Seçim Hukuku

Doç. Dr. Ferhat USLU

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ  7

İÇİNDEKİLER  9

KISALTMALAR  15

TABLOLAR LİSTESİ  25

BİRİNCİ BÖLÜM

SEÇİMLER, SEÇİM İLKELERİ

VE SİSTEMLERİ

GENEL OLARAK 29

SEÇİM İLKELERİ . 32

Seçimlerin Serbestliği 33

Genel Oy/Sınırlı ya da Kısıtlı Oy. 35

Eşit Oy/Çoğul Oy 35

Tek Dereceli Seçim/İki Dereceli Seçim . 36

Gizli Oy/Açık Oy . 37

Açık Sayım ve Döküm/Gizli Sayım ve Döküm 37

Yargı Organlarının Yönetimi ve Denetimi 38

Tek Turlu Seçim/İki Turlu Seçim 38

III. SEÇİM SİSTEMLERİ  40

SERBEST SEÇİM HAKKI VE İNSAN HAKLARI AVRUPA SÖZLEŞMESİ 44

TÜRKİYE’DE YAPILAN BÜTÜN SEÇİMLERDE VE HALK OYLAMALARINDA UYGULANAN KANUN-İÇİNDEKİLER

10

LAR  55

İKİNCİ BÖLÜM

MİLLETVEKİLİ VE MAHALLİ İDARELER

GENEL SEÇİMLERİ

GENEL OLARAK . 65

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NİN ÜYE TAM SAYISI 66

III. YASAMA DÖNEMİ . 72

MİLLETVEKİLLERİNİN SEÇİMİ . 81

Milletvekili Adaylığı İçin Gerekli Şartlar 82

Seçim Barajı ve Seçim İttifakları . 88

Seçim Barajının Anayasaya Aykırılığı Sorunu . 94

Seçmen Olma Şartları . 100

Yurtdışı Seçmenlerle İlgili Kimi Esaslar 108

Seçim İlkeleri . 112

Seçimlerin Serbestliği 113

Genel Oy . 115

Eşit Oy . 115

Tek Dereceli Seçim . 115

Gizli Oy . 116

Açık Sayım ve Döküm . 117

Yargı Organlarının Yönetimi ve Denetimi 117

Seçim Çevreleri . 117

Adaylık . 122

Seçim Sistemi . 124

Seçimlerin Başlangıcı 126 İÇİNDEKİLER

11

İ. Ara Seçimler . 128

MAHALLİ İDARELER GENEL SEÇİMİ 128

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

CUMHURBAŞKANI SEÇİMLERİ

GENEL OLARAK CUMHURBAŞKANI 139

SEÇİME İLİŞKİN GENEL BİLGİ 143

III. ADAYLIK İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR . 144

ADAYLIK 145

PARLAMENTER HÜKÛMET SİSTEMİ UYGULAMA-SI DÖNEMİNDE CUMHURBAŞKANLIĞI GÖREVİ-Nİ YERİNE GETİRENLER, CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÛMET SİSTEMİ UYGULAMASI DÖNEMİNDE-Kİ CUMHURBAŞKANI SEÇİMLERİNDE ADAY OLABİLİR Mİ? 148

SEÇİM İLKELERİ VE SEÇİMİN YAPILMASI 174

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

HALK OYLAMASI, PLEBİSİT,

HALKIN VETOSU, HALKIN KANUN

TEKLİFİ VE GERİ ÇAĞIRMA

GENEL OLARAK 183

HALK OYLAMASI YA DA REFERANDUM 183

Kurucu Halk Oylaması ya da Kurucu Referandum 187

Halk Oylaması Uygulamalarının Yaygınlaştırılması-nın İnsan Haklarının Gerçekleştirilmesindeki İşlevselliği 189

III. PLEBİSİT  196

Plebisit Kuruculuk 206

HALKIN VETOSU . 207

HALKIN KANUN TEKLİFİ . 209

GERİ ÇAĞIRMA YA DA RECALL . 210

VII. E-DEMOKRASİ UYGULAMALARI, DİJİTALLEŞ-ME VE SEÇİM HUKUKU . 214

BEŞİNCİ BÖLÜM

SEÇİM YARGISI VE

YÜKSEK SEÇİM KURULU

GENEL OLARAK . 221

YÜKSEK SEÇİM KURULU 221

Kuruluşu ve Örgütlenmesi 222

Görev ve Yetkileri . 233

1982 Anayasası’nda Yer Alan Görev ve Yetkiler ………. 234

298 Sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’da Yer Alan Görev ve Yetkiler 234

a) Md. 14’te Sayılan Görev ve Yetkiler ……….235

b) Md. 14 Dışındaki Maddelerde Sayılan Bazı Görev ve Yetkiler ………………………………… 237

7062 Sayılı Yüksek Seçim Kurulunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’da Yer Alan Görev ve Yetkiler 245

a) Md. 6’da Sayılan Görev ve Yetkiler …………246

2839 Sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu’nda Yer Alan Görev ve Yetkiler . 246

2972 Sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun’da Yer Alan Görev ve Yetkiler . 250

3376 Sayılı Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun’da Yer Alan Görev ve Yetkiler . 251

6271 Sayılı Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu’nda Yer Alan Görev ve Yetkiler 251

2820 Sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nda Yer Alan Görev ve Yetkiler . 254

6112 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’da Yer Alan Görev ve Yetkiler . 255

Diğer Kanunlardaki Yetkili Hâkimin veya İlçe Seçim Kurulunun Belirlenmesi Görev ve Yetkileri ……… . 255

III. İL SEÇİM KURULLARI . 257

Görev ve Yetkileri 258

İLÇE SEÇİM KURULLARI VE GEÇİCİ İLÇE SEÇİM KURULLARI 259

Görev ve Yetkileri 261

YURT DIŞI İLÇE SEÇİM KURULU 262

Görev ve Yetkileri 262

SANDIK KURULLARI 264 İÇİNDEKİLER

KAYNAKLAR  267

YAZARIN ÖZGEÇMİŞİ  267