İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 7 İÇİNDEKİLER 9 KISALTMALAR TABLOSU 15 GİRİŞ 17 BİRİNCİ BÖLÜM İDARENİN SORUMLULUĞU İÇİN ARANAN ŞARTLAR § 1. GENEL AÇIKLAMA. 19 § 2. ZARAR 21 I- GENEL OLARAK ZARAR KAVRAMI 21 II- ZARARIN ÇEŞİTLERİ 22 A) Maddî Zarar 25 B) Manevî Zarar 32 III- ZARARIN NİTELİKLERİ 35 A) Zararın Gerçek ve Kesin Olması 35 B) Zararın Özel Olması 36 C) Zararın Meşru Bir Menfaate Yönelik Olması 36 D) Zararın Para ile Takdir Edilebilmesi 37 IV- ZARARIN KAPSAMI 37 A) Ölüm Nedeniyle Oluşan Maddî Zarar 37 B) Bedensel Zararlar 38 C) Mala İlişkin Zararlar 41 D) Manevî Zararlar 42 § 3. KUSUR 50 I- GENEL ANLAMDA HİZMET KUSURU KAVRAMI VE HİZMET KUSURUNUN ÇEŞİTLERİ 50 A) Hizmet Kusuru Kavramı 50 B) Hizmet Kusurunun Çeşitleri 68 1- Hizmetin Kötü İşlemesi 69
2- Hizmetin Geç İşlemesi 71 3- Hizmetin Hiç İşlememesi 71 C) Hizmet Kusuru ve Kişisel Kusur Ayırımı 72 II- TIBBİ UYGULAMA HATALARI KAVRAMI (MALPRAKTİS) 82 A) Medikal (Tıbbî) Uygulama Hataları 85 B) İdarî Malpraktis 101 1. Tanısal Hatalar 101 2. Tedavi Hataları 102 3. Bakım ve İzlem Hataları 103 C) İdarî Malpraktislerde İdarenin Sorumluluğu 103 1. Sağlık Bakanlığı’nın Sağlık Hizmeti Sunumunda Sorumluluğu ve İdarî Malpraktisler 125 2. Üniversite Hastanelerinin Sağlık Hizmeti Sunumunda Sorumluluğu ve İdarî Malpraktisler 127 3. Özel Sağlık Kuruluşlarının Sağlık Hizmeti Sunumunda Sorumluluğu ve İdarî Malpraktisler 128 4. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) Sağlık Hizmeti Sunumunda Sorumluluğu ve İdarî Malpraktisler 130 5. Hekim ve Sağlık Personelinin Yetki ve Sorumluluğu Kaynaklı İdarî Malpraktisler 130 D) Etik Malpraktislerde İdarenin Sorumluluğu 132 1. Sağlık Hizmeti Sunulan Kişilere ve Topluma Karşı Etik Sorumluluklar 136 2. Bilimsel Araştırma ve Yayınlar Hakkındaki Etik Sorumluluklar 138 3. Çalışanların Birbirine Karşı Etik Sorumlulukları. 139 4. Ortak Çalışılan, İş ve/veya Hizmet Alınan veya Sunulan Kurumlara Karşı Etik Sorumluluklar 140 5. Aydınlatılmış Onam 140 § 4. HUKUKA AYKIRILIK 156 § 5. UYGUN İLLİYET BAĞI 158 I- KAVRAM 158 II- İLLİYET BAĞINI KESEN SEBEPLER 166 A) Mücbir Sebep 166 B) Beklenmeyen Hâl 168 C) Zarar Görenin veya Üçüncü Kişinin Ağır Kusuru 168
§ 6. İDARENİN KUSURSUZ SORUMLULUĞU 172 I. GENEL AÇIKLAMA 172 II. SAĞLIK ALANINDA KUSURSUZ SORUMLULUK 174 § 7. HASTA HAKLARI 179 I. HAK KAVRAMI VE HASTA HAKLARININ TARİHSEL GELİŞİMİ 179 A) Hasta Hakları Konusunda Uluslararası Mevzuat ve Gelişimi 181 1- Amerikan Hastaneler Birliği Hasta Hakları Bildirgesi (1972) 182 2- Dünya Tabipler Birliği Lizbon Hasta Hakları Bildirgesi (1981) ....................................................................................... 183 3- Avrupa’da Hasta Haklarının Geliştirilmesi/Amsterdam Bildirgesi (1994) 183 4- Dünya Tabipler Birliği Bali Hasta Hakları Bildirgesi (1995) 183 B) Türk Hukukunda Hasta Hakları ve Ulusal Mevzuat 184 1- Hasta Hakları Yönetmeliği. 