Kurumsal Anayasa Hukuku Hükümet Sistemleri CİLT VI/II

Doç. Dr. Ferhat USLU

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ  9

İÇİNDEKİLER  13

KISALTMALAR  21

TABLOLAR LİSTESİ  31

GİRİŞ  33

BİRİNCİ BÖLÜM

YASAMA VE YÜRÜTME ORGANLARI

ARASINDAKİ İLİŞKİLERE GENEL BAKIŞ

VE BAZI HÜKÛMET SİSTEMİ

UYGULAMALARI

GENEL OLARAK 39

KUVVETLER ARASINDAKİ İLİŞKİLERE GÖRE

HÜKÛMET SİSTEMLERİ . 62

Parlamenter Hükûmet Sistemi 69

Parlamenter Hükûmet Sistemini Benimseyen

Devletler  83

Başkanlık Hükûmet Sistemi . 90

Yarı Başkanlık Hükûmet Sistemi 101

08/01/1959-09/05/2025 Tarihleri Arasında Fransız

Cumhuriyeti’nde Görev Yapan Cumhurbaşkanları

ve Hükûmetler  117

Yarı Başkanlık Hükûmet Sistemini Benimseyen

Devletler  123

İÇİNDEKİLER

14

Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi 125

Genel Olarak 126

Anayasa Değişikliği Sürecine İlişkin Bazı

Tespitler  129

Anayasa Değişikliğinden Önceki Süreç ve Bazı

Tespitler  135

İKİNCİ BÖLÜM

PARLAMENTER HÜKÛMET

SİSTEMİNİN BİRLEŞİK KRALLIK

UYGULAMASI

GENEL OLARAK . 159

TARİHİ GELİŞİM 159

III. PARLAMENTO: LORDLAR KAMARASI VE AVAM

KAMARASI . 175

Lordlar Kamarası (House of Lords) . 176

Avam Kamarası (House of Commons) . 178

YÜRÜTME ORGANI: KRAL/KRALİÇE VE KABİNE

………  183

Kral/Kraliçe (The Crown) 183

Kabine (Cabinet): Başbakan ve Bakanlar 188

Gölge Kabine (Shadow Cabinet) 192

YASAMA VE YÜRÜTME ORGANLARI ARASINDAKİ

İLİŞKİLER  193

Kanun Yapım Sürecinde Yürütme Organının Etkisi

İÇİNDEKİLER

15

………  194

Devlet Başkanının Kanunları Veto Yetkisi 196

Devlet Başkanının Avam Kamarası’nı Fesih Yetkisi

………  198

Prorogation . 200

İkincil Kanunlar ya da İkincil Yasama Biçimleri 201

Karşı İmza Kuralı 204

Parlamento’nun Yürütme Organını Denetleme

Araçları . 205

Güven Oylaması/Güvensizlik Oylaması 206

Yazılı ve Sözlü Soru . 207

Görüşmeler 209

Komisyonlar ya da Komiteler 210

03/04/1721-09/05/2025 Tarihleri Arasında Birleşik

Krallık’ta Görev Yapan Devlet Başkanları, Başbakanlar

ve Hükûmetleri  213

Tabloyla İlgili Bilgi Notu . 231

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

PARLAMENTER HÜKÛMET

SİSTEMİNİN FEDERAL

ALMANYA CUMHURİYETİ

UYGULAMASI

GENEL OLARAK 239

YASAMA ORGANI: FEDERAL MECLİS (BUNDESTAG)

VE FEDERAL KONSEY (BUNDESRAT)  240

İÇİNDEKİLER

16

III. YÜRÜTME ORGANI: FEDERAL CUMHURBAŞ-

KANI VE FEDERAL BAKANLAR KURULU . 252

Federal Cumhurbaşkanı (Bundespräsident) . 252

Federal Bakanlar Kurulu (Bundesregierung): Federal

Başbakan (Şansölye) ve Federal Bakanlar . 262

YASAMA VE YÜRÜTME ORGANLARI ARASINDAKİ

İLİŞKİLER  268

Kanun Yapım Sürecinde Yürütme Organının Etkisi

……… . 269

Cumhurbaşkanı’nın Kanunları Veto Yetkisi 271

Cumhurbaşkanı’nın Federal Meclis’i Fesih Yetkisi 273

Kanun Hükmünde Kararnameler 273

Zorunlu ya da İvedi Yasama Durumu 276

Karşı İmza Kuralı 277

Parlamentonun Yürütme Organını Denetleme

Araçları . 279

Soru . 280

Fesih Tehdidi Altında Güven Oylaması . 283

Kurucu ya da Yapıcı Güvensizlik Oyu 285

Araştırma Komisyonları . 286

Komisyonlar . 287

20/09/1949-09/05/2025 TARİHLERİ ARASINDA FEDERAL

ALMANYA CUMHURİYETİ’NDE GÖREV YAPAN

CUMHURBAŞKANLARI, BAŞBAKANLAR VE

HÜKÛMETLER İLE BUNDESTAG SEÇİM DÖNEMLERİ.

