplanması. 456

6.10. Vergiden Yapılacak Mahsuplar ve Ödenecek Vergi  457

6.11. Yıllık Beyannamenin Verilme Zamanı 458

6.12. Yıllık Beyannamenin Verileceği Yer. 458

6.13. Gelir Vergisinin Tarhı. 458

6.14. Gelir Vergisinin Ödenmesi  459

6.15. Vergiye Uyumlu Mükelleflere Vergi İndirimi  460

6.16. Muhtasar Beyanname. 462

6.17. Münferit Beyanname 464

6.18. Gelir Vergisinde Geçici Vergi Uygulaması . 465

Yedinci Bölüm

KURUMLAR VERGİSİ

7.1. Kurumlar Vergisi Hakkında Genel Bilgi 467

7.2. Kurumlar Vergisinin Konusu . 468

7.3. Kurumlar Vergisinin Mükellefleri  468

7.4. Kurumlar Vergisinde Mükellefiyet Türleri. 471

7.5. Kurumlar Vergisinde Vergiyi Doğuran Olay  472

7.6. Kurumlar Vergisi Matrahının Belirlenmesi 472

7.7. İndirilecek Giderler . 474

7.8. Gelir Vergisi Kanununa Göre İndirilecek Giderler . 474

7.9. Kurumlar Vergisi Kanununa Göre İndirilecek Giderler 474

7.10. Bazı Kanunlardaki Özel Hükümler Gereği İndirilecek Giderler 475

7.11. Kabul Edilmeyen İndirimler. 475

7.12. Gelir Vergisi Kanununa Göre Kabul Edilmeyen İndirimler  476

7.13. Kurumlar Vergisi Kanununa Göre Kabul Edilmeyen İndirimler . 476

7.14. Diğer Kanunlara Göre Kabul Edilmeyen İndirimler . 478

7.15. Örtülü Sermaye Üzerinden Hesaplanan Faiz vb. Giderler. 479

7.16. Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı. 483

7.17. Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazancı . 489

7.18. Kurumlar Vergisinde Günlük Hasılat Tespiti . 491

7.19. Kurumlar Vergisinde Muafiyetler 491

İçindekiler 21

7.20. Kurumlar Vergisinde İstisnalar . 494

7.21. İştirak Kazançları İstisnası. 495

7.22. Yurt Dışı İştirak Kazançları İstisnası. 495

7.23. Yurt Dışı İştirak Hisselerinin Elden Çıkarılması İstisnası 496

7.24. Emisyon Primi Kazancı İstisnası  497

7.25. Türkiye’de Kurulu Fonlar ile Yatırım Ortaklıkları İstisnası. 497

7.26. İştirak Hisseleri vb. Satış Kazancı İstisnası  497

7.27. Bankalara veya TMSF’ye Borçlu Kurumlara Tanınan İstisna. 498

7.28. Yurt Dışı Şube Kazançları İstisnası  499

7.29. Yurt Dışı İnşaat, Onarım, Montaj İşleri vb. İstisnası 499

7.30. Eğitim Tesisleri, Özel Kreş, Bakımevi vb. İstisnası. 500

7.31. Risturn İstisnası  500

7.32. Sat-Kirala-Geri Al İşlemlerine İlişkin İstisna  501

7.33. Kira Sertifikası İhracına İlişkin İstisna 502

7.34. Yabancı Fon Kazançlarına İlişkin İstisna 502

7.35. Sınai Mülkiyet Haklarında İstisna . 502

7.36. Diğer Bazı Kanunlarda Yer Alan İstisnalar. 503

7.37. Tasfiye  504

7.38. Birleşme 506

7.39. Devir . 507

7.40. Bölünme ve Hisse Değişimi  508

7.41. Kurumlar Vergisinde Beyanın Genel Görünümü  509

7.42. Kurum Kazancının Yıllık Beyanname ile Beyanı  510

7.43. Yıllık Beyannamede Yapılacak İndirimler 510

7.44. Kurumlar Vergisinin Oranı  514

7.45. Yatırımların Teşviki ve İndirimli Kurumlar Vergisi Uygulaması . 515

7.46. Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisi  524

7.47. Yerel ve Küresel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi  526

7.48. Vergiden Yapılacak Mahsuplar ve Ödenecek Vergi 529

7.49. Yıllık Beyannamenin Verilme Zamanı ve Yeri . 530

7.50. Kurumlar Vergisinin Tarhı ve Ödenmesi. 531

7.51. Vergiye Uyumlu Mükelleflere Vergi İndirimi 532

7.52. Muhtasar Beyanname  532

7.53. Özel Beyanname. 535

7.54. Kurumlar Vergisinde Geçici Vergi Uygulaması . 536

22 İçindekiler

Sekizinci Bölüm

HARCAMA VERGİLERİ

8.1. Katma Değer Vergisi . 539

8.2. Katma Değer Vergisinin Konusu 540

8.3. Katma Değer Vergisinin Mükellefleri  543

8.4. Katma Değer Vergisinde Sorumluluk  544

8.5. Katma Değer Vergisinde Tevkifat Uygulaması  545

8.6. Tam Tevkifat Uygulaması 545

8.7. Kısmi Tevkifat Uygulaması  547

8.8. Katma Değer Vergisinde Vergiyi Doğuran Olay  548

8.9. Katma Değer Vergisi Matrahı 549

8.10. Teslim ve Hizmet İşlemlerinde Matrah . 549

8.11. İthalat İşlemlerinde Matrah 550