188 a) Hasta Hakları Yönetmeliği’ne Göre Sağlık Hizmetleri 188 b) Hastanın Sağlık Hizmetlerinden, Adalet ve Hakkaniyete Uygun Olarak Faydalanma 190 c) Hastanın, Sağlık Hizmetlerinden Nasıl Faydalanabileceği Konusunda Bilgi İsteme Hakkı 190 d) Hastanın Tabi Olduğu Mevzuata Uyulmasını İsteme Hakkı 191 e) Hastanın Hizmeti Alacağı Kişiler Hakkında Bilgi Alma Hakkı 191 f) Hastanın Öncelik Hakkının Belirlenmesini İsteme Hakkı 192 g) Hastanın Tıbbî Bilgi ve Teknolojiye Uyulmasını İsteme Hakkı 192 h) Hastanın Tedavi ve Koruma Maksadı Olmaksızın Hiçbir Müdahaleye Maruz Kalmama Hakkı 193 i) Hastanın Talebi Olsa Bile Yaşam Hakkının Kutsallığı 194 j) Hastanın Her Türlü Tıbbî Özenin Gösterilmesini İsteme Hakkı 194 k) Hastanın Bilgi Sahibi Olma Hakkı 195 l) Hastanın Eksik Bilgi ve Belgelerin Tamamlanmasını İsteme Hakkı 195 m) Hastanın Mahremiyetine Saygı Gösterilmesini İsteme Hakkı 200
n) Hastanın Rızası Olmayan veya Verdiği Rızaya Uygun Olmayan Tıbbî Müdahalede Bulunulmamasını İsteme Hakkı 200 o) Hastanın Edinilen Bilgilerin Gizli Tutulmasını İsteme Hakkı 202 ö) Hastaya Klasik Tedavi Metotları Dışında Tedavi Uygulanabilmesi İçin Klasik Tedavi Yönteminin İşe Yaramıyor Olması Hastanın Rızasının Alınması ve Metodun Deney Hayvanları Üzerinde Denenme Şartı 202 p) 18 Yaşından Küçük Hastalardan ve Mümeyyiz Olmayanlardan Doku Alınamaması 204 r) Kişinin Rızası Olsun Olmasın, Bakanlık Tarafından Tespit Edilmiş Olanlar Hariç, İlaç ve Araçların Aile Planlamasında Kullanılamaması 205 s) Sağlık Hizmeti Alırken Güvenlik İçinde Olmayı İsteme Hakkı 205 t) Hastanın Dini Vecibelerini Yerine Getirebilme Hakkı 207 u) Hastanın Kişilik Değerine Uygun Ortamda Hizmet Alma Hakkı 207 v) Refakatçi Bulundurma Hakkı 207 y) Hastanın Gerekli Durumlarda Hizmeti Bulunduğu Yerde Alma Hakkı 208 2- Müracaat, Şikâyet ve Dava Hakkı 208 3- Sağlık Kurum ve Kuruluşlarının Sorumluluğu 210 İKİNCİ BÖLÜM İDARENİN SORUMLULUĞUNUN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ / TAM YARGI DAVASI § 8. GENEL OLARAK TAM YARGI DAVASI KAVRAMI VE HUKUKÎ NİTELİĞİ 213 § 9. TAM YARGI DAVASININ KONUSU. 214 I- İDARÎ İŞLEMLERDEN DOĞAN TAM YARGI DAVALARI 214 II- İDARÎ EYLEMLERDEN DOĞAN TAM YARGI DAVALARI 215 III- İDARÎ SÖZLEŞMELERDEN DOĞAN TAM YARGI DAVALARI 216 § 10. TAM YARGI DAVASININ TARAFLARI 216 I- DAVACI 216 II- DAVALI. 217
§ 11. TAM YARGI DAVASINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME 218 § 12. TAM YARGI DAVASINDA İSPAT 223 I- İSPAT YÜKÜNÜ TAŞIYAN TARAF 223 II- İSPAT KONUSUNDA UZMAN YERLER 225 A) Adlî Tıp Kurumu 247 B) Üniversitelerin Adlî Tıp / İlgili Anabilim Dalları 251 C) Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu 251 D) Özel Bilirkişiler 252 § 13. TAM YARGI DAVALARINDA BORÇLAR KANUNU'NUN 55. MADDESİ’NİN UYGULANIP UYGULANMAYACAĞI SORUNU 253 § 14. TAM YARGI DAVASININ AÇILABİLECEĞİ SÜRE 257 I- İDARÎ İŞLEMDEN DOĞAN TAM YARGI DAVASINDA SÜRE (İYUK M. 12) 257 II- İDARÎ EYLEMDEN DOĞAN TAM YARGI DAVASINDA SÜRE (İYUK M. 13) 258 § 15. TAM YARGI DAVASININ HÜKMÜ 270 § 16. TAZMİNAT ÖDEMEK DURUMUNDA KALAN İDARENİN SAĞLIK PERSONELİNE RÜCU ETMESİ 271 § 17. DAVA DEĞERİNİN ARTIRILMASI 279 § 18. AVUKATLIK ÜCRETİNİN HESAPLANMASI 285 § 19. FAİZİN HANGİ TARİHTEN İTİBAREN İŞLETİLECEĞİ SORUNU 289 § 20. İDAREYE BAŞVURU KAPSAMINDA İDAREDEN TALEP EDİLEN MİKTARLA DAVA DİLEKÇESİNDE BELİRTİLEN DAVA DEĞERİNİN AYNI OLMASI GEREKİP GEREKMEDİĞİ HUSUSU 290 § 21. MAKUL SÜREDE YARGILANMA HAKKI 291 KAYNAKLAR 297