 291

İÇİNDEKİLER

17

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

BAŞKANLIK HÜKÛMET

SİSTEMİNİN AMERİKA

BİRLEŞİK DEVLETLERİ

UYGULAMASI

GENEL OLARAK 301

YASAMA ORGANI: KONGRE (CONGRESS) 307

Temsilciler Meclisi (House of Representatives) 310

Senato (Senate) . 312

III. YÜRÜTME ORGANI: BAŞKAN (PRESİDENT) . 314

Başkan Yardımcısı (Vice President) 326

Başkan Yardımcısının Görevleri . 329

06/04/1841-20/01/1977 Tarihleri Arasında Görev Yapan

ve Başkanlık Görev Sürelerini Tamamlayan

Başkan Yardımcıları, Görev Tarihleri ve Görev

Süreleri  329

30/04/1789-09/05/2025 Tarihleri Arasında Görev

Yapan Başkanlar ve Başkan Yardımcıları  331

YASAMA VE YÜRÜTME ORGANLARI ARASINDAKİ

İLİŞKİLER . 342

Kanun Yapım Sürecinde Yürütme Organının Etkisi

………  344

Başkan’ın Kanunları Veto Yetkisi . 347

30/04/1789 ile 09/05/2025 Tarihleri Arasında Görev

Yapan Başkanlar ve Veto Ettikleri Kanun Sayıları

……….  349

Başkanlık Kararnameleri (Executive Orders) 354

İÇİNDEKİLER

18

30/04/1789 ile 09/05/2025 Tarihleri Arasında Görev

Yapan Amerika Birleşik Devletleri Başkanları ve

İmzaladıkları Başkanlık Kararnameleri . 359

Birleşik Devletler Yüksek Mahkemesi (The Supreme

Court of the United States)  365

Bütçe Sürecinde Kongre ve Başkan 368

Federal Hükümetteki Finansman Boşlukları ve

Kapanmalar  372

Senato’nun Bazı Atamaları Onaylama Yetkisi . 375

12/11/2024 Tarihli Plum Book 376

Suçlama/İtham Mekanizması (Impeachment) 379

11/01/1799-09/05/2025 Tarihleri Arasında Gerçekleştirilen

Impeachment Yargılamalarının Sonuçları

 382

BEŞİNCİ BÖLÜM

BAŞKANLIK HÜKÛMET

SİSTEMİNİN TÜRKİYE

CUMHURİYETİ UYGULAMASI:

CUMHURBAŞKANLIĞI

HÜKÛMET SİSTEMİ

GENEL OLARAK . 389

YASAMA ORGANI: TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET

MECLİSİ . 389

III. YÜRÜTME ORGANI: CUMHURBAŞKANI  428

İÇİNDEKİLER

19

Cumhurbaşkanı Yardımcıları 455

Bakanlar 460

Politika Kurulları . 472

Yatırım ve Finans Ofisi . 476

Bağlı Kurum ve Kuruluşlar . 478

YASAMA VE YÜRÜTME ORGANLARI ARASINDAKİ

İLİŞKİLER  479

Kanun Yapım Sürecinde Yürütme Organının Etkisi

………  480

Cumhurbaşkanı’nın “Kanunları Veto Yetkisi” . 484

Cumhurbaşkanı’nın “Seçimlerin Yenilenmesine Karar

Verme Yetkisi” . 488

Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 497

Cumhurbaşkanlığı Yönetmelikleri . 514

Cumhurbaşkanı’nın Cezai Sorumluluğu . 517

Cumhurbaşkanı Yardımcılarının ve Bakanların Cezai

Sorumlulukları ve Yargılanmaları  525

Cumhurbaşkanı Seçimi ile Milletvekili Genel

Seçiminin Aynı Tarihte Yapılması  529

İ. Parlamentonun Yürütme Organını Denetleme

Araçları . 534

Yazılı Soru . 537

Kanun Tekliflerinin Görüşülmesi Sırasında Soru

ve Cevap İşlemi  540

Genel Görüşme . 541

Meclis Araştırması . 544

Meclis Soruşturması 547

CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÛMET SİSTEMİ İLE

PARLAMENTER HÜKÛMET SİSTEMİNİN TÜRKİYE

İÇİNDEKİLER

20

CUMHURİYETİ UYGULAMASININ KARŞILAŞTIRILMASI

 551

CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÛMET SİSTEMİNİN,

BAŞKANLIK HÜKÛMET SİSTEMİNİN AMERİKA

BİRLEŞİK DEVLETLERİ UYGULAMASI VE YARI

BAŞKANLIK HÜKÛMET SİSTEMİNİN FRANSIZ

CUMHURİYETİ UYGULAMASI İLE KARŞILAŞTIRILMASI

 553

VII. DEĞERLENDİRME  561

SONUÇ YERİNE . 579

KAYNAKLAR  613

ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI  723

YAZARIN ÖZGEÇMİŞİ VE AKADEMİK YAYINLARI

………. . 727

KAVRAMLAR DİZİNİ  775