8.12. Uluslararası Yük ve Yolcu Taşımalarında Matrah 550

8.13. Özel Matrah Şekilleri. 550

8.14. Matraha Dahil Olan Unsurlar 551

8.15. Matraha Dahil Olmayan Unsurlar . 552

8.16. Emsal Bedeli ve Emsal Ücreti  552

8.17. Katma Değer Vergisi Oranı 552

8.18. Katma Değer Vergisinde İndirim. 553

8.19. Katma Değer Vergisinde Vergilendirme Usulü . 556

8.20. Katma Değer Vergisinde İstisnalar 557

8.21. İhracat İstisnası (KDVK/11,12)  558

8.22. Araçlar, Kıymetli Maden ve Petrol Aramaları İstisnası (KDVK/13)  560

8.23. Taşımacılık İstisnası (KDVK/14) . 562

8.24. Diplomatik İstisnalar (KDVK/15) . 562

8.25. İthalat İstisnası (KDVK/16)  563

8.26. Sosyal ve Askeri Amaçlı İstisnalar (KDVK/17) 563

8.27. Diğer İstisnalar (KDVK/17)  564

8.28. Geçici Maddelerde Yer Alan İstisnalar  565

8.29. Katma Değer Vergisinin Beyanı. 566

8.30. Katma Değer Vergisinin Tarhı . 567

8.31. Katma Değer Vergisinin Ödenmesi . 568

8.32. Katma Değer Vergisine İlişkin Bazı Usul Hükümleri  569

8.33. Özel Tüketim Vergisi . 570

8.34. Özel Tüketim Vergisinin Konusu . 570

İçindekiler 23

8.35. Özel Tüketim Vergisinin Mükellefleri ve Sorumluluk . 572

8.36. Özel Tüketim Vergisinde Vergiyi Doğuran Olay 573

8.37. Özel Tüketim Vergisinde Vergileme Ölçüleri ve Matrah  574

8.38. Özel Tüketim Vergisinin Oranı veya Tutarı . 575

8.39. Özel Tüketim Vergisinde İstisnalar . 576

8.40. İhracat İstisnası. 576

8.41. Diplomatik İstisna. 577

8.42. Malul veya Engellilerin Taşıt Alımlarında İstisna  577

8.43. Özel Tüketim Vergisinde Beyan, Tarh ve Ödeme . 578

8.44. Damga Vergisi. 579

8.45. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi 585

8.46. Gümrük Vergisi. 588

8.47. Özel İletişim Vergisi  594

8.48. Şans Oyunları Vergisi 595

8.49. Dijital Hizmet Vergisi  596

8.50. Konaklama Vergisi  598

8.51. Değerli Kağıtlar . 599

8.52. Harçlar  600

Dokuzuncu Bölüm

SERVET VERGİLERİ

9.1. Veraset ve İntikal Vergisi  601

9.2. Veraset ve İntikal Vergisinin Konusu  602

9.3. Veraset ve İntikal Vergisinin Mükellefi. 603

9.4. Veraset ve İntikal Vergisinde Vergiyi Doğuran Olay . 603

9.5. Veraset ve İntikal Vergisinin Matrahı, Beyan ve Tarh İşlemleri 604

9.6. Veraset ve İntikal Vergisinin Oranı . 607

9.7. Veraset ve İntikal Vergisinde Muaflık ve İstisnalar. 607

9.8. Veraset ve İntikal Vergisinin Ödenmesi 608

9.9. Veraset ve İntikal Vergisinde Güvenlik Önlemleri  609

9.10. Motorlu Taşıtlar Vergisi 609

9.11. Motorlu Taşıtlar Vergisinin Konusu 610

9.12. Motorlu Taşıtlar Vergisinin Mükellefi ve Vergiyi Doğuran Olay . 610

9.13. Motorlu Taşıtlar Vergisinde Vergileme Ölçüleri ve Tarifeler 611

9.14. Motorlu Taşıtlar Vergisinde İstisnalar  612

9.15. Motorlu Taşıtlar Vergisinin Tahakkuku ve Ödenmesi. 613

24 İçindekiler

9.16. Motorlu Taşıtlar Vergisinde Güvenlik Önlemleri  614

9.17. Emlak Vergisi. 614

9.18. Emlak Vergisinin Konusu. 615

9.19. Emlak Vergisinin Mükellefi 615

9.20. Emlak Vergisinde Vergiyi Doğuran Olay 616

9.21. Emlak Vergisinin Matrahı 616

9.22. Emlak Vergisinin Oranı 617

9.23. Emlak Vergisinde Muaflık ve İstisnalar . 618

9.24. Daimi (Kalıcı) Muaflıklar 618

9.25. Geçici (Belli Bir Süreyle Sınırlı) Muaflıklar . 619

9.26. Arazi Vergisinde İstisna. 620

9.27. Emlak Vergisinde Bildirim, Tarh, Tahakkuk ve Ödeme . 620

9.28. Emlak Vergisinde Güvenlik Önlemleri. 622

9.29. Değerli Konut Vergisi  622

Onuncu Bölüm

YEREL YÖNETİM VERGİLERİ

10.1. Yerel Yönetim Gelirlerinin Genel Görünümü  625

10.2. Belediye Gelirleri Kanununda Düzenlenen Vergiler 625

10.3. Çevre Temizlik Vergisi . 625

10.4. İlan ve Reklam Vergisi . 626

10.5. Eğlence Vergisi 627

10.6. Haberleşme Vergisi . 628

10.7. Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi  628

10.8. Yangın Sigortası Vergisi. 629

10.9. Belediyelerce Alınan Harçlar. 629

10.10. Harcamalara Katılma Payları. 630

KAYNAKÇA.